Musul hükümdarları listesi
Bu, Irak'ın Musul şehrinin yöneticilerinin listesidir.
Emevî valileri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Muhammed bin Mervân (yaklaşık 685-705)
- Yusuf ibn Yahya ibn el-Hakam (yaklaşık 685-705)
- Sa'id ibn Abd al-Malik (yaklaşık 685-705)
- Yahya ibn Yahya el-Ghassani (719-720)[1]
- Mervân bin Muhammed bin Mervân (720-724)
- Hür bin Yûsuf (727-731/32)
- Yahya ibn el-Hürr (732/33)
- El Velid ibn Talid (733-739)
- Ebu Kuhafa ibn el-Velid (739-743)
- Al Qatiran ibn Akmad ibn al-Shaybani (744-745)
- Hişam ibn Amr-el Zübeyr (745-750)
Abbâsî valileri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Muhammad ibn Sawl (750-751)
- Yahya ibn Muhammad ibn Ali (y. 751)
- Ismail ibn Ali ibn Abdullah (751-759)
- Malik ibn al-Haytham al-Khuzai (759-762)
- Ja'far ibn Abu Jafar (762-764)
- Khalid ibn Barmak (764-766)
- Ismail ibn Abd Allah ibn Yazid (768-770)
- Yazid ibn Usayd ibn Zafir al-Sulami (770)
- Musa ibn Ka'b (771-772)
- Khalid ibn Barmak and Musa ibn Mus'ab (772-775)
- Ishaq ibn Sulayman al-Hashimi (776)
- Hassan al Sarawi (776-777)
- Abd al-Samad ibn Ali (778)
- Muhammed ibn al-Fadl (779-780)
- Ahmad ibn Ismail ibn Ali (781-782)
- Musa ibn Mus'ab (782-783)
- Hashim ibn Sa'id (785)
- Abd al-Malik ibn Salih (785-787)
- Ishaq ibn Muhammed (787-778)
- Saíd ibn al-Salm (778-789)
- Abd Allah ibn Malik (789-791)
- al-Hakam ibn Sulayman (791)
- Muhammed ibn al-Abbas al-Hashimi (791-796)
- Yahya ibn Sa'id al-Harazi (796-797)
- Harthama ibn A'yan (798-802), with various deputies
- Nadal ibn Rifa's (804-805)
- Khalid ibn Yazid ibn Hatim (806)
- Ali ibn Sadaqa ibn Dinar (y. 806)
- Muhammed ibn al-Fadl (806-809)
- Ibrahim ibn al-Abbas (809)
- Khalid ibn Yazid (810)
- al-Muttalib ibn Abd Allah (811)
- al-Hasan ibn Umar (812)
- Tâhir bin Hüseyin (813)
- Ali ibn al-Hasan ibn Sailh (814-817)
- al-Sayyid ibn Anas (817-826)
- Muhammed ibn Humayd al-Tusi (826-827)
- Harun ibn Abu Khalid (827)
- Muhammed ibn al-Sayyid ibn Anas (827-828)
- Malik ibn Tawk (829-831)
- Mansur ibn Bassam (y.834)
- Abd Allah ibn al-Sayyid ibn Anas (y. 838)
- Akaba ibn Muhammad (before 868)
- Hasan ibn Ayyub (before 868)
- Abd Allah ibn Sulayman (y. 868)
- Musawir: Kharijite rebel (868)
- Azugitin (873-874), with deputies
- Khidr bin Ahmad (y. 874)
- Özerk:
- İshak bin Kündacık (879-891)
- Muhammad ibn Ishaq ibn Kundaj (891-892)
- Ahmad ibn Isa al-Shaybani (892-893)
- Hamdan ibn Hamdun, rebel Hamdanid (892-895)
- Doğrudan Abbâsî kontrolü
- Hasan ibn Ali (y. 895)
- Abu Muhammad Ali ibn al-Mu'tadid (y. 899-902)
Hamdânî emirleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Abdallah Abu'l-Hayja ibn Hamdan, 905-913, 914-916 926-929, Abbâsî valisi olarak
- Nasırü'd Devle, 929-930 ve 935-967
- Sa'id ibn Hamdan, 931-934
- Ebu Tağlib, 967-978
- Irak'ın Büveyhî emirliğinin bir parçası olarak doğrudan yönetilir, 978-989
- Ebu Tahir İbrahim ve Ebu Abdullah Hüseyin, 989-990
Ukayli emirleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Muhammed ibn el-Müseyyeb ca. 990-991/2
- Ebu Cafer el-Haccac (Buyid valisi) 991/2-996
- El-Mukallad ibn el-Müsayyab 996-1001
- Qirwash ibn el-Mukallad 1001-1050
- Baraka ibn el-Mukallad 1050-1052
- Kureyş ibn Baraka 1052-1061
- Selçuklu hükümdarlığı altında 1055-1096
- Müslüman ibn Kureyş 1061-1085
- İbrahim ibn Kureyş 1085-1089/90
- Fakhr al-Dawla ibn Jahir (I. Malik-Şah'ın veziri ) 1089/90-1092
- Ali ibn Müslim 1092
- İbrahim ibn Kureyş 1092-1093
- Ali ibn Müslüman 1093-1096
Selçuklu Atabeyleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kürboğa, 1096-1102[2][3]
- Sunqurjah, Kerboğa subayı, 1102.[2][3][4]
- Musa el-Türkomani, Kerbogha'nın Hisn Kaifa'daki yardımcısı, 1102.[2][4]
- Jikirmish 1102-1106 [2]
- Jawali Saqawa, 1106-1109[5]
- Mevdud, 1109-1113
- Aksunkur el-Bursuki, 1113-1114
- Cüyûş-Beg, 1114-1124
- Aksunkur el-Bursuki, ikinci hükümdarlığı, 1124-1126
- Mes'ûd ibn Bursuqî, Aksunqur el-Bursuqi'nin oğlu, 1126-1127.[6]
Zengî emirleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Selçuklu egemenliği altında
- I. İmâdüddin Zengî 1127-1146
- I. Seyfeddin Gazi 1146-1149
- Kutbüddîn Mevdûd 1149-1169
- II. Seyfeddin Gazi 1169-1180
- I. İzzeddin Mesud 1180-1193 ve:
- Sancar Şah (Cezire'de) 1176-1208 ve:
- I. Nûreddin Arslanşah 1193-1211 ve:
- Muizzüddin Mahmud (Cezire'de) 1208-1241 ve:
- II. İzzeddin Mesud 1211-1218 ve sonrası:
- II. Arslan Shah Nur ud-Din 1218-1219 ve sonrası:
- Nâsırüddin Mahmud 1219-1234.
