Birutė Žilytė-Steponavičienė
| Birutė Žilytė-Steponavičienė | |
|---|---|
 | |
| Genel bilgiler | |
| Diğer ad(ları) | Birutė Janina Grasilda Žilytė-Steponavičienė |
| Doğum | 2 Haziran 1930 Nainiškiai, Panevėžys, Sovyetler Birliği |
| Ölüm | 3 Kasım 2024 (94 yaşında) Vilnius, Litvanya |
| Uyruk | Litvan |
| Evlilik(ler)i | Algirdas Steponavičius |
| Alanı | Ressam, grafiker ve eğitimci |
| Etkin yıllar | 1956-2024 |
| Sanat eğitimi | Vilnius Sanat Akademisi |
| Ödüller | |
| Litvanya SSR Devlet Ödülü (1971) | |
Birutė Janina Grasilda Žilytė-Steponavičienė (2 Haziran 1930 – 3 Kasım 2024), Litvan ressam, grafiker ve eğitimci.[1][2]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Žilytė-Steponavičienė, 2 Haziran 1930'da Nainiškiai, Panevėžys, Sovyetler Birliği'nde doğdu.[3] 1956'da Vilnius Sanat Akademisi'nden mezun oldu. 1963-1987 yılları arasında Čiurlionis Sanat Okulu'nda sanat eğitmeni olarak görev aldı.[1]
2015'te Valkininkai Çocuk Sanatoryumu için hazırladığı “Pušelė” (“Küçük Çam Ağacı”) adlı duvar resimleri 1969-1972 yılları arasında eşiyle birlikte kurduğu Litvanya Kültürel Değerler Envanteri'ne dahil edildi.[4] Bölgesel Kültür Mirası Dairesi Başkanı Margarita Janušonienė, bu vesileyle tamamlayıcı sanatçılardan oluşan bu ikilinin işbirliğinin Sovyet sansürüne ve kamusal alanlarda sanatın düzenlenmesine karşı yaratıcı özgürlüğün güçlendirilmesinin önemli bir örneği olduğunu belirtti.[5][6] Litvanya folklorunun motiflerine dayanan duvar resimleri, "20. yüzyılın ikinci yarısındaki Litvanya modernist sanatının en dikkat çekici eserlerinden birisi" olarak tanımlandı. Orijinal eser, tahrip edilmiş ve ihmal edilmiş bir durumdaydı. 2016-2018 yıllarında çekilen fotoğraflara dayalı dijital olarak restore edilen bir kopya, sanatçının girişimleriyle Vilnius Galeri Projesi kapsamında hazırlandı. Yeniden inşa edilen birebir kopya çalışma daha sonra sergilenmesi için alüminyum kompozit levhalara basılarak hazırlanmıştır.[7][8] Duvar resimleri yaklaşık 110 m2 toplam alanda yer almakta olup 12 kompozisyondan oluşmaktadır.[5] 1969'da Janis Rainis'in Aukso sietelis ("Altın Elek") adlı şiir kitabının 1967 baskısı için hazırladığı çizimleriyle Bratislava Çocuk Kitapları İllüstrasyon Bienali'nde Altın Elma Ödülü'ne ve Aldona Liobytė'nin Pabėgusi dainelė ("Kaçak Şarkı", 1966) ve Pasaka apie narsią Vilniaus mergaitę ir galvažudį Žaliabarzdį ("Vilniuslu Cesur Kız ve Katil Yeşil Sakal'ın Hikâyesi", 1970) adlı kitaplarına yaptığı çizimler nedeniyle Litvanya SSC Devlet Ödülü'ne (1971)[9] layık görüldü.[9][10] Sanatçı ve yazar Algirdas Steponavičius ile evli olan[6] Žilytė-Steponavičienė, 3 Kasım 2024'te Vilnius, Litvanya'da doğal nedenlerden 94 yaşında öldü.[11]
Ödülleri ve başarıları
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1971: Litvanya SSR Devlet Ödülü[1]
- 1997: Litvanya Büyük Dükü Gediminas Şövalyelik Nişanı[1]
- 1980: Litvanya SSC Değerli Sanatçısı[3]
- 2010: Litvanya Cumhuriyeti Hükümeti Kültür ve Sanat Ödülü[1]
- 2015: Litvanya Ulusal Kültür ve Sanat Ödülü, "Çocuklar için yüksek modern kültürü destekleyen sanat ve yaratıcılık için."[2][12]
- 2020: Vilnius Sanat Akademisi Fahri Profesörü[13]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e "Birutė Žilytė" 23 Temmuz 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Universal Lithuanian Encyclopedia
- ^ a b "Nacionalinės premijos laureatė B. Žilytė: mano gyvenimą lydi atsitiktinumai"". 3 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2024.
- ^ a b "PANEVĖŽIO ŠLOVĖS ALĖJA: ŽYMIAUSIEJI KRAŠTIEČIAI. BIRUTĖ JANINA GRASILDA ŽILYTĖ (STEPONAVIČIENĖ)". 16 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2024.
- ^ Note: The location of the sanatorium is in the village of Naujieji Valkininkai, formerly known as Valkininkai; not to be confused with the nearby city of Valkininkai.
- ^ a b ""Valstybės saugomais paskelbti trys unikalūs kultūros paveldo objektai"". 3 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2024.
- ^ a b ""Birutė Žilytė-Steponavičienė pasitinka 90-ąjį jubiliejų: pamačiusi vaivorykštę suprato – kurs tik ryškiai"". 26 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2024.
- ^ Valkininkų „Pušelės“ sienų tapyba: XX a. dailės paveldas skaitmeninėse laikmenose 14 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ("Mural painting in the Valkininkai Pušelė sanatorium: the twentieth-century artistic heritage on digital storage media"), Acta Academiae Artium Vilnensis: Restauravimo laboratorija, Vilnius : Vilniaus dailės akademijos leidykla, 2019. vol. 92/93, p. 52-78.
- ^ Sienų tapyba Valkininkuose. Birutė Žilytė ir Algirdas Steponavičius 16 Temmuz 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Vilniaus galerija
- ^ a b Erika Grigoravičienė, CHILDREN’S BOOK ILLUSTRATIONS 10 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., MO Museum
- ^ "Janio Rainio poezijos knyga Aukso sietelis, 1967 Iliustratorė Birutė Žilytė (g. 1930)". 19 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2024.
- ^ "Mirė žymi knygų iliustruotoja, dailininkė Birutė Žilytė-Steponavičienė". LRT (Litvanca). 3 Kasım 2024. 7 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2024.
- ^ "Paskelbti 2015 m. Lietuvos nacionalinių kultūros ir meno premijų laureatai". 13 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2024.
- ^ ""Pagerbtos dailininkė B. Žilytė-Steponavičienė ir rašytoja K. Sabaliauskaitė"". 16 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2024.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Birutė Žilytė" at "Vilniaus galerija" website. Includes photographies of works, a biographical sketch, and quotes about Birutė Žilytė's creativity from books
 | Sanat ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
  | Bir Litvan'ın biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |