2007 Türkiye anayasa değişikliği referandumu
| ||||||||||||||||||||||
Bu referandum şu konularda yapılmaktadır:
| ||||||||||||||||||||||
| Sonuçlar | ||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||
 İllere göre sonuçlar | ||||||||||||||||||||||
| Kaynak: Yüsek Seçim Kurulu (YSK)[1] | ||||||||||||||||||||||
| Makale serilerinden |
| Türkiye'de anayasal süreç |
|---|
 Meclis-i Umûmî'nin açılışı, 1877. |
2007 Türkiye anayasa değişikliği referandumu, 21 Ekim 2007 tarihinde Türkiye'de, Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi başta olmak üzere birtakım anayasa değişikliklerinin halkoyuna sunulmasıdır. Türkiye'de yapılan beşinci halk oylamasıdır.
Kabul edilen değişiklikler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Milletvekili genel seçimlerinin beş yıl değil dört yılda bir yapılması.
- Cumhurbaşkanının halk oyuyla seçilmesi. (Abdullah Gül meclis tarafından seçilen son cumhurbaşkanı olmuş oldu.)
- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 96. maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. 'Türkiye Büyük Millet Meclisi, yapacağı seçimler dahil bütün işlerinde üye tam sayısının en az üçte biri ile toplanır. Türkiye Büyük Millet Meclisi, Anayasada başkaca bir hüküm yoksa toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir; ancak karar yeter sayısı hiçbir şekilde üye tam sayısının dörtte birinin bir fazlasından az olamaz.'
- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 101. maddesinin "Cumhurbaşkanı, kırk yaşını doldurmuş ve yükseköğrenim yapmış Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri veya bu niteliklere ve milletvekili seçilme yeterliğine sahip Türk vatandaşları arasından, halk tarafından seçilir. Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır. Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir. Cumhurbaşkanlığına Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri içinden veya Meclis dışından aday gösterilebilmesi yirmi milletvekilinin yazılı teklifi ile mümkündür. Ayrıca, en son yapılan milletvekili genel seçimlerinde geçerli oylar toplamı birlikte hesaplandığında yüzde onu geçen siyasi partiler ortak aday gösterebilir. Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesilir ve Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği sona erer" şeklinde değiştirilmesi.
- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 102. maddesinin "Cumhurbaşkanı seçimi, Cumhurbaşkanının görev süresinin dolmasından önceki altmış gün içinde; makamın herhangi bir sebeple boşalması halinde ise boşalmayı takip eden altmış gün içinde tamamlanır. Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş olur. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapılır. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy almış bulunan iki aday katılır ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş olur. İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin ölümü veya seçilme yeterliğini kaybetmesi halinde; ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi suretiyle yapılır. İkinci oylamaya tek adayın kalması halinde, bu oylama referandum şeklinde yapılır. Aday, geçerli oyların çoğunluğunu aldığı takdirde Cumhurbaşkanı seçilmiş olur. Cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar görev süresi dolan Cumhurbaşkanının görevi devam eder. Cumhurbaşkanlığı seçimine ilişkin usul ve esaslar kanunla düzenlenir." şeklinde değiştirilmesi.
