Wybory parlamentarne na Białorusi w 2008 roku
Wybory parlamentarne na Białorusi w 2008 roku odbyły się 28 września[1]. Białorusini wybierali w okręgach jednomandatowych 110 członków Izby Reprezentantów. Demokratyczna opozycja startowała w ramach koalicyjnej listy - Zjednoczone Siły Demokratyczne[2]. O 110 miejsc ubiegało się 279 kandydatów, w tym 70 opozycyjnych[3]. Lokale wyborcze były kontrolowane przez obserwatorów OBWE, Rady Europy[4], WNP i parlamentu Państwa Związkowego Rosji i Białorusi[5].
Okoliczności wyborów
[edytuj | edytuj kod]W porównaniu do innych krajów europejskich na Białorusi kampania wyborcza była bardzo ograniczona. Zachodni komentatorzy i opozycja spodziewała się fałszerstw i manipulacji ze strony reżimu. Portal Biełorusskij Partizan opublikował tzw. listę Łukaszenki zawierającą spis pięciu opozycjonistów, którzy według planu władz mieli otrzymać miejsca w parlamencie.[6] Jednocześnie w ciągu ostatnich tygodni przed wyborami ożywiły się kontakty pomiędzy przedstawicielami władz białoruskich a Unią Europejską. Białoruś otrzymała zapewnienie o zniesieniu sankcji w zamian za przeprowadzenie uczciwego głosowania.[4] Dużą rolę w nawiązaniu dialogu odegrała polska dyplomacja, która zaproponowała ułatwienia wizowe dla Białorusinów oczekując od reżimu spełnienia określonych wymogów przy organizacji wyborów.[7] Niepokój wśród unijnych urzędników wzbudziły jednak przedwyborcze wypowiedzi Andreja Papowa, rzecznika białoruskiego MSZ, który uznał, że wybory będą testem dla UE na jej obiektywizm, dalekowzroczność, mądrość polityczną i dojrzałość.[8]
Przebieg głosowania
[edytuj | edytuj kod]
Część wyborców uzyskała możliwość przedterminowego głosowania, już od 22 września. Według opozycji stworzyło to pole do nadużyć, gdyż po zamknięciu lokale nie pozostawały pod specjalnym nadzorem[3][9]. Opinie te potwierdzili obserwatorzy OBWE.[10] Z kolei obserwatorzy z ramienia WNP uznali, że wybory były bardzo dobrze zorganizowane.[11]
Wyniki
[edytuj | edytuj kod]| Partia | Miejsca | +/- Z/S |
|---|---|---|
| Komunistyczna Partia Białorusi (Камуністычная партыя Беларусі) | 6 | -2 |
| Białoruska Partia Agrarna (Беларуская аграрная партыя) | 1 | -2 |
| Bezpartyjni kandydaci rządu | 103 | +5 |
Frekwencja wyborcza przekroczyła 50%, co oznacza, że ich wyniki są wiążące.[12] W nowym parlamencie nie znalazł się ani jeden przedstawiciel opozycji[13]. Frekwencja wyniosła 76,7%[14].
Komentarze i reakcje
[edytuj | edytuj kod]W związku z trudnościami w prowadzeniu kampanii wyborczej oraz niedopuszczenia opozycji do liczenia głosów, po zamknięciu lokali wyborczych około 300 zwolenników opozycji rozpoczęło manifestację przed biurem Centralnej Komisji Wyborczej w Mińsku.[15] W ocenie Alaksandra Milinkiewicza władze stworzyły jedynie pozory demokracji na czas wyborów, w związku z czym opozycja nie uzna ich wyniku.[16][17] Również według misji obserwacyjnej OBWE wybory nie spełniły standardów demokratycznych.[18] Podobną opinię wyraziły Stany Zjednoczone.[19] Natomiast obserwatorzy z ramienia WNP uznali wybory za wolne i demokratyczne.[20] Przedstawiciele Unii Europejskiej, pomimo wątpliwości, ostatecznie zdecydowali się na kontynuowanie dialogu z przedstawicielami reżimu. W październiku 2008 ministrowie spraw zagranicznych państw członkowskich zdecydowali o półrocznym zawieszeniu sankcji wizowych wobec czołowych polityków białoruskich.[21]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Andrzej Poczobut: Łukaszenka zastrasza opozycję przed wyborami. gazeta.pl, 2008-07-03. [dostęp 2008-09-13].
- ↑ Opozycja nie zbojkotuje wyborów. rp.pl, 2008-09-12. [dostęp 2008-09-13].
- ↑ a b Kampanii wyborczej prawie nie ma. rp.pl, 2008-09-26. [dostęp 2008-09-26].
- ↑ a b OBWE z zadowoleniem o sytuacji przed wyborami. rp.pl, 2008-09-26. [dostęp 2008-09-26].
- ↑ В Беларуси закончилось голосование на парламентских выборах. korrespondent.net, 2008-09-28. [dostęp 2008-09-30].
- ↑ Piotr Kościński: Kto na „liście Łukaszenki”. rp.pl, 2008-09-25. [dostęp 2008-09-26].
- ↑ Wojciech Lorenz: Mińsk pełznie w stronę Unii. rp.pl, 2008-09-25. [dostęp 2008-09-26].
- ↑ Aneta Zbiejcik: Łukaszenko: Wybory muszą zostać uznane za demokratyczne. rp.pl, 2008-09-25. [dostęp 2008-09-25].
- ↑ Przedterminowe głosowanie okazją do manipulacji. rp.pl, 2008-09-27. [dostęp 2008-09-29].
- ↑ Piotr Zychowicz: "Opozycja nie miała szans". rp.pl, 2008-09-28. [dostęp 2008-09-29].
- ↑ Wielki test dla Białorusi. rp.pl, 2008-09-28. [dostęp 2008-09-29].
- ↑ Białoruś: wybory są ważne, połowa uprawionych do głosowania poszła do urn. gazeta.pl, 2008-09-28. [dostęp 2008-09-29].
- ↑ Parlament bez opozycji?. rp.pl, 2008-09-28. [dostęp 2008-09-29].
- ↑ ЦИК РБ::Выборы депутатов Палаты представителей Национального собрания Республики Беларусь третьего созыва
- ↑ Opozycja na Białorusi grzmi: to nie były uczciwe wybory. gazeta.pl, 2008-09-28. [dostęp 2008-09-29].
- ↑ OBWE: wybory nie były demokratyczne. rp.pl, 2008-09-29. [dostęp 2008-09-29].
- ↑ Białoruś: nie ma miejsca dla opozycji. gazeta.pl, 2008-09-29. [dostęp 2008-09-29].
- ↑ OBWE: wybory na Białorusi nie spełniły demokratycznych standardów. gazeta.pl, 2008-09-29. [dostęp 2008-09-29].
- ↑ OBWE: wybory na Białorusi niedemokratyczne. TVN24.pl, 2008-09-29. [dostęp 2008-09-29].
- ↑ Миссия СНГ признала выборы в Беларуси свободными и демократичными. korrespondent.net, 2008-09-29. [dostęp 2008-09-30].
- ↑ Łukaszenko może wjechać do Unii. zw.com.pl, 2008-10-13. [dostęp 2008-10-18].