Lu'lu'id emirleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Bedreddin Lülü, Nâsırüddin Mahmud'un eski atabeg'i, 1234-1259[7]
- [Moğolların hükümdarlığı altında 1254'te başlıyor]
- Bedireddin Lu'lu'nun oğlu Es-Salih İsmail, Musul ve Sincar'da, 1259-1262
- El-Muzaffar 'Ala' al-Din 'Ali, Bedreddin Lu'lu'nun oğlu, Sincar'da, 1259
- Bedireddin Lu'lu'nun oğlu Seyfeddin İshak, Cezirat ibn 'Ömer'de, 1259-1262.
Moğol Valileri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Mulay Noyan y. 1296-1312[8]
- Amir Sūtāy 1312-1331/1332, Sutayid
- Ali Pādshāh, Oirat 1332-1336
- Ḥājī Ṭaghāy ibn Sūtāy 1336-c. 1342, Sütayid
- İbrahim Şah 1342-1347, Sutayid, Hacı Tağay'ın yeğeni
- Bağdatlı Celâyir Hanedanı 1340'lar - 1383
Celâyir
[değiştir | kaynağı değiştir]- Bayazid 1382-1383
- Kara Koyunlular 1383-1401
- Timur İmparatorluğu'na 1401-1405
- Kara Koyunlular 1405-1468
- Ak Koyunlular 1468-1508
- İran'a 1508-1534
- Osmanlı İmparatorluğu'na 1534-1623
- İran'a 1623-1638
- Osmanlı İmparatorluğu'na 1638-1917
Osmanlı valileri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ezidi Mirza (1649-1650)
- Hatibzade Yahya Paşa (1748)
- Hüseyin Paşa 1758-?
- Murad Paşa ?
- Sa'dullah Paşa ?
- Musullu Hasan Paşa ?
- Musullu Mehmed Paşa ?
- Süleyman Paşa ?
- Mehmed Emin Paşa ?
- Mahmud Paşa ?
- Abdurrahman Paşa ?
- Ahmed Paşa ?
- Osman Paşa ?
- Naman Paşa ? -1831
- Ömer Paşa 1831-1833
- Yahya Paşa 1833-1834
- İnjal Paşa 1835-1840
- ? 1840-1844
- Şerif Paşa 1844-1845
- Tayyar Paşa 1846
- Esad Paşa 1847
- Mehmed Vecîhî Paşa 1848
- Kâmil Paşa 1848-1855
- Van eyaleti içinde 1855-1865
- Irak vilayetinde 1865-1875
- ? 1875-1889
- Kürd Reşid Paşa 1889
- ? 1889-1894
- Ahmed Aziz Paşa 1894-1895
- Kölemen Abdullah Paşa 1896
- Zihdi Bey 1897
- Abdülvahib Paşa 1898
- Hüseyin Hazım Paşa 1898-1900
- Hacı Reşid Paşa 1901
- Nuri Paşa 1902-1904
- Mustafa Nuri Bey 1905-1908
- Fazıl Paşa 1909
- Tahir Paşa 1910-1912
- Süleyman Nazif Bey 1913-1916
- Haydar Bey 1916-1918
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ Forand, Paul G. (Jan-Mar 1969). "The Governors of Mosul According to Al-Azdī's Ta'rīkh Almawṣil". Journal of the American Oriental Society. 89 (1). ss. 88-105. doi:10.2307/598281. JSTOR 598281.
- ^ a b c d Grousset 1934, ss. 438–9.
- ^ a b Houtsma, M. Th (1993). First Encyclopedia of Islam, 1913-1936, pp. 1129-1130. ISBN 9004097902. 25 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2024.
- ^ a b Richards, D. S., Editor, The Chronicle of Ibn al-Athir for the Crusading Period from al-Kamil fi’l-Ta’rikh. Part 1, 1097–1146., Ashgate Publishing, Farnham, UK, 2010, pp. 58-59.
- ^ Maalouf 1983, ss. 92–4.
- ^ Grousset 1934, ss. 697–9.
- ^ Bosworth, Clifford E., The New Islamic Dynasties: A Chronological and Genealogical Manual, Columbia University Press, New York, 1996, p. 193.
- ^ Patrick Wing (2007). "The Decline of the Ilkhanate and the Mamluk Sultanate's Eastern Frontier" (PDF). University of Chicago. s. 78. 20 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Haziran 2024.
- Genel
- Grousset, René (1934). History of the Crusades and the Frankish Kingdom of Jerusalem. Paris: Perrin.
- Maalouf, Amin (1983). The Crusades seen by the Arabs. ISBN 978-2-290-11916-7.