Sonuçlar
[değiştir | kaynağı değiştir]| 2007 Türkiye anayasa değişikliği referandumu | ||
|---|---|---|
| Evet ya da hayır | Oylar | Yüzde |
 Evet
|
19,422,714 | %68.95 |
| Hayır | 8,744,947 | %31.05 |
| Geçerli oy | 28,142,781 | %97.74 |
| Geçersiz veya boş oy | 651,435 | %2.26 |
| Toplam oy | 28.794.216 | %100.00 |
| Seçmen katılımı | %67.49 | |
| Seçmen sayısı | 42,665,149 | |
| Kaynak: [1] | ||
| İl | Sandık sayısı | Kayıtlı seçmen | Katılım | Geçerli oy | Geçersiz oy | Evet | Evet (%) | Hayır | Hayır (%) | Katılım (%) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Adana | 3.353 | 1.192.579 | 693.332 | 675.758 | 17.574 | 411.458 | 60,89 | 264.300 | 39,11 | 58,14 |
| Adıyaman | 1087 | 299.822 | 217.933 | 214.763 | 3.170 | 182.881 | 85,15 | 31.882 | 14,85 | 72,69 |
| Afyonkarahisar | 1.571 | 436.336 | 349.986 | 339.017 | 10.969 | 249.105 | 73,48 | 89.912 | 26,52 | 80,21 |
| Ağrı | 923 | 219.449 | 154.555 | 152.829 | 1.726 | 145.211 | 95,02 | 7.618 | 4,98 | 70,43 |
| Aksaray | 747 | 221.110 | 149.167 | 146.127 | 3.040 | 125.085 | 85,60 | 21.042 | 14,40 | 67,46 |
| Amasya | 859 | 232.689 | 172.330 | 168.560 | 3.770 | 115.257 | 68,38 | 53.303 | 31,62 | 74,06 |
| Ankara | 8.012 | 2.928.823 | 1.867.604 | 1.830.994 | 36.610 | 1.200.895 | 65,59 | 630.099 | 34,41 | 63,77 |
| Antalya | 3200 | 1.095.067 | 673.994 | 653.094 | 20.900 | 376.399 | 57,63 | 276.695 | 42,37 | 61,55 |
| Ardahan | 321 | 68.591 | 49.349 | 48.294 | 1.055 | 31.897 | 66,05 | 16.397 | 33,95 | 71,95 |
| Artvin | 563 | 119.196 | 74.734 | 72.659 | 2.075 | 47.604 | 65,52 | 25.055 | 34,48 | 62,70 |
| Aydın | 1973 | 640.803 | 477.257 | 462.264 | 14.993 | 218.528 | 47,27 | 243.736 | 52,73 | 74,48 |
| Balıkesir | 2603 | 798.405 | 602.859 | 587.712 | 15.147 | 352.614 | 60,00 | 235.098 | 40,00 | 75,51 |
| Bartın | 469 | 132.428 | 98.586 | 94.778 | 3.808 | 61.691 | 65,09 | 33.087 | 34,91 | 74,44 |
| Batman | 750 | 213.891 | 141.996 | 137.925 | 4.071 | 131.970 | 95,68 | 5.955 | 4,32 | 66,39 |
| Bayburt | 261 | 53.035 | 35.018 | 34.465 | 553 | 30.760 | 89,25 | 3.705 | 10,75 | 66,03 |
| Bilecik | 521 | 128.029 | 106.641 | 103.770 | 2.871 | 62.219 | 59,96 | 41.551 | 40,04 | 83,29 |
| Bingöl | 559 | 134.321 | 107.289 | 105.872 | 1.417 | 101.439 | 95,81 | 4.433 | 4,19 | 79,88 |
| Bitlis | 650 | 139.263 | 111.065 | 109.549 | 1.516 | 102.826 | 93,86 | 6.723 | 6,14 | 79,75 |
| Bolu | 825 | 185.649 | 145.014 | 141.406 | 3.608 | 105.582 | 74,67 | 35.824 | 25,33 | 78,11 |
| Burdur | 612 | 174.313 | 142.520 | 137.471 | 5.049 | 85.907 | 62,49 | 51.564 | 37,51 | 81,76 |
| Bursa | 4.426 | 1.520.561 | 1.117.664 | 1.093.964 | 23.700 | 735.287 | 67,21 | 358.677 | 32,79 | 73,50 |
