Alapajevsk

Alapajevsk
Алапаевск

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Venäma
Eläjiden lugu (2023)	35,972 ristitud
Pind	25 km²
Pämez'	Saigid Bilalov (tal'vku 2018—)
Telefonkod	+7−34 346-xx-xxx
Avtokod	66, 96, 196
Aigvö	UTC+5 (MSK+2)

Alapajevsk (ven.: Алапа́евск) om Venäman lidn Sverdlovskan agjas. Se om municipaližen «Alapajevsk-lidn»-ühtnikan (lidnümbrikon) administrativine keskuz.

Istorii

Eländpunkt mainitase ezmäižen kerdan vl 1639 kuti Alapajih-külä (ven.: деревня Алапаиха) ühtennimižen jogen randal. Vl 1696 löutihe raudkivendod külän ümbrištos, i vspäi 1702 sauvoškanzihe valdkundališt metallurgišt tegint Suren Petran käskön mödhe (tegim radoi vhesai 2019). Radnikžilo sai makundan lidnan statusad vl 1781, sil aigal mülüi Permin gubernijha. Vn 1941 9. päiväspäi sügüz'kud om lidnaks agjan alištusenke.

Alapajevsk šingotase sauvondmaterialiden pästandal (metalližkonstrukcijad, raudbetonšpalad, asfal't), metallanümbriradmižen edheotandoil mašinansauvomižen täht, instrumentan tegimil buraudamižen i sauvomižen täht, sömtegimištol (leibänkombinat, maidkombinat, kolbasan edheotand, kalacehad).

Geografijan andmused

Lidnümbrikon sijaduz vn 2018 agjan kartal

Lidn sijadase Sverdlovskan agjan keskuzpalas, Neiv-jogen randal (ven.: Нейва 294 km pitte, Obinjogen bassein) Alapajihan 41 km pitte lanktendan sihe sijas huralpäi, Keskmäižen Uralan pautkidenno, 135 m ü.m.t. keskmäižel korktusel.

Matkad Jekaterinburghasai om 146 suvipäivlaskmha. Lähembaižed lidnad oma Irbit 84 km päivnouzmha orhal vai 118 km avtol, Artömovskii i Rež 57 km suvhe orhal vai 68 km avtoteil, Alasald 60 km elektrojonusel i Üläsald 70 km päivlaskmha-lodeheze orhal vai 95 km avtotedme.

Tobmuz

Kaik kümne žilod da küläd mülüdas lidnümbrikho Alapajevskan ližaks. Lidnümbrikon pind — 1082 km².

Lidnümbrikon edeline pämez' om Sergei Bespalov (kül'mku 2017 — reduku 2018).

Eläjad

Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 38 192 ristitud, lidnümbrikon — 44 455 ristitud. Vn 2021 rahvahanlugemižen mödhe lidnan ristitišt oli 36 189 eläjad, lidnümbrikon — 41 461 eläjad. Vl 2017 kaik 37 653 ristitud elihe lidnas i 43 640 eläjad oli kaikes lidnümbrikos. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 49..52 tuhad eläjid vozil 1962−1992.

Ortodoksižen hristanuskondan koume pühäpertid oma kaičenus i saudud lidnas: Eläban Eziauguižen Stroican päjumalanpert' (om saudud vl 1702) i kaks' jumalanpertid, mugažo Ph. Jelisavetan naižjumalankodi (vspäi 1998). Islaman «mahallä» (kundaline) mečet' om saudud lidnas vll 1996−1998.

Lapsiden opendusen aluzkundad oma severz'-se päivkodid, keskškolad. Professionaližen opendusen aluzkundad oma Alapajevskan äiprofil'ne tehnikum i Sverdlovskan agjan medkolledžan Alapajevskan filial.

Transport

Avtobusad oma kundaližeks transportaks lidnas.

Raudtesol'm radab sijaliženke znamoičendanke.

Galerei

• 
  Lidnümbrikon Duman sauvuz (2017)
• 
  Eläban Eziauguižen Stroican päjumalanpert', vn 2013 nägu
• 
  Lapsiden čomamahtoiden škol (2018, Alapajevskan metallurgižen tegimen ohjandajan istorine pert')
• 
  Pötr Čaikovskii-muzikankirjutajan pert'-muzei (2017, Alapajevskan tegimiden ohjandajan istorine pert')
• 
  Alapajevskan kaidraižuižen raudten depo vl 2011

Tetabad sündnuded

• Jurii Kamornii (1944−1981) — oli Nevondkundaližen Ühtištusen kinon da teatran akt'or.
• Viktor Kosih (1950−2011) — oli Nevondkundaližen Ühtištusen i Venäman kinon akt'or.

Irdkosketused

• Lidnümbrikon tobmuden sait (moalapaevsk.ru vai alapaevsk.org). (ven.)
• Municipaline «Alapajevsk-lidn»-ühtnik Sverdlovskan agjan oficialižel saital (midural.ru). (ven.)
• Alapajevskan lidnanznaman istorii heraldicum.ru-saital. (ven.)