Adalet Bakanlığı (İsrail)
משרד המשפטים | |
 Adalet Bakanlığı binası | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Kuruluş tarihi | 1948 |
| Bağlılığı | İsrail Hükûmeti |
| Adres | Selahaddin Cad., Kudüs |
| Yıllık bütçe | 6.1 Milyar Yeni İsrail şekeli |
| Yönetici(ler) |
|
| Web sitesi | justice.gov.il |
Adalet Bakanlığı (İbranice: מִשְׂרָד הַמִשְׁפָּטִים, romanize: Misrad HaMişpatim; Arapça: وزارة العدل) İsrail Hükûmeti'nin bir parçası olarak İsrail'in yargı sistemini denetleyen bakanlıktır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Bakanlık, 1948 yılında Geçici Hükûmet'in kurulmasıyla birlikte kuruldu. İlk adalet bakanı Pinhas Rosen'di ve kariyerinin başındayken yanında sadece üç çalışanı vardı. Bakanlığın ilk amacı, İngiliz yönetiminden geçiş döneminde temel hukuk kurumlarının sürekliliğini sağlamaktı, özellikle İngiliz ve Arap hâkimlerin ayrılmasıyla mahkemelerdeki hâkim kadrolarının doldurulması gerekiyordu. Yüksek Mahkeme'nin İsrail mahkemesi olarak yeniden şekillendirilmesi ve ilk yargıçlarının atanması, aynı yılın Temmuz ayında Geçici Hükûmet ve Geçici Danıştay tarafından onaylandı. 1948'de Umumi Saklama Dairesi'ne de kadro verildi.
İsrail devletinin ilk yıllarında bakanlık başkanlarının odaklandığı bir diğer hedef, Osmanlı ve Manda hukuk sistemlerinin yerini alacak İsrail yasalarının oluşturulmasıydı. Ancak İngiliz hukuku ile olan bağlantı, 1980 yılında İsrail Toprakları Konseyi'nde Kral'ın Sözü'nde hükümlerin oluşturulmadığı yerleri belirten bir bölümün kaldırılmasıyla son buldu. Mahkemeler artık yerel kanunlara ve genel hukuka göre karar verecekti. Ayrıca, İsrail Devleti'nin kuruluşundan 70 yıl sonra dahi, günümüzde hala yürürlükte olan yasalar veya bunların güncellenmiş versiyonları (örneğin Haksız Fiiller Yönetmeliği, Delil Yönetmeliği veya Belediyeler Yönetmeliği) zorunlu yasama organı tarafından çıkarılmaktadır. Osmanlı mevzuatının son unsuru olan Mecelle ise 1984'te kaldırıldı.
1949'da Bakanlık üç ana bölümden oluşuyordu: danışmanlık, mevzuat ve müdafilik. Ayrıca idari departmanlar da bulunuyordu: tapu memuru, genel vasi ve genel kayıt memuru. Ofiste 506 çalışan görev yapıyordu.[1] Nisan 1949'da savcılık ve genel kayıt memurluğu Kudüs'e taşındı.[2]
Bakanların listesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Adalet bakanı, (İbranice: שַׂר הַמִשְׁפָּטִים, romanize: Sar HaMishpatim) Adalet Bakanlığı'ndaki en yetkili kişidir. İsrail'deki diğer bakanlıklardan farklı olarak Adalet Bakanlığı'nda hiçbir zaman bir bakan yardımcısı olmamıştır.
| # | Bakan | Parti | Hükûmetler | Dönem başı | Dönem sonu | Notlar |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Pinhas Rosen | İlerici Parti | G, 1, 2 | 14 Mayıs 1948 | 8 Ekim 1951 | |
| 2 | Dov Yosef | Mapai | 3 | 8 Ekim 1951 | 25 Haziran 1952 | |
| 3 | Haim Cohn | Knesset üyesi değil | 3 | 25 Haziran 1952 | 24 Aralık 1952 | |
| – | Pinhas Rosen | İlerici Parti | 4, 5, 6, 7 | 24 Aralık 1952 | 13 Şubat 1956 | |
| 4 | David Ben-Gurion | Mapai | 7 | 13 Şubat 1956 | 28 Şubat 1956 | Başbakanlık yaptı. |
| – | Pinchas Rosen | İlerici Parti, İsrail Liberal Partisi | 7, 8, 9 | 28 Şubat 1956 | 2 Kasım 1961 | |
| – | Dov Yosef | Mapai | 10, 11, 12 | 2 Kasım 1961 | 12 Ocak 1966 | |
| 5 | Yaakov Şimşon Şapira | Mapai | 13, 14, 15 | 12 Ocak 1966 | 13 Haziran 1972 | |
| – | Yaakov Şimşon Şapira | Mapai | 15 | 12 Eylül 1972 | 1 Kasım 1973 | |
| 6 | Haim Yosef Zadok | Gruplaşma | 16, 17 | 10 Mart 1974 | 20 Haziran 1977 | |
| 7 | Menahem Begin | Likud | 18 | 20 Haziran 1977 | 24 Ekim 1977 | Başbakanlık yaptı. |
| 8 | Şmuel Tamir | Değişim İçin Demokratik Hareket | 18 | 20 Haziran 1977 | 5 Ağustos 1980 | |
| 9 | Moşe Nissim | Likud | 18, 19, 20, 21 | 13 Ağustos 1980 | 16 Nisan 1986 | |
| 10 | İshak Modai | Likud | 21 | 16 Nisan 1986 | 23 Temmuz 1986 | |
| 11 | Avraham Şarir | Likud | 21, 22 | 30 Temmuz 1986 | 22 Aralık 1988 | |
| 12 | Dan Meridor | Likud | 23, 24 | 22 Aralık 1988 | 13 Temmuz 1992 | |
| 13 | David Libai | İşçi Partisi | 25, 26 | 13 Temmuz 1992 | 18 Haziran 1996 | |
| 14 | Yaakov Neman | Knesset üyesi değil | 27 | 18 Haziran 1996 | 10 Ağustos 1996 | |
| 15 | Binyamin Netanyahu | Likud | 27 | 18 Haziran 1996 | 4 Eylül 1996 | Başbakanlık yaptı. |
| 16 | Tzachi Hanegbi | Likud | 27 | 4 Eylül 1996 | 6 Temmuz 1999 | |
| 17 | Yossi Beilin | Bir İsrail | 28 | 6 Temmuz 1999 | 7 Mart 2001 | |
| 18 | Meir Şitrit | Likud | 29 | 7 Mart 2001 | 28 Şubat 2003 | |
| 19 | Tommy Lapid | Shinui | 30 | 28 Şubat 2003 | 4 Aralık 2004 | |
| 20 | Tzipi Livni | Likud, Kadima | 30 | 5 Aralık 2004 | 4 Mayıs 2006 | |
| 21 | Haim Ramon | Kadima | 31 | 4 Mayıs 2006 | 22 Ağustos 2006 | |
| – | Meir Şitrit | Kadima | 31 | 23 Ağustos 2006 | 29 Kasım 2006 | vekâleten |
| – | Tzipi Livni | Kadima | 31 | 29 Kasım 2006 | 7 Şubat 2007 | |
| 22 | Daniel Friedmann | Knesset üyesi değil | 31 | 7 Şubat 2007 | 31 Mart 2009 | |
| – | Yaakov Neman | Knesset üyesi değil | 32 | 31 Mart 2009 | 18 Mart 2013 | |
| – | Tzipi Livni | Hatnuah | 33 | 18 Mart 2013 | 4 Aralık 2014 | |
| 23 | Ayelet Şaked | Yahudi Yurdu, Yeni Sağ | 34 | 14 Mayıs 2015 | 2 Haziran 2019 | |
| 24 | Amir Ohana | Likud | 34 | 5 Haziran 2019 | 17 Mayıs 2020 | |
| 25 | Avi Nissenkorn | İsrail Dayanıklılık Partisi, Mavi ve Beyaz (siyasi ittifak) | 35 | 17 Mayıs 2020 | 1 Ocak 2021 | |
| – | Beni Gantz | İsrail Dayanıklılık Partisi, Mavi ve Beyaz (siyasi ittifak) | 35 | 1 Ocak 2021 | 1 Nisan 2021 | vekâleten |
| 26 | Beni Gantz | İsrail Dayanıklılık Partisi, Mavi ve Beyaz (siyasi ittifak) | 35 | 28 Nisan 2021 | 13 Haziran 2021 | |
| 27 | Gideon Sa'ar | Yeni Umut | 36 | 13 Haziran 2021 | 29 Aralık 2022 | |
| 28 | Yariv Levin | Likud | 37 | 29 Aralık 2022 | "Görevde" |
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "הויטומה _המשניטית בישראל — מעריב 23 יוני 1949 — הספרייה הלאומית של ישראל │ עיתונים". www.nli.org.il (İbranice). 23 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024.
- ^ "_חמקו מחלקות ממשרי _המשפטים — דבר 24 אפריל 1949 — הספרייה הלאומית של ישראל │ עיתונים". www.nli.org.il (İbranice). 17 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
|  | |
* bir bakan seçilene kadar vekil adalet bakanı olarak görev süresinin tamamı veya bir kısmını yerine getiren | ||
