1775
| Сыллар |
|---|
| 1771 1772 1773 1774 — 1775 — 1776 1777 1778 1779 |
| Уоннуу сыллар |
| 1740-с 1750-с 1760-с — 1770-с — 1780-с 1790-с 1800-с |
| Үйэлэр |
| XVII үйэ — XVIII үйэ — XIX үйэ |
1775 сыл.
Туох буолбута
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Тохсунньу
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Тохсунньу 21 — Москубаҕа Болотнай болуоссакка Емельян Пугачёв өлөрүллүбүт.
- Тохсунньу 31 — «О новом разделении Иркутской губернии на провинции, воеводства и комиссарства» диэн саҥа сокуонунан Иркутскай күбүөрүнэ састаабыгар Саха провинцията тэриллибит. 1783 сылга диэри Саха провинциятыгар саҥа тэриллибит Киренскай бойобуодустуба уонна Илим комиссарствота киирсэр этилэр.
Олунньу
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Олунньу 11 (урукку истиилинэн тохсунньу 31) — Иркутскай-Дьокуускай траагын Саха сиринээҕи өттүн икки учаастакка араарбыттар: Битиимтэн Өлүөхүмэҕэ диэри уонна Өлүөхүмэттэн Дьокуускайга диэри. Хас биирдии учаастакка туспа көрөөччү (смотритель) ананар буолбут.
Муус устар
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Муус устар 19 — Америка колонистара Британия сэриилэрин кытта бастакы кыргыһыылара буолбут. Тутулуга суох буолуу иһин сэрии саҕаламмыт.
Бэс ыйа
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Бэс ыйын 7 — Холбоһуктаах Холуонньалар (United Colonies) ааттара Холбоһуктаах Штааттар (United States) диэҥҥэ уларыйбыт.
Сэтинньи
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Сэтинньи 18 — Арассыыйа импиэрийэтэ 50 күбүөрүнэҕэ саҥаттан араарыллыбыт, ол туһунан манифест тахсыбыт.
Төрөөбүттэр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Ахсынньы 16 — Джейн Остин — аатырбыт Англия суруйааччыта.
Өлбүттэр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Тохсунньу 21 — Емельян Пугачев — Дон хаһааҕа, 1773—1775 сылларга Арассыыйаҕа ыраахтааҕыны утары бааһынай бастаанньатын салайааччыта. Петр III ыраахтааҕы тыыннаах үһү диэн сураҕы туһанан кини аатын ылына сылдьыбыта.