X. Alfonso
X. Alfonso | |
---|---|
Kastilya Kralı | |
Hüküm süresi | 1 Haziran 1252 - 4 Nisan 1284 |
Önce gelen | III. Fernando |
Sonra gelen | IV. Sancho |
Doğum | 23 Kasım 1221 Toledo |
Ölüm | 4 Nisan 1284 (62 yaşında) Sevilla |
Defin | Sevilla Katedrali |
Eş(ler)i | Aragonlu Violante |
Hanedan | Burgonya Hanedanı |
Babası | III. Fernando |
Annesi | Svabyalı Beatriz |
Dini | Roma Katoliği |
Kastilyalı X. Alfonso,[1] Bilgin olarak da adlandırılır (23 Kasım 1221, Toledo - 4 Nisan 1284, Sevilla), 1252-1284 yılları arasında Kastilya kralıydı.[2]
Babası Aziz III. Fernando ölümüyle, Müslümanlara karşı saldırıya yeniden başladı ve Jerez (1253) ve Cadiz (1262 civarı) şehirlerini ele geçirdi. 1264'te Guadalquivir Vadisi'ndeki ve Murcia'daki mudéjareslerin (İspanya'da Hristiyan kralların egemenliğini kabul etmiş Müslüman halk) başlattığı ayaklanmaya karşı koymak zorunda kaldı. Svabya'lı Beatriz'in oğlu olarak, hükümdarlık süresinin yarısından fazla bir süre Kutsal Roma İmparatorluğu'nun başına geçmek için çalıştıysa da bunda herhangi bir başarı elde edemedi. Hükümdarlığının son yılları ilk oğlu Fernando de la Cerda'nın vakitsiz ölümü ve diğer oğullarının küçük yaşta olması sebebiyle varisi Sancho'nun, asillerin büyük çoğunluğunun ve kraliyet şehirlerinin dahil olduğu isyan dolayısıyla oldukça sıkıntılıydı. Alfonso bu isyan sırasında oğlu Sancho'yu mirastan yoksun bırakamadan Sevilla'da öldü.
Alfonso, para birimini ve maliyeyi yenileyerek, birçok şehre fuar yapmaları için izin vererek ve Honrado Concejo de la Mesta'yı kabul ederek aktif ve kârlı bir ekonomi politikası gerçekleştirdi.
Aynı zamanda kraliyet yazıhanesinde gerçekleştirdiği bilim, tarih ve hukuk alanındaki eserleriyle de üstünlüğü kabul edilmiştir. X. Alfonso, Musevi, Müslüman ve Latin entelektüellerden oluşan ve Toledo Çevirmenler Okulu olarak anılan grubun işbirliğiyle ve sık sık bizzat kendi yazdıklarıyla katkıda bulunduğu ve İspanyolca düzyazının büyük ölçüde başladığı muazzam bir edebi eser topluluğunun sponsorluğunu yaptı ve denetledi.
1935'te Ay'daki bir kratere onun onuruna "Alphonsus" adı verilerek astronom olarak da kabul edilmiştir.[3]
Kaynakça ve notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Bu metin 23-03-2012 tarihli İspanyolca Vikipedi sayfasından alınan "Alfonso X de Castilla" adlı yazıdan çevrilmiştir. [1] 12 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Tam adı "Kastilya, Toledo, León, Galiçya, Sevilla, Kordoba, Murcia, Jaen ve (1260'tan sonra) Algarve Kralı" idi.
- ^ «Alphonsus» kraterinin dosyası, Gazeteer of Planetary Nomenclature 23 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 4 Temmuz 2009 tarihli linkten alınmıştır.