Jump to content

د جاپان نیواک

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا


په دوه‌یمې نړیوالې جګړه کې د جاپان له ماتې سره سم، د متفقینو له‌خوا د جاپان نیواک د دغه هېواد نظامي اشغال ؤ. دغه نیواک د متحده ایالاتو په مشرۍ، د بریتانیا مشترک‌المنافع هېوادونو په ملاتړ او د لېرې ختیځ کمیسیون تر څارنې لاندې له ۱۹۴۵ څخه تر ۱۹۵۲ز کال پورې دوام وکړ او په مجموعي توګه د متفقینو کابو یو میلیون سرتېرو په‌کې ونډه واخېسته. د دغه نیواک څارنه د امریکایي جنرال «دوګلاس مک‌آرتور» په غاړه وه، چې د ولسمشر «هري ترومن» له‌خوا د متفقینو قدرتونو لپاره د ستر قوماندان په توګه ګومارل شوی ؤ؛ مک‌آرتور په ۱۹۵۱ز کې د جنرال متیو ریجوې له‌خوا د ستر قوماندان ځایناستی شو. د آلمان له نیواک سره په توپیر کې، شوروي اتحاد د جاپان پر نیواک باندې هومره نفوذ نه‌درلود او له ګډون څخه یې ډډه وکړه او نه یې غوښتل چې د شوروي ځواکونه د مک‌آرتور تر مستقیمې قوماندې لاندې راولي.[۱][۲]

د پردیو دغه شتون د جاپان په تاریخ کې یوازېنی ځل دی چې دغه هېواد د یوه بهرني قدرت له‌خوا اشغال شوی دی. سره له‌دې، د آلمان پر خلاف، متفقینو هېڅکله د جاپان د ملکي ادارې مستقیم کنټرول په لاس کې وانه‌خېست. د جاپان نظامي تسلیمېدو وروسته سم د لاسه د دغه هېواد دولت د میجي اساسي قانون له مادو سره سم، په رسمي توګه، خپل فعالیت ته دوام ورکړ. سربېره پر دې، د مک‌آرتور په ټینګار، امپراتور هیروهیتو د امپراتورۍ پر تخت پاتې شو او وروسته له‌دې چې، د متفقینو په خوښه یې د جګړې مهال په کابینه کې بدلون راوستلو سره موافقه او د پوستدام اعلامیه د عملي کولو ژمنه وکړه (چې د نورو مواردو ترڅنګ، یو یې هم په هېواد کې د پارلماني نظام رامنځ‌ته کول وو)، په بدل کې یې د جنګي جنایتونو له تعقیبېدلو څخه یې بشپړ خوندیتوب ترلاسه کړ. د مک‌آرتور له لارښوونې سره سم، د جاپان دولت پراخ ټولنیز او اقتصادي اصلاحات رامنځ‌ته کړل چې په‌دې سره د ولسمشر روزولټ تر مشرۍ لاندې د امریکا د ۱۹۳۰ز لسیزې د «New Deal» لومړیتوبونه احیا او عملي شول. په ۱۹۴۷ز کې د میجي اساسي قانون په بنسټیزه توګه تعدیل شو چې عملاً د میجي قانون په بشپړ ډول ملغا او په ځای د امریکا له‌خوا لیکل شوی اساسي قانون تصویب شو او د دغه قانون پر بنسټ د امپراتور تیوریکي پراخ قدرت (چې د پېړیو په اوږدو کې، د وخت په تېرېدو سره یوازې د تکاملي کنوانسیونونو له‌خوا ورته حد ټاکل شوی ؤ) تر ډېره بریده تحدید شو. د اساسي قانون ۹مه ماده په څرګنده توګه، د نړیوالو اختلافاتو د حل او فصل په پلمه، جاپان د هر ډول نظامي جګړې له دوام ورکولو یا تعقیبولو څخه منع کوي.[۳][۴]

نیواک په رسمي ډول د سان فرانسیسکو سولې تړون په اجرا کېدلو سره پای ته ورسېده؛ نوموړی تړون د ۱۹۵۱ز کال د سپټمبر پر ۸ لاسلیک او د ۱۹۵۲ز کال د اپرېل پر ۲۸ نافذ شو، چې وروسته له هغه متحده ایالاتو د هېواد په ملکي اداره کې له هر ډول مستقیم لاسوهنې څخه لاس واخېست او جاپان ته (پرته له ریوکیو ټاپوګانو څخه) بشپړ حاکمیت راوګرځېده. په ورته مهال کې، د متحده ایالاتو-جاپان امنیتي تړون له‌مخې لسګونو زرو امریکایي سرتېرو ته اجازه ورکړل شوه ترڅو د جاپان دولت د بلنې په صورت کې (نه د نیواکګر ځواک په توګه) په نامحدود ډول په دغه هېواد کې ځای په ځای شي.[۵]

د ګټورو پایلو له‌مخې، د جاپان نیواک پر درېیو پړاوونو باندې وېشلای شو: د جاپان د مجازاتو او اصلاح لپاره لومړنۍ هڅه؛ په اصطلاح «معکوس مسیر» چې له‌مخې یې د مخالفانو ځپلو او د جاپان د اقتصاد رغولو ته پام وګرځول شو ترڅو په سړې جګړه کې د متحده ایالاتو ملاتړ وکړي؛ او سولې د یوه رسمي تړون وروستی ټینګښت او دومدار نظامي ائتلاف.[۶]

مخینه

[سمول]

لومړنۍ طرحه

[سمول]

وروسته له جګړې د جاپان د نیواک لپاره د امریکا پلانونه د ۱۹۴۲ز کال د فبروري په لومړیو کې طرحه شول او دا هغه مهال ؤ، چې ولسمشر فرانکلېن روزولټ «له جګړې وروسته د بهرنۍ پالیسي په تړاو مشورتي کمیټه» رامنځ‌ته کړه ترڅو ته د آلمان، ایټالیا او جاپان وروسته له جګړې بیارغونې په هکله مشوره ورکړي. د جاپان اړوندو مسایلو په تړاو، دغې کمېټې خپل ځای یو لا کوچنۍ «د لېرې ختیځ په هکله د سیمې منځ‌-څانګه‌ییزې کمېټې یا IDAFE» ته ورکړ، چې د ۱۹۴۲ز کال له مني څخه د ۱۹۴۵ز کال تر دوبي پورې یې په منظم ډول ۲۳۴ ځلي غونډې وکړې او له ولسمشر سره یې خبرې‌اترې درلودې.[۷]

د جګړې پر مهال، متفقینو غوښتل ترڅو د آلمان د نیواک په څېر، جاپان هم د نیواک په موخه سره ووېشي. سره له‌دې، د وروستي پلان له‌مخې، د جاپان لویو ټاپوګانو (هونشو، هوکایدو، شیکوکو او کیوشو) او وروسته له هغې د شاوخوا ټاپوګانو مستقیم واک به د متفقینو ځواکونو سترې قوماندانۍ (SCAP) ته ورکول کېده، په داسې حال کې چې له مرکزه څخه لېرې ځمکې به په لاندې توګه د متفقینو قدرتونو ترمنځ وېشل کېدې:

  • د شوروي اتحاد: شمالي کوریا، سویلي سخالین او د کوریل ټاپوګانې؛
  • متحده ایالات: سویلي کوریا، اوکیناوا، د امامي ټاپوګانې، د اوګاساوارا ټاپوګانې او په مېکرونېسیا کې د جاپان ځمکې؛
  • چین: تایون او پنګهو.

د متحده ایالاتو د مشترک وسله‌وال پوځ سلاکار، ولسمشر ترومن ته مشوره ورکړه ترڅو د جاپان د تسلمېدو او نیواک د څارنې لپاره، د ارام سمندر جبهې قوماندان جنرال دوګلاس مک‌آرتور د متفقینو ځواکونو ستر قوماندان (SCAP) په توګه وټاکل شي. ترومن موافقه وکړه او په مانیلا کې خپلو افسرانو ته سپارښتنه وکړه ترڅو د جاپان نیواک لپاره پرېکنده چمتواوالی ونیسي.[۸][۸]

