Goraždevac
| Goraždevac | |
|---|---|
| Osnovni podaci | |
| Država |  Srbija
|
| Upravni okrug | Pećki |
| Opština | Peć |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo (2022) | oko 850 |
| Geografija | |
| Koordinate | 42°38′00″N 20°22′00″E / 42.633333°N 20.366667°E |
  Goraždevac Goraždevac na karti Srbije | |
Koordinate: 42° 37′ 60" SGŠ, 20° 22′ 00" IGD
Goraždevac je selo koje se nalazi kod Peći.
Goraždevac je najveće srpsko selo u Metohiji, koji prema izjavama tamošnjih meštana ima oko 1000 stanovnika srpske nacionalnosti. U naselju se nalazi i sedište SO Peć i Pećkog Okruga izmešteno posle građanskog rata u pokrajni 1999. godine. Do 1999. godine postojala je i tekstilna fabrika kao projekat fabrike u Peći „ KOPEKS“, ali je od 2000 do 2008. godine služila kao baza mirovnoj misiji NATO-a na Kosmetu KFOR-u. Ali od 2008 ostala je pusta kada su se vojnici KFOR-a premestili u najveću bazu u Pećkom okrugu u Belom Polju. U selu sada se nalazi Dom Zdravlja u kome se nalazi medicinsko osoblje: doktor opšte prakse, zubar, laborant i nekoliko medicinskih sestara. Nalazi se i Dom kulture, OŠ „Janko Jovićević“, Gimnazija „Sveti Sava“ (izmeštena iz Peći), Ekonomsko-trgovinska škola „Mileva Vuković“ (izmeštena iz Peći), Elektro-tehnička škola i Mašinska Škola (takođe izmeštene iz Peći), Pošta (pod upravom privremenih vlasti Kosova), Policijska Stanica (u kojoj se nalaze policajci KPS).
Goraždevac se prvi put pominje u povelji kralja Stefana Prvovenčanog izdatoj oko 1220. godine manastiru Žiči. Po turskom popisu iz 1485. godine zabeleženo je da u selu ima 28 srpskih kuća, među kojima i dom srpskog popa. Selo je više puta bilo napadano od strane Albanaca, ali uvek bezuspešno. Sve do 13. avgusta 2003. godine kada su ubili dvoje, a ranili četvoro dece dok su se kupala na inprovizovanoj plaži reke Bistrici.[1] Sve do dana današnjeg krivci nisu pronađeni.[2] U selu postoje nekoliko izvora pijaće vode, spomenik stradalima u ratu na Kosovu, i deci kojoj je presečena mladost na Bistrici.
U selu se nalazi najstarija crkva brvnara u Srbiji, podignuta u 16. veku. Posvećena je Sv. Jeremiji. Na ikonostasu su sačuvane dveri iz 16. veka, a u crkvi nekoliko ikona, knjiga i sveštenih sasuda. Godine 1926. u blizini stare crkve je sagrađena nova crkva, posvećena Pokrovu Sv. Bogorodice.
Pokraj sela protiče Pećka Bistrica, rečica Birka, i takozvani „jaz“ u kome se svakog 14. maja okupa veći deo sela zbog običaja i dugovekone tradicije, kako bi im zaštitnik sela sv. prorok Jeremija podario plodnu i zdravu godinu. Istog dana litije kruže selom pevajući pesme o postojbini svog naroda.
U Goraždevcu od 2000. godine. funkcioniše jedini srpski medij u Metohiji koji predstavlja centar okupljanja mladih i informiše srpsko stanovništvo. Zahvaljujući KOSMA mreži i ostalih medijskih partnera radio Goraždevac plasira informacije iz ovog kraja i u ostale delove Srbije i regiona.
FK Omladinac koji je osnovan 1966. Klub je funkcionisao sve do 1999 a nastavio je sa radom 2008. godine, najveći uspesi kluba su šesnaestine kupa SFR Jugoslavije gde je izgubio od FK Borac Čačak rezultatom 2:1 utakmici u Goraždevcu i učešće u trećoj državnoj ligi.
- ↑ „Goraždevac: Osam godina od ubistva srpske djece” (sr). Radio televizija Republike Srpske. 13. 8. 2011.. Pristupljeno 13. 8. 2011.
- ↑ Goraždevac: Deset godina od rafala smrti („Večernje novosti“, 12. avgust 2013)