| Çanakkale | 1225 | 334.467 | 261.637 | 254.872 | 6.765 | 133.279 | 52,29 | 121.593 | 47,71 | 78,23 |
| Çankırı | 641 | 132.959 | 92.804 | 91.008 | 1.796 | 74.197 | 81,53 | 16.811 | 18,47 | 69,80 |
| Çorum | 1558 | 383.091 | 282.826 | 277.676 | 5.150 | 206.853 | 74,49 | 70.823 | 25,51 | 73,83 |
| Denizli | 1.790 | 577.310 | 449.148 | 432.650 | 16.498 | 254.886 | 58,91 | 177.764 | 41,09 | 77,80 |
| Diyarbakır | 2.246 | 677.863 | 359.017 | 348.880 | 10.137 | 328.846 | 94,26 | 20.034 | 5,74 | 52,96 |
| Düzce | 698 | 206.292 | 156.950 | 153.811 | 3.139 | 124.826 | 81,16 | 28.985 | 18,84 | 76,08 |
| Edirne | 850 | 278.187 | 208.911 | 203.332 | 5.579 | 76.026 | 37,39 | 127.306 | 62,61 | 75,10 |
| Elazığ | 1313 | 357.055 | 241.184 | 237.411 | 3.773 | 205.669 | 86,63 | 31.742 | 13,37 | 67,55 |
| Erzincan | 868 | 143.701 | 102.692 | 101.152 | 1.540 | 71.783 | 70,97 | 29.369 | 29,03 | 71,46 |
| Erzurum | 1.985 | 451.784 | 321.044 | 317.179 | 3.865 | 285.850 | 90,12 | 31.329 | 9,88 | 71,06 |
| Eskişehir | 1578 | 505.301 | 379.885 | 370.380 | 9.505 | 210.904 | 56,94 | 159.476 | 43,06 | 75,18 |
| Gaziantep | 2.122 | 700.488 | 440.571 | 432.557 | 8.014 | 344.761 | 79,70 | 87.796 | 20,30 | 62,89 |
| Giresun | 1.135 | 292.926 | 192.634 | 188.887 | 3.747 | 139.812 | 74,02 | 49.075 | 25,98 | 65,76 |
| Gümüşhane | 513 | 84.823 | 55.954 | 55.020 | 934 | 46.323 | 84,19 | 8.697 | 15,81 | 65,97 |
| Hakkari | 348 | 102.699 | 76.591 | 73.732 | 2.859 | 70.322 | 95,38 | 3.410 | 4,62 | 74,58 |
| Hatay | 2.273 | 791.281 | 553.720 | 542.585 | 11.135 | 324.721 | 59,85 | 217.864 | 40,15 | 69,98 |
| İstanbul | 18705 | 7.428.443 | 4.357.365 | 4.271.670 | 85.695 | 2.849.487 | 66,71 | 1.422.183 | 33,29 | 58,66 |
| İzmir | 6.931 | 2.536.459 | 1.626.049 | 1.583.387 | 42662 | 772.848 | 48,81 | 810.539 | 51,19 | 64,11 |
| Iğdır | 344 | 89.761 | 51.843 | 50.995 | 848 | 34.755 | 68,15 | 16.240 | 31,85 | 57,76 |
| Isparta | 930 | 272.318 | 210.818 | 203.873 | 6.945 | 138.316 | 67,84 | 65.557 | 32,16 | 77,42 |
| Mersin | 2937 | 1.012.023 | 615.079 | 596.773 | 18.306 | 309.829 | 51,92 | 286.944 | 48,08 | 60,78 |
| Kars | 654 | 170.557 | 104.692 | 102.993 | 1.699 | 75.381 | 73,19 | 27.612 | 26,81 | 61,38 |
| Karabük | 612 | 151.645 | 112.814 | 109.089 | 3.725 | 82.200 | 75,35 | 26.889 | 24,65 | 74,39 |
| Karaman | 517 | 142.443 | 111.106 | 107.316 | 3.790 | 78.801 | 73,43 | 28.515 | 26,57 | 78,00 |
| Kastamonu | 1.477 | 261.208 | 199.106 | 193.608 | 5.498 | 137.879 | 71,22 | 55.729 | 28,78 | 76,23 |
| Kayseri | 2.119 | 690.307 | 523.722 | 515.980 | 7.742 | 423.738 | 82,12 | 92.242 | 17,88 | 75,87 |
| Kilis | 285 | 63.399 | 49.437 | 48.585 | 852 | 38.537 | 79,32 | 10.048 | 20,68 | 77,98 |
