İçeriğe atla

İlhan Sami Çomak

Vikipedi, özgür ansiklopedi
İlhan Sami Çomak
Doğum8 Mart 1973
Karlıova, Bingöl, Türkiye
VatandaşlıkTürkiye
TürŞiir
Önemli ödülleri

İlhan Sami Çomak (d. 8 Mart 1973, Bingöl Karlıova), şair, yazar.[1]

İstanbul'da öğrenci iken 1994 yılında tutuklandı, yirmi beş yıla varan bir dava süreci ile yargılandı ve 2024'te tahliye oluncaya kadar otuz yıl siyasi tutuklu olarak cezaevinde kaldı. Cezaevi yıllarında Türkçe ve Kürtçe şiirler yazdı; şiir kitapları yayımladı. Şiirleri İngilizce, Rusça, Norveççe, Galce ve Almancaya çevrildi; çeşitli ödüllere değer görüldü.

Yaşamı, 2016'da "Gönderen: İlhan Sami Çomak" adlı belgesele konu oldu. Karınca Yuvasını Dağıtmamak (2021) adlı otobiyografisi İstanbul'da oyun olarak sahnelendi ve Çomak, tiyatro metni yazarı olarak ödüllere değer görüldü.

Yaşamı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kürt ve Alevi[2] bir ailenin çocuğu olarak Karlıova'da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Bingöl’de tamamladı. 1992'de İstanbul Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü’ne girdi. 1994 yılında "örgüt üyeliği" suçlaması ile gözaltına alındı.[3] 16 gün emniyette tutuldu ve tutukluluğu sırasında her türlü işkenceye uğradığını ifade etti. “PKK adına orman yakma” ve “bölücü faaliyette bulunma” gerekçeleriyle mahkemeye çıkarıldı ve tutuklanarak İstanbul Bayrampaşa Cezaevi’ne konuldu. Çomak, gözaltındaki ifadesinde kimi suçları kabul ettiyse de savcılıkta verdiği ifadede, ilk ifadenin baskı ve işkence altında alındığını söyledi. Devlet Güvenlik Mahkemesi, davanın sonunda Çomak’ın idamına hükmetti. Mahkeme sürecindeki hâl ve hareketleri indirim nedeni sayılarak 2000 yılında cezası müebbete çevrildi.[4]

Cezaevinde Türkçe ve Kürtçe şiirler yazmaya başladı. 2004 yılında ilk şiir kitabı Gitmeler Çiçek Kurusu, İlhan Çomak adıyla yayımlandı. 107 sayfalık kitapta yaşadıklarını, düşündüklerini, başından geçenleri şiirleriyle anlattı.[5] 2006'da ikinci şiir kitabı Açık Deniz'i yayımladı. Bir kaza sonucu yitirdiği kardeşinin adını da adına ekleyerek bu kitabından itibaren "İlhan Sami Çomak" adını kullandı.[5]

Avukatlarının 2007'de AİHM’ne başvurusu haklı bulunarak, adil yargılanmadığına ve yargılanmanın yenilenmesine hükmedildi. Tutuksuz yargılanması için yapılan başvuru talepleri kabul edilmedi.[6] İnsan Hakları Derneği'nin 2011 yılında düzenlediği Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi 2011 yılı Cezaevi Raporu'nda "çeşitli sağlık sorunları nedeni ile tedavileri gerekirken, tedavileri yapılamayan, uygun sağlık merkezlerine sevk edilmeyen veya önerilen tedavinin devamı için uygun koşullar sağlanmayan hastaları" arasında, anemiye bağlı üşüme halsizlik mide ülseri, fıtık ve sindirim sorunları ile yer aldı.[7]

Cezevinde şiir yazmayı sürdürdü; 2011'de Günaydın Yeryüzü, 2014'te Kedilerin Yazdığı İlahi adlı şiir kitaplarını yayımladı. Çomak, AİHM'in yeniden yargılama kararından 6 yıl sonra 2013'te ikinci kez yargılanmaya başlandı. 2 Temmuz 2015, 22 Aralık 2015 ve 12 Nisan 2016’da görülen duruşmalarda karar değişmedi.[8][9] 22 yıl süren uzun tutukluluğu nedeniyle tahliyesi istendi ancak mahkeme, ‘’delil karartma ve kaçma‘’ şüphesiyle tutukluluğun devamına karar verdi.[10]

Çomak'ın yaşamı, 2016'da “Gönderen: İlhan Sami Çomak” adlı bir belgesele konu oldu.[11] Çiğdem Mazlum ve Sertaç Yıldız’ın yönetmenliğini üstlendiği belgeselde Çomak, 1990’larda çekilmiş bir video kaydı görüntüsü ile yer aldı; yaşadıklarını izleyiciye mektupları aracılığı ile anlattı.[12] 2019'da Geldim Sana başlıklı dosyasıyla Sennur Sezer Emek-Direniş Şiir Ödülü'ne değer görüldü.[13] Aynı yıl Hayattayız Nihayet adlı şiir kitabı yayımlandı ve Metin Altıok Şiir Ödülü’ne değer görüldü.[14] Norveç Yazarlar Birliği tarafından Ahmet Altan ile birlikte 2021 yılı İfade Özgürlüğü Ödülü'ne değer görüldü.[15]

İlhan Sami Çomak, çocukluğunu, tutuklanma öyküsünü, şiirinin arkasında yatanları Karınca Yuvasını Dağıtmamak (2021) adlı otobiyografisinde anlattı.[5] Bu kitaptan yola çıkarak oluşturulan oyun metni, Hayat Seni Çok Seviyorum adıyla Moda Sahne'de oyun olarak sahnelendi.[16] Oyun, 2023 Üstün Akmen Tiyatro Ödülü'nde Yılın En İyi Tiyatro Yazarı Ödülü'ne ve Tiyatro Eleştirmenleri Birliği tarafından En İyi Tiyatro Metni ödülüne değer görüldü.[17][18]

Çomak, 2023 Yılında Uluslararası PEN’in dünya çapında bir kampanya ile mercek altına aldığı dört kişiden biri oldu.[19] Şiirleri İngilizce, Norveççe, Rusça, Almanca ve Galce’ye çevrildi.[20] Dokuz şiir kitabından seçme şiirlerini Haritadan Taşan (2023) adlı kitapta topladı.[5]

2023 Ağustos'unda, cezaevindeki 29'uncu yılını doldurduğu için denetimli serbestlik hakkından yararlanmak üzere avukatları aracılığıyla başvuru yapıldı ancak kabul edilmedi.[21] Koşullu salıverilme tarihi olan 21 Ağustos 2024’te tahliyesi İdare ve Gözlem Kurulu tarafından, Çomak’ın ‘iyi hâli’ olmadığı ileri sürülerek ve ‘suça yönelik farkındalığının oluşmadığı’ savunularak üç ay daha ertelendi.[22] 30 yıl 3 ay 6 günün ardından, 26 Kasım 2024’te cezaevinden çıktı.[23]

Üyelikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kitapları

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Gitmeler Çiçek Kurusu (Fırat Yayınları, 2004)
  • Açık Deniz (Aram Yayınları, 2007)
  • Günaydın Yeryüzü (Aram Yayınları, 2011)
  • Kedilerin Yazdığı İlahi (Yasakmeyve Yayınları, 2014)
  • Bir Sabah Yürüdüm (Yasakmeyve Yayınları, 2017)
  • Yağmur Dersleri (Yasakmeyve Yayınları, 2017)
  • Dicle’nin Günlüğü (Yasakmeyve Yayınları, 2017)
  • Geldim Sana (Manos Kitap, 2019)
  • Hayattayız Nihayet (Manos Kitap, 2022)[25]
  • Karınca Yuvasını Dağıtmamak (İletişim Yayınları, 2021)[26][27]
  • Çiyayê Girtî (Kürtçe) (Dara Yayınları , 2023)[28]

Ödülleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ İlhan Sami Çomak. 
  2. ^ "İlhan Çomak: Kürt Alevi kimliğimin yerine Türk Sünni kimliğe sahip olsam bırakırlardı". Demokrat Haber - Bağımsız, Alternatif, Özgür Haberler. 27 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2024. 
  3. ^ Dündar, Can. "Hayat Seni Çok Seviyorum". Gorki.de. 9 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2024. 
  4. ^ Temizkan, Emrah (11 Nisan 2016). "Çomak davası: Her şey TEM'den DGM'ye giden 1994 tarihli fezlekeyle başladı - Diken". 18 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2024. 
  5. ^ a b c d Karsak, Zona. "Aşk olsun şiire, aşk olsun şaire!". Evrensel. 2 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2024. 
  6. ^ "Kıraathane İstanbul Edebiyat Evi / Sezon Programı / Hayat Seni Çok Seviyorum : İlhan Sami Çomak Şiiri 2021". Kıraathane. 18 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2024. 
  7. ^ "DOĞU ve GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ 2011 YILI CEZAEVİ RAPORU". Erişim tarihi: 18.Aralık.2024.  Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım)
  8. ^ "22 yıldır tutuklu bulunan Çomak'a yine tahliye yok". agos.com.tr/. 13 Temmuz 2016. 17 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2024. 
  9. ^ erdal (1 Haziran 2016). "Bitmeyen adalet arayışı: 22 yıldır tutuklu İlhan Çomak'a yine tahliye yok - Diken". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2024. 
  10. ^ "Bu devlet bizi sevebilecek mi: 22 yıldır tutuklu yargılanan İlhan Çomak'ın belgeseli Documentarist İstanbul'da". T24. 26 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2024. 
  11. ^ "'Gönderen:İlhan Sami Çomak" belgeseli Londra'da". Gazete Patika. 31 Ekim 2018. 8 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2024. 
  12. ^ Karataş, Şerif (15 Temmuz 2015). "21 yıldır tutuklu olan İlhan Çomak'ın yaşadıkları belgesel oluyor". Evrensel. 28 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2024. 
  13. ^ "12 haziran'da verilecek Sennur Sezer Ödülleri'ne İlhan Sami Çomak ve Hüseyin Peker layık görüldü". Cumhuriyet. 5 Nisan 2019. 28 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2024. 
  14. ^ "Metin Altıok Şiir Ödülü'nü İlhan Sami Çomak kazandı". Evrensel. 6 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2024. 
  15. ^ "2021 İfade Özgürlüğü Ödülü İlhan Sami Çomak ile Ahmet Altan'ın". T24. 27 Mart 2022. 19 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2024. 
  16. ^ "Çomak'ın oyunu Moda Sahnesi'nde| Haberler". Gazete Kadıköy. 4 Ağustos 2022. Erişim tarihi: 17 Aralık 2024. 
  17. ^ a b "Üstün Akmen Tiyatro Ödülleri sahiplerine takdim edildi". Evrensel. 4 Mayıs 2023. 9 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2024. 
  18. ^ a b "Tiyatro Eleştirmenleri Birliği, 30. Tiyatro Ödülleri açıklandı". bianet.org. Erişim tarihi: 17 Aralık 2024. 
  19. ^ "Pen: Hapisteki Yazarlar Günü". PEN Türkiye Merkezi. 16 Kasım 2023. 14 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2024. 
  20. ^ İlhan Sami Çomak. İletişim Yayınları. 28 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2024. 
  21. ^ "29 yıldır beklenen adalet: İlhan Sami Çomak'ın tahliyesinin önünde kanuni engel kalmadı". Artı Gerçek. 22 Ağustos 2023. 27 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2024. 
  22. ^ "İlhan Sami Çomak'tan çalınan 30 yıl + 3 ay". birgun.net. 10 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2024. 
  23. ^ "İlhan Sami Çomak: Özgür bir şair olmayı tahayyül ederek 30 yıl geçirdim". bianet.org. 4 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2024. 
  24. ^ "Irish Pen member Ilhan Sami Çomak has been in a Turkish jail for 28 years". irishtimes.com/. 15 Kasım 2022. 15 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2024. 
  25. ^ "İlhan Sami Çomak'tan yeni şiir kitabı: Hayattayız Nihayet". Evrensel.net. 16 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2024. 
  26. ^ Karınca Yuvasını Dağıtmamak - İlhan Sami Çomak. 
  27. ^ "Mustafa Orman | Güneşin görmediği yerleri hatıralar kaplar: İlhan Sami Çomak'ın "Karınca Yuvasını Dağıtmamak" kitabı". Independent Türkçe. 26 Ekim 2022. 22 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2024. 
  28. ^ Buse, Nehir (21 Ekim 2023). "29 yıldır tutuklu olan şair İlhan Sami Çomak'ın Kürtçe şiir kitabı çıktı". PİRHA. 7 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2024. 
  29. ^ "15. Metin Altıok Şiir Ödülü İlhan Sami Çomak'ın". bianet.org. 15 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2024. 
  30. ^ "Altıok ödülünü öğrencisi İlhan Sami Çomak kazandı: Adaletsizliğe şiirle çelme taktı". birgun.net. 8 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2024. 
  31. ^ "Norveç Yazarlar Birliği 2021 İfade Özgürlüğü Ödülü, İlhan Sami Çomak ile Ahmet Altan'a verildi". Edebiyat Haber. 28 Mart 2022. 19 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2024. 
  32. ^ "Halkevleri'nden Evrensel'e ödül". Evrensel. 16 Şubat 2022. 21 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2024. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=İlhan_Sami_Çomak&oldid=34570306" sayfasından alınmıştır
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy