Күлле Киме вулысы (ТАССР) исемле битнең чыганагын карау

{{Tatar4.0-2022}}
{{мәгънәләр|Күлле Киме вулысы}}
{{Административ берәмлек-2

 |Татар исеме                         = Күлле Киме вулысы
 |Чын исем                            = {{lang-ru| Кулле-Киминская волость}}
 |Ил                                  = {{Байраклаштыру|РСФСР|1918}}<br/>{{байраклаштыру|ССРБ}}
  |lat_dir = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = 
  |lon_dir = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = 
  |region     = 
  |type       = 
  |уровень    = 
  |CoordScale = 
 |Гимн                                = 
 |Статус                              = [[Вулыс]]
 |Регион төре                             = [[Республика]]
 |Регион                              = [[ТАССР]]
 |Башкала                             = [[Күлле Киме]]
 |ЭреШәһәрләр                         =  
 |Нигезләү                            = [[1920 ел]]ның [[25 июнь|25 июне]]
 |Юкка чыгару                           = [[1930 ел]]ның [[23 июль|23 июле]]
 |Башлык2                             = 
  |Башлык исеме2                      = 
 |ТЭП                                 = 
  |ТЭП елы                            = 
  |ТЭП буенча урын                    = 
  |Кеше башына ТЭП                    = 
  |Кеше башына ТЭП буенча урын        = 
 |Тел                                 = 
 |Телләр                              = [[Татар теле|татар]], [[Рус теле|рус]]
 |Халык саны                          = 19 974 кеше<ref name="ggg">[http://history.org.ua/LiberUA/TerAdmPodSSSR_1926/TerAdmPodSSSR_1926.pdf]</ref>  
 |Халык саны исәбе елы               = 1926
  |Халыктан %                         =
  |Халык саны буенча урын             = 
  |Халык тыгызлыгы                    =
  |Халык тыгызлыгы буенча урын        =
  |Милли состав                       = [[руслар]], [[татарлар]]
  |Дини состав                        = 
 |Мәйдан                              = 
  |Мәйданнан %                        = 
  |Мәйдан буенча урын                 = 
 |Максималь биеклеге                  = 
 |Урта биеклеге                       = 
 |Минималь биеклеге                   = 
 |Киңлек                              = 
 |Озынлык                             = 
 |Харита                              =
 |Харита зурлыгы                      = 350px
 |Административ берәмлек харитасы     =Куликим 25.jpg
  |Харита зурлыгы ае                  = 
}}
''' Күлле Киме вулысы''' ([[Рус теле|рус.]] '' Кулле-Киминская волость'') — [[1920 ел]]дан [[1930 ел]]га кадәр гамәлдә булган [[Татарстан Автономияле Совет Социалистик Республикасы|ТАССРның]] юк ителгән административ-территориаль берәмлеге. [[Арча]]дан Төньяк-Көнбатышка 45 чакрым ераклыкта, Татарстанның Төньяк-Көнбатыш өлешендә урнашкан. Административ үзәк – [[Күлле Киме]] авылы.

== Тарих ==
Күлле Киме вулысы территориясе [[1552 ел]]га кадәр [[Казан ханлыгы]]нда, [[1552 ел]]дан [[1708 ел]]га кадәр [[Россия патшалыгы]] Казан патшалыгының Алат даругасында, 1708 елдан 1781 елга кадәр [[Казан губернасы (1708—1781)|Казан губернасының]] Алат даругасында урнашкан. [[1781 ел]]дан [[1796 ел]]га кадәр [[Казан наместниклыгы]]ның Чар өязе, 1796 елдан 1919 елга кадәр Казан губернасының Чар өязе, 1919 елдан 1920 елга кадәр Казан губернасының Кызыл Көк Шай өязе административ-территориаль берәмлеге булып торган.

1920 елның 25 июнендә яңа оештырылган ТАССР составына Күлле Киме вулысы буларак тапшырыла.[<ref name="ar">[https://tatarica.org/ru/razdely/istoriya/novejshee-vremya/territorialnye-edinicy/arskij-kanton? Арский кантон :: Татарская энциклопедия TATARICA]</ref>

[[1920 ел]]ның [[25 июнь|25 июненнән]] декабрьгә кадәр [[Татарстан Автономияле Совет Социалистик Республикасы|Татарстан АССР]] [[Арча кантоны|Казан кантонының]] административ-территориаль берәмлеге, 1920 елның декабреннән 1930 елның 23 июленә кадәр [[Татарстан Автономияле Совет Социалистик Республикасы|Татарстан АССР]] [[Арча кантоны]]ның административ-территориаль берәмлеге булып тора.

1920 елда Күлле Киме вулысы Кышлау, [[Олы Әтнә вулысы|Олы Әтнә]] һәм [[Алат вулысы|Алат]] вулыслары белән чиктәш булган.

1925 елда [[Олы Әтнә вулысы|Әтнә]], [[Мәмсә вулысы|Мәмсә]], [[Яңа Кишет вулысы|Яңа Кишет]] һәм [[Дөбъяз вулысы|Дөбъяз]] вулыслары белән чикләшкән.<ref name="card1925">[http://www.etomesto.ru/map-kazan_1925-ethno/ Этнографическая карта Татарской С.С.Республики 1925 года]</ref>

1930 елның 23 июлендә Күлле Киме вулысы юкка чыгарыла, аның территориясе [[Тукай районы (Татарстан АССР)|Тукай районына]] тапшырыла.
 
== Административ бүленеш ==
[[1924 ел]]да төзелгән ТАССРның вулысларын зурайту проекты нигезендә, Күлле Киме вулысы күрше Кышлау вулысы исәбенә зурайтыла.<ref name="card1925" />

[[1926 ел]]ның [[1 гыйнвар]]ында вулыста 24 авыл җирлеге, 29 торак пункты һәм 4224 йорт хуҗалыгы булган. Вулысның мәйданы 352 км² тәшкил иткән.<ref name="ggg" />

Күлле Киме вулысы составында [[Югары Көек]], [[Күлле Киме]], [[Каенсар (Әтнә районы)|Каенсар]] кебек авыллар булган. Хәзерге вакытта вулысның күп өлеше [[Татарстан]]да урнашкан.

== Халык ==
[[1926 ел]]да халык саны 19974 кеше тәшкил иткән.<ref name="ggg" />

== Авыл хуҗалыгы ==
Вулыста күбесенчә кырчылык һәм дуңгыз үрчетү белән шөгыльләнгәннәр, күмәкләштерү, ягъни колхозлар оештыру барган. Чәршәмбе кәннәрендә базар оештырылган.

== Шулай ук карагыз ==

* [[Арча кантоны]]
* [[Мәмсә вулысы]]
* [[Мүлмә вулысы]]
* [[Олы Мәңгәр вулысы]]

== Сылтамалар ==
* [http://www.millattashlar.ru/index.php/КҮЛЛЕ_КИМЕ_ВУЛЫСЫ_(Кулле-Киминская_волость) КҮЛЛЕ КИМЕ ВУЛЫСЫ (Кулле-Киминская волость) — Милләттәшләр]
* [http://history.org.ua/LiberUA/TerAdmPodSSSR_1926/TerAdmPodSSSR_1926.pdf Территориальное и административное деление Союза ССР на 1-е января 1926 г.]

== Чыганаклар ==
# Татар энциклопедия сүзлеге (Татарский энциклопедический словарь, на татарском языке) / Гл. ред. М.Х. Хасанов; Отв. ред. Г.С. Сабирзянов. — Казань: Институт Татарской энциклопедии АН РТ, 2002. — 830 с.: ил. <nowiki>ISBN 5-902375-01-0</nowiki>
# Татар энциклопедиясе : 6 томда / баш мөхәррир М. Х. Хәсәнов. — Казан : Татар энциклопедиясе институты, 2008-. — 27 см.; <nowiki>ISBN 978-5-902375-04-5</nowiki>
# Территориальное и административное деление Союза ССР на 1-е января 1926 г. / РСФСР. Нар. комиссариат внутренних дел. Стат. отд. — М. : Изд-во Гл. упр. коммун. хоз-ва НКВД, 1926. -284 с. : ил., табл.. — .

== Искәрмәләр ==
 {{искәрмәләр}}
{{Арча кантуны вулыслары}}

[[Төркем:ТАССР]]
[[Төркем:Арча кантуны вулыслары]]