| Kırıkkale | 651 | 192.328 | 122.617 | 120.500 | 2.117 | 96.785 | 80,32 | 23.715 | 19,68 | 63,75 |
| Kırklareli | 710 | 231.937 | 179.326 | 175.166 | 4.160 | 62.779 | 35,84 | 112.387 | 64,16 | 77,32 |
| Kırşehir | 605 | 149.931 | 96.401 | 94.385 | 2.016 | 66.844 | 70,82 | 27.541 | 29,18 | 64,30 |
| Kocaeli | 2.496 | 887.095 | 624.102 | 610.651 | 13.451 | 436.718 | 71,52 | 173.933 | 28,48 | 70,35 |
| Konya | 3694 | 1.185.677 | 874.240 | 855.678 | 18.562 | 721.104 | 84,27 | 134.574 | 15,73 | 73,73 |
| Kütahya | 1.449 | 399.322 | 330.699 | 321.771 | 8.928 | 262.032 | 81,43 | 59.739 | 18,57 | 82,82 |
| Malatya | 1.625 | 468.970 | 312.123 | 308.511 | 3.612 | 253.471 | 82,16 | 55.040 | 17,84 | 66,56 |
| Manisa | 2732 | 858.773 | 687.805 | 666.402 | 21.403 | 399.508 | 59,95 | 266.894 | 40,05 | 80,09 |
| Kahramanmaraş | 1831 | 576.729 | 398.541 | 393.785 | 4.756 | 338.739 | 86,02 | 55.046 | 13,98 | 69,10 |
| Mardin | 1.170 | 292.768 | 219.874 | 215.176 | 4.698 | 204.000 | 94,81 | 11.176 | 5,19 | 75,10 |
| Muğla | 1595 | 522.755 | 361.678 | 350.555 | 11.123 | 151.721 | 43,28 | 198.834 | 56,72 | 69,19 |
| Muş | 713 | 181.428 | 132.033 | 129.635 | 2.398 | 120.785 | 93,17 | 8.850 | 6,83 | 72,77 |
| Nevşehir | 634 | 187.160 | 136.271 | 133.289 | 2.982 | 102.527 | 76,92 | 30.762 | 23,08 | 72,81 |
| Niğde | 664 | 210.190 | 126.949 | 123.844 | 3.105 | 90.006 | 72,68 | 33.838 | 27,32 | 60,40 |
| Ordu | 1.671 | 460.338 | 300.121 | 293.708 | 6.413 | 222.559 | 75,78 | 71.149 | 24,22 | 65,20 |
| Osmaniye | 791 | 262.476 | 180.038 | 176.368 | 3.670 | 111.526 | 63,23 | 64.842 | 36,77 | 68,59 |
| Rize | 853 | 226.536 | 138.219 | 135.574 | 2.645 | 112.636 | 83,08 | 22.938 | 16,92 | 61,01 |
| Sakarya | 1739 | 564.790 | 401.605 | 393.106 | 8.499 | 304.189 | 77,38 | 88.917 | 22,62 | 71,11 |
| Samsun | 2.530 | 779.816 | 535.388 | 524.667 | 10.721 | 404.905 | 77,17 | 119.762 | 22,83 | 68,66 |
| Siirt | 523 | 117.575 | 83.678 | 81.098 | 2.580 | 76.484 | 94,31 | 4.614 | 5,69 | 71,17 |
| Sinop | 695 | 141974 | 100973 | 98086 | 2887 | 67526 | 68,84 | 30560 | 31,16 | 71,12 |
| Sivas | 2060 | 392397 | 285211 | 281017 | 4194 | 226113 | 80,46 | 54904 | 19,54 | 72,68 |
| Tekirdağ | 1322 | 457268 | 328857 | 320981 | 7876 | 143459 | 44,69 | 177522 | 55,31 | 71,92 |
| Tokat | 1511 | 392263 | 287597 | 282517 | 5080 | 208216 | 73,70 | 74301 | 26,30 | 73,32 |
| Trabzon | 1710 | 494688 | 327076 | 320066 | 7010 | 249173 | 77,85 | 70893 | 22,15 | 66,12 |
| Tunceli | 431 | 55094 | 34200 | 33237 | 963 | 11639 | 35,02 | 21598 | 64,98 | 62,08 |
| Şanlıurfa | 2148 | 558402 | 406061 | 402291 | 3770 | 384831 | 95,66 | 17460 | 4,34 | 72,72 |
| Şırnak | 537 | 152313 | 110009 | 104776 | 5233 | 95666 | 91,31 | 9110 | 8,69 | 72,23 |
| Uşak | 728 | 222956 | 180532 | 174944 | 5588 | 104764 | 59,88 | 70180 | 40,12 | 80,97 |
| Van | 1418 | 416640 | 272263 | 266673 | 5590 | 253591 | 95,09 | 13082 | 4,91 | 65,35 |
| Yalova | 352 | 126460 | 77605 | 75846 | 1759 | 48001 | 63,29 | 27845 | 36,71 | 61,37 |
| Yozgat | 1187 | 296148 | 215356 | 212169 | 3187 | 178397 | 84,08 | 33772 | 15,92 | 72,72 |
| Zonguldak | 1361 | 428802 | 300276 | 289637 | 10639 | 177849 | 61,40 | 111788 | 38,60 | 70,03 |
Siyasi partilerin kararları
[değiştir | kaynağı değiştir]Öneriyi sunan iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) "evet" oyunu savundu.[2] Demokratik Toplum Partisi AK Parti'ye destek olarak değil, "demokrasiye sahip çıkma" amaçlı olarak "evet" kararı aldı.[3] "Evet" diyen diğer partiler arasında Sosyaldemokrat Halk Partisi, Cumhurbaşkanını halkın seçmesini "Türk milletine fırsat" olarak tanımlayan Büyük Birlik Partisi, değişiklikte sunulan fikirlerin Millî Görüş tarafından kırk yıldır savunulduğunu ifade eden Saadet Partisi, Demokrat Parti ve Anavatan Partisi yer aldı.[4]
Referandum sürecinde aktif "hayır" kampanyası yürüten tek parti, değişikliği "dayatma" olarak niteleyen Cumhuriyet Halk Partisiydi.[4] Milliyetçi Hareket Partisi mecliste öneriye "evet" oyu verse de,[4] partinin genel başkanı Devlet Bahçeli 17 Ekim tarihinde "hayır" çağrısı yaptı.[5]
Referandum günü yaşanan olaylar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ekim 2007 Dağlıca saldırısı: Referandumun yapılacağı gece Kuzey Irak'tan gelen 150 kişilik grup Dağlıca Komando Taburuna saldırıda bulundu. Çatışmada 12 asker hayatını kaybetti, 16 asker yaralandı ve 8 asker de Kuzey Irak topraklarına kaçırıldı.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Resmi sonuçlar – 21 Ekim 2007 Anayasa Referandumu". Yüksek Seçim Kurulu. 12 Eylül 2010. 27 Şubat 2017 tarihinde kaynağından (Website) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2017.
- ^ "Türkiye'nin 7'inci, AK Parti'nin 3'üncü referandumu". A Haber. 13 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2017.
- ^ "DTP, referandum seçiminde 'Evet' oyu kullanacak". Haber Aktüel. 13 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2017.
- ^ a b c "Referanduma siyasi partiler nasıl bakıyor?". İhlas Haber Ajansı. 13 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2017.
- ^ "MHP'nin referandum mesajı". Habertürk. 13 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2017.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- secimsonuclari.com 17 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. sitesinde il ve ilçelere göre oy sonuçları.
