Chenggong
| cengkung (成功鎮) | |
 | |
| na tjaivavaw a sihu a kinapangaljan a paljavak | taitu |
| sicuayanga a ngadan | madawdaw |
| sepaljavak | alu a mula, itaiday sa alu puluq sa pitju a talingan |
| sihu
-guciu -remasudj a kilalaing takakudan a pacaqan -qinati a hulic a sihu |
-黃博昌(pacun ta kamakama na cenkung) -nasecenkung a gukusiu -daihiyukay na cenkung |
| pulingetjan nua kadjunangan | 143.9939km² |
| kinamamamawan tua vavavan nua gadu | sepatj taiday sa puluq a maru vavavan tadjekuacan (410m) |
| caucau
-pipenuljatan na cawcau
-papu ngadan tjai sangasangas -paljingan |
-ita a kudrav sa tjelu a kuzulj sa lima taiday sa pitju a caucau(13,507)(2021 a cavilj kata 1 a qiljas) -masantjelulj -lima a kuzulj tjelu a taiday sa sepatj puluq sa ita paljingan (5,341) |
| sasupuan na yubinkiuku/yuzeng | 961 |
| pukeljang a venecikan na takakudan a umaq a sihu | 10014020 |
| tjuljivar ta guan | canping(長濱), dunghe(東河), vuli(富里) |
cenkung（’inamizukuan：Madawdaw；nginaingayngan：Sṳ̀n-kûng-chṳ́n；pinairangan：Sîng-kong-tìn）avan angata ca ceng nua i taiwan a taiduking. imaza i pasakacedas a viri tua taiwan, i viri nakidjekec tua changbin, a i tjaikacedas mavan a taipingyan, a i navalj katua i kaledep mavan anga a ljaviljaving a gadugaduan ljaqedi katua dunghe. a i pasakaledep a viri mavan anga a i vuli, a kinalangan nua kadjunangan ladruladruq, nua i taiduking tjalja ladruqan a naljavek a ljaving. izua tu 144km² a pulingetjan nua kadjunangan. a qacavan masansimatjelj a ceng i taiwan. a pasakacedas kuljakuljay a ljaviljaving a lizuk, a pasakaledep sedjel a gadugaduan. a kai ’inamizukuan.
lja izua maseljec a kaliusan a ljavek i taipingyan, liawliaw a kana ciqaciqavan imaza, na i kalinku kata i taidu a tjalja qacavan a papavelian ta ciqaw. sa mirazek a ciqaw a sengsengan, aza i cenkung masan tjaljaqacan a ceng i taidu. saka naseljenguwaq a kadjuanan. avan masan na i taitu a pakazuazuanan na kuluma.
cinalivatan
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]cenkung cen ka sicuayan a qivu madawdaw, au umaljen qivu singkang. kapuaming a maqaqeci, pavalitan a ngadan a “cenkung”.tucu na i pasakacedas tjalja qacavan a sikiljaving tana kiciqaw tu mizalek. aza pakata madawdaw a ngadan kamasi sangasan liaw malji a sirukaiyan, ljakua mata a pitje vililan anga a cavilj a cinting a djiday, aicu kadjunangan na amizuku a kinaizuanan kata qaqumain. mata minku tjelu puluq sa sepatj a cavilj kapuaming a makakuang a tjaw patagilj, lja imaza i taiwan aza singkang aya izua tjelu a qinaljan a nakipungadan. ulja inika namaljaluai, au pavalitan ta malji ngadan. aza imaza natatemakesi izua punuq kata mareka kumuing a kamakama a pupaisuisu, tiamadju pakata a kinalangan nua kadjunangan pasumamaw ta anpin ikiljaving na kiciqaw tu mizalek, au pakata sinkang a mirazek kemasi i pasatjaviri a cenkungaw(成廣澳), za cenkung, cenkuang, kata sinkang mamaw zaing pinairangan, avan anga ta sinpungadan cenkung ceng.
kadjunangan kata kalevelevan
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]lja nasecevung tua djljeqiljeqi a mirarua, avan nusekuya sana kauvu a kinakadjunangan. aza i navalj katua i viri tjaljekeri tu laruq, pasacemedas nakicevung ta taipingyan, pasamaledep sedjela pucemecemelan pukasikasivan namacacaing i pasaljaviljavi tua ljavek a gadugauan, aza kadjunangan na pasacemedas a silisili, azua kadjunangan tja liaw a gadugadu kata calisi. aza paka ljavek a lizuk tjaljakeri, amin za pasamaza i cenkung tja tjaljaqaca, nase kalingku taitu a pakaljaving sinan tjeluan a djadjiqeseng nua ljavek a tjaljtjalj. aicu i demut ta cenkung a gadugaduan nase sinkang a gaduan, akana gaduan izua paisuling(白守蓮) a gadu, sinkang(新港) a gadu, ciling(麒麟) a gadu a tjaljavavavan avan za sinkang a gadu (a ljavavan1683 tadjekuacan). tauta na makaljaving ta ljavek a gadugaduan tjalja vavavan. aicu a maka cemedasan a qinaljan aitua kadjunangan pinapiliq ljaviljaving kata gadugadu a rusa qinaljan:
aza pakata naljavek a ljaving izua rukurukung, tequtequng, ljaviljaving, dangangay, izuanan tjaljitjali, beruberung, namibuhu a djiljeqi kata tjagulj a napakisumalji nua kadjunangan a temalimuzav, imaza qinaljan tjalja maligu a sansintay kata a alang mamaw taljinay a qaciljay. a pakata gaduan, aita kinaqipuan, za itua pakaljaviljaving a namacacevung tjavavavan a gadu, sedjelj a ljavavaw tu caleqilj ca i tulang gadugaduing, pasa cemedas a tjagulj avan za tja kudremel a siniqaljdj samadjumulj a maljetimalji a kana qaciljay, masan tjateku a gadugaduan.
aicu a cenkung a kalevelevan semezan tu kemaledeledev. semezam tu liaw a qudjalj, liaw a pana ljakua rikitj tu djaljaw a siqaljudjan, aza djaljum ika namakeljan，kemasai maledep a ljaving a gaduan seqaljutj a pasa cemedas ljitalatj a mataipinyan. a ita cavilj a qudjaljan 2100 kungli(公釐), a ta caviljan a sezaman 23.8°C, sinan pazangal a racev izua tjanes kata ginitegit a drinasi a ciqaw.
paljavak tua kadjunangan
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]matja 8 qinaljan i cenkung. matja 14 qinaljan imaza, ciliksay（麒麟部落）, torik（都歷部落）, sa'aniwan（宜灣部落）, kalahaay（民豐部落）, kahciday（和平部落）, madawdaw（麻荖漏部落）, dadowacen（玉水橋部落）, folalacay（小港部落）, cirarokohay（芝田部落）, tomiyac（重安部落）, piyoxo（小馬部落）, mararo’ong（美山部落）, pisirian（比西里岸部落）, paongaongan（八嗡嗡部落）.
qinaljan : cenkungaw kata sinkang
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]cenkungaw
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]cenkungaw i sangas ta 1920 a cavilj na imaza pakata sividay a kaizuanan, kailikuz ta 1920 a cavilj aza na vecekadan nua sincen kata siupay patjavaten a pasa sinkang, au za cenkungaw tja keri tua sinkang, avan nuizua a ngadan siawkang aya.
cenkungaw izua tjalja seljenguwaq rukurukung a ljaving nualjave, katjaiqayaw a cavilj na i kalingku, binan (tucu a taitu) rusa sikiljaving, tjalja pazangalan a sikiljaving na varukur. imaza ta amizuku kata pepu zuku a tideq. izua naseljenguwaq a kisansiupay kadjunangan. a pairang sema maza a seman umaq sa marepaveli ta racev. masan na i taqinaljan na pairangan a kakaizuanan.