د امکان تر بریده د جاپان خاورې په نیولو کې، د شوروي اتحاد لښکرو، ان د جاپان له تسلمېدو وروسته، ضربتي عملیاتو ته دوام ورکړ چې له‌امله یې ګڼ‌شمېر ملکي وګړو ته مرګ‌ژوبله واوښته. دغه عملیاتونه د ۱۹۴۵ز کال د اګوسټ میاشتي وروستیو ورځو کې د کوریل پر ټاپوګانو او سویلي سخالین باندې وروستیو بریدونو له‌لارې ترسره شول. په پای کې له لومړنیو هیلو سره، سره، د شوروي اتحاد د جاپان اصلي ټاپوګانو هېڅ کومه برخه اشغال نه‌شوه کړای، چې لامل یې، تر یوه بریده د متحده ایالاتو د پام‌وړ مخالفت، د مک‌آرتو تر مستقیمې قوماندې لاندې د شوروي ځواکونو راوستلو ته د ستالین لېوالتیا نه‌ښودل، او د اسیا په ځای په اروپا کې د شوروي کمونیستي نفوذ رامنځ‌ته کولو ته د ستالین خورا زیاته لېوالتیا وه. [۹]

لومړی پړاو

[سمول]

د نیواک په لومړي پړاو کې، له متفقینو سره د جګړې کولو له کبله جاپان ته مجازات ورکول وو او په دغه پړاو کې د جاپان په ټولنه کې بشپړ اصلاحات راغلل ترڅو ډاډ ترلاسه شي چې جاپان به بیا هېڅکله نړېوالې سولې د یوه ګواښ په توګه راولاړ نه‌شي. په اصلاحاتو کې د جاپان ټولنې، دولت او اقتصاد ټولې سترې برخې په پام کې نیول شوې وې. مورخانو ټینګار کړی چې دغه اصلاحات د امریکا د ۱۹۳۰ز لسیزې د «New Deal» پروګرامونو ته ډېر ورته‌والی لري. مور او رابینسن وایي چې، «د New Deal لېبرالیزم، ان د مک‌آرتور او ویتنې په څېر محافظه‌کارو جمهوري‌غوښتونکو ته طبیعي تر سترګو کېده».[۱۰][۱۱][۱۲]

کره کتنه

[سمول]

د جاپان د نیواک پای ته رسېدو پر ورځ، آساهي شیمبون ورځپاڼې د نیواک په هکله یوه خورا انتقادي لیکنه خپره کړه، او هغه یې «تر ډېره ښکېلاک ته ورته» وګڼه او ادعا یې وکړه چې دغه نیواک د جاپان وګړي «مسوولیت نه‌منونکي، غوړمال، بې‌حوصلې او ناغېړن کړي… چې نه‌شي کولای د یوې روښانې سکالو اړوند مسایل تحلیل او درک کړي او دا د تحریفي لرلېدونو د رامنځ‌ته کېدلو لامل دی».[۱۳][۱۴]

سرچينې

[سمول]
  1. Takemae 2002، م. 94.
  2. Dower 1999، م. 206.
  3. The Metropolitan Museum of Art. "Heilbrunn Timeline of Art History: Japan, 1900 a.d.–present". خوندي شوی له اصلي څخه په 2009-06-18. بياځلي په 2009-02-01.
  4. Theodore Cohen, and Herbert Passin, Remaking Japan: The American Occupation as New Deal (Free Press, 1987).
  5. Kapur 2018، م. 11.
  6. "Occupation and Reconstruction of Japan, 1945–52"
  7. Barnes 2017، م. 32-33.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ Takemae 2002، م. 48.
  9. "History News Network - As World War II entered its final stages the belligerent powers committed one heinous act after another". hnn.us. خوندي شوی له اصلي څخه په 2008-12-16. بياځلي په 2008-07-19.
  10. Theodore Cohen and Herbert Passin, Remaking Japan: The American Occupation as New Deal (1987)
  11. Ray A. Moore and Donald L. Robinson, Partners for democracy: Crafting the new Japanese state under Macarthur (Oxford University Press, 2004) p. 98
  12. Kapur 2018، م. 8.
  13. "Japan's 'long-awaited spring'", Japan Times, April 28, 2002.
  14. General Macarthur Receives Japan's Highest Honour. British Pathe. June 1960. 2778.2. خوندي شوی له the original (video) on 2021-10-30. بياځلي په 29 March 2020.
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy