0% found this document useful (0 votes)
316 views65 pages

Grade 8 Dance Syllabus

This document provides information about the National Institute of Education of Sri Lanka. It outlines the institute's role in teacher training and curriculum development. It also discusses efforts to improve the quality of education through teacher development programs and updating the curriculum in line with contemporary needs. The document stresses the importance of strengthening pre-service and in-service teacher training to enhance teaching skills and subject knowledge. It aims to facilitate the implementation of revised curriculum through educating teachers.

Uploaded by

palika jayasena
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
316 views65 pages

Grade 8 Dance Syllabus

This document provides information about the National Institute of Education of Sri Lanka. It outlines the institute's role in teacher training and curriculum development. It also discusses efforts to improve the quality of education through teacher development programs and updating the curriculum in line with contemporary needs. The document stresses the importance of strengthening pre-service and in-service teacher training to enhance teaching skills and subject knowledge. It aims to facilitate the implementation of revised curriculum through educating teachers.

Uploaded by

palika jayasena
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 65

k¾;kh

.=re ud¾f.damfoaYh
8 fYa%Ksh
^2017 j¾Ifha isg ls%hd;aul fõ'&

fi!kao¾h wOHdmk fomd¾;fïka;=j


cd;sl wOHdmk wdh;kh
uyr.u
YS% ,xldj

fjí wvúh ( www.nie.lk


úµq;a ;emE, ( info@nie.lk
k¾;k
08 fYa%Ksh
.=re ud¾f.damfoaYh
m%:u uqøKh 2017
o cd;sl wOHdmk wdh;kh

ISBN :

fi!kao¾h wOHdmk fomd¾;fïka;=j


cd;sl wOHdmk wdh;kh
uyr.u
YS% ,xldj

fjí wvúh ( www.nie.lk


úµq;a ;emE, ( info@nie.lk

uqøKh (

uqøKd,h
wOHlaI ckrd,a;=ñhf.a mKsúvh

cd;sl wOHdmk fldñIka iNdj úiska ks¾foaYs; cd;sl wOHdmk wruqKq idlaId;a lr .ekSu iy
fmdoq ksmqK;d ixj¾Okh lsrSfï uQ,ls wruqK iys; j tjlg mej;s wka;¾.;h mokï jQ úIhud,dj
kùlrKhg Ndckh fldg j¾I wglska hq;= pl%hlska iukaú; kj ksmqK;d mdol úIhud,dfjys
m<uq woshr" j¾I 2007 oS cd;sl wOHdmk wdh;kh úiska Y%S ,xldfõ m%d:ñl yd oaú;Shsl wOHdmk
lafIa;%hg y|qkajd fok ,oS

m¾fhaIK j,ska wkdjrKh jQ lreKq o" wOHdmkh ms<sn| j úúO md¾Yjhka bosrsm;a l< fhdackd
o mokï fldg f.k isoq lrk ,o úIhud,d ;d¾lSlrKh lsrSfï l%shdj,shl m%;sM,hla f,i
úIhud,d pl%fha fojeks woshr wOHdmk lafIa;%hg y|qkajd oSu 2015 jif¾ isg wdrïN lr we;¡

fuu ;d¾lSlrK l%shdj,sfha oS ish,q u úIhhkaf.a ksmqK;d mokï uÜgfï isg Wiia uÜgu olajd
l%udkql+, j f.dv ke.Su i|yd my< isg by<g .uka lrk isria ixl,kh Ndú; lr we;s w;r
úúO úIhhkays oS tl u úIh lreKq kej; kej; bosrsm;aùu yels;dla wju lsrSu" úIh wka;¾.;h
iSud lsrSu iy l%shd;aul l< yels YsIH ñ;=re úIhud,djla ieliSu i|yd ;sria ixl,kh o Ndú;
lr we;¡

.=re Nj;=kag mdvï ie,iqï lsrSu" bf.kqï-b.ekaùï l%shdj,sfhys id¾:lj ksr; ùu" mka;s ldur
ñkqï yd we.hSï m%fhdackj;a mrsos fhdod .ekSu i|yd wjYH jk ud¾f.damfoaY ,ndoSfï wruqKska
kj .=re ud¾f.damfoaY y|qkajd oS we;¡ mka;s ldurh ;=< oS jvd;a M,odhS .=rejrfhl= f,i lghq;=
lsrSug fuu ud¾f.damfoaY WmldrS jkq we;¡ isiqkaf.a ksmqK;d j¾Okh lsrSu i|yd .=Kd;aul
fhojqï yd l%shdldrlï f;dard .ekSug .=rejrekag wjYH ksoyi fuuÕska ,nd oS ;sfí¡ tfuka u
ks¾foaYs; mdG .%k:
a j, we;=<;a jk úIh lreKq ms<ns | j jeä nr ;eîula fuu .=re ud¾f.damfoaYj,
wka;¾.; fkdfõ¡ tu ksid fuu .=re ud¾f.damfoaYh jvd;a M,odhS ùug kï wOHdmk m%ldYk
fomd¾;fïka;=j úiska ilid we;s wod< mdG .%ka: iuÕ iu.dó j Ndú;d lsrSu w;HjYH fõ¡

;d¾lSlrKh lrk ,o úIh ks¾foaY” kj .=re ud¾f.damfoaY yd kj mdG .%ka:j, uQ,sl wruqKq
jkafka .=re flakao%Sh wOHdmk rgdfjka ñoS isiq flakao%Sh wOHdmk rgdjla yd jvd;a l%shdldrlï u;
mokï jQ wOHdmk rgdjlg t<öu uÕska jev f,dalhg wjYH jkakd jQ ksmK q ;d yd l=i,;djkaf.ka
hqla; udkj iïm;la njg YsIH m%cdj ixj¾Okh lsrSuhs¡

kj úIh ks¾foaY iy .=re ud¾f.damfoaY iïmdokh lsrSfï oS cd;sl wOHdmk wdh;kfha Ydia;%Sh
lghq;= uKav,fha o" wdh;k iNdfõ o" rpkfha oS odhl;ajh ,nd oqka ish,q u iïm;aodhlhska yd
fjk;a md¾Yjhkaf.a o buy;a lemùu we.hSug o fuh wjia:djla lr .kq leue;af;ñ¡

wdpd¾h chka ;s .= Kfia l r


wOHla I ckrd,a
cd;s l wOHdmk wdh;kh
uyr.u

i
ksfhdacH wOHlaI ckrd,af.a mKsjqvh

bf.kqu" mq¿,a lafIa;%hl úyso hkakls' th Ôú; w;suy;a njg o" b;d u ir, njg o
m;alrhs' ukqIHhd bf.kqï l=i,;dfjka W;alDIag h' udkj iudc ixj¾Okh flakaø fldg .;a
rgla" iudchla nqoaêh úiska y`ÿkd.;a wiïu;hka neyer lsÍug o iqNdú;hka Tiafia kj f,djla
ks¾udKh lr .ekSug o fuj,u lr.kq ,nkafka bf.kqu hs'

bf.kqu i`oyd jákd hula o" bf.kqï l%ufõohka yd myiqlï o wOHdmkh jgd ks¾udKh
úh hq;= h' úIh ud,dj" úIh ks¾foaY" ud¾f.damfoaY" iqidOHlrejka bf.kqï lafIa;%hg tlajkqfha
fï wdldrfhks'

kQ;k Y%S ,xldj f.da,Sh m%jK;djka fuka u mqrd;k Wreuhka o iïñY%Kh lr .ksñka
iaùh wOHdmk rgdjla ysñ lrf.k we;' ld,Sk wjYH;d u; m%;sixialrKhka ;=<ska jir wglg
jrla hdj;ald,Sk jk úIh ud,dfõ bf.kqï iïm;la f,i fuu .=re ud¾f.damfoaY ks¾udKh fõ'

úIhfhys wruq K q j , ix.;;dj cd;s l uÜgñka mj;a j d.; hq ; = h' tfy;a .= r e


ud¾f.damfoaYhkays bf.kqï l%ufõohka" wl=rlaj;a fjkia fkdfldg ms<m
s eÈh hq;a;la kï fkdfõ'
úIh ks¾foaYfhys ksmqK;d" ksmqK;d uÜgï" idOkh ùu i`oyd úIh wka;¾.;h ;=<ska bf.kqï m,
iïm%dma;sh msKsi bf.kqï l%ufõo ks¾udKYS,S j fjkialr .ekSug iqidOHlrejkag meyeÈ,s j u
bvla we;s nj i`oyka lrñ' YsIH idOk m%;sY;h by< uÜgulg .ekSu i`oyd Wojq jk" myiqlï
i,ik .=re N+ñldjg lsishï m%fõYhla i`oyd ks¾udKh jk .=re ud¾f.damfoaY YslaIlhdyg o
fo.=rekg o Ndú; l< yels h' wod< fm< fmd;g iylrejl= jk .=re ud¾f.damfoaYh ;j;a fm<
fmd;la fkdjk nj oek .=reNj;=ka .=re ud¾f.damfoaY yd wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=fõ
iïmdÈ; wod< fm< fmd; hk iïm;a øjH fol u Ndú; l< hq;= h'

ta ta úIhhkays idOkh ms<sn`o we.ehSï isÿlrk cd;sl uÜgfï mÍlaIljrhl= jqj o


wfmalaId lrk idOkhka" úIh b.ekaùug uÕ fmkajk iqidOHlrejka úiska mdvu wjidkfhys
mka;s ldurfha § orejka iu. m%;HlaIlrKhg m;aúh hq;= h' tu tald;añl ùu i`oyd jQ
m%fndaOd;aul ixialD;shla f.dvkÕd .ekSug .=re ud¾f.damfoaYh myqrla" hd;%djla lr.kq we;ehs
wdhdpkd mQ¾jl j wfmalaId lrñ'

wdpd¾h mQcH udUq,af.dv iqukr;k ysñ


mSGdêm;s" ksfhdacH wOHlaI ckrd,a
NdId udkj Ydia;% yd iudcúoHd mSGh
cd;sl wOHdmk wdh;kh'

ii
úIhud,d lñgqj

WmfoaYl;ajh yd wkqu;sh - Ydia;S%h lghq;= uKav,h


cd;sl wOHdmk wdh;kh

wOHlaIKh - tia. j¾Kisxy wOHlaI ^je wd&"

úIh iïnkaëlrKh - tia. j¾Kisxy wOHlaI ^je wd&"


fi!kao¾h wOHdmk fomd¾;fïka;=j,
cd;sl wOHdmk wdh;kh.

f,aLl uKav,h
wNHka;r - tia. j¾Kisxy - wOHlaI^je wd&"
- nqoaê l,HdKs uq;=l=udrK - fcHIaG lÓldpd¾h,
- î. tï. tia. o fidhsid - lÓldpd¾h,
fi!kao¾h wOHdmk fomd¾;fïka;=j,
cd;sl wOHdmk wdh;kh.

ndysr - .=Kfiak rdcmlaI - fcH' lÓldpd¾h ^úY%dñl&,


- fla. isß,a ó.u -fcHIaG lÓldpd¾h ^úY%dñl&,
.=re wNHdi úÿy," .srd.u'
- chka;d fyÜáhj;a; -iyldr wOHdmk wOHlaI,
l,dm wOHdmk ld¾hd,h" fydaud.u.
- fla. iqika; .=Kj¾Ok - iyldr wOHdmk wOHlaI,
l,dm wOHdmk ld¾hd,h" ms<su;,dj.
. ã't*a'mS'tia'ã' fmf¾rd - iyldr wOHdmk wOHlaI
l,dm wOHdmk ld¾hd,h" le,Ksh
fla't,a'tï'ta' O¾u,;d - .=re WmfoaYl
l,dm wOHdmk ld¾hd,h" foys´úg
hQ'fm%aur;ak - iyldr wOHdmk wOHlaI ^úY%dñl&
l,dm wOHdmk ld¾hd,h" y,dj;
úIh ixialdrl uKav,h - fcHIaG uydpd¾h uqÈhkafia Èidkdhl
uydpd¾h ,hk,a fnka;rf.a uy;d
fcHIaG lÓldpd¾h wfidald Èidkdhl
wdpd¾h Ys%hdks rdcmlaI
fi!kao¾h l,d úYajúoHd,h" fld<U 07'

NdId ixialrKh
- uydpd¾h r;ak úfÊ;=x. ^úY%dñl&
chj¾Okmqr úYajúoHd,h" chj¾Okmqr
- YS%kd;a .fKaj;a; uy;d

iii
.=re ud¾f.damfoaYh mrsYS,kh i|yd Wmfoia

k¾;k úIh bf.kSu 6 fY%aKsfhka wrUk YsIHhdg tys m%dfhda.sl ;;a;ajh wkqj i;=áka
wod< l%shdldrlïys fh§ug wjldYh i,id §u i|yd ie,iqï.; jev ms<sfj<la ilia ùu
w;HjYH fõ' fuys oS YsIHhkaf.a l%shdYS,s;ajh yd Woafhda.h j¾Okhg wjYH bf.kqï b.ekaùï
Ys,am l%uh Ndú;hg .ekSu jeo.;a fldg ie,lsh hq;= h'

fuu .=re ud¾f.damfoaYfha we;=<;a lr we;af;a mdvï wdo¾Yhla muKs' YsIHhd Ôj;a jk
m%foaYh" mj;sk iïm;a" YsIHhkaf.aa idOkh yd ;j;a lreKq flfrys wjOdkh fhduq lrñka mdvï
ie,iqï lr .ekSu jeo.;a h' mdif,a mj;sk iïm;a fuka u .=rejrhd úiska f.dvk.d
.kakd iïm;a weiqre lr .ksñka jvd;a M,odhs wOHdmkhla ,nd§u wm ldf.;a hq;l = uls' ta i|yd
wjYH .=Kd;aul fhojqï Ndú;hg .ekSu jeo.;a fõ' ta w;r ;dlaIKsl fuj,ï Ndú; lrñka
.=Kd;aul w;aoelSï YsIHhka w;g m;a lsÍu ld,Sk wjYH;djla fia ie,lsh hq;= h'

ksmqK;d mdol wOHdmk l%shdj,sh ;=< iEu l%shdldrula wdrïNfha§ u iqÿiq m%fõYhla
Ndú;hg .ekSu jeo.;a h' YsIHhdf.a ldhsl yd udkisl j¾Okhg wjYH mßÈ l%shdldrlï
ie,iqï iQodkï lr .kafka kï jvd;a M,odhs jkq we;'
k¾;k úIhfhys iajNdjh wkqj oekqu"l=i,;d" wdl,am fuka u fyd| Ôjk mqreÿ j¾Okh lsÍug
wjYH l%shdldrlï iuQyhla fuu .=re ud¾f.damfoaYhg we;=<;a lr we;' tajd l%udkql+, j
ie,iqï lr .ksñka l%shd;aul lsÍu .=rejrhdf.a ld¾h Ndrh fõ' ta i|yd my; i|yka Wmfoia
wkq.ukh lrkafka kï jvd;a M,odhs jkq we;'

• mdvï ie,iqu .=rejrhdg wjYH mßÈ ie,iqï lr.; yels uq;a Bg wod< bf.kqï
m, flfrys wjOdkh fhduq l< hq;= h'
• .=Kd;aul fhojqï i|yd wjYH øjH yd WmlrK mdvu wdrïN lsÍug fmr ie,iqï
lr iQodkï lr .; hq;= h'
• jdr igykg wkqj kshñ; mdvï l%shd;aul lsÍfï § YsIHhkaf.a ldhsl yd udkisl
j¾Okhg wjYH mßÈ mdvï fm< .eiaùu l< hq;= fõ'
• .=re ud¾f.damfoaYfha oelafjk mdvïj,g wod< ld,Éfþo m%udKj;a mßÈ olajd
we;s neúka Bg wod< bf.kqï b.ekaùï l%shdj,shla ilia lr .ekSu
jeo.;a h'
• wod< l%shdldrlug weuqKqï yd ld¾h m;%sld ilia lr .ekSu l< hq;= h' YsIHhdf.a
bf.kqug uÕ mdok whqßka tajd ilia lr .; hq;= w;r" úúO úêl%u Ndú;hg
.kafka kï jvd;a M,odhs jkq we;' ^pdÜ" igyka" j.=" m%fya,sld" mejreï N+ñld
rx.k wdÈh&
• .=re ud¾f.damfoaYfhys ksmqK;d uÜgï 4'2 wh;a l%shdldrlu jdr ;=kg u
úIh wka;¾.;h we;=<;a jk mßÈ ilid .; hq;= h' Wod( ck.dhkh - jdr igyk
n,kak
• kuH;d wNHdi - l%shdldrlï i|yd wx. m%;Hx." Wmdx. j¾Okhg wjYH p,k
Ndú;hg .ekSu jeo.;a h' tys § YsIHhd bf.k .kakd k¾;k iïm%odhh fuka u
k¾;kh lsÍug wjYH uQ,sl ixl,am flfrys o wjOdkh fhduq l< hq;= h'
myiqlï wef;d;a fnr jdokh yd ix.S; LKavhla Ndú;hg .; yels h'
• we.hSï yd ;lafiarelrKhg wjYH uQ,sl l%shdj,ska lSmhla olajd we;;a YsIH
idOkh ksÍlaIKh lsÍug wjYH we.hSï WmlrK ilia lr .kafka kï jvd;a
M,odhs jkq we;' óg wu;r j mdi, mokï lr.;a we.hSï jevms<sfj< fmd;
mßYS,kh lrkafka kï uekú'
fï Wmfoia iuÕska .=Kd;aul bf.kqï l%shdj,shla f.dvk`.ñka .=K keK fnf,ka
hq;a YsIH mrmqrla cd;shg Wreu lsÍug yels fõjhs m;uq'

iv
ye¢kaùu

cd;sl wOHdmk wdh;kh foaYfha iuia; ore le< fjkqfjka mdi,a moaO;sh fj; 2015 isg
ks¾foaY lrk ,o kj úIhud,d m%;sixialrKfhys fojk mshjr 2016ys ls%hdjg kexfõ' ta wkqj
fuu jif¾ 7 iy 11 fYaK% s i|yd jQ kj úIh ks¾foaYhka kjHlrKhka iys; j y÷kajd foñka" tys
ls%hd;aul N+ñldj rÕk .=rejrhdg ksis uÕfmkaùï ,nd §u msKsi fuu .=re ud¾f.dafoaYh ilia
fldg we;'

úIhud,d m%;sm;a;sh wkqj jir 8lg jrla t<efUk fuu m%;sixialrK ls%hdj,sh úiska
cd;sl wOHdmksl wruqKq idlaId;a lr .ekSfuys ,d mdi,a moaO;shg ta ta úIhhka i|yd kj
bf.kqï- b.ekaùï l%u Ys,am" ixl,am y÷kajd fokq ,nk w;r" fi!kao¾h úIhhkays fuf;la
ks¾foaYs; .S" lú" l;d" ixialD;sluh lreKq" f;aud" iïm%odhkays úúO;aj" wE iu ld,Sk wjYH;d
u; kj foaYSh o¾Ykhg wkql+, j wkd.;hg .e<fmk mßÈ bÈßm;a lr we;'

wm úiska úIhud,d ie,iqïlrKfha § m<uqfldg u y÷kd .kakd ,o 6-13 olajd mq¿,a jQ


úIh ikaOdrh ^Curriculum Grid& ksmqK;d yd ksmqK;d uÜgï f,i orejdf.a j¾Ok yd Ñka;k
wjëkag wkqj l%ñl j fm<.iajd we;' ta wkqj 6 yd 10 fYa%Ks i|yd ks¾foaYs; úIh lreKq iuÕ
wúfhdackSh in|;djla fuka u l%ñl j¾Okhla isÿ jk mßÈ 8 fYa%Ks úIh ks¾foaY ie,iqï fldg
Bg wkql+, j fuu .=re ud¾f.damfoaYh rpkd fldg we;'

fuu .=re ud¾f.damfoaYh yryd úIh ks¾foaYhkays kdñl j olajd we;s úIh lreKqj, iSud
ks¾Khka ksje/È j f;dard fírd .ekSu" orejd ;=< ixl,am idOkfhys ,d úIh lreKq bÈßm;a
lsÍfï wkqms<sfj< y÷kd .ekSu" mdvu orejdg ms<s.ekaùfuys ,d fhdað; iqúfYaI l%u Ys,am y÷kd
.ekSu hk YlH;d m%udKd;aul j .=re Tn fj; ,efnkq we;'

wm úIhud,d lñgqj úiska rÑ; fuu fmd; mßyrKh lrñka Tn" úIhh lreKqj, wjYH
uQ,sl ±kqu w;am;a lr .;a; o" fhdað; úIh lreKqj, iudc Ndú;dj ms<sn| Tnf.a wjÈu;a Ndjh
jeo.;a h' ta i|yd úIh fNaohlska f;dr j ix.S; lD;sj,g ijka§u" k¾;k" kdgH m%ix. yd
Ñ;%mg keröu" Ñ;% m%o¾Yk keröu wdÈh b;d fyd| m%fndaOu;a njla yd fm<Uùula Tn ;=< cks;
lrkq we;'

ta wkqj .=re ud¾f.damfoaYh o" Woõ w;afmd; o tajdfha we;=<;a mKsúv" ye¢kaùï we;=¿
ish,a, iys; j mQ¾K jYfhka u lshjkak' bka .=rejrhl= f,i Tn i;= úh hq;= w;HjYH .=Khla
jQ zzlshùfï mqreoaoZZ Tng ,en .kakg yels jkq we;'

fï ish¨ jHdhduhkays" l¾;Hjhkays w.% M,h wmf.a ore mrmqr fj; ,nd fokakg Tnf.a
.=re N+ñldj Yla;su;a fõjd! hkak udf.a taldhk me;=uhs'

Ydia;%m;s iqo;a iurisxy"


mSGdêm;s" ksfhdacH wOHlaI ckrd,a%^je'n&
.=re mqyqKq yd wdh;ksl ixj¾Ok
cd;sl wOHdmk wdh;kh"
uyr.u'

v
mgqk

msgqj

wOHlaI ckrd,af.a mKsjqvh i

ksfhdacH wOHlaI ckrd,af.aa mKsjqvh ii

úIhud,d lñgqj iii

.=re ud¾f.damfoaYh mßYS,kh i|yd Wmfoia iv

ye¢kaùu v

úIh ks¾foaYfha wka;¾.;h vi - x

úIh ks¾foaYh xi - xvii

jdr igyk xviii

bf.kqï - b.ekaùï ls%hdj,sh i|yd Wmfoia 1 - 43


úIh ks¾foaYfha wka;¾.;h

vi
cd;sl wOHdmk moaO;sh i|yd wruqKq

cd;sl wruqKq

ffoksl cSú;h iudchg wod< jk m%Odk cd;sl wruqKq lrd <Õdùu i|yd mqoa.,hkag iy
lKavdhïj,g cd;sl wOHdmk moaO;sh iydh úh hq;= h' jir .Kkdjla uq¿,af,a YS% ,xldfõ
m%Odk wOHdmk jd¾;d iy f,aLk uÕska mqoa., yd cd;sl wjYH;djka imqrd,Su i|yd wruqKq kshu
lrkq ,eî h' iuld,Sk wOHdmk jHQyhka ys ls%hdj,Ska ±lsh yels ÿ¾j,;d ksid OrKSh udkj
ixj¾Ok ixl,am rduqj we;=<; wOHdmkh uÕska <Õd lr.; hq;= my; ±lafjk wruqKq cd;sl
wOHdmk fldñIka iNdj úiska y÷kd .kq ,en we;' fuu wruqKq imqrd .ekSu wOHdmk moaO;sh
i|yd jQ ;u bÈß ±lau f,ig cd;sl wOHdmk fldñIka iNdj úiska m%;HlaI lr .kq ,en we;'

1' udkj wNsudkhg .re lsÍfï ixl,amh u; msysgd YS% ,dxflah nyqúO iudcfha ixialD;sl
úúO;ajh wjfndaO lr .ksñka" cd;sl taldnoaO;dj" cd;sl iDcq .=Kh" cd;sl iu.sh" tluq;=lu
yd iduh m%j¾Okh lsÍfukaa cd;sh f.dvkeÕSu iy ,dxflah wkkH;dj ;yjqre lsÍu'

2' fjkia jk f,dalhl wNsfhda.hkg m%;spdr olajk w;r" cd;sl Wreufha udyeÕs odhdohka
y÷kd.ekSu iy ixrlaIKh lsÍu'

3' udkj whs;sjdislïj,g .re lsÍu" hq;=lï yd j.lSï ms<sn| j ±kqïj;a ùu" yDohx.u ne£ulska
hq;= j tlsfkld flfrys ie,ls,su;a ùu hk .=Kdx. j¾Okh lsÍug bjy,a jk iudc
idOdrK;aj iïu;hka iy m%cd;dka;s%l Ôjk rgdjla .eí jQ mßirhla ks¾udKh lsÍu iy
mj;ajdf.k hdug iydh ùu'

4' mqoa.,hkaf.a udkisl yd YdÍßl iqj iïm; iy udkj w.hkag .re lsÍu u; mokï jQ ;sridr
Ôjk l%uhla m%j¾Okh lsÍu'

5' iqiudys; jQ iunr fm!reIhla i|yd ks¾udK yelshdj" wdrïNl Yla;sh" úpdrYS,S Ñka;kh"
j.lSu yd j.ùu we;=¿ fjk;a Okd;aul wx. ,laIK ixj¾Okh lsÍu'

6' mqoa.,hdf.a iy cd;sfha Ôj .=Kh jeä ÈhqKq flfrk iy YS% ,xldfõ wd¾Ól ixj¾Okh i|yd
odhl jk M,odhS ld¾hhka i|yd wOHdmkh uÕska udkj iïm;a ixj¾Okh lsÍu'

7' YS>%fhka fjkia jk f,dalhla ;=< isÿ jk fjkialï wkqj yev.eiSug yd tajd md,kh
lr.ekSug mqoa.,hka iQodkï lsÍu iy ixlS¾K yd wkfmalaIs; wjia:djkag id¾:l j uqyqK
§fï yelshdj j¾Okh lsÍu'

8' wka;¾cd;sl m%cdj w;r f.!rjdkaú; ia:dkhla ysñ lr.ekSug odhl jk hqla;h
s " iudk;ajh
iy wfkHdakH .re;ajh u; jQ wdl,am yd l=i,;d" fmdaIKh lsÍu'

vii
uQ,sl ksmqK;d

wOHdmkh uÕska j¾Okh flfrk my; ±lafjk uQ,sl ksmqK;d by; i|yka cd;sl wruqKq
uqÿkam;a lr.ekSug odhl jkq we;'

1' ikaksfõok ksmqK;d (


idlaIr;dj" ixLHd ms<sn| ±kqu" rEml Ndú;h iy f;dr;=re ;dlaIK m%ùK;ajh hk wkq
ldKav 4la u; ikaksfõok ksmqK;d mokï fõ'

idlaIr;dj ( idjOdk j weyqïlka §u" meyeÈ,s j l:d lsÍu" f;areï .ekSu i|yd
lshùu" ksjerÈ j iy ksrjq,a j ,sùu" M,dodhS whqßka woyia yqjudre
lr.ekSu

ixLHd ms<sn| ±kqu ( NdKav" wjldYh iy ld,h" .Kka lsÍu" .Kkh iy ñkqï i|yd
l%udkql+, b,lalï Ndú;h

rEml Ndú;h ( f¾Ld iy wdlD;s Ndú;fhka woyia ms<sìUq lsÍu iy f¾Ld" wdlD;s yd
j¾K .<mñka úia;r" Wmfoia yd woyia m%ldYkh yd jd¾;d lsÍu'

f;dr;=re ;dlaIK m%ùK;ajh ( mß.Kl ±kqu iy bf.kSfï § o" fiajd mßY%hka ;=< § o"
fm!oa.,sl Ôú;fha § o f;dr;=re iy ikaksfõok ;dlaIKh
Wmfhda.S lr.ekSu'

2' fm!reI;aj j¾Okhg wod< ksmqK;d (


• ks¾udKYS,S nj" wmidÍ Ñka;kh" wdrïNl Yla;sh" ;SrK .ekSu" .eg¨ ksrdlrKh lsÍu"
úpdrYS,S yd ú.%yd;aul Ñka;kh" lKavdhï yeÕSfuka lghq;= lsÍu" mqoa.,dka;r in|;d"
kj fidhd .ekSï iy .fõIKh jeks j¾.Sh l=i,;d
• iDcq .=Kh" bjid ord isàfï Yla;sh iy udkj wNsudkhg .re lsÍu jeks w.hfhda
• Ñ;a;fõ.S nqoaêh

3' mßirhg wod< ksmK


q ;d (
fuu ksmqK;d idudðl" ffcj iy fN!;sl mßirhkag wod< fõ'

iudc mßirh ( cd;sl Wreuhka ms<sn| wjfndaOh" nyqjd¾.sl iudchl idudðlhka


ùu yd iïnkaO ixfõ§;dj yd l=i,;d" idOdrK hqla;sh ms<sn|
yeÕSu" iudc iïnkaO;d" fm!oa.,sl p¾hdj" idudkH yd ffk;sl
iïm%odhfhda" whs;sjdislï" j.lSï" hq;=lï iy ne£ï'

ffcj mßirh ( iÔj f,dalh" ck;dj iy ffcj moaO;sh" .ia je,a" jkdka;r" uqyqÿ"
c,h" jd;h iy Ôj - Ydl" i;a;aj yd ñksia Ôú;hg iïnkaO jQ
wjfndaOh" ixfõ§ nj yd l=i,;d

fN!;sl mßirh ( wjldYh" Yla;sh" bkaOk" øjH" NdKav iy ñksia Ôú;hg tajdfha
we;s iïnkaO;d" wdydr" we÷ï" ksjdi" fi!LH" iem myiqj" Yajikh"
kskao" ksial,xlh" úfõlh" wmøjH iy u, neyer lsÍu hkdÈh yd
iïnkaO jQ wjfndaOh" ixfõ§;dj yd l=i,;dj bf.kSu" jev lsÍu
iy Ôj;a ùu i|yd fuj,ï yd ;dlaIKh m%fhdackhg .ekSfï
l=i,;d fuys wvx.= fõ'

viii
4' jev f,dalhg iQodkï ùfï ksmqK;d (
wd¾Ól ixj¾Okhg odhl ùu' ;u jD;a;h S <eÈhd iy wNsfhda.H;d y÷kd.ekSu' yelshdjkag
iß,k whqßka /lshdjla f;dard .ekSu iy jdisodhl yd ;sridr Ôjfkdamdh hl ksr; ùu hk
yelshdjka Wmßu lsÍug yd tajdfha YlH;dj jeä lsÍug wod< fiajd kshqla;sh yd iïnkaO
l=i,;d'

5' wd.u hg iy wdpdr O¾uhkag wod< ksmqK;d (


mqoa.,hkag ;u ffoksl Ôú;fha § wdpdr O¾u" iodpdrd;aul yd wd.udkql+, j yeisÍï
rgdjkag wkq.; fjñka jvd;a WÑ; foa f;dard thg iß,k fia lghq;= lsÍu i|yd w.hka Wlyd
.ekSu yd iaùhlrKh'

6' lS%vdj yd úfõlh m%fhdackhg .ekSfï ksmqK;d (


fi!kao¾hh" idys;Hh" fi,a,ï lsÍu" lSv
% d yd u,, lSv
% d" úfkdaodxY yd fjk;a ks¾udKd;aul
Ôjk rgdjka uÕska m%ldY jk úfkdaoh" i;=g" wdfõ. iy tjka udkqIsl w;a±lSï'

7' bf.kSug bf.kqï ms<sn| ksmqK;d (


YS>%fhka fjkia jk" ixlS¾K yd tlsfkld u; hefmk f,dalhl mßj¾;k ls%hdj,shla
yryd fjkiaùï yiqrejd .ekSu;a Bg ixfõ§ j yd id¾:l j m%;spdr ±laùu;a iajdëk j
b.ekaùu;a i|yd mqoa.,hkag Yla;sh ,nd §u'

^by; cd;sl wruqKq yd uq,sl ksmqK;d YS% ,xldfõ idudkH wOHdmkh ms<sn| m%;sm;a;s
rduqjla i|yd fhdackd we;=<;a cd;sl wOHdmk fldñIka iNdfõ 2003 foieïn¾ jd¾;dfjka Wmqgd
.eksK'&

ix
k¾;k úIh wruqKq

• mßir ksÍlaIKfhka ,nk w;a±lSï weiqre lr.ksñka Wiia ksudjlska hq;a l,dlD;s ìys
lsÍu fuka u Ôú;fha § uqyqK mdk úúO .eg¨ ks¾udKYS,S j úi|d .ekSu i|yd wjYH
Ñka;kh yd ks¾udK l=i,;d m%j¾Okh lsÍu'

• k¾;k úIhh yd ne¢ ls%hdldrlï uÕska wkd.; jev f,dalhg uqyqK Èh yels ls%hdldß;ajh
fuka u iudcfhys Wiia Ôjk ;;a;ajhla f.dv kÕd.ekSu i|yd wjYH iudÔh yd
fm!oa.,sl YlH;d j¾Okh lsÍu'

• ikaksfõok udOH Tiafia m%pdrh lrk jevigyka w;ßka yrj;a yd fhda.H jevigyka
f;dard .ekSu i|yd wjYH úpdr Yla;s j¾Okh" ri{;d j¾Okh yd ksjerÈ ;SrK .ekSfï
yelshdj ,nd§u'

• foaYSh" úfoaYSh k¾;k yd ine¢ ixialD;sl ,laIK wOHhkh uÕska úúO ixialD;s w.h
lsÍu fuka u wka;¾cd;sl ;,fha iudcfha § foaYSh wkkH;dj wdrlaId jk mßÈ lghq;=
lsÍu i|yd wjYH Wodr yeÕSï" wdl,am ixj¾Okh lsÍu'

• k¾;k úIhh yd ne¢ ixialD;sl miqìu yd fiiq ixialD;s i;= yrhka y÷kd .ksñka mqoa.,
wNsudkhg .re lrk udkj iïm;a m%j¾Okh lsÍu'

• id¾:l Èú fmfj;la .; lsÍug wjYH ldhsl yd udkisl iqj iïm;a j¾Okh i|yd k¾;k
úIhh yd ine¢ ls%hdldrlï Ndú;hg .ekSfï yelshdj ixj¾Okh lsÍu'

x
k¾;k úIh ks¾foaYh k¾;kh- 8 fY%aKsh

ksmqK;dj ksmqK;d uÜgu úIh wka;¾.;h bf.kqï m, ld,É


fþo
1'0 mßir 1'1 iajdNdúl mßirfhka ♦ úúO i;=kaf.a p¾hd ,laIK ♦ i;a;ajhkaf.a p¾hd ,laIK kï
ksÍlaIKfhka y÷kd.;a i;a;aj p¾hd y÷kd .ekSu' lrhs'
,nk w;aoelSï weiqfrka k¾;k • w,shd" isxyhd" wYajhd" • i;a;ajhkaf.a p¾hd ,laIKj,
weiqre lr .ksñka ks¾udK lrhs' fudkrd" l=l=<d" Wl=iaid" úúO;ajh m%ldY lrhs'
k¾;k ks¾udK ♦ kï lrk ,o i;=kaf.a úúO • i;=khkaf.a p¾hd ,laIK 06
lrhs' bßhjq weiqßka p,k ks¾udKh weiqfrka p,k ks¾udKh lrhs'
• WÑ; p,k Ndú; lrñka
♦ tu p,k weiqßka k¾;k k¾;k ks¾udK lrhs'
ks¾udK • ;d, ßoau wkq.ukh lrñka
k¾;k ks¾udK lrhs'

♦ Nh kue;s ia:dhS Ndjh yd


1'2 Ndj m%ldY jk mßÈ ♦ Nh kue;s ia:dhS Ndjh biau;= jk
ine¢ wjia:d
pß; ksrEmKh lrhs'
xi

♦ Nh kue;s ia:dhS Ndjfhys wjia:d kï lrhs'


iqúfYaI ,laIK
♦ tys iqúfYaI ,laIK m%ldY lrhs'
♦ Nh kue;s ia:dhS Ndjh
♦ Ndjhg wod< isoaêhla f.dvk`.hs' 04
biau;= jk mßÈ isoaêhla
♦ Ndjh m%ldY jk mßÈ isoaêhla
wkqj pß; ksrEmKh lrhs'
f.dv keÕSu' ♦ bÈßm;a lrk ,o pß; ksrEmK
♦ isoaêhg wkqj pß; ksrEmKh w.h lrñka woyia olajhs'

1'3 .eñ kegqï yd ine¢ ♦ ijrï$m;=re kegqï yd ine¢ ♦ ijrï $m;=re kegqï yd ine¢
iqúfYaI ,laIK y÷kd iqúfYaI ,laIK iqúfYaI ,laIK kï lrhs'
.ksñka k¾;k • WmlrK Ndú;fha ♦ WmlrK ksjerÈ j Ndú; lrhs'
ks¾udK lrhs' ksjeros úêl%u ♦ k¾;kfha § wjldYh WÑ; mßÈ
• WÑ; ir, mo Ndú; lrhs' 06
• .dhkh iys; j k¾;kh ♦ iduQysl j bÈßm;a lrk ,o
• iduQysl j k¾;kh k¾;k wx. w.hñka woyia
♦ k¾;k ks¾udKh bÈßm;a lrhs'
k¾;kh- 8 fY%aKsh

ksmqK;dj ksmqK;d uÜgu úIh wka;¾.;h bf.kqï m, ld,É


fþo
2'0 k¾;k yd ine¢ 2'1 YdÍßl kuH;dj i|yd ♦ kuH;d wNHdi y;rla ♦ kuH;d wNHdi lsÍfï § ksjerÈ
uQ,O¾u wkq.ukh wNHdi bÈßm;a lrhs' úêl%u wkq.ukh lrhs'
lrñka m%dfhda.sl
l=i,;d m%o¾Ykh ♦ wx." m%;Hx." Wmdx." ksjerÈ j
lrhs' yiqrejhs' 02

♦ tal, yd iduQysl jYfhka kuH;d


wNHdi bÈßm;a lrhs'

2'2 mdo ksjerÈ j yeisrùu ♦ md irU $uKaämo 1- 9 f;la ♦ md irU $uKaämo ;d, ;nñka
i|yd uQ,sl irU yudr moh iu`.sSka lshhs'
bÈßm;a lrhs' ♦ ksjerÈ wx.ydr yd bßhjq 06
xii

wkq.ukh lrñka md irU


$uKaämo bÈßm;a lrhs'
♦ 1 - 9 f;la md irU $uKaämo
iduQysl j bÈßm;a lrhs'

2'3 k¾;k yd ine¢ úêl%u ♦ f.dvirU $b,x.ï irU$ ♦ irU mo ú,ïn" uOH" ,hg ;d,
wkq.ukh lrñka irU fodôk mo 1- 6 f;la ;nñka lshhs'
bÈßm;a lrhs' ♦ lia;sru" brÜáh" yudr moh" ;d,
♦ lia;sru$brÜáh$yudr moh ;nñka lshhs'
iu`.sSka ú,ïn" uOH" ,hg ♦ úêl%u wkq.ukh lrñka ksjerÈ
wx.ydr m%o¾Ykh lrhs'
♦ ú,ïN" uOH" ,hg wkqj irU 04
wNHdi lrhs'
♦ fnr jdokhg wkqj ksjerÈ j irU
bÈßm;a lrhs'
k¾;kh- 8 fY%aKsh

ksmqK;dj ksmqK;d uÜgu úIh wka;¾.;h bf.kqï m, ld,É


fþo
2'4 idïm%odhsl k¾;k ♦ Wvrg$my;rg$inr.uq ♦ w,xldr ud;%d i|yd iqÿiq p,k 03
weiqfrka w,xldr ud;%d idïm%odhsl k¾;k weiqfrka ks¾udKh lrhs'
ks¾udKh lrhs' w,xldr ud;%d folla ♦ wod< ;s;g wkqj w,xldr ud;%d
ks¾udKh ^ueÿï ;ks ;s;g& bÈßm;a lrhs'
♦ ks¾udKh lrk ,o w,xldr ud;%d
fjk;a wjia:d i|yd Ndú;hg
.; yels nj m%ldY lrhs'
♦ iduQysl j fnr jdokhg w,xldr
ud;%d k¾;kh lrhs'

2'5 ksjerÈ wx.ydr ♦ 7 fY%aKsfha § bf.k .kakd ,o ♦ 7 fY%aKsfha § bf.k .kakd ,o 06


wkq.ukh lrñka jkaku iïmQ¾Kfhka jkaku iïmQ¾Kfhka k¾;kh
idïm%odhsl k¾;k ♦ ffjfrdä $BYajr l=Kav;d,h lrhs'
xiii

wx. m%o¾Ykh lrhs' $loïn mlaIs jkaku ♦ wod< ;s;a rEmhg wkqj jkakfï
lia;sru$brÜáh$l,diu mo k¾;kh lrhs'
iu`.sSka ♦ ksjerÈ wx.ydr wkq.ukh lrñka
k¾;kh lrhs
♦ lia;sru$brÜáh$l,diu ;d,
;nñka lshhs'
♦ ksjerÈ ;d, rEmhg lia;sru
$brÜáh $l,diu bÈßm;a lrhs'

2'6 úêl%u wkq.ukh ♦ iq¿ uy fo;sf;a ;d,hg ♦ iq¿ uy fo;sf;a ;d,hg 03


lrñka m%ia;dr lrhs' fnrmo$ojq,a mo fnrmo$ojq,a mo m%ia;dr lrhs'
♦ bf.k .kakd ,o jkakïj, ♦ ueÿï ;ks;sf;a ;d,hg wod<
wod< fldgia jkakïj, fnr moh isg
♦ isri mdo" ijrï iy m;=re lú lia;sru$brÜáh$l,diu f;la
m%ia;drlrKh m%ia;dr lrhs'
♦ wod< lú m%ia;dr lrhs'
k¾;kh- 8 fY%aKsh

ksmqK;dj ksmqK;d uÜgu úIh wka;¾.;h bf.kqï m, ld,É


fþo
3'0 idïm%odhsl jdoH 3'1 idïm%odhsl jdoH ♦ my;rg fnrh ye¢kaùu ♦ my;rg fnrh jdokh lrk
NdKav yd úl,am NdKav ms<sn| • jdok wjia:d wjia:d kï lrhs' 02
jdoH WmlrK f;dr;=re bÈßm;a lrhs' • jHQyh ♦ fhdod .kakd wuqøjH kï lrhs'
y÷kd.ksñka jdok • fhdod .kakd wuqøjH ♦ jHQyh yd ieleiau ms<sn| f;dr;=re
l=i,;d m%o¾Ykh bosrsm;a lrhs'
lrhs' ♦ kshñ; mrsudKhg wkqj rEm
igykla we| fldgia kï lrhs'

3'2 úêl%u wkq.ukh i;r îcdlaIr


♦ ♦ i;r îcdlaIr jdokh lrk whqre
lrñka fnr jdokh ♦ iq¿ ;ks ;s;g wkqj fnr mo úia;r lrhs' 04
lrhs' jdokh ♦ i;r îcdlaIr jdokh lrhs'
^bf.k .kakd k¾;k ♦ iq¿ ;ks;s;g wh;a fnr mo kï
iïm%odhg wod<j& lrhs'
♦ iq¿ ;ks;s;g fnr mo jdokh
xiv

lrhs'
♦ iduQysl j fnrmo jdokh lrhs'

4'0 Y%S ,dxflah 4'1 ks¾foaYs; .dhkj, ♦ isrimdo" ijrï$m;=re" jkakï ♦ wod< .dhkh Ndú;hg .kakd 03
ixialD;sh yd ine¢ iudchSh yd ixialD;sl .dhkj, ixialD;sl miqìu wjia:d kï lrhs'
.dhkj, miqìu miqìu úia;r lrhs' .dhkdj, iqúfYaI ,laIK ♦ .dhkj, iudchSh"ixialD;sl
wOHhkh lrñka miqìu úia;r lrhs'
.dhkh l=i,;d ♦ wod< lú .dhkj, iqúfYaI ,laIK
m%o¾Ykh lrhs' idlÉPd lrhs'

♦ isrimdo" ijrï" m;=re" jkakï ♦ .dhkj,g wod< ;s;arEm kï lrhs' 06


4'2 kshñ; ;s;a rEm yd ♦ kshñ; kdoud,dj wkqj ♦ kshñ; kdoud,djg wkqj .dhkh
kdoud,d wkq.ukh .dhkh lrhs'
lrñka .dhkh bÈßm;a ♦ kshñ; ;s;arEmhg wkqj ♦ fnr jdokhg wkqj ;d, ;nñka
lrhs' .dhkh .dhk bÈßm;a lrhs'
♦ ksjerÈ jpk WÉpdrKh ♦ talSh yv;,hl msysgd .dhk
bÈßm;a lrhs'
♦ iduQysl j .dhk bÈßm;a lrhs'
k¾;kh- 8 fY%aKsh

ksmqK;dj ksmqK;d uÜgu úIh wka;¾.;h bf.kqï m, ld,É


fþo
5'0 Y%S ,dxflah k¾;k 5'1 YS% ,dxflah k¾;k ♦ uQ,dY%h- rElï ♦ rElï j¾. lr olajhs'
iïm%%odhhka yd l,dfõ ft;sydisl ♦ rElï olakg ,efnk ia:dk kï 02
ine|s ft;sydisl miqìu úia;r lrhs' • .,a leghï lrhs'
yd ixialD;sl • ,S leghï ♦ k¾;k mej;s njg rElï" weiqfrka
miqìu wOHhkh • is;=jï idOl bÈßm;a lrhs'
lrñka cd;sl • uQ¾;s ♦ iudcSh yd wd.ñl wjYH;d i|yd
Wreuh /l .ekSu k¾;kh Ndú;hg .;a njg f;dr;=re
i|yd l%shd lrhs' bÈßm;a lrhs'
♦ rElï wdrlaId lr .ekSu i|yd
fhdackd bÈßm;a lrhs'

5'2 Y%S ,dxflah k¾;k ♦ bf.k .kakd k¾;k ♦ wod< Ydka;sl¾uh meje;aùug fya;= 04
iïm%odhhka yd ine¢ iïm%odhh yer fjk;a k¾;k olajhs'
f;dr;=re bÈßm;a lrhs' iïm%odhh lg wh;a mqrdjD;a; ^l;dj& úia;r lrhs'
xv


Ydka;sl¾uhl f;dr;=re ♦ mqo ,nk foújreka $hl=ka kï lrhs'
Wvrg - fldfydUdhla ♦ wod< Ydka;sl¾ufha wka;¾.; .dhk"
lxldßh jdok" k¾;k" rx. jia;%dNrK rx.
my;rg - fofjd,a uvqj NdKav" pdß;%úê yd ieris,s kï lrhs'
inr.uq - myka uvqj ♦ Ydka;sl¾u meje;aùfï § iduQysl j
mqrdjD;a; l;dj" meje;aùug lghq;= lsÍu ms<sn| j w.hñka woyia
fya;=" mqo ,nk foújre iy olajhs'
hlal= " k¾;k" .dhk" jdok"
pdß;% rx. NdKav" rx.
jia;%dNrK
♦ k¾;k Ys,amSkaf.a Ôjk f;dr;=re 02
5'3 Y%S ,dxflah k¾;k ♦ tia'mKSNdr; bÈßm;a lrhs'
iïm%odhh m%j¾Okhg fla'tia'm%kdkaÿ ♦ k¾;kfha m%j¾Okhg odhl ù we;s
odhl jQjka w.hñka .¨ld.u ySkaks,fï whqre úia;r lrhs'
f;dr;=re bÈßm;a lrhs' • Ôjk f;dr;=re ♦ fiajh w.hñka woyia olajhs'
• k¾;k m%j¾Okhg
odhl;ajh
k¾;kh- 8 fY%aKsh

ksmqK;dj ksmqK;d uÜgu úIh wka;¾.;h bf.kqï m, ld,É


fþo
6'0 ri{;d j¾Okh 6'1 fmryr yd ine¢ ♦ o<od fmryr meje;aùug fya;= ♦fmryr yd ine¢ miqìu úia;r lrhs' 03
i|yd úúO miqìu wOHhkh • meje;afjk ld,iSudj ♦fmryr meje;aùfï fya;= úia;r
l,dx.j, iqúfYaI lrñka iqúfYaI • fmryr yd ine¢ pdß;%" lrhs'
,laIK úpdrhg ,laIK úpdrh lrhs' k¾;k" .dhk" jdok" ieris,s ♦ fmryr meje;afjk ld, iSudj
,la lrhs' iy rx.jia;%dNrK kï lrhs'
♦ fmryr yd ine¢ pdß;% k¾;k"
.dhk" jdok" ieris,s yd rx.
jia;%dNrK ms<sn| f;dr;=re
bÈßm;a lrhs'
♦ fmryfrys wd.ñl yd ixialD;sl
jákdlï w.hñka woyia olajhs'
6'2 fjk;a ixialD;sj,g Nr; kdgHï iïm%odhh 04
♦ m%p,s; m%foaY ♦ m%p,s; m%foaY kï lrhs'
wh;a k¾;k wx.j,
♦ wd.ñl miqìu yd úldYkh ♦ wd.ñl miqìu úia;r lrhs'
wkkH;d ,laIK
xvi

♦ ix.S; iïm%odhh ♦ ix.S; iïm%odhh yd jdoH NdKav


bÈßm;a lrhs'
♦ jdoH NdKav" k¾;k wx. iy kï lrhs'
rx.jia;%dNrK ♦ k¾;kh W.kajk wdh;k kï
♦ W.kajkq ,nk wdh;k lrhs'
♦ k¾;k wx. iy rx. jia;%dNrK
ms<sn| j woyia olajhs'
6'3 úúO ckj¾. yd kjrd;s% W;aijh meje;aùug fya;= 02
ine¢ ixialD;sl ♦ wd.ñl iïnkaO;dj ♦ kjrd;%s W;aijh yd ine¢ wd.ñl

W;aij ms<sn| woyia ♦ pdß;% úê miqìu úia;r lrhs'


bÈßm;a lrhs' ♦ k¾;k" .dhk" jdok" ieris,s ♦ meje;aùug fya;= iy wd.ñl
iïnkaO;dj úia;r lrhs'
♦ pdß;% úê kï lrhs'
♦ W;aijh yd ine¢ k¾;k" .dhk"
jdok iy ieris,s ms<sn|j f;dr;=re
bÈßm;a lrhs'
♦ ixialD;sl jákdlï w.hñka woyia
olajhs'
k¾;kh- 8 fY%aKsh

ksmqK;dj ksmqK;d uÜgu úIh wka;¾.;h bf.kqï m, ld,É


fþo

7'0 úúO w;aoelSï 7'1 ks¾foaYs; .S;hg ijka §lsß §lsß$r;ak§m ckau N+ñ ♦ .S; mo rpkh" ix.S;h" .dhk 02
weiqre lr .ksñka § tys iqúfYaI;d ♦ mo rpkh yd NdIdj Ys,amSka kï lrhs'
l,dx. ks¾udKh idlÉPd lrñka woyia ♦ ix.S;h ♦ mo rpkfha § NdIdj yiqrejd f.k
lrhs' bÈßm;a lrhs' ♦ .dhkh we;s whqre úia;r lrhs'
♦ .S;fha w¾:h ♦ .S;fha l,d;aul miqìu ms<sn| j
woyia bÈßm;a lrhs'

7'2 .S;hg wkqj k¾;k §lsß §lsß$r;ak§m ckau N+ñ ♦ .S;hg WÑ; p,k fhdod .ksñka
ks¾udK lrhs' k¾;k ks¾udK lrhs' 04
♦ .S;hg WÑ; p,k ks¾udKh
♦ .S;hg wkqj k¾;k ♦ tal, yd iduQysl jYfhka k¾;k
ks¾udKh ks¾udK lrhs'
♦ wjldY Ndú;h ♦ wjldYh ksis f,i fhdod .ksñka
ksudjla iys; k¾;k bÈßm;a lrhs'
xvii

♦ bÈßm;a lrk ,o k¾;k wx. ms<sn|


j w.hñka woyia m%ldY lrhs'

7'3 ir, ieris,s wx.hla ♦ f.dma f.äh Ndú;hg .kakd 06


ir, ieris,s wx.hla ks¾udKh
ks¾udKh lrhs' ♦ f.dma f.äh
wjia:d kï lrhs'
♦ ieris,s wx.h i|yd wjYH WmlrK
yd wuqøjH kï lrhs'
♦ ieris,s wx.h ks¾udKh i|yd
ksjerÈ Ys,am l%u Ndú;hg .kshs'
♦ f.dma f.ähg WÑ; leghï
ks¾udKh lrhs'
♦ ilia lrk ,o ks¾udK w.hñka
woyia m%ldY lrhs'

84
l%shdldrlï fnod oelaùu

l%shdldrlï I jdrh ld,Éfþo


wxl

2'1 kuH;d wNHdi bÈßm;a lruq 02


2'1'1 k¾;k udOHfhka i;a;aj pß; ksrEmKh lruq 06
2'2 k¾;khg mdo yqre lr .ksuq 06
2'3 k¾;khg yia; yd mdo yqre lr .ksuq 04
2'4 fnr y`v ueoafoa kguq mo is;a fia 03
4'1 ck .dhkj, miqìu y÷kd .ksuq 03
4'2 ck lú .dhkh lruq ^jkakï& 02
2'5'1 jkakï .hñka kguq 02

28

II jdrh

1'3'1- 1'3'2 m;=re $ ijrï kegqu ks¾udKh lruq 06


3'1 my;rg fnrh ms<sn| f;dr;=re /ia lruq 02
3'2 i;r îcdlaIr yd irU mo jdokh lruq 04
4'2 ck .S .dhk bÈßm;a lruq 02
2'5'2 jkakï .hñka kguq 04
5'1 k¾;k l,dj yd ine¢ uQ,dY%h y÷kd .ksuq 02
6'3 kjr;%s W;aijh y÷kd .ksuq 02
7'3 f.dma f.ähla ks¾udKh lruq 06
2'6'1 wod< fldgia m%ia;dr lruq 01

29

III jdrh

1'2 Ndj m%ldY jk mßÈ pß; ksrEmKh lruq 04


4'2 ck .S .dhkd bÈßm;a lruq 02
2'6'2 ks¾foaYs; lú yd mo m%ia;dr lruq 02
5'2 Ydka;sl¾u y÷kd .ksuq 04
5'3 k¾;k Ys,amSka w.huq 02
6'1 uykqjr o<od fmryer yd tys wisßh 03
6'2 Nr; kdgHï k¾;k iïm%odhh y÷kd .ksuq 04
7'1 .S;fha miqìu y÷kd .ksuq 02
7'2 .S;hg wkqj k¾;k ks¾udKh lruq 04

27

84

xviii
bf.kqï b.ekaùï l%shdj,sh
i|yd Wmfoia

xix
k¾;kh 8 fY%aKsh

ksmqK;dj 1'0 ( mrsir ksrSlaIKfhka ,nk w;aoelSï weiqre lr .ksñka k¾;k


ks¾udK lrhs'

ksmqK;d uÜgu 1'1 ( iajdNdúl mßirfhka y÷kd.;a i;a;j


a p¾hd weiqfrka k¾;k ks¾udK
lrhs'

l%shdldrlu 1'1 ( —k¾;k udOHfhka úúO i;a;aj pß; ksrEmKh lruq'˜

ld,Éfþo ixLHdj ( 06

bf.kqï m, ( • w,shd" isxyhd" wYajhd" fudkrd" l=l=<d" Wl=iaid hk i;a;ajhkaf.a


p¾hd ,laIK kï lrhs'
• i;a;ajhkaf.a p¾hd ,laIKj, úúO;ajh ms<sn| woyia olajhs'
• tu p¾hd ,laIK weiqre lr.ksñka p,k ks¾udKh lrhs'
• WÑ; p,k Ndú; lrñka k¾;k ks¾udKh lrhs'
• ksrSlaIKh lrk ,o p,kj,g WÑ; mrsÈ ;d," ßoau wkq.ukh
lrñkaa k¾;k ks¾udKh lrhs'

.=Kd;aul fhojqï ( kï lrk ,o i;a;aj rEm we;=<;a mska;+r" k¾;k ks¾udK lsÍug
WÑ; ix.S; LKav we;=<;a ixhqla; ;eá (CD) yd øDYH ixhqla; ;eá
(VCD)
l%shdldrlu ie,iqï lsÍu
i`oyd Wmfoia ( kï lrk ,o i;=kaf.a mska;+r /f.k taug isiqka fmr
Èkhl § oekqïj;a lrkak'

mshjr 1 • iajdNdúl mßirfha § olakg ,efnk i;=kaf.a yeisrSï rgd


ms<sn| w;aoelSï idlÉPd lsÍu yd ta ta i;a;ajhkag wdfõKsl
,laIK bÈßm;a lsÍug wjia:dj ,nd§u'

mshjr 2 • i;a;ajhkaf.a pß;j, úúO;ajhka" wdfõKsl ,laIK bÈßm;a


lsÍfï § ta ta i;a;aj pß; i|yd iqúfYaI p,k ks¾udKh
lsÍug u`. fmkaùu'

mshjr 3 • w,shd" isxyhd" wYajhd" fudkrd" l=l=<d" Wl=iaid hk i;=kaf.a


p¾hduh ,laIK ms<n s | j oekqïj;a lsÍu" WÑ; p,k ks¾udKhg
fhduq lsÍu' tys § ta ta i;a;ajhdf.a úúO;ajh oelaùfï §
isref¾ fldgia ^wx." m%;Hx." Wmdx.& uQ,sl lr .ekSug Wmfoia
§u' ^Wod( fudkrd fn,a, yeisrùu" ms,aúoyd rjqug lerlSfï §
w;a" md p,k& tla tla i;a;ja hdf.a iqúfYaI nj idlÉPd lsÍfuka
p,k ks¾udKhg fhduq lsÍu'

mshjr 4 • ks¾udKh lrk ,o p,k i|yd WÑ; mßÈ ;d, yd ßoau Ndú;
lrñka k¾;k ks¾udKh lsÍug wjia:dj i,id §u'

mshjr 5 • mka;sfha isiqka ixLHdj wkqj lKavdhï jYfhka fyda ;ks j


;u ks¾udK bÈßm;a lsÍfuka miq ta ms<sn| woyia bÈßm;a lsÍug
wjia:dj ,nd§u'

mshjr 6 • tu ks¾udK w.hñka th ;j ÿrg;a ixj¾Ok h lsÍug wjYH


Wmfoia ,nd§u'
1
k¾;kh 8 fY%aKsh

we.hSu yd ;lafiarelrKh
i|yd Wmfoia (

• bÈßm;a lrk k¾;k ks¾udK ms<sn| j isiq woyia úuikak'


^Ndj m%ldYkh" WÑ; p,k fhdod .ekSu" wjldY Ndú;h&

• tla tla i;a;ajhdg wdfõKsl jQ p¾hd ,laIK ms<sn| j woyia


úuikak'

• mka;sfha isák isiqka ixLHdj wkqj fyda ;ks j fyda i;a;aj


pß; weiqfrka k¾;k bosrsm;a lsrSug fhduq lr we.hSula lrkak'
^by; kï lrk ,o i;a;aj pß; weiqfrka&

ie'hq' iqÿiq ks¾Kdhl wkqj we.hSu lrkak'

2
k¾;kh 8 fY%aKsh
ksmqK;dj 1'0 ( mrsir ksrSlaIKfhka ,nk w;aoelSï weiqre lr .ksñka k¾;k
ks¾udK lrhs'

ksmqK;d uÜgu 1'2 ( Ndj m%ldY jk mrsos prs; ksrEmKh lrhs'

l%shdldrlu 1'2 ( zzNhZZ kue;s ia:dhS Ndjh yd ine|s wjia:d ksrEmKh lruq'

ld,Éfþo ixLHdj ( 04 hs

bf.kqï m, ( • zNhZ kue;s ia:dhS Ndjh biau;= jk wjia:d kï lrhs'


• tys iqúfYaI ,laIK m%ldY lrhs'
• Ndjhg wod< wjia:d we;s isoaêhla f.dvkÕdhs
• Ndjh m%ldY jk mßÈ isoaêhla wkqj pß; ksrEmKh lrhs'
• bÈßm;a lrk ,o pß; ksrEmK w.h lrñka woyia m%ldY lrhs'

.=Kd;aul fhojqï ( Y%jH oDYH mg" mska;+r" my;rg fjiauqyqKq" zNhZ kue;s ia:dhS
Ndj r`. oelaùug iqÿiq ix.S; LKav we;=<;a ixhqla; ;eá'

l%shdldrlu ie,iqï lsÍu


i`oyd Wmfoia

mshjr 1 • zNhZ m%ldY jk úúO wjia:d oelafjk mska;+r m%o¾Ykh lsÍu'

mshjr 2 • zNhZ kue;s ia:dhsNdjh biau;= lr oelaúh yels wjia:d ms<sn|


w;aoelSï weiqfrka idlÉPdjla fufyhùu'

mshjr 3 • lKavdhï jYfhka fyda ;ks ;ks j fyda wjia:d ksrEmKh


lsÍug wod< ud;Dld fnod § idlÉPd lr ks¾udKh lsÍug
fhduq lsÍu'

Wod( • lk;a; wi,ska hk úg mkaou ksùu yd iqÿ we|.;a rejla oelSu'


• ly br yryd mdr udre ùfï § yÈisfha jdykhla ;sßx. ;o lr
;ud wdikakhg u meñK k;r lsÍu'
• uOHu rd;%sfha fidreka lKavdhula ksjig we;=¿ùu'
mshjr 4 • tla lKavdhula wjia:d ksrEmKh bÈßm;a lrk úg fiiq
lKavdhï th ksÍlaIKh lsÍug fhduq lsÍu'
mshjr 5 • krUk ,o ks¾udK ms<sn| j úuiSu yd tajd ixj¾Okh i|yd
Wmfoia ,nd§u'
mshjr 6 • bÈßm;a lrk ,o k¾;k ks¾udK ms<n s | idlÉPdfjka wk;=re
j jdokhg fyda fhdod.;a ix.S; LKavj,g fyda wkqj ks¾udK
bÈßm;a lsÍug wjia:dj ie,eiaùu yd iudf,dapkh lsÍu'

3
k¾;kh 8 fY%aKsh

we.hSu yd ;lafiarelrKh
i|yd Wmfoia ( ld¾h m;%sldfõ i|yka mßÈ isoaêh wOHhkh fldg k¾;k
ks¾udKhg fhduq lrkak'

• zNhZ kue;s ia:dhSNdjh oelafjk mska;+r /ialr flá


úia;rhla iys; fmd;a msxpla ilia lsrSug fhduq lrkak'

• zNhZ kue;s ia:dhS Ndjh u;=jk mßÈ isoaêhg WÑ; isÿùï"


wjia:d" pß; iajNdj biau;= jk mßÈ k¾;k ks¾udKh
i|yd Wmfoia ,ndfokak'

ie'hq( iqÿiq ks¾Kdhl wkqj we.hSu lrkak'

4
k¾;kh 8 fY%aKsh
ksmqK;dj 1'0 ( mrsir ksrSlaIKfhka ,nk w;aoelSï weiqre lr .ksñka k¾;k
ks¾udK lrhs'

ksmqK;d uÜgu 1'3 ( .eñ kegqï yd ine¢ iqúfYaI ,laIK y÷kd .ksñka k¾;k ks¾udK
lrhs'

l%shdldrlu 1'3'1 ( m;=re kegqu yd ine¢ iqúfYaI ,laIK y÷kd .ksuq'

ld,Éfþo ixLHdj ( 02

bf.kqï m, ( • m;=re kegqu" .eñ kegqï úfYaIhla nj m%ldY lrhs'


• úfkdaodiajdoh i|yd m;=re kegqu fhdod.kakd njg lreKq
bÈßm;a lrhs'
• fmryr k¾;k wx. w;r m;=re kegqu iqúfYaI njg lreKq
olajhs'
• m;=re kegqfï § Ndú; lrk WmlrKh ilia lr .kakd whqre
úia;r lrhs'

.=Kd;aul fhojqï ( m;=re kegqu Ndú; lrk WmlrKh$mska;+r

l%shdldrlu ie,iqï lsÍu


i`oyd Wmfoia
ie'hq' ( m;=re kegqu yd iïnkaO lúhla Y%jKhg ie,eiaùu

mshjr 1 • m;=re kegqu ms<sn| my; i|yka lreKq u;= jk fia isiqka iu`.
idlÉPdjla fufyhùu'
- m;=re kegqu .eñ kegqï úfYaIhla ùu'
- fuu .eñ kegqfuka úfkdaodiajdoh ,eìh yels ùu'
- fmryr k¾;k w;r m;=re kegqï oelsh yels ùu'
- wd.ñl yd ck úYajdi lúj, olakg ,eîu'
m;=re kegqu yd ine¢ iqúfYaI ,laIK úia;r lsÍu'

mshjr 2 - m;=re k¾;kh i|yd Ndú; lrk WmlrKh zm;=rZ hkqfjka


y÷kajk w;r" thska Yíoh ksl=;a jk wdldrhg ilia ùu'
- YÍrfha úúO ia:dkj,g m;=frka ;Ügq lrñka Yíoh ksl=;a jk
mßÈ k¾;kfha fh§u'
- iduQysl j k¾;khla jqj o m;=r ;ks j .iñka rx. rgd
f.dvkeÕSu'
mshjr 3 - m;=r ilia lr .kakd wdldrh úia;r lsÍu'
- tys ieleiau w`.,a 18la muK os.ska o w`.,a folla muK m<,ska
o w`.,a 1$2la muK .klulska o hqla; ùu' m;=rla f.k ueÈka
fldgila folla bj;a lr m;=r w,xldr j ksujd ;sîu'

mshjr 4 - ish,q lreKq wod< lr .ksñka iudf,dapkhla lsÍu'


we.hSu yd ;lafiarelrKh
i|yd Wmfoia (
• m;=re k¾;kfha iqúfYaI ,laIK úuikak'
• m;=re k¾;kh i|yd m;=rla ilia lr .kakd wdldrh úia;r
lrkak'
ie'hq( iqÿiq ks¾Kdhl wkqj we.hSu lrkak'
5
k¾;kh 8 fY%aKsh
ksmqK;dj 1'0 ( mrsir ksrSlaIKfhka ,nk w;aoelSï weiqre lr .ksñka k¾;k
ks¾udK lrhs'

ksmqK;d uÜgu 1'3 ( .eñ kegqï yd ine¢ iqúfYaI ,laIK y÷kd .ksñka k¾;k ks¾udK
lrhs'

l%shdldrlu 1'3'2 ( m;=re ^kegqu& k¾;kh lruq'

ld,Éfþo ixLHdj ( 04 hs

bf.kqï m, (
• WmlrK ksis whqßka Ndú; lrñka m;=re kegqug WÑ; mo
ks¾udKh lrhs'
• m;=re keàfï § WÑ; rx. rgd Ndú; lrhs'
• wjldYh ksis f,i Ndú; lrhs'
• iduQysl;ajfhka hq;= j k¾;k wx. bÈßm;a lrhs'
• .dhkh g yd jdokh g wkqj ksudjlska hq;a m;=re kegqula
ks¾udKh lrhs'

.=Kd;aul fhojqï ( m;=re kegqfï lú igyka l< ldâm;a" ixhqla; ;eá (CD) $øDYH
ixhqla; ;eá ^VCD) .egfnrh" my;rg fnrh" ;ïueÜgu" ojq,"
;d,ïmg
l%shdldrlu ie,iqï lsÍu
i`oyd Wmfoia
( m;=re lú .dhkh lrñka mdvug msúiSu'

mshjr 1 • WmlrKh wf;ys r|jk wdldrh;a " th YÍrdx.j,g


;ÜgqlsÍfuka m;=frka Yíohla ksl=;a jk wdldrh;a ms<sn| j
isiqka oekqïj;a lsÍu'

mshjr 2 • m;=re kegqug WÑ; mo" ks¾udKh lsÍug fhduq lsÍu' tys oS ysi"
Wrysi" je<ñg" oKysi" hám;=, jeks YÍrdx.j,g ;Ügq lsrSfuka
p,k ks¾udK lsÍug fhduq lsÍu'

mshjr 3 • ks¾udKh lrk ,o mo .dhkh yd jdokh iu`. wNHdi lsÍu'

mshjr 4 • wjldY Ndú;h rx. rgd yd úúO ;d,rEm ms<sn| j wjOdkh


fhduq lrñka k¾;kfha fh§u yd iduQysl;ajfhka hq;= j
m%dix.sl k¾;k wx.hla bÈßm;a lsÍu'
mshjr 5 • ish,q lreKq wod< jk mßÈ iudf,dapkhla lsÍu'

we.hSu yd ;lafiarelrKh
i|yd Wmfoia (
• lú .dhkhg wkqj m;=re k¾;khg iqÿiq mo folla bÈßm;a
lsÍug fhduq lrkak'

• m%dix.sl;ajh i|yd rx. rgd fhdod .ksñka lKavdhï wkqj


m;=re kegqula bÈßm;a lrkak'

ie'hq' iqÿiq ks¾Kdhl wkqj we.hSu lrkak'

6
k¾;kh 8 fY%aKsh

weuqKqu (

m;=re lú

;d,rEmh ( - ud;%d 4 ;ks ;s; fydA wod< fjk;a ;d, rEmhla


;dku (
;dk ;kd ;ï fo kd ;ïfo kdkd
f;;k ;kd ;ïfo kd ;ïfo kd kd

^1& iQßh l=, we;s ysre foúhkafka


mEúh wKil f,dj mj;skafka
ldßh is;=jd idod fokafka
m;=re keàug wjir fokafka

^2& f,dj fi;a lrjk m;a;sks ioskafka


i,U;a wrf.k i¿ i,j ñfka
fjkila fkdis;d uf. .=rejrefka
m;=rla wrf.k r.fkuq f;disfka

^joka lú fmd;&

7
k¾;kh 8 fY%aKsh
ksmqK;dj 1'0 ( mrsir ksrSlaIKfhka ,nk w;aoelSï weiqre lr .ksñka k¾;k
ks¾udK lrhs'

ksmqK;d uÜgu 1'3 ( .eñ kegqï yd ine¢ iqúfYaI ,laIK y÷kd .ksñka k¾;k ks¾udK
lrhs'

l%shdldrlu 1'3'1 ( ijrx kegqu yd ine|s iqúfYaI ,laIK y|qkd .ksuq'

ld,Éfþo ixLHdj ( 02 hs

bf.kqï m, ( • ijrx kegqu .eñ kegqï úfYaIhla nj m%ldY lrhs'


• úfkdaodiajdoh i|yd ijrx kegqu fhdod .kakd njg lreKq
bÈßm;a lrhs'
• fmryr k¾;kj, ijrx kegqu iqúfYaI njg lreKq olajhs'
• ijrx keàu i|yd Ndú; lrk WmlrKh ilia lr .kakd whqre
úia;r lrhs'
• ijrx kegqu yd ne¢ .dhkj, wd.ñl iïnkaO;djla we;s nj
úia;r lrhs'

.=Kd;aul fhojqï ( ijrx kegqu i|yd Ndú; lrk WmlrK$mska;+r

l%shdldrlu ie,iqï lsÍu


i`oyd Wmfoia ( ijrx kegqu yd iïnkaO lúhla Y%jKhg ie,eiaùu'
mshjr 1 - ijrx kegqu ms<sn| j my; i|yka lreKq weiqfrka isiqka iu`.
idlÉPdjla fufyhùu'
- ijrx kegqu .eñ kegqï úfYaIhla ùu'
- úfkdaodiajdoh i|yd fhdod.ekSu
- fmryrl § olakg ,efnk k¾;k w;r ijrx kegqu olakg
,efnk nj
- ijrx kegqu yd ine¢ iqúfYaI ,laIK úia;r lsÍu'

mshjr 2 - ijrx k¾;kh i|yd Ndú; lrk WmlrKh ^ijru& hkqfjka


ye¢kaùu yd Ndú;hg .kakd whqre idlÉPd lsÍu'
- lrleùfï myiqj i|yd ieye,a¨ ,S j¾.hla Ndú; lsÍu'
- ijrx ,Sfha fome;a; u /,s fhdod we;s w;r ijru ueÈka
w,a,d .ekSu yd th we`.s,slre w;r isr lr .ekSu'
- ijru jg lrleùu;a úúO Èidj,g p,kh lsÍu;a ksid
ijrx kegqu w,xldr ùu'
- ijrx tlsfklg fkd.efgk f,i k¾;kfha fh§u'

mshjr 3 - ijru ilia lrk whqre úia;r lsÍu'


- tys ieleiau w`.,a 18la muK È. ,S lene,a,l fomi úÑ;%
j¾Kj;a /,s iuQyhlska ksujd ;sîu'

mshjr 4 - ish,q lreKq wod< jk mßÈ iudf,dapkhla lsÍu'


we.hSu yd ;lafiarelrKh
i|yd Wmfoia (
• ijrx k¾;kfha iqúfYaI ,laIK 3la kï lrkak'
• w,xldr ijrula ks¾udKh lrk whqre úia;r lrkak'
ie'hq' iqÿiq ks¾Kdhl wkqj we.hSu lrkak'

8
k¾;kh 8 fY%aKsh

mEúh .,akefjka ch/ia jäkakg


ùßh lr is;ska .k ÷re yßkakg
ldßh ;uhs ijrx f.k r`.kakg
iQßh foúrcqks wjir fojka ug

oE;g .kafka ijru mjka i,kafka


irU mdkafka md fmdä fol yiqrkafka
.S; lshkafka iqñysß ;d, jhkafka
inhg tkafka ijrx kegqï kgkafka
^ud;%d 3 ;ks;s;&

u,a .jid,d fldKavh ne|,d


bK ;o lr i¿ me,|f.fka
mshhqre kï ,d tk <eu Wÿ,d
i¿ mglska jiñka hisfka

isßh,a §,d lg r;= lr,d


kd o,a fuka f;d,a È,sfiñfka
foúhka je|,d fur`.g nei,d
mgka .ksuq ijrka /f.fka

^ud;%d 4 ;ks ;s;&

9
k¾;kh 8 fY%aKsh
ksmqK;dj 1'0 ( mrsir ksrSlaIKfhka ,nk w;aoelSï weiqre lr .ksñka k¾;k
ks¾udK lrhs'

ksmqK;d uÜgu 1'3 ( .eñ kegqï yd ine¢ iqúfYaI ,laIK y÷kd .ksñka k¾;k
ks¾udK lrhs'
úIh wka;¾.;h (

l%shdldrlu 1'3'2 ( ijrx kegqu k¾;kh lruq'

ld,Éfþo ixLHdj ( 04

bf.kqï m, ( • WmlrK ksis whqßka Ndú; lrñka ijrx kegqug WÑ; mo


ks¾udKh lrhs'
• ijrx lú .dhkh lrñka k¾;kfha fhfohs'
• ijrx kegqug WÑ; rx. rgd Ndú; lrhs'
• ijru Ndú; lrñka fnr jdokhg wkqj k¾;kfha fhfohs'
• wjldYh ksis f,i Ndú; lrhs'
• iduQysl;ajfhka hq;= j k¾;k wx. bÈßm;a lrhs'
• .dhkhg yd jdokhg wkqj ksudjlska hq;a ijrx kegqula
ks¾udKh lrhs'

.=Kd;aul fhojqï ( ijrx lú igyka l< ldâm;a " .egfnrh" my;rg fnrh" ;ïueÜgu"
ojq," ;d,ïmg" ixhqla; ;eá" øYH ixhqla; ;eá

l%shdldrlu ie,iqï lsÍu


i`oyd Wmfoia
( ijrx lú .dhkh lrñka mdvug msúiSu'

mshjr 1 • WmlrKh oEf;ys r|jk wdldrh ms<sn| isiqka oekqïj;a lsÍu'

mshjr 2 • ijrx kegqug WÑ; mo ks¾udKh lr .ekSug fhduq lsÍu' ^tys


§ ijru /<s úisÍ hk wdldrhg lrleùu" ueKsla lgqj <`.ska
p,kh lrñka ijru fomig p,kh lsÍu" w;a fol by<g
Tijd ijru lrleùu&

mshjr 3 • ks¾udKh lrk ,o mo .dhkh" jdokh iu`. wNHdi lsÍu'

mshjr 4 • wjldY Ndú;h "rx. rgd yd úúO ;d,rEm ms<sn| j wjOdkh


fhduq lrñka iduQysl;ajfhka hq;= j m%dix.sl k¾;k wx.hla
bÈßm;a lsÍu'

mshjr 5 • ish,q lreKq wod< lr .ksñka iudf,dapkhla lsÍu'

10
k¾;kh 8 fY%aKsh

we.hSu yd ;lafiarelrKh
i|yd Wmfoia (
• lú .dhkhg wkqj ijrx k¾;khg iqÿiq mo folla
ks¾udKh lrkak'
• m%dix.sl;ajh i|yd rx. rgd fhdod.ksñka lKavdhï wkqj
ijrx kegqula bÈßm;a lrkak'

ie'hq' iqÿiq ks¾Kdhl wkqj we.hSu lrkak'

11
k¾;kh 8 fY%aKsh
ksmqK;dj 2'0 ( k¾;k yd ine|s uQ,O¾u wkq.ukh lrñka m%dfhda.sl l=i,;d
m%o¾Ykh lrhs'
ksmqK;d uÜgu 2'1 ( YdÍßl kuH;dj i|yd wNHdi bÈßm;a lrhs'

l%shdldrlu 2'1 ( kuH;d wNHdi bÈßm;a lruq'

ld,Éfþo ixLHdj ( 02

bf.kqï m, ( • kuH;d wNHdi lsÍfï § ksjerÈ úêl%u wkq.ukh lrhs'


• wx." m%;Hx." Wmdx. ksjerÈ j yiqrejhs'
• tal, yd iduQysl jYfhka kuH;d wNHdi bÈßm;a lrhs'

.=Kd;aul fhojqï ( ix.S; LKavhla$fnrh $;d,ïmg$ øDYH ixhqla; ;eá

l%shdldrlu ie,iqï lsÍu


i`oyd Wmfoia ( 7 fY%aKsfha oS bf.k.;a kuH;d wNHdij,g wu;r j 8 fY%aKshg
kshñ; kuH;d wNHdi y;rla wNHdi lrkak' fuys § k¾;khg
msájy,la jk mßÈ fhdod .ekSu l< hq;= fõ'

mshjr 1 • øDYH ixhqla; ;eá wdOdrfhka wNHdi m%o¾Ykh lr YÍrfha


l=uk wx." m%;Hx." Wmdx. Ndú; lrkafka o ms<sn| j idlÉPd
lsÍu'

• k¾;khg tu wNHdi jeo.;a jk whqre ms<sn| j isiq woyia


úuiSu'

mshjr 2 • ix.S; LKavhg wkqj fyda fnr jdokhg wkqj fyda wNHdi y;r
mshjfrka mshjrg bÈßm;a lrñka isiqka wNHdi lsÍu i|yd
fhduq lsÍu'

mshjr 3 • lKavdhï jYfhka wNHdi bÈßm;a lsÍug wjia:dj ,nd§u'

mshjr 4 • ish,q lKavdhï bÈßm;a lsÍfuka miq j tu bÈßm;a lsÍï ms<sn|


j iudf,dapkhla lsÍu'

we.hSu yd ;lafiarelrKh
i|yd Wmfoia (
• ieu wNHdihla u k¾;khg yd YdÍßl iqj;djg bjy,a jk
whqre ms<sn| j woyia olajkak'
• lKavdhï$tal, jYfhka wNHdi bÈßm;aa lrkak'

ie'hq' iqÿiq ks¾Kdhl wkqj we.hSu lrkak'

12
k¾;kh 8 fY%aKsh
ksmqK;dj 2'0 ( k¾;k yd ine|s uQ,O¾u wkq.ukh lrñka m%dfhda.sl l=i,;d
m%o¾Ykh lrhs'

ksmqK;d uÜgu 2'2 ( mdo ksjerÈ j yeisrùu i|yd uQ,sl irU bÈßm;a lrhs'

l%shdldrlu 2'2 ( k¾;khg mdo yqre lr .ksuq'

ld,Éfþo ixLHdj ( 06

bf.kqï m, ( • mdirU$uKaämo ;d, ;nñka lshhs'


• úêl%u wkq.ukh lrñka md irU$uKaä mo bÈßm;a lrhs'
• 7-9 f;la jQ md irU$ uKaä mo lKavdhï jYfhka bÈßm;a lrhs'
• ksjerÈ wx.ydr yd bßhjq wkq.ukh lrñka md irU$uKaä mo
bÈßm;a lrhs'
• ú,ïn yd uOH ,h ms<sn| j wjfndaOfhka hq;=j mdirU$
uKaämo bÈßm;a lrhs'

.=Kd;aul fhojqï ( ;d,ïmg" md irU$uKaä mo ,shQ igyka

l%shdldrlu ie,iqï lsÍu


i`oyd Wmfoia ( 7 fY%aKsfha § bf.k .;a md irU$ uKaä mo wNHdi lr wk;=re j
8 fY%aKshg kshñ; md irU $uKaä mo wNHdihg fhduq lrjkak'
mshjr 1 • 7- 9 f;la jQ md irU$uKaä mo ;d, ;nd lSug fhduq lsÍu'

mshjr 2 • wod< md irU $uKaä moj, mdo ;nk whqre m%o¾Ykh lr wNHdi
lsÍu i|yd fhduq lsÍu'

mshjr 3 • isiqka lKavdhï lr md irU$ uKaämo ú,ïn" uOH ,hg wNHdi


lsÍug fhduq lsÍu'

mshjr 4 • ksjerÈ wx.ydr iys; j 7-9 md irU$uKaä mo yudr moh iu`.


bÈßm;a lsÍug fhduq lsÍu yd wjYH Wmfoia ,nd§u'
• ish,q lreKq wod< lr .ksñka iudf,dapkh lsÍu'

we.hSu yd ;lafiarelrKh
i|yd Wmfoia (
• 7-9 md irU$uKaämo ú,ïn" uOH ,hg ;d, ;nd lshkak'
• 7-9 olajd jQ md irU$uKaä mo lKavdhï jYfhka ksjerÈ wx.ydr
iys; j bÈßm;a lrkak'
• ksjerÈ wx.ydr m%o¾Ykh lrk $fkdlrk isiqka f;dardf.k
wjYH mßÈ ish,q u isiqkfa .a wx.ydr ksjerÈ j m%o¾Ykh lsÍug
l%ufõohla ilia lr miq j we.hSula lrkak'

^tla tla irUh wjidkfha we.hSug ,la lsÍu m%;sfmdaIK


ld¾hhg jvd;a myiq fõ'&

ie'hq' iqÿiq ks¾Kdhl wkqj we.hSu lrkak'

13
k¾;kh 8 fY%aKsh

Wvrg k¾;k iïm%odhh

md irU
7' ;df;hs ;df;hsh;a ;d
8' f;hsh;a $$$ ;ï f;ahs ;;a;l f;hsh;a;dï
9' f;ahs ;;a;l f;hs f;hs ;;a;l f;ahs ;;a;l f;hsh;a ;dï

my;rg k¾;k iïm%odhh

md irU
7' f;hsh;a ;d lsg - f;hsh;a fodï .;
8' f;hsh;a ;d lsg - f;hsh;a .ys;s .;ï
9' f;hsh;a ;ßlsg f;hsh;a Èßlsg

inr.uq k¾;k iïm%odhh

uKaä mo
7' f;hs .; l=| f;hs ;lg $$
f;hs .; l=| $$$ f;hs ;lg
8' f;hs fodï - f;hsh;a fodï
9' ;d ;ßlsg ;df;hs $$
;d f;hs $$

14
k¾;kh 8 fY%aKsh
ksmqK;dj 2'0 ( k¾;k yd ine|s uQ,O¾u wkq.ukh lrñka m%dfhda.sl l=i,;d
m%o¾Ykh lrhs'

ksmqK;d uÜgu 2'3 ( k¾;kh yd ine¢ úêl%u wkq.ukh lrñka irU bÈßm;a lrhs'

l%shdldrlu 2'3 ( idïm%odhsl k¾;khg yia; mdo yqre lr .ksuq'

ld,Éfþo ixLHdj ( 04

bf.kqï m, ( • irU mo ú,ïn yd uOH ,h wkqj ;d, ;nñka lshhs'


• lia;sru$brÜáh$yudr moh ;d, ;nñka lshhs'
• úêl%u wkq.ukh lrñka ksjerÈ wx.ydr m%o¾Ykh lrhs'
• ú,ïn yd uOH ,h wkqj irU wNHdi lrhs'
• fnr jdokhg wkqj ksjerÈ wx.ydr iys; j irU bÈßm;a lrhs'

.=Kd;aul fhojqï ( fnrh" ;d,ïmg" irU mo ,shk ,o igyka

l%shdldrlu ie,iqï lsÍu


i`oyd Wmfoia ( ( 7 fY%aKsfha § bf.k .kakd ,o irU ms<sn| u;lhg fhduq lr irU
lSmhla k¾;kh lsÍug ie,eiaùu'
mshjr 1 isiqka úiska bÈßm;a lrk ,o k¾;k weiqre lr .ksñka idlÉPdjla
fufyhùu
• yia;" mdo p,k
• YÍrfha wx.ydr ,laIK
• mdo ;nk wkqms<sfj<
• idïm%odhsl ,laIK

mshjr 2 • f.dv irU$b,x.ï irU$fodôk mo 5 - 6 olajd irU mo ;d,


;nd lSug fhduq lsÍu'

mshjr 3 • f.dv irU $b,x.ï irU$ fodôk mo 5-6 irU mo k¾;kh


lsÍu

mshjr 4 • 5-6 irUj, iqúfYaI ,laIK idlÉPd lr tajd m%o¾Ykh lsÍu'


• fnr jdokhg wkqj f.dv irU $ b,x.ï irU$ fodôk mo
lia;sru $brÜáh yudr moh iu.ska k¾;kh lsÍug fhduq lsÍu'
mshjr 5 • bf.k .kakd ,o 5" 6 irU lKavdhï jYfhka bÈßm;a lsÍug
i,iajd ta ms<sn| j iudf,dapkhla lsÍu'

we.hSu yd ;lafiarelrKh
i|yd Wmfoia (
• 5"6 f.dv irU $ b,x.ï irU $fodôk mo lia;sru$brÜáh$yudr
moh" ú,ïn yd uOH ,hg ;d, ;nd lshkak'
• kshñ; wx.ydr wkq.ukh lrñka lKavdhï jYfhka f.dv
irU $b,x.ï irU $fodôk mo 5" 6 bÈßm;a lrkak'

ie'hq - iqÿiq ks¾Kdhl wkqj we.hSu lrkak'

15
k¾;kh 8 fY%aKsh

Wvrg k¾;k iïm%odhh ^f.dv irU&

5 jeks irUh

moh - fodñ lsg lsg fodï

lia;sru - rex;l ðx;l ;ßlsg l=xo;a


;d.a. ð;a;l ;ßlsg l=xo;a
rex;l ðx;l ;ßlsg l=xo;a;d

6 jeks irUh

moh - fodñ lsg lsg fodï

lia;sru - rex;l ðx;l ;ßlsg l=xo;a $$


;d.a .ðx;l ;ßlsg l=xo;a
rex;l ðx;l ;ßlsg l=xo;a;d

inr.uq k¾;k iïm%odhh - fodôk mo

5 jeks moh
f;hsh;a ;;a;l - f;hsf;hs ;;a;l
f;hsh;a ;;a;l f;hsh;a ;d

6 jeks moh
;y¾ re| re| $$$ ;y¾ re|d

my;rg k¾;k iïm%odhh - b,x.ï irU

05 jeks irUh
.=È; .;ï .;
.È; .;ï .=|

brÜáh .=È; .=È;a;ï" .¢; .¢;a;ï


fodx; .È; .; .È.; .=¢ .=| ;d

06 jeks irUh
.È.; .=|s.=o fr.;;a È.;ï ^È;.;&

brÜáh .È.; .=|.;a È.;ï È.;ï


.=¢.; .=|.;a È.;ï È.;ï
.È.; .=|.;a" .=¢.; .=|.;a
.È.;" .=¢.=|" fr.;;a È.;ï

16
k¾;kh 8 fY%aKsh
ksmqK;dj 2'0 ( k¾;k yd ine¢ uQ,O¾u wkq.ukh lrñka m%dfhda.sl l=i,;d
m%o¾Ykh lrhs'

ksmqK;d uÜgu 2'4 ( idïm%odhsl k¾;k weiqfrka w,xldr ud;%d ks¾udKh lrhs'

l%shdldrlu 2'4 ( —fnr y`v ueoafoa kguq mo is;a fia˜ ^ ueÿï ;ks ;s;g &

ld,Éfþo ixLHdj ( 03

bf.kqï m, ( • ueÿï ;ks ;s;g w,xldr ud;%d ks¾udK lrhs'


• wod< ;s;g wkqj w,xldr ud;%d bÈßm;a lrhs'
• ks¾udKh lrk ,o w,xldr ud;%d úúO k¾;k wx. i|yd
Ndú;hg .; yels nj m%ldY lrhs'
• fnr jdokhg wkqj iduQysl j w,xldr ud;%d k¾;kh lrhs'

.=Kd;aul fhojqï ( fnrh" ;d,ïmg

l%shdldrlu ie,iqï lsÍu


i`oyd Wmfoia ( ( ueÿï ;ks ;sf;a ;d, rEmhg wkqj w,xldr ud;%d ks¾udKh lr
.ekSu i|yd wjYH Wmfoia ,nd§u'

mshjr 1 • mka;sfha isiqka lKavdhï lrkak' tla lKavdhula tl


w,xldr ud;%h ne.ska ks¾udKh lsrSug fhduq lsrSu yd
wjYH uÕ fmkaùï lsrSu'
.mshjr 2 • ks¾udKh lrk ,o w,xldr ud;%h lKavdhï jYfhka mqyqKq
ùug i,iajd wjYH Wmfoia ,nd§u
mshjr 3 • fnr jdokhg wkqj w,xldr ud;%d k¾;khg wjia:dj
,nd§u'
mshjr 4 • tla tla lKavdhu uÕska ks¾udKh lrk ,o ud;%d bÈßm;a
lsÍug wjia:dj ,nd§u" tu ud;%d wfkla lKavdhïj,g o
k¾;kh lsÍug ie,eiaùu'
mshjr 5 • ish¨ isiqka fnr jdokhg wkqj k¾;kh lsÍug ie,eiaùu'
• ish,q lreKq wod< lr .ksñka iudf,dapkh lsÍu'

we.hSu yd ;lafiarelrKh
i|yd Wmfoia (
• ks¾udKh lrk ,o w,xldr ud;%dj, idïm%odhsl
k¾;khkays p,k we;=<;a ù ;sfí oehs ksÍlaIKh lrkak'
• ks¾udKh lrk ,o w,xldr ud;d% fhdod .ksñkaa k¾;k
ks¾udKhla bÈßm;a lsÍug fhduq lrjkak'
• fnr jdokhg wkqj k¾;kh bÈßm;a lsÍug i,iajkak'
bÈßm;a lrk ,o w,xldr ud;%dj, § fhdod.;a p,kj,
WÑ; wkqÑ; nj ms<sn| j ie,ls,su;a fjñka iqÿiq ks¾Kdhl
wkqj we.hSug ,la lrkak'

17
k¾;kh 8 fY%aKsh
ksmqK;dj 2'0 ( k¾;k yd ine¢ uQ,O¾u wkq.ukh lrñka m%dfhda.sl l=i,;d
m%o¾Ykh lrhs'

ksmqK;d uÜgu 2'5 ( ksjerÈ wx.ydr wkq.ukh lrñka idïm%odhsl k¾;k wx.
m%o¾Ykh lrhs'

l%shdldrlu 2'5'1 ( —jkakï .hñka kguq˜

ld,Éfþo ixLHdj ( 02

bf.kqï m, ( • 7 fY%aKsfha § bf.k .kakd ,o jkaku iïmQ¾Kfhka


k¾;kh lrhs'
• ;=rÕd jkaku NjdÈ ;d,h iskaÿ jkaku $l=Èrä jkakug
wod< lia;sru" iSreudrej" wvõj$ brÜáh$l,diu" wvõj
;d, ;nñka lshhs'
• jkakug wod< lia;sru" iSreudrj" wvõj$ brÜáh$l,diu"
wvõj fnrjdokhg wkqj k¾;kh lrhs'
• jkaku fnr jdokhg wkqj .dhk lrñka k¾;kh lrhs'

.=Kd;aul fhojqï ( fnrh" ;d,ïmg


jkaku igyka lrk ,o ldâm;a

l%shdldrlu ie,iqï lsÍu


i`oyd Wmfoia ( 7 fY%aKsfha § W.kajk ,o ;=r`.d jkaku$ NjdÈ ;d,h iskaÿ
jkaku$l=Èrä jkaku .dhkd lrñka fnr jdokhg wkqj k¾;kh
lsÍug i,iajd isiq idOk uÜgu ie,ls,a,g .ksñka jkakfï b;sß
fldgia b.ekaùu'

mshjr 1 • ;=r`.d jkaku $NjdÈ ;d,h iskaÿ jkaku$ l=Èrä jkaku


igyka lrk ,o ldâm;a ,nd§u' lia;sru" iSreudrj$wvõj
$brÜáh$ l,diu$ wvõj ;d, ;nñka lSug fhduq lsÍu'

.mshjr 2 • fldgia jYfhka lia;sru" iSreudrej" wvõj$brÜáh$l,diu"


wvõj k¾;kh lr fmkaùu' .=rejrhd wkqlrKh lrñka
isiqka k¾;kfha fhoùu' k¾;kfha § ksjerÈ wx.ydr
wkq.ukh lsÍug Wmfoia ,nd§u'

mshjr 3 • lKavdhï jYfhka k¾;kh lsÍug ie,eiaùu yd wjYH u`.


fmkaùu'

mshjr 4 • fnr jdokhg wkqj jkaku iïmQ¾Kfhka keàu yd


iudf,dapkh
we.hSu yd ;lafiarelrKh
i|yd Wmfoia (
• ;=r`.d$Njdos ;d,h iskaoq jkaku$l=osrä jkaku ;d, ;nñka
.dhkh lrùu'
• .dhkh iu`.ska fnr jdokhg wkqj jkaku iïmQ¾Kfhka
k¾;kh lsÍug ie,eiaùu'
ie'hq( iqÿiq ks¾Kdhl wkqj we.hSu lrkak'

18
k¾;kh 8 fY%aKsh

;=r`.d jkaku - lia;sru l=o .ð; $$$ l=| ;d $$


l=o .ð; l=o ;d $$
l=o ;d $$
l=o .ð; $$$ l=| ;d

iSre udrej
;l= ;lg .; fodx; .Êcsx .ðx ;lg
;l= ;lg .; fodx; fodx;d

wvõj

;;a ;lg ;l frdx" ;lalv ;lalv l=| ;l frdx


;l frdx.ðx ð.; lsá ;lg l=xo;a
ðl frdx

l=Èrä jkaku - l,diu

ðx .;;a fcx ;d $$$$


ðx .;;a .;a ;lg
ðx .;;a fcx ;d

wvõj

;;a ;ß`.= ;;a ;lg


fcma fcx l=o;a ;lg
;y¾ ð;a lskx ;lg
;ßlsg ;lg fcx;d

Njdos ;d,h iskaoq jkaku

brÜáh - osx .os .;ï fodï; .; .ys;s .;ï


;;a ;;a .=| .;s .;ï fodï; .; .ys;s .;ï
fodï fodï

19
k¾;kh 8 fY%aKsh
ksmqK;dj 2'0 ( k¾;k h yd ine¢ uQ,O¾u wkq.ukh lrñka m%dfhda.sl l=i,;d
m%o¾Ykh lrhs'

ksmqK;d uÜgu 2'5 ( ksjerÈ wx.ydr wkq.ukh lrñka idïm%odhsl k¾;k wx.
m%o¾Ykh lrhs'

l%shdldrlu 2'5'2 ( —jkakï .hñka kguq˜

ld,Éfþo ixLHdj ( 04

bf.kqï m, ( • ffjfrdä$BYajr l+Kav;d,h$loïn mlaIs jkakug wod<


fnr moh ;d, ;nñka lshhs'
• wod< ;s;a rEmhg wkqj jkakfï mo k¾;kh lrhs'
• ksjerÈ wx.ydr wkq.ukh lrñka k¾;kfha fhfohs'
• lia;sru$brÜáh$l,diu ;d, ;nñka lshhs'
• ksjerÈ ;d, rEmh wkqj lia;sru$brÜáh$l,diu bÈßm;a
lrhs'

.=Kd;aul fhojqï ( fnrh" ;d,ïmg


jkaku igyka lrk ,o ldâm;a

l%shdldrlu ie,iqï lsÍu


i`oyd Wmfoia ( ffjfrdä$BYajr l=Kav;d,h$loïn mlaIs jkaku k¾;khg fmr
;d, rEmh" fnr moh y÷kajd § jkaku k¾;khg m%fõY ùu'

mshjr 1 • jkakï igyka lrk ,o ldâm;a isiqkag ,nd § ;d, ;nñka


iduQysl j jkaku .dhkh lrùu'
• jkakfï ;dku $lú .dhk lrñka yia; p,kh lrk
wdldrh mqyqKq lrùu'
• yia; p,kh isÿ lrk úg YÍrfha ;sìh hq;= ksjerÈ yev;,
mj;ajd .ekSug wjYH u`. fmkaùu'

.mshjr 2 • jkakug wod< ;d, rEmhg wkqj mo k¾;kh lsÍug isiqka


fhduq lsÍu'
• mo k¾;kfha § .dhkh;a iu`. u k¾;kfha fh§ug fhduq
lsÍu'

mshjr 3 • lia;sru$brÜáh$l,diu ;d, ;nñka lSug ie,eiaùu'


wk;=re j fldgia jYfhka th mqyqKq lrùu yd mshjfrka
mshjr wNHdifha fhoùu' .=rejrhd wkqlrKh lrñka
k¾;khg isiqka fhduq lsÍu'

mshjr 4 • isiq idOkh ie,ls,a,g .ksñka lKavdhï lsysmhlg


fjkafldg wNHdifha fhoùu' .=rejrhd fnr jdokfhka
iydh ùu'

mshjr 5 • lKavdhï jYfhkaa jkaku bÈßm;a lsÍug wjia:dj ,nd§u'


lKavdhula k¾;k bÈßm;a lrk úg fiiq lKavdhï ;d,
;nñka .dhkfhka iydh ùu'

20
k¾;kh 8 fY%aKsh
we.hSu yd ;lafiarelrKh
i|yd Wmfoia (
• ffjfrdä$BYajr l=Kav;d,h$loïn mlaIs jkaku yd wod< fnr
moh ;d, ;nd lshkak'
• .dhkh lrñka jkaku k¾;kh lr lia;sru$brÜáh$l,diu
k¾;kh lrkak'

ie'hq' iqÿiq ks¾Kdhl wkqj we.hSu lrkak'

loïN mlaIs jkaku

;d,rEmh ( ud;%d 3 ;ks ;s;


ojq,a moh ( ðx.;a .;;a .; l=o
fodx; ðx;ßlsg ðx;ßlsg ;lg
;dku ( ;ï ok;a ;k;a ;k;ï
ok;dkd - ;k
f;hs ;k;a ;k;a ;k;ï
ok ;dkd '''''''''' kd

lúh ( j;amika f,iska nn<k


fuka ;dkd ,sh
j;a le¨ï fkdñka ksn| j úysÿjd
is;a if;diska f.diska .sßl=<
f.dia hykdjl
m;afjñka f.diska ú,a wi,l fiaud
is;a f,iska mika fldjq,s÷ rela fijKe,sl=,
.;a ;=äka fk<d m, ri je<|Sud
fu;a is;ska wika úh;=ks foijka § hi
loïn mlaIS jkakfu r`. fufyud

BYajr l=Kav;d,h
lúh
lsmS f,dj Èf,k ;o f;±;s Èks÷ f.a
yemS ÿla /iska Wka i; f.dia fkd, f`.a
msmS j; lu,a ú, ;Ur ksl, f.a
fkdmSkkq ljqo fjka irK /ia . f`.a

brÜáh
fodx;l ;È lsk ;ßlsg .; .=.=o
.=.=È;a ;d ;y ;ylv fodfydlv È;a
;ßl=xÈla lsg .=.= od

21
k¾;kh 8 fY%aKsh
ksmqK;dj 2'0 ( k¾;kh yd ine¢ uQ,O¾u wkq.ukh lrñka m%dfhda.sl l=i,;d
m%o¾Ykh lrhs'

ksmqK;d uÜgu 2'6 ( úêl%u wkq.ukh lrñka m%ia;dr lrhs'

l%shdldrlu 2'6'1 ( iq¿ uy fo;sf;a ;d,hg fnrmo$ojq,a mo m%ia;dr lruq'

ld,Éfþo ixLHdj ( 01

bf.kqï m, ( • m%ia;drlrKh uQ,O¾u wkq.ukh lrñka m%ia;dr igyk


ksjerÈ j ms<sfh< lrhs'
• iq¿ uy fo;sf;a ;d,hg fnrmo$ojq,a mo ;d, ;nd lSfuka
;d,djfndaOh ,nhs'
• wod< mo fldgia ksjerÈ j m%ia;dr lrhss'

.=Kd;aul fhojqï ( fnrmo$ojq,a mo $ ,shk ,o ldâm;a$;d,ïmg

l%shdldrlu ie,iqï lsÍu


i`oyd Wmfoia ( ( .=rejrhd úiska iq¿ uy ^2 + 4& fo;s;g wod< fnr moh jdokh lr
fyda lúhl fldgila .dhkd lr ;d, ;eîug isiqka fhduq lsÍu'

• m%ia;drlrKh i|yd j.=j ms<sfh, lr .ekSug isiqka fhduq


lsÍu'

mshjr 1 • wod< fldgia m%ia;dr .; lrk wkaou y÷kajd § isiqka


m%ia;drlrKfha fhoùu'
.
mshjr 2 • isiqka ld¾hfha fhfok w;r;=r .=rejrhd Tjqkag wjYH
Wmfoia ,nd§u'

mshjr 3 • wod< fldgia ;d, ;nñka lSug ie,eiaùu' ta u`.ska ;u


m%ia;dr igyfka ksjerÈ nj ;yjqre lr .kakd whqre isiqkag
úia;r lsßu'

mshjr 4 • m%ia;dr lrk ,o igyka bÈßm;a lsÍug wjia:dj ,nd§u'


m%ia;dr igykaj, ksjerÈ;dj ms<sn| iudf,dapkh lsÍu'

we.hSu yd ;lafiarelrKh
i|yd Wmfoia (
• ud;%d ^2 + 4 & fo;sf;a ;d, rEmh i|yd m%ia;dr igykla
ms<sfh< lrkak'
• ;d,ia:dk yd ksjerÈ ix{d ,l=Kq lrkak'
• wod< mo fldgia ksjerÈ j m%ia;dr lrkak'

ie'hq' iqÿiq ks¾Kdhl wkqj we.hSu lrkak'

22
k¾;kh 8 fY%aKsh

ksmqK;dj 2'0 ( k¾;kh yd ine¢ uQ,O¾u wkq.ukh lrñka m%dfhda.sl l=i,;d


m%o¾Ykh lrhs'

ksmqK;d uÜgu 2'6 ( úêl%u wkq.ukh lrñka m%ia;dr lrhs'

l%shdldrlu 2'6'2 ( ks¾foaYs; lú $mo m%ia;dr lruq

ld,Éfþo ixLHdj ( 02

bf.kqï m, ( • ffjfrdä $BYajr l=Kav;d,h$loïn mlaIs jkaku fnrmoh


isg lia;sru $brÜáh$l,diu f;la m%ia;dr lrhs'
• 7 fY%aKsfha § bf.k.;a jkakug wod< iSreudrej wvõj$
brÜáh$ l,diu m%ia;dr lrhs'
• isrimdo lú" ijrï lú" m;=re lú m%ia;dr lrhs'

.=Kd;aul fhojqï ( ks¾foaYs; lú iy jkaku igyka lrk ,o ldâm;a

l%shdldrlu ie,iqï lsÍu


i`oyd Wmfoia (

mshjr 1 • ffjfrdä $BYajr l=Kav;d,h$loïn mlaIs jkaku fnrmoh


isg lia;sru $brÜáh$l,diu f;la m%ia;dr lsÍug fhduq
lsÍu" wjYH Wmfoia ,nd§u'

mshjr 2 • 7 fY%aKsfha § bf.k.;a jkakug wod< iSreudrej wvõj$


brÜáh$ l,diu wvõj m%ia;drlrKhg fhduq lsÍu'

mshjr 3 • ks¾foaYs; lú m%ia;dr lsÍug fhduq lsÍu' ^isrimdo" ijrï"


m;=re& .dhkhg wkql+, j m%ia;dr lsÍfï § ksjerÈ úêl%u
wkq.ukh lsÍug Wmfoia ,nd§u - wod< wjia:dj, §
isiqkag wjYH u`. fmkaùu'

mshjr 4 • m%ia;dr lrk ,o igyka bÈßm;a lsÍug wjia:dj ,nd§u iy


m%ia;dr igykaj, ksjerÈ nj idlÉPd lsÍu'
mshjr 5 • ish¨ lreKq wod< lr .ksñka iudf,dapkh lsÍu'

we.hSu yd ;lafiarelrKh
i|yd Wmfoia (
• m%ia;drlrKfha § Ndú; lrk úêl%u kï lrkak'
• ffjfrdä $BYajr l=Kav;d,h$loïn mlaIs jkaku fnrmoh
isg lia;sru $brÜáh$l,diu f;la m%ia;drlrkak'
• bf.k.;a jkakfï $iskaÿ jkakfï wod< fldgia m%ia;dr
lrkak'
• ks¾foaYs; lú kshñ; ;s;a rEm wkqj m%ia;dr lrkak'

ie'hq' iqÿiq ks¾Kdhl wkqj we.hSu lrkak'

23
k¾;kh 8 fY%aKsh

ksmqK;dj 3'0 ( idïm%odhsl jdoH NdKav yd úl,am jdoH WmlrK y÷kd .ksñka
jdok l=i,;d m%o¾Ykh lrhs'

ksmqK;d uÜgu 3'1 ( idïm%odhsl jdoH NdKav ms<sn| f;dr;=re bÈßm;a lrhs'

l%shdldrlu 3'1 ( my;rg fnrh ms<sn| f;dr;=re /ia lruq'

ld,ÉfÊo ixLHdj ( 02

bf.kqï m, (
• my;rg fnrh y÷kajk fjk;a kï i|yka lrhs'
• my;rg fnrh jdokh lrk wjia:d kï lrhs'
• fnrh ieliSug fhdod.kakd wuqøjH kï lrhs'
• fnrfha jHQyh yd ieleiau ms<sn| f;dr;=re bÈßm;a lrhs'
• kshñ; mßudKhg wkqj rEm igyka we| fldgia kï lrhs'

.=Kd;aul fhojqï ( my;rg fnrh " fnrfha rEm igyka

l%shdldrlu ie,iqï lsÍu


i`oyd Wmfoia (
mshjr 1 ( • fnr mohla jdokh lr my; i|yka lreKq Tiafia flá
idlÉPdjla lrkak' my;rg fnrh y|qkajk fjk;a kï "
fnrh ie§ug .kakd wuqøjH yd jdokh lrkq ,nk wjia:d

mshjr 2 ( • my;rg fnrfha" rEmigykla m%o¾Ykh lr isik


q g
a ksÍlaIKh
lsÍug wjia:dj ie,iSu'

mshjr 3 ( • isiqka lKavdhï lr my;rg fnrh ms<sn| j f;dr;=re /ia


lsÍug fmd;am;a fyda fnrh ms<n
s | úia;r iys; fyda weuqKu
q la
,nd§u'

mshjr 4 • fnrfha rEm igykla we| fldgia kï lsÍug fhduq lsÍu'


^fuys § isiqkaf.a w;afmd;l igyka lr .ekSug wjldYh
ie,ish hq;= h'&

mshjr 5 • isiqka úiska /ia lrk ,o f;dr;=re my; oelafjk j.=jg


we;=<;a lsÍug ie,eiaùu'
we.hSu yd ;lafiarelrKh
i|yd Wmfoia (
• my;rg fnrh jdokh lrkq ,nk wjia:d kï lrkak'
• my;rg fnrh ieliSug .kakd wuqøjH kï lrkak'
• my;rg fnrh y÷kajk fjk;a kduhka olajkak'
• kshñ; mßudKhg my;rg fnrfha rEm igykla we| tys fldgia
kï lrkak'
ie'hq' iqÿiq ks¾Kdhl wkqj we.hSu lrkak'

24
k¾;kh 8 fY%aKsh

my;rg fnrh my;rg fnrh my;rg fnrh my;rg fnrfha fnrfha


ieliSug .kakd y÷kajk fjk;a jdokh lrk jHQyh fldgia
wuqøjH kï wjia:d

'''''''''''''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' fnrfha È. m%udKh ''''''''''''

''''''''''''''''''''''''''''''''''' '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''

'''''''''''''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' fnrfha jg m%udKh


úIalïNh

25
k¾;kh 8 fY%aKsh

ksmqK;dj 3'0 ( idïm%odhsl jdoH NdKav yd úl,am jdoH WmlrK y÷kd .ksñka
jdok l=i,;d m%o¾Ykh lrhs'

ksmqK;d uÜgu 3'2 ( úêl%u wkq.ukh lrñka fnr jdokh lrhs'

l%shdldrlu 3'2 ( i;r îcdlaIr iy irU mo jdokh lruq'

ld,ÉfÊo ixLHdj ( 04

bf.kqï m, ( • i;r îcdlaIr jdokh lrk whqre úia;r lrhs'


• i;r îcdlaIr jdokh lrhs'
• i;r îcdlaIr uq,a lr.;a irU mo jdokh lrhs'
• iduQysl j irU mo jdokh lrhs'
• iq¿ ;ks ;s;g wh;a fnr mohla jdokh lrhs'
.=Kd;aul fhojqï (
• .eg fnrh$ojq,$my;rg fnrh
• ;d,ïmg
l%shdldrlu ie,iqï lsÍu
i`oyd Wmfoia ( Wvrg$my;rg$inr.uq k¾;k iïm%odhhkag wh;a i;r
îcdlaIr wh;a fnrmo jdokh lrñka k¾;kh f.dvk`.kak'
Wod(
wx.=,shd mofhka fldgila jdokh lr" fmkajd fyda
;;alv ðlalv f;dx.v kx.v - ;;a ð;a f;dx kx
jeks i;r îcdlaIr uq,a lrf.k f.dvkexfjk fnr mo
jdokh lr fmkajd isiqkag Wmia;ïNhla we;s jk whqßka
mdvug m%fõYh f.dvk`.d .kak'

mshjr 1 ( • Wvrg$my;rg$inr.uq k¾;k iïm%odhhkg wh;a i;r


îcdlaIr uq,a fldgf.k uQ,sl fnrmo f.dvkef`.k
nj isiqka iu`. idlÉPd lsÍu'

mshjr 2 ( • i;r îcdlaIr fnrfhka jdokh lsÍfï § W;amdokh jk


ia:dk iy tla tla îcdlaIr jdokh lrk úg oEf;a we`.s,s
yiqrejk wdldrh isiqkag y|qkajd oS th fnrfhka jdokh
lsrSug wjia:dj ,nd§u'

mshjr 3 ( • i;r îcdlaIr jdokh lsrf


S ï § Yío èjks tlsfklg fjkia
nj y÷kajd § jdokh lr fmkaùu'

mshjr 4 • irU igyka lrk ,o ldâm;a isiqkayg fnod § ;d, ;nd


lSug ie,eiaùu'

mshjr 5 • fnr moh jdokh lrk wdldrh y÷kajd § iduQysl j mo


jdokhg fhduq lsÍu'
mshjr 6 • lKavdhï jYfhka fnr jdokh i|yd fhduq lr
iudf,dapkh lsÍu'
26
k¾;kh 8 fY%aKsh

we.hSu yd ;lafiarelrKh
i`oyd Wmfoia (
• i;r îcdlaIr hkq l=ula oehs úia;r lrkak'
• îcdlaIr y;frys Yío èjks tlsfklg fjkia njg woyia
olajkak'
• lKavdhï jYfhka i;r îcdlaIr jdokh lrkak'
• i;r îcdlaIr uq,a jQ irU mo ;d, ;nd lshkak'
• tu irU mo lKavdhï jYfhka jdokh lrkak'

ie'hq' iqÿiq ks¾Kdhl wkqj we.hSu lrkak'


i;r îcdlaIr

Wvrg - ;;a - ð;a - f;dx - kx


my;rg - ;;a - È;a - f;dx - kx
inr.uq - ;;a - ð;a - f;dx - kx

i;r îcdlaIr uq,alr.;a irU mo


Wvrg - ;lalv - ðlalv - f;dx.v - kxlv
my;rg - ;;a.=| - È;a.=| - f;dx.=| - kx.=|
inr.uq - ;;alv - ðlalv - f;dx.v - kxlv

iq¿ ;ks ;s;g fnr mo

• Wvrg - l=| .; .; fodï


• my;rg - fr.=| .;l= fodï
• inr.uq - ðñ;l=|d fodx

27
k¾;kh 8 fY%aKsh

ksmqK;dj 4'0 ( Y%S ,dxflah ixialD;sh yd ine¢ .dhkj, miqìu wOHhkh lrñka
.dhkh l=i,;d m%o¾Ykh lrhs'
ksmqK;d uÜgu 4'1 ( ks¾foaYs; .dhkj, iudcSh yd ixialD;sl miqìu úia;r lrhs'

l%shdldrlu 4'1 ( ck .dhkj, iudcSh yd ixialD;sl miqìu y÷kd .ksuq'


^jkakï- isrimdo lú" m;=re lú$ijrx lú&

ld,Éfþo ixLHdj ( 03

bf.kqï m, ( • wod< .dhk Ndú;hg .kakd wjia:d kï lrhs'


• .dhkhj, iudcSh yd ixialD;sl miqìu úia;r lrhs'
• wod< .dhk rpkd ùug fya;= iy NdId;aul ú.%yh ms<sn|
idlÉPd lrhs'

.=Kd;aul fhojqï ( ixhql;


a ;eá" fnrh" ;d,ïmg" .dhk igyka lrk ,o ldâm;a

l%shdldrlu ie,iqï lsÍu


i`oyd Wmfoia (
mshjr 1 ( mka;sfha isiqka lKavdhïj,g fjka lsÍu' ks¾foaYs; .dhk
igyka lrk ,o ldâm;a lKavdhïj,g fnod § wod< .dhk
Y%jKh lsÍug ie,eiaùu yd ta ms<sn| idlÉPd lsÍu'

mshjr 2 ( • wod< .dhkj, we;s iqúfYaI ,laIK my; i|yka lreKq


weiqfrka idlÉPd lsÍu'
• k¾;kh yd iïnkaO lú úfYaIhka ùu'
• úúO ;d, mokï ù ;sîu
• tla tla .dhk i|yd iqúfYaI kdo ud,d fhdod.ekSu'

mshjr 3 ( • tu .dhkj, ixialD;sl yd iudcSh jákdlï idlÉPd lsÍu'


• .dhkh Ndú; lrk wjia:d
• iudcSh yd wd.ñl miqìu
• .dhkh rpkd ùug fya;= yd Ndú; l< NdIdj

mshjr 4 ( • tla tla lKavdhug wod< ck .dhk úfYaIh ms<sn| j


/ia lr.;a f;dr;=re lKavdhï jYfhka isiqkg
a bÈßm;a lsÍug
wjia:dj ,nd§u iy tu f;dr;=re ms<sn| j iudf,dapkhl
fh§u'
we.hSu yd ;lafiarelrKh
i`oyd Wmfoia (
• wod< .dhkh wikakg ,efnk wjia:d kï lrkak'
• ks¾foaYs; .dhkj, iudcSh ixialD;sl miqìu úia;r
lrkak'
• tu .dhk úfYaIhka rpkd ùug fya;= iy Ndú; l<
NdIdj ms<sn| j lreKq bÈßm;a lrkak'

ie'hq' iqÿiq ks¾Kdhl wkqj we.hSu lrkak'

28
k¾;kh 8 fY%aKsh

ksmqK;dj 4'0 ( YS% ,dxflah ixialD;sh yd ine¢ .dhkdj, miqìu wOHhkh


lrñka .dhkh l=i,;d m%o¾Ykh lrhs'

ksmqK;d uÜgu 4'2 ( kshñ; ;s;a rEm yd kdo ud,d wkq.ukh lrñka .dhkh bÈßm;a
lrhs'

l%shdldrlu 4'2 ( —ck lú .dhkh lruq˜


^ffjfrdä" BYajr l=Kav;d,h loïn mlaIS
jkakï"isrimdo"m;=re$ijrï lú&

ld,Éfþo ixLHdj ( 06

bf.kqï m, ( • .dhkhj,g wod< ;d, rEm kï lrhs'


• kshñ; kdo ud,djg wkqj .dhkh lrhs'
• fnr jdokhg wkqj ;d, ;nñka .dhkh bÈßm;a lrhs'
• talSh y`v ;,hl msysgd .dhkh bÈßm;a lrhs'
• iduQysl j .dhkh bÈßm;a lrhs'

.=Kd;aul fhojqï ( ixhqla; ;eá


fnrh - ;d,ïmg
.dhk igyka lrk ,o ldâm;a

l%shdldrlu ie,iqï lsÍu


i`oyd Wmfoia ( ( isiqka .dhk l%shdldrlïj, i;=áka fhoùfuka .dhk
l=i,;dj j¾Okh jk wdldrhg l%shdldrlu ie,iqï lr.kak'

mshjr 1 ( • ks¾foaYs; .dhk ffY,sh Y%jKh lsÍug ie,eiaùu yd wod<


;s;a rEmh y÷kd .ekSug fhduq lsÍu' ksjerÈ kdo ud,dj
y÷kd .ekSug wjia:dj ,nd§u' lúh mofhka moh fjka
jYfhka .dhkh lrùu'

mshjr 2 ( • ksjerÈ kdo ud,djg wkqj wod< lú j¾.h .dhkh lsÍug


ie,eiaùu yd ;d, ;nñka .dhkhg fhduq lsÍu'

mshjr 3 ( • lKavdhï jYfhka ks¾foaYs; lú talSh y`v ;,hl msysgd


.dhkh lsÍug Wmfoia §u'

mshjr 4 ( • iduQysl jYfhka mka;sfha isiqka ish¨ fokd tla j .dhkh


lsÍu'

mshjr 5 ( • leue;af;ka bÈßm;a jk isiqkag .dhkh lsÍug wjia:dj


,nd§u yd iudf,dapkh lsÍu'

29
k¾;kh 8 fY%aKsh

we.hSu yd ;lafiarelrKh
i`oyd Wmfoia ( • ks¾foaYs; lú j¾.fha wod< ;d,rEmh kï lrkak'
• kshñ; kdo ud,dj wkq.ukh lrñka talSh y`v ;,hl msyg
s d
wod< lú .dhkh lrkak'
• ;d, ;nñka lú .dhkh lrkak'
• lKavdhï jYfhka lú .dhkh lrkak'
• ;ks ;ks j leue;af;ka bÈßm;a ù lú .dhkh lrkak'

ie'hq' iqÿiq ks¾Kdhl wkqj we.hSu lrkak'

30
k¾;kh 8 fY%aKsh

ksmqK;dj 5'0 ( YS% ,dxflah k¾;k iïm%odhh yd ine¢ ft;sydisl yd ixialD;sl


miqìu wOHhkh lrñka cd;sl Wreuh /l .ekSu i|yd l%shd lrhs'

ksmqK;d uÜgu 5'1 ( YS% ,dxflah k¾;k l,dfõ ft;sydisl miqìu úia;r lrhs'

l%shdldrlu 5'1 ( Y%S ,dxflah k¾;k l,dj yd iïnkaO uQ,dY%h y|qkd .ksuq'
^rElï - .,a leghï" ,S leghï" is;=jï" uQ¾;s&

ld,Éfþo ixLHdj ( 02

bf.kqï m, ( • k¾;k l,dj yd iïnkaO uQ,dY%h kï lrhs'


• rElï j¾. lr olajhs'
• rElï olakg ,efnk ia:dk kï lrhs'
• k¾;kh mej;s njg rElï weiqßka idOl bÈßm;a lrhs'
• úúO jdok NdKav Ndú; l< njg f;dr;=re bÈßm;a lrhs'
• rElï wdrlaId lr .ekSu i|yd fhdackd bÈßm;a lrhs'

.=Kd;aul fhojqï ( rEm igyka" oDYH ixhqla; ;eá" fmd;am;a

l%shdldrlu ie,iqï lsÍu


i`oyd Wmfoia ( (

mshjr 1 ( • k¾;kh yd iïnkaO rElï we;=<;a rEm igyka $oDYH mg


m%o¾Ykh lsÍu'
• m%o¾Ykh lrk ,o rElï olakg ,efnk ia:dk ms<sn| j
idlÉPd lsÍu'
• k¾;k l,dj yd ne¢ f;dr;=re ,nd.; yels uQ,dY%h kï lr
úia;r lsÍu'

mshjr 2 ( • k¾;kh yd iïnkaO f;dr;=re rElï weiqfrka idlÉPd


lsÍu i|yd fmd;am;a mßYS,khg fhduq lsÍu'

mshjr 3 ( • YsIHhka úiska /ia lr.kakd ,o f;dr;=re bÈßm;a lsÍug


wjia:dj ,nd§u'
mshjr 4 ( • bÈßm;a lrk f;dr;=re weiqßka iudf,dapkh lsÍu'

we.hSu yd ;lafiarelrKh
i`oyd Wmfoia (
• k¾;kh yd iïnkaO ft;sydisl f;dr;=re ,nd.; yels uQ,dY%h
kï lrkak'
• rElï olakg ,efnk ia:dk kï lrkak'
• úúO jdok NdKav Ndú; l< njg f;dr;=re bÈßm;a lrkak'
• oekg mj;sk rElï wdrlaId lr .ekSu i|yd fhdackd
bÈßm;a lrkak'

ie'hq' iqÿiq ks¾Kdhl wkqj we.hSu lrkak'

31
k¾;kh 8 fY%aKsh

ksmqK;dj 5'0 ( YS% ,dxflah k¾;k iïm%odh yd ine¢ ft;sydisl yd ixialD;sl


miqìu wOHhkh lrñka cd;sl Wreu /l .ekSu i|yd l%shdlrhs'

ksmqK;d uÜgu 5'2 ( YS% ,dxflah k¾;k iïm%odhhka yd ine¢ f;dr;=re bÈßm;a
lrhs'

l%shdldrlu 5'2 ( bf.k .kakd k¾;k iïm%odhh yer fjk;a k¾;k iïm%odhhkag
wh;a Ydka;sl¾u ^fldfydUd hla lxldßh" fofjd,a uvqj" myka
uvqj& y÷kd .ksuq'

ld,Éfþo ixLHdj ( 04 hs

bf.kqï m, ( • wod< Ydka;sl¾u meje;aùug fya;= olajhs'


• mqrdjD;a; ^l:dj& úia;r lrhs'
• mqo ,nk foújreka" hl=ka kï lrhs'
• Ydka;sl¾ufhaa wka;¾.; k¾;k" .dhk" jdok rx.
jia;%dNrK" rx. NdKav" pdß;% úê yd ieris,s ms<sn|
f;dr;=re bÈßm;a lrhs'
• Ydka;sl¾u meje;aùfï § iduQysl;ajfhka lghq;= lsÍu
ms<sn| j w.hñka woyia bÈßm;a lrhs'

.=Kd;aul fhojqï ( mska;+r" mqj;am;a" fmd;am;a " oDYH ixhqla; ;eá


l%shdldrlu ie,iqï lsÍu
i`oyd Wmfoia ( ( Wvrg k¾;k iïm%odhh yodrk isiqka - fofjd,a uvqj
my;rg k¾;k iïm%odhh yodrk isiqka - myka uvqj
inr.uq k¾;k iïm%odhh yodrk isiqka - fldfydUd hla
lxldßh

mshjr 1 ( • Ydka;sl¾uhg wod< .dhk$k¾;k wx.hla bÈßm;a lrñka


fyda Ydka;sl¾uh yd iïnkaO mska;+r$oDYHmg m%o¾Ykh
lrñka fyda l=uk iïm%odhhlg wh;a Ydka;s l¾uhla oehs
úuiñka mdvug m%fõY ùu'
mshjr 2 ( • ld¾h m;%sld ,nd § wod< Ydka;sl¾uh ms<sn| j wOHhkh
lsÍug fhduq lsÍu'

mshjr 3 ( • YsIHhka /ia l< f;dr;=re bÈßm;a lsÍug wjia:dj ,nd§u'

mshjr 4 ( • bÈßm;a lrk f;dr;=re iudf,dapkh lsÍu'


we.hSu yd ;lafiarelrKh
i`oyd Wmfoia ( • fldfydUd hla lxldßh$fofjd,a uvqj $ myka uvqj Ydka;l
s ¾uh
meje;aùfï fya;= olajkak'
• mqrdjD;a; ^l:dj& fláfhka úia;r lrkak'
• Ydka;sl¾ufhaa wka;¾.; k¾;k" .dhk" jdok rx. jia;%dNrK"
rx. NdKav" pdß;% úê kï lrkak'
• Ydka;sl¾ufha mqqo ,nk foújreka hl=ka kï lrkak'
• Ydka;s l¾uh meje;aùfï § iduQysl;ajfhka lghq;= lsÍu
ms<sn| j we.hSula lrkak'
fuu we.hSï lKavdhï folla jYfhka f.k m%Yak
úpdrd;aul jevigykla f,i ixúOdkh lrkak'
fï i|yd flá m%Yak ilia lr.ekSu .=rejrhdf.a wNsu;h mßÈ isÿ lr .; yelsh'
ie'hq' iqÿiq ks¾Kdhl wkqj we.hSu lrkak'
32
k¾;kh 8 fY%aKsh

ld¾h m;%sldj

msßlaiqu f;dr;=re

fldfydUd hla lxldßh$fofjd,a uvqj$ 1'


myka uvqj meje;aùfï fya;= 2'
3'

mqrdjD;a; ^l:dj& fláfhka


olajkak'

mqo ,nk foújre yd hlal=

ld¾h m;%sld - 02

msßlaiqu f;dr;=re

Ydka;sl¾ufha wka;¾.; .dhkh" jdokh


k¾;k wx. kï lrkak'

rx. jia;%dNrK" rx. NdKav yd


pdß;% úê kï lrkak'

Ydka;sl¾u meje;aùfï § iduQysl j


lghq;= lsÍfï jákdlu ms<sn| j
Tfí woyia olajkak'

33
k¾;kh 8 fY%aKsh

ksmqK;dj 5'0 ( YS% ,dxflah k¾;k iïm%odhh yd ine¢ ft;sydisl yd ixialD;sl


miqìu wOHhkh lrñka cd;sl Wreu /l .ekSu i|yd l%shd lrhs'

ksmqK;d uÜgu 5'3 ( YS% ,dxflah k¾;k iïm%odhh m%j¾Okhg odhl jQjka w.hñka
f;dr;=re bÈßm;a lrhs'

l%shdldrlu 5'3 ( k¾;k l,dfõ m%j¾Okhg odhl jQ k¾;k Ys,amSka w.huq'

ld,Éfþo ixLHdj ( 02

bf.kqï m, ( • tia'mKSNdr; ^Wvrg&" fla'tia'm%kdkaÿ ^my;rg& .¨ld.u


ySka ks,fï ^inr.uq& hk Ys,amSkaf.a Ôjk f;dr;=re úia;r
lrhs'
• idïm%odhsl k¾;k m%j¾Okhg isÿ jQ fiajdj úia;r lrhs'
• tu Ys,amSka úiska olajk ,o Ys,amSh l=i,;d w.hñka woyia
olajhs'

.=Kd;aul fhojqï ( PdhdrEm" fmd;am;a

l%shdldrlu ie,iqï lsÍu


i`oyd Wmfoia (
• k¾;k Ys,amSka ;sfokdf.a mska;+r l¿ ,E,af,a m%o¾Ykh
lsÍu'

mshjr 1 m%o¾Ykh lrk ,o mska;+r weiqfrka Ys,amSkaf.a kï yd wod< iïm%odh úuiñka


idlÉPd lsÍu'

mshjr 2 fmd;am;a Ndú; lrñka k¾;k Ys,amSka ms<sn| f;dr;=re lKavdhï


jYfhka wOHhkh lsÍug fhduq lsÍu'
• Ôjk f;dr;=re
• k¾;k l,djg isÿ l< fiajh
• iqúfYaI l=i,;d

mshjr 3 /ia lr.kakd ,o f;dr;=re bÈßm;a lsÍug wjia:dj ,nd§u'

mshjr 4 isiqka úiska /ia lrk ,o f;dr;=re weiqfrka iudf,dapkh lsÍu'

we.hSu yd ;lafiarelrKh
i`oyd Wmfoia (
• ks¾foaYs; k¾;k Ys,amSka iïm%odhhka wkqj kï lrkak'
• Tjqkaf.a Ôjk f;dr;=re fláfhka olajkak'
• idïm%odhsl k¾;k m%j¾Okhg isÿjQ fiajdj yd Ys,amSh
l=i,;d w.hñka mqj;am;g ,smshla ilia lrkak'

ie'hq' iqÿiq ks¾Kdhl wkqj we.hSu lrkak'

34
k¾;kh 8 fY%aKsh
ksmqK;dj 6'0 ( ri{;d j¾Okh i|yd úúO l,dx.j, iqúfYaI ,laIK úpdrhg
,la lrhs'

ksmqK;d uÜgu 6'1 ( fmryer yd ine¢ miqìu wOHhkh lrñka iqúfYaI ,laIK
úpdrh lrhs'

l%shdldrlu 6'1 ( uykqjr o<od fmryer yd tys wisßh w.huq'

ld,Éfþo ixLHdj ( 03

bf.kqï m, ( • fmryer yd ine¢ miqìu úia;r lrhs'


• fmryer meje;aùfï fya;= bÈßm;a lrhs'
• fmryer yd ine¢ k¾;kh" .dhkh" jdokh" ieris,s iy rx.
jia;%dNrKj, l,d;aul ,laIK idlÉPd lrhs'
• fmryer meje;aùfï ld, iSudj olajkak'
• fmryefrys wd.ñl yd ixialD;sl jákdlï w.hñka woyia
olajhs'

.=Kd;aul fhojqï ( mska;+r" PdhdrEm" oDYH ixhqla; ;eá" mqj;am;a" iÕrd" ld¾h m;%sld

l%shdldrlu ie,iqï lsÍu


i`oyd Wmfoia ( • uykqjr o<od fmryer ms<sn| f;dr;=re /f.k taug isiqka
oekqïj;a lrkak'

mshjr 1 • YsIHhka úiska /f.k tk ,o f;dr;=re úuiñka uykqjr


o<od fmryer ms<sn| j idlÉPdjla fufyhùu'

• meje;aùfï fya;=
• ft;sydisl miqìu
• fmryer meje;aùfï ld,iSudj
• fmryer yd ne¢ pdß;%
• k¾;k" .dhk"jdok" ieris,s rx. jia;%dNrK
• wd.ñl yd ixialD;sl jákdlu

mshjr 2 ( • k¾;kh" .dhkh"jdokh" ieris,s rx. jia;%dNrK bf.kqï


wdOdrl weiqfrka lreKq ;yjqre lr .ekSug u`. fmkaùu'

mshjr 3 ( • isiqka lKavdhï lr wod< ld¾h m;%sldj iïmQ¾K lsÍug


fhduq lrùu'

mshjr 4 • isiqka úiska imhk ,o ms<s;=re bÈßm;a lsrSug wjia:dj


,nd§u'

mshjr 5 • bÈßm;a lrk ,o f;dr;=re w.hñka iudf,dapkhl fh§u'

35
k¾;kh 8 fY%aKsh
we.hSu yd ;lafiarelrKh
i`oyd Wmfoia ( • fmryer yd ine¢ ft;sydisl miqìu fláfhka olajkak'
• uykqjr o<od fmryer meje;aùfï fya;= folla kï lrkak'
• fmryefrys oelsh yels k¾;k" .dhk" jdok wx.j,g
wu;rj tys mj;akd fjk;a úfYaI wx. ;=kla
kï lrkak'
• uykqjr o<od fmryefrys wd.ñl yd ixialD;sl jákdlu
ud;Dld fldgf.k ì;a;s mqj;am;lg ,smh s la ilia lrkak'
ie'hq' iqÿiq ks¾Kdhl wkqj we.hSu lrkak'

ld¾h m;%sld wxl 01


1' uykqjr o<od fmryer meje;aùfï fya;= kï lrkak'
2' fmryer yd ine¢ ft;sydisl miqìu fláfhka olajkak'
ld¾h m;%sld wxl 02
1' fmryer meje;afjk ld, iSudj kï lrkak'
2' fmryer yd ine¢ pdß;% fláfhka úia;r lrkak'
ld¾h m;%sld wxl 03
1' uykqjr o<od fmryefrys oelsh yels k¾;k" .dhk yd jdok wx.
fol ne.ska kï lrkak'
2' fmryefrys úÑ;%;ajh i|yd ieris,s yd rx. jia;%dNrK odhl jk
wdldrh úia;r lrkak'

ld¾h m;%sld wxl 04


1' k¾;kh" .dhkh" jdokh hk wx.j,ska neyer j o<od fmryefrys
oelsh yels fjk;a úfYaIdx. kï lrkak'
2' uykqjr o<od fmryefrys wd.ñl yd ixialD;sl jákdlï ms<sn|
j we.hSula lrkak'

36
k¾;kh 8 fY%aKsh
ksmqK;dj 6'0 ( ri{;d j¾Okh i|yd úúO l,dx.j, iqúfYaI ,laIK úpdrhg
,la lrhs'

ksmqK;d uÜgu 6'2 ( fjk;a ixialD;sj,g wh;a k¾;k wx.j, wkkH;d ,laIK
bÈßm;a lrhs'

l%shdldrlu 6'2 ( Nr; kdgHï y÷kd .ksuq'

ld,Éfþo ixLHdj ( 04

bf.kqï m, 6'2'1 ( • Nr; kdgHï m%p,s; m%foaY kï lrhs'


• wd.ñl miqìu ms<sn| j f;dr;=re úia;r lrhs'
• ix.S; iïm%odh yd jdoH NdKav ms<sn| j úia;r lrhs'
• k¾;kh W.kajkq ,nk wdh;k yd m%j¾Okhg odhl jQjka
kï lrhs'
• k¾;k wx. iy rx. jia;%dNrK ms<sn| j woyia olajhs'

.=Kd;aul fhojqï ( mska;+r" oDYH ixhqla; ;eá" ,sms" iÕrd" ld¾h m;%sld

l%shdldrlu ie,iqï lsÍu


i`oyd Wmfoia ( ( • my; i|yka ud;Dldj,g wod< j weuqKqula ilialr .kak'
tla lKavdhulg weuqKqu yd tla ud;Dldj ne.ska ,nd
fokak

• Nr; kdgHï m%p,s; m%foaY


• Nr; kdgHï yd ne¢ wd.ñl miqìu
• ix.S; iïm%odhh yd jdoH NdKav
• W.kajkq ,nk wdh;k
• k¾;k wx. yd rx. jia;%dNrK
• m%j¾Okhg odhl jQjka

mshjr 1 ( • Nr; kdgHï k¾;k wx.j, mska;+r fyda oDYH ixhqla; ;eá
m%o¾Ykh lr" tu iïm%odfhys rx. jia;%dNrK" jdoH NdKav"
uqød Ndú;h wdÈh y÷kd.ekSug ie,eiaùu yd ta ms<sn| j
flá idlÉPdjla fufyhùu'

mshjr 2 ( • Nr; kdgHï iïm%odhh ms<sn| j f;dr;=re we;=<;a


weuqKqula ,nd § lKavdhï jYfhka f;dr;=re wOHhkhg
fhduq lrùu'

mshjr 3 • wod< f;dr;=re bÈßm;a lrùug wjia:dj ,nd§u'

mshjr 4 • bÈßm;a lrk ,o f;dr;=re weiqfrka l=vd fmd;a msxpla


ks¾udKhg fhduq lrùu'
mshjr 5 • iuia; f;dr;=re w.hñka iudf,dapkhl fh§u'

37
k¾;kh 8 fY%aKsh

we.hSu yd ;lafiarelrKh
i`oyd Wmfoia ( my; i|yka m%Yakdj,sh jdÑl j úuiñka YsIHhka úiska ilia
lrk ,o l=vd fmd; ms<sn| we.hSula lrkak'
• Nr; kdgHï iïm%odhh m%p,s; m%foaY kï lrkak'
• Nr; kdgHï iïm%odhh yd ne¢ wd.ñl miqìu úia;r lrkak'
• fuu iïm%odhhfha ix.S; iïm%odh yd jdoH NdKav kï lrkak'
• wrxf.a;%ï ikao¾Ykhl wkqms<sfj< ,shkak'
• Nr; kdgHï iïm%odhfhys Ndú; rx. jia;%dNrK
lÜg,hl fldgia y;rla kï lrkak'

ie'hq' iqÿiq ks¾Kdhl wkqj we.hSu lrkak'

ld¾h m;%sld 01 1 Nr; kdgHï m%p,s; m%foaY kï lrhs'


2 wd.ñl miqìu ms<sn| f;dr;=re úia;r lrhs'

ld¾h m;%sld 02 1 ix.S; iïm%odhh yd jdoH NdKav ms<sn| f;dr;=re ?ia


lrkak'
2 k¾;kh W.kajk wdh;k yd tajdfha m%j¾Okhg odhl
jQjka kï lrkak'

ld¾h m;%sld 03 1 wrxf.a;%ï ikao¾Ykhl wkqms<sfj< ,shkak'


2 Nr; kdgHïys Ndú; rx. jia;%dNrK lÜg,hl fldgia
y;rla kï lrkak'

38
k¾;kh 8 fY%aKsh

ksmqK;dj 6'0 ( ri{;d j¾Okh i|yd úúO l,dx.j, iqúfYaI ,laIK úpdrhg
,la lrhs'

ksmqK;d uÜgu 6'3 ( úúO ckj¾. yd ine|s ixialD;sl W;aij ms<sn| woyia bosrsm;a
lrhs'

l%shdldrlu 6'3 ( kjrd;%s W;aijh y|qkd.ksuq'

ld,ÉfÊo ixLHdj ( 02

bf.kqï m, ( • kjrd;%s W;aijh yd ine|s wd.ñl miqìu úia;r lrhs'


• meje;aùug fya;= kï lrhs'
• W;aijh yd ine¢ k¾;k" .dhk" jdok iy ieris,s ms<sn|
f;dr;=re bÈßm;a lrhs'
• ixialD;sl jákdlï w.hñka woyia olajhs'

.=Kd;aul fhojqï ( kjrd;%s W;aijh yd ne¢ mska;+r"oDYH ixhqla; ;eá" mqj;am;a"


i`.rd" weuqKqu
l%shdldrlu ie,iqï lsÍu
i`oyd Wmfoia (
mshjr 1 ( • úúO wd.ñl W;aij ms<sn| j isiq oekqu úuiñka yskaÿ
wd.ñl W;aijhla f,i kjrd;%s W;aijfha"
• wd.ñl miqìu
• meje;aùfï fya;=
• k¾;k" .dhk" jdok" ieris,s
• ixialD;sl jákdlï ms<sn| idlÉPdjla fufyhùu'

mshjr 2 ( • bf.kqï wdOdrl weiqfrka kjrd;%s W;aijfha olakg


,efnk k¾;k" .dhk" jdok ieris,s weiqfrka idlÉPd
lrk ,o f;dr;=re ;yjqre lr .ekSug u`.fmkaùu'

msshjr 3 ( • m<uq mshjfrys i|yka lreKq we;=<;a jk fia mejreï


iïmQ¾K lr ms<s;=re iemhSug fhduq lsÍu'

msshjr 4 ( • YsIHhhka úiska imhk ,o ms<s;=re bÈßm;a lsÍug wjia:dj


,nd§u'

msshjr 5 ( • bÈßm;a lrk ,o f;dr;=re w.hñka iudf,dapkhl fh§u'

we.hSu yd ;lafiarelrKh
i`oyd Wmfoia ( • —kjrd;%s ˜ hkafkys wre; olajkak'
• meje;aùfï fya;= kï lrkak'
• wd.ñl miqìu úia;r lrkak
• kjrd;%sfhys oelsh yels k¾;k" .dhk" jdok yd ieris,s
ms<sn| j woyia olajkak'
• wd.ñl W;aijhla f,i fuys ixialD;sl jákdlï we.hSug
,la lrkak'
• msgq fmr<khla u`.ska kjrd;%S W;aijh yd ine¢ f;dr;=re
bÈßm;a lrkak'
s ie'hq' iqÿiq ks¾Kdhl wkqj we.hSu lrkak'
39
k¾;kh 8 fY%aKsh

ksmqK;dj 7'0 ( úúO w;aoelSï weiqre lr .ksñka l,dx. ks¾udKh lrhs'

ksmqK;d uÜgu 7'1 ( ks¾foaYs; .S;hlg ijka § tys iqúfYaI;d idlÉPd lrñka woyia
bÈßm;a lrhs'

l%shdldrlu 7'1 ( .S;fha miqìu y÷kd .ksuq'

ld,Éfþo ixLHdj ( 02

bf.kqï m, ( • .S; mo rpkh" ix.S;{" .dhk Ys,amSka kï lrhs'


• mo rpkfha § NdIdj yiqrejdf.k we;s whqre úia;r lrhs'
• .S;fha l,d;aul miqìu ms<sn| woyia olajhs'
• .S;fha w¾:h ú.%y lrñka woyia bÈßm;a lrhs'
• .S;h Y%jKh lrñka .dhkh lrhs'

.=Kd;aul fhojqï ( • leiÜ mg$ixhqla; ;eá" .S;h ,shk ,o igyka


l%shdldrlu ie,iqï lsÍu
i`oyd Wmfoia (
mshjr 1 ( • §lsß" §lsß$r;ak§m ckau N+ñ hk .S; Y%jKh lsÍug ie,eiaùu'

mshjr 2 ( • .S;fha miqìug wod< j my; i|yka lreKq Tiafia ldâm;a


ilia lr.kak' ^ldâm;a ilia lsÍfï § my; WodyrKh
ie,ls,a,g .kak'&
• mo rpkh" ix.S; ks¾udKh" .dhkh
• .S;fha w¾:h" §lsß .S;h uq,ska u .dhkh l< wh"
wh;a kdgHh

Wod( §lsß" §lsß .S;h .dhkh lrk ,oafoa ljqreka úiska o @

wkq,d nq,;aisxy,

r;ak§m ckau N+ñ .S;h .dhkh lrk ,oafoa


ljqreka úiska o @

mKaä;a wurfoaj

40
k¾;kh 8 fY%aKsh

mshjr 3 ( • ilia lr .kakd ,o ms<s;=re we;=<;a ldâm;a fïihla u;


;eîu'
• .S;fha miqìug wod< m%Yak we;=<;a ldâm;a tlska tl
m%o¾Ykh lsÍu'
• m%Yakhg wod< ms<s;=r f;dardf.k m%Yakh bÈßfhka /|ùug
isiqka fhduq lsÍu'
^fï whqßka ish¨ m%