kamangetjez a ciuku a sema cemedas a qemulic ta kadjunangan kata kanri na kacalisian a sikudanan. cenkungaw masan kalingu kata taitu sevesevec a lizulizuk a i vecekadan papirazek sikaizuanan. izua kana siubay anga, sividay kata kinapangaljan a paljavak maliawliaw.
kamangetjez a ciuku a sema cemedas a qemulic ta kadjunangan kata kanri na kacalisian a sikudanan. cenkungaw masan kalingu kata taitu sevesevec a lizulizuk a i vecekadan papirazek sikaizuanan. izua kana siubay anga, sividay kata kinapangaljan a paljavak maliawliaw. ka 1889 a cavilj aza lemingdjelj “kuangsiang” a sincentji, avan za cenkungaw a sinan vecekadan, ka ripun a djiday anga, izua cucansu(出張所) kata citing(支廳) mareka liningdjelj a sincen(行政) a ngadan, cenkungaw avananan tu vecekadan nua sincen sakamaya, mata 1921 a cavilj aza citing sekaumalj i sinkang, au ka 1931 a cavilj sualapen sapavaliten masan cenkungaw a qinaljan, aza cenkungaw a sincen puamin sa qeljevi. pakata remacevan a sengesengan, kemasi 1912 a cavilj mata 1919 a cavilj, aza cenkungaw na matjatjavililj a lemindjelj ta “qinepu i taidu na miradjek racevan ”, “kuansiang qunepu remacevan a sengesengan gaisha” kata “taiwan seman drakeskabushiki gaisha cucansu”, icu nua cenkungaw pajata remacevan a sengesengan a paljazuwa vecik.
aicu sinkang hici tjalja mirazek ka 1920 isangas kata ivililj a cavilj, izua a tjaljaqaca varukur nakiljaving, qemacuvung tua pasa taidu a djalang, ka 1921 a cavilj aza citing patjavaten pasa sinkang, au 1922 a cavilj sema gisuy, pakadjuanan na zaljum, kipuvarung ta sema djaljanglemindje, sinkang chiting a kanricy(管理局) aicu tjautagiljen a sikasengesengan, za i sinkang masan pakatua imaza a ljaviljavian nua ljavek a qinaljan sincen kata siubay. pakacukulu tua cenkung minatuta tja djaljaw a mirazek za i sinkang, aza siubay kata qinepu a remacevan a sengesengan mapacung tu tjameliaw. kapuaming a makakuang za i sinkang hici tja pasaseljangen kata 1922 a cavilj a sini kipuvarung a vecik, aza izuanga ta a hici kata malalaw a qinaljan na matevelj anga, a kanasubay avan izuata sinan kaizuanan a djalang, aicu a djalan a cunhua na imaza tjalja nanguaqan a sikiljemilj tua kana sangasangasan kata mulipaisu, za na maudraqa kata djalan a cunhua izuangata kungluci a disiaba, avan nu sika mirazek kasicuayan. au za djalan a cunsan kata djalan a tatung avan za kasiuljayan a riukan kata kakanan, sanan kakivangvangan a siubay.
cenkung a hichi a sikace
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]cenkung a hici(市區) a sikace izua taituking canping, cenkung kata dunghe qinaljan. aicu cengkung a hici a sikace i sinkang sinan vecekadan. aza sinkang hichi a tjalja nangawaqan tjakaizuanan a hichi tucu imaza tjelu a qinaljan, saka utauta na mareka sihu a kikang(機關) a liningdje imaza ta qinaljan, izua kakipucemelan a taidu i cengkung nua wyvupu, na nangawaqan sikace tjanakuya ta i valangaw pagalju.
kinapangaljan a paljavak ka 1946 a cavilj aza ngadan ta taiduking sinkangci (新港區) sinkangsiang (新港鄉), tazua a i taiduking amin nu ita kinapangaljan a paljavak aza ceng(鎮), ljakua aza kuansan (關山) kata singkang(新港) avan kinapangaljan a paljavak aza qinaljan(鄉), ika sa mirazek , au pavalitan tua ceng(鎮). ljakua nu pavalitan ta maitucu a ngadan mamaw kata i canwa(彰化) kata tjayi(嘉義), au za singkang sikivalid tua cenkung (成功) a ngadan, avan anga cengkung cen aya. aza penuljat a qinaljan izua buai(博愛), cungsiaw(忠孝), sansian(三仙), sanmin(三民), cungze(忠智), cungren(忠仁), heping(和平), sinyi(信義) aicu a alu a mula au izua itaiday sa alu puluq sa pitju a talingan.
izua tu ita kudrav sa tjelu a kuzulj sa unem a taiday a caucau imaza, ta ljavan a caucau daisanmi tja kedri ta i valangaw katua binan. malua a caucau imaza, 95 a caucau /km². avan nangata aicu a pakata ceng i taiwan. tjaliaw ta i kalinku a vunglin katua ily.
| cavilj | caucau | +:metjeruvu
-:mavekelj (%) |
| 1981 | drusa kudrav sa sepatj a kuzulj sa pitju puluq a caucau (24,070 a caucau) | - |
| 1986 | drusa kudrav sa drusa a kuzulj sa lima a taiday sa sepatj puluq sa alu a caucau (22,548 a caucau) | -6.3% |
| 1991 | drusa kudrav sa unem a taiday sa sepatj puluq sa tjelu a caucau(20,643 a caucau) | -8.4% |
| 1996 | drusa kudrav sa drusa a taiday sa lima puluq a caucau (20,250 a caucau) | -1.9% |
| 2001 | ita kudrav sa alu a kuzulj sa sepatj a taiday sa unem puluq sa siva a caucau (18,469 a caucau) | -8.8% |
| 2006 | ita kudrav sa unem a kuzulj sa pitju a taiday sa tapuluq sa tjelu a caucau (16,713 a caucau) | -9.5% |
| 2011 | ita kudrav sa lima a kuzulj sa lima a taiday sa sepatj puluq sa drusa a caucau(15,542 a caucau) | -7.0% |
| 2016 | ita kudrav sa sepatj a kuzulj sa sepatj a taiday sa tapuluq sa ita a caucau (14,411 a caucau) | -7.3% |
| 2020 | ita kudrav sa tjelu a kuzulj sa unem a taiday sa tapuluq sa tjelu a caucau(13,613 a caucau) | -5.5% |
kamakama na cenkung
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]| sazazatj | kamakama na cenkung |
| 地方自治前 pitjaysangas a 1951 a cavalj | |
| 第1屆sangasangasan | 馬榮通 |
| 第2屆sikamasanmusalj | 吳石麟 |
| 補選mumalj a sinkiu | 林福安 |
| 第3屆sikamasan tjelulj | 葉良田 |
| 地方自治後 pitjayvililj a 1951 a cavalj | |
| 第1屆sangasangasan | 葉良田 |
| 第2屆sikamasanmusalj | 馬榮通 |
| 第3-4屆sikamasan tjelulj katua sikamasan simatjelj | 許挑 |
| 補選、第5屆mumalj a sinkiu katua sikamasan limalj | 陳世忠 |
| 第6-7屆 sikamasan nemelj katua sikamasan pitjulj | 宋賢英 |
| 代理sevalitan | 項燮臣 |
| 第8-9屆 sikamasan valulj katua sikamasan sivalj | 曾士華 |
| 第10-11屆 sikamasan simuluq katua sikamasan simuluq saka ita | 宋文英 |
| 第12-13屆 sikamasan simuluq saka drusa katua sikamasan simuluq saka tjelu | 侯武成 |
| 代理sevalitan | 吳榮慶 |
| 代理sevalitan | 曾國昌 |
| 第14屆 sikamasan simuluq saka sepatj | 江文隆 |
| 第15-16屆 sikamasan simuluq saka lima katua sikamasan simuluq saka unem | 侯武成 |
| 代理sevalitan | 顏志光 |
| 第17-18屆 sikamasan simuluq saka pitju katua sikamasan simuluq saka alu | 黃博昌 |
nasidjaravacan
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]| 港口 | tjatjeljavingan na varukur |
| 成功漁港 | sikiljaving na kiciqaw tu mizalek a cengkung
singkang sikiljaving na kiciqaw tu mizalek. aicu sinan pazangal a kakaizuanan imaza i taiwan kacedas a makaljaving a kiciqawan a sengesengan kata vukang sikiljaving na kiciqaw tu mizalek, sikamasanmusalj. na maligu a kemasi ljavek a lacev katua ginitegit a drinasi a ciqaw. |
| 小港漁港 | sikiljaving na kiciqaw tu mizalek a siawkang |
| 基翬漁港 | sikiljaving na kiciqaw tu mizalek a cihui (’inamizukuan:kihaw) |
| 公路 | kunglu |
|
masansipuluq saka ita a djalanan i taiwan |
|
masansika drusamuluq saka tjelu a djalanan i taiwan |
| 縣道 | vinaciqan ta djalan |
| 東15線 | masansipuluq saka lima a djalanan i taitu |
| 東16線 | masansipuluq saka unem a djalanan i taitu |
| 東17線 | masansipuluq saka pitju a djalanan i taitu |
| 東18線 | masansipuluq saka alu a djalanan i taitu |
| 東19線 | masansipuluq saka siva a djalanan i taitu |
| 客運 | basu |
| 鼎東客運 | basu a dingdung |
| 花蓮客運 | basu a kalingku |
| 高級中學 | kaucung a gaku |
| 國立成功商業水產職業學校 | na sihu cengkung tatuluan ta pakada kemuda pavelid katua nua paciqaw a sengsengan a gaku |
| 國民中學 | kucung a gaku |
| 臺東縣立新港國民中學 | gaku na kucung a sinkang |
| 國民小學 | kukumin a gaku |
| 臺東縣成功鎮成功國民小學 | gaku na kukumin a cengkung |
| 臺東縣成功鎮三民國民小學 | gaku na kukumin a sanmin |
| 台東縣成功鎮三民國民小學和平分校 | gaku na kukumin a sanmin i heping |
| 臺東縣成功鎮忠孝國民小學 | gaku na kukumin a cungsiaw |
| 台東縣成功鎮忠孝國民小學博愛分校 | gaku na kukumin a cungsiaw i buai |
| 台東縣成功鎮三仙國民小學 | gaku na kukumin a sansi |
| 台東縣成功鎮信義國民小學 | gaku na kukumin a sinyi |
kakipucemelan
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]| 衛生福利部臺東醫院成功分院 kakipucemelan a taidu i cengkung nua wyvupu |
| 成功鎮衛生所 isenavan a cengkung |
hasisiw katua semevuc ta sapuycy
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]| 臺東縣警察局成功分局 i tatidu cengkung a hasisiw |
| 新豐派出所 gimeng a singfung |
| 忠孝派出所 gimeng a cungsiaw |
| 都歷派出所 gimeng a duli |
| 臺東縣政府消防局成功大隊 taiduking semevuc ta sapuycy a cengkung |
| 成功分隊 sapuycy a cengkung a tjaikedri na liningdjel i cengkung |
kivangavangan
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]| izua kasiw kata hana a kakivangvangan na caucau i sansitai |
| matu a qaciljay |
| tjaljitiw a singkang |
| sikiljaving na kiciqaw tu mizalek a cenkung |
| na amizuku vaveqacan a kakaizuanan a kakituluan |
| pisilian a qinaljan |
paravacan a racev
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]| 柴魚片 | ginitegit a drinasi a ciqaw |
| 白蝦 | vuqavuqalj a guzang |
| 旗魚 | angalj rudjuidjuy larularuq a ciqaw |
| 桶柑 | tjanes |
namakeljang a caucau
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]| 胡德夫 | Parangalan (rusenasenai) |
| 黃麗玲（A-Lin） | Lisang Pacidal Koyouan (rusenasenai) |
| 李光輝 | Attun Palalin (ribung djiday a sivitjai) |