6. Ordu (Osmanlı İmparatorluğu)

6. Ordu
6. Ordu
	Altıncı Ordu karargâhı
Etkin	5 Eylül 1915 - 9 Şubat 1919
Ülke	Osmanlı İmparatorluğu
Bağlılık	Osmanlı ordusu
Sınıfı	Piyade
Tipi	Ordu
Karargâh	Bağdat
Savaşları	I. Dünya Savaşı Irak Cephesi;
Komutanlar
Ünlü; komutanları	Müşir Colmar von der Goltz (13 Ekim 1915-19 Nisan 1916); Mirliva Halil Paşa (19 Nisan 1916-30 Haziran 1918); Mirliva Ali İhsan Paşa (30 Haziran 1918-9 Şubat 1919)

6. Ordu Osmanlı İmparatorluğu'nda yapılan askeri reformlar sırasında 19. yüzyılın sonlarında kuruldu.

Düzen

1877 Savaş Düzeni

1877 yılında, Bağdat'ta konuşluydu. Oluşumu:

Piyade: Altı alay ve altı tüfek taburu.^[6]
Süvari: İki alay
Topçu: Bir alay (9 batarya)
İstihkâm: Bir istihkâm birliği

1908 Savaş Düzeni

6. Orduyu Hümayun (Kumandan: Ferik Sıdkı Paşa)^[7]
- 11. Tümen (On Birinci Fırka-i Hümayun) (Kumandan: Ferik Abdülselam Agah Paşa)^[7]
  - 21nci Nizamiye Livası
  - 22nci Nizamiye Livası (Kumandan: Mirliva Hüseyin Paşa)^[7]
- 12. Tümen (On İkinci Fırka-i Hümayun) (Kumandan: Ferik Musa Kazım Paşa)^[7]
  - 23ncü Nizamiye Livası^[7]
  - 24ncü Nizamiye Livası (Kumandan: Mirliva Mehmed Faik Paşa^[7]
- 6. Süvari Tümeni (Altıncı Süvari Fırka-i Hümayun) (Kumandan: Ferik Mehmed Fazıl Paşa)^[7]
  - 16ncı Süvari Livası (Kumandan: Mirliva İzzet Paşa)^[7]
  - 17nci Süvari Livası (Kumandan: Mirliva Ahmed Paşa)^[7]
  - 18nci Süvari Livası^[7]
- 6. Orduyu Hümayun Topçu Kumandanlığı ve Eslihayı Harbiye ve Mühimmat-ı Nariye Müfettişliği^[7]
  - 16. Topçu Tugayı (On Altıncı Topçu Livası) (Kumandan: Mirliva Hasan Tahsin Paşa)^[7]
Altıncı Ordu Redif tümenleri (tümen adı yerini gösterir)
- 21. Bağdat Yedek Piyade Tümeni (Yirmi Birinci Bağdad Redif Fırkası)
- 22. Basra Yedek Piyade Tümeni (Yirmi İkinci Basra Redif Fırkası)
- 23. Kelkit Yedek Piyade Tümeni (Yirmi Üçüncü Kelkit Redif Fırkası)
- 24. Musul Yedek Piyade Tümeni (Yirmi Dördüncü Musul Redif Fırkası)

I. Dünya Savaşı

Ağustos 1914 Savaş Düzeni

Ağustos 1914'te ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[8]

6. Ordu, Komutan: Cavit Paşa)
- 12. Kolordu
  - 35. Tümen, 36. Tümen
- 13. Kolordu
  - 37. Tümen

Nisan Sonu 1915 Savaş Düzeni

Nisan Sonu 1915'te ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[9]

Altıncı Ordu
- 35. Tümen
- Geçici Piyade Tümeni

Yaz Sonu 1915 Savaş Düzeni

Yaz Sonu 1915'te ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[10]

6. Ordu
- Irak ve Havalisi Genel Komutanlığı
  - 13. Kolordu
    - 35. Tümen, 38. Tümen
  - 18. Kolordu
    - 45. Tümen

Ocak 1916 Savaş Düzeni

Ocak 1916'da ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[11]

6. Ordu
- Irak ve Havalisi Genel Komutanlığı
  - 13. Kolordu
    - 35. Tümen, 52. Tümen
  - 18. Kolordu
    - 45. Tümen, 51. Tümen

Ağustos 1916 Savaş Düzeni

Ağustos 1916'da ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[12]

13. Kolordu
- 2. Tümen, 4. Tümen, 6. Tümen
18. Kolordu
- 35. Tümen, 45. Tümen, 51. Tümen, 52. Tümen

Aralık 1916 Savaş Düzeni

Aralık 1916'da ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[13]

13. Kolordu
- 2. Tümen, 4. Tümen, 6. Tümen
18. Kolordu
- 45. Tümen, 51. Tümen, 52. Tümen

Ağustos 1917, Ocak 1918, Haziran 1918 Savaş Düzeni

Ağustos 1917, Ocak, Haziran 1918'de ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[14]

13. Kolordu
- 2. Tümen, 6. Tümen
18. Kolordu
- 14. Tümen, 51. Tümen, 52. Tümen
46. Tümen

Eylül 1918 Savaş Düzeni

Eylül 1918'de ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[15]

13. Kolordu
- 2. Tümen, 6. Tümen
18. Kolordu
- 14. Tümen, 46. Tümen

Mondros Sonrası

Kasım 1918 Savaş Düzeni

Kasım 1918'de ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[16]

13. Kolordu
- 2. Tümen, 6. Tümen

Kaynakça

^ David Nicolle, colour plates by Rafaelle Ruggeri, The Ottoman Army 1914-18, Men-at-Arms 269, Ospray Publishing Ltd., 1994, ISBN 1-85532-412-1, p. 14.
^ ^a ^b Zekeriya Türkmen, Mütareke Döneminde Ordunun Durumu ve Yeniden Yapılanması (1918-1920), Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2001, ISBN 975-16-1372-8, p. 44.
^ Orhan Avcı, Irak'ta Türk Ordusu (1914-1918), Vadi Yayınları, 2004, ISBN 975-6768-51-7, p. 29. (Türkçe)
^ ^a ^b Orhan Avcı, Irak'ta Türk Ordusu (1914-1918), Vadi Yayınları, 2004, ISBN 975-6768-51-7, p. 30. (Türkçe)
^ ^a ^b T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Basım Evi, 1972, p. 145. (Türkçe)
^ Ian Drury, Illustrated by Raffaele Ruggeri, The Russo-Turkish War 1877, Men-at-Arms 277, Ospray Publishing Ltd., Reprinted 1999, ISBN 1-85532-371-0, p. 35.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Salname-i Askeriye-1326H (1908-1909). Matbaa-i Askeriye.
^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 38.
^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 86.
^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 109.
^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 126.
^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 134.
^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 154.
^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 170, 181, 188.
^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 197.
^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 202.

[Nicolle14-1] David Nicolle, colour plates by Rafaelle Ruggeri, The Ottoman Army 1914-18, Men-at-Arms 269, Ospray Publishing Ltd., 1994, ISBN 1-85532-412-1, p. 14.

[Türkmen44-2] Zekeriya Türkmen, Mütareke Döneminde Ordunun Durumu ve Yeniden Yapılanması (1918-1920), Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2001, ISBN 975-16-1372-8, p. 44.

[Orhan29-3] Orhan Avcı, Irak'ta Türk Ordusu (1914-1918), Vadi Yayınları, 2004, ISBN 975-6768-51-7, p. 29. (Türkçe)

[Orhan30-4] Orhan Avcı, Irak'ta Türk Ordusu (1914-1918), Vadi Yayınları, 2004, ISBN 975-6768-51-7, p. 30. (Türkçe)

[Genelkurmay145-5] T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Basım Evi, 1972, p. 145. (Türkçe)

[Russo35-6] Ian Drury, Illustrated by Raffaele Ruggeri, The Russo-Turkish War 1877, Men-at-Arms 277, Ospray Publishing Ltd., Reprinted 1999, ISBN 1-85532-371-0, p. 35.

[:0-7] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Salname-i Askeriye-1326H (1908-1909). Matbaa-i Askeriye.

[Erickson38-8] Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 38.

[Erickson86-9] Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 86.

[Erickson109-10] Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 109.

[Erickson126-11] Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 126.

[Erickson134-12] Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 134.

[Erickson154-13] Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 154.

[Erickson170-181-188-14] Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 170, 181, 188.

[Erickson197-15] Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 197.

[Erickson202-16] Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 202.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

g t d I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı Ordusu
Ordular Grupları	Şark Ordular Grubu Kafkas Ordular Grubu Yıldırım Ordular Grubu
Ordular	1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Kolordular	1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. Irak ve Havalisi 1. Kafkas 2. Kafkas Hicaz
Müstahkem Mevkiileri	Çanakkale İstanbul Boğazı Çatalca Edirne İzmir Erzurum Kars
Piyade Tümenleri	1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 61. 1. Kafkas 2. Kafkas 3. Kafkas 5. Kafkas 9. Kafkas 11. Kafkas 36. Kafkas 37. Kafkas
Diğer Tümenler	1. Süvari 2. Süvari 3. Süvari Van Jandarma
Diğer	1. Kuvve-i Seferiye 5. Kuvve-i Seferiye Alman Asya Afrika Hicaz Kafkas İslam 57. 177.