برج

سب کلاس

عمارت ، معماری ڈھانچہ

انتظامی تقسیم

کینیڈا دے شہر اونٹاریو وچ واقع سی این ٹاور، جو دنیا دا سبھ سےتوں اُچا اک جزوی برج اے

ولز ٹاور، ایہ امریکا دے شہر شکاگو وچ واقع اے تے 1973ء تک امریکا دا سبھ توں اُچا برج سی

برج (Tower) ایہجی تعمیرات نیں جو اپنی بلندی دی وجہ توں جاݨی جاندی اے۔ تکنیکی تعریف دی رو نال اک برج اپنے پھیلاؤ دی نسبت یقینی طور تے کافی بلند ہُندا اے۔ برج دی تعمیر عام طور تے بلندی توں فوائد حاصل کرن لئی کیتی جاندی اے تے ایہ یا تاں کلے تعمیری ڈھانچے دی صورت وچ یا فیر کسے دوسری تعمیرات دے نال جوڑ کے بݨائے جاندے نیں۔

تریخ

تریخ انسانی وچ زمانا قدیم توں برج دی تعمیر کیتی جاندی رہی اے۔ اک خیال کیتا جاندا اے کہ دنیا وچ سبھ توں پہلا دریافت شدا برج 8000 قبل مسیح وچ تعمیر ہویا جو نیولیتھک جیورچو دی کندھ تے بݨایا گیا سی۔ 4000 قبل مسیح دے اک برج توں ایہ پتا چلیا اے کہ زمانا قدیم وچ برج عمودی تعمیر نئیں کیتے جاندے سی بلکہ ایہ پتھراں دے سہارے اہرام دی شکل وچ بݨائے جاندے سی۔ بابل دے برج اس ضمن وچ سبھ توں مشہور تصور کیتے جاندے نیں جو فن تعمیرات دا بہترین نمونا نیں۔ قدیم دنیا دا سبھ توں بلند برج وی بابل وچ دریافت ہویا اے جو تقریبن 2000 قبل مسیح وچ تعمیر ہویا۔
قدیم دور دے ایہجے برج جیہڑے ہُݨ وی موجود نیں، سکاٹ لینڈ وچ واقع نیں۔ ایہ حفاظت یا قافلےآں لئی مشعل راہ دا کم کردے سی۔ قدیم رومی سلطنت دے برج وی اس ضمن وچ مشہور نیں۔ 1000 قبل مسیح دے دور دے رومی طرز تعمیر دے حفاظتی برجاں دی باقیات توں پتا چلدا اے کہ اس دور دی طرز تعمیرات تے معمار انفرادیت رکھدے سی۔ رومی عام طور تے اَٹھ نُکراں والے برج تعمیر کردے سی۔^[۱] اسے طرحاں کروشیا وچ سبھ توں قدیم دریافت شدا برج 300ء دے نیں جیہناں دی باقیات ہُݨ یادگار دے طور تے مشہور نیں۔ چینیاں نے برجاں دی تعمیر خالصتن حفاظتی مقصد لئی کیتی سی تے دیوار چین میں جگہ جگہ حفاظتی مقاصد لئی برج تعمیر کیتے گئے۔ دیوار چین 210 قبل مسیح وچ تعمیر ہوئی۔
اسلامی تعمیرات وچ برجاں دی بہترین مثال منار نیں۔ مراکش وچ اک منار برج حسن جو مکمل نئیں کیتا گیا سی، سبھ توں قدیم تے مشہور اے۔ ایہدی تعمیر 1199ء وچ بند کر دتی گئی سی تے ہُݨ وی ایہ منار نامکمل حالت وچ اک یادگار دے طور تے موجود اے۔^[۲]
تریخی لحاظ ناݪ اک ہور مشہور برج، برج پیسا اے جیہڑا اٹلی وچ پیسا دے مقام اُتے واقع اے۔ اس برج دی تعمیر 1173ء وچ شروع ہوئی سی تے 1372ء تک جاری رہی۔ چودہویں تے پندرہویں صدی وچ برج ہمالیا دی تعمیر تبت وچ ہوئی سی، جو مشرق وچ برج دی تریخ دا اہم نام اے۔^[۳]