Aristòtil

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Aristòtil Filòsof. Aristòtil (Aριστοτέλης an grech antich) a l'era nassù a Stagira (an Macedònia) dël 384 aGC e a l'é mòrt a Calcis (ant l'Eubéa) dël 322 aGC. A l'ancamin dissìpol ëd Platon, Aristòtil a fonda tòst soa pròpia scòla filosòfica a Aten-e, ël Licéo. Soa curiosità anteletual a l'ha tocà tuti ij domini dla conossensa. A l'é considerà ël fondador dla zoologìa, dla meteorologìa e dla lògica. Sò nòm, Aristòtil, ch'a seurt da l'union ëd ἀριστὀς (aristòs) "mijor" e τὲλος (telòs) "fin", as arferiss a la bon-a speransa dij sò për soa vita e sò destin. Na tradission a arpòrta che 'l ver nòm dël filòsof a sarìa stàit Aristòcl ëd Messene, ch'a sarìa 'dcò stàit ël ver magìster ëd Lissànder ël Grand, ma sta teorìa a l'é stàita arfudà da vàire studi. Aristòtil e la matemàtica Bele ch'a l'era un filòsof, Aristòtil a l'ha ëdcò arfletù ans dij soget matemàtich e a l'ha possà cheidun dij sò colaborator, 'me Autòlich ëd Pitani o Eudemi ëd Ròd vers la matemàtica. A l'ha nen anventà d'arzultà neuv, ma soe arflession filosòfiche a l'ha contribuì istess al progress ëd la matemàtica. Soe arflession a rësguardo la lògica e le nossion ëd continuità e infinì. Aristòtil a arfuda l'esistensa dl'infinì an at, a consìdera mach l'infinì potensial: për esempi, un segment a peul esse spartì na quantità infinìa ëd vire. La continuità a l'é për chiel na nossion fìsica përcepìa daj sens. A venta comsëssìa armarché che coste arflession a l'han dzortut un sust metafìsich e a men-o nen a d'aplicassion d'órdin sientìfich o técnich an sens ës-ciass. Aristòtil a l'ha precisà le nossion ëd definission e teorema e a l'ha marcà na distinsion antra assiòma e postulà. Assiòma a resta për chiel na nossion comun-a e universal, tanme: si doe quantità uguaj a ven-o gavà a dle quantità uguaj, le reste a son uguaj. Un postulà, nopà, a l'é na suposission ch'a rësguarda un soget particolar e a l'é pa evidenta daspërchila. A s-ciairiss ëdcò che na definission a presupon pa l'esistensa dla còsa definìa. Si Zenon a l'ha smonù ij prim rudiment ëd la dialética e Senòcrat a l'ha antroduvù la paròla lògica, a l'é Aristòtil ël prim a fé dventé la lògica na siensa. Ant J'analìtich (anté che analìtich a l'é lòn che al di d'ancheuj a l'é dit lògica), a definiss ël silogism, na sòrt dë schema lògich. A men-a anans cost ëstudi con d'arflession an sla dimostrassion e l'andussion. Aristòtil e la fìsica Aristòtil a sostnìa che s'as lassa robaté un còrp, cost-sì a pija dlongh sò andi final. A l'é stàit Galilei che për prim a l'ha contradit s'afermassion. A fortìa ëdcò che ij pianeta a bogio ëd moviment uniform arlongh na sirconferensa.

Aiuto per la lettura Ayuda para la lectura Help for Reading Rintré ant la Piòla Contaté j'Aministrator Lìber për Amprende Coression ortogràfica Tastadura piemontèisa Portaj e Proget Agiut pr'ij Contributor Travajòt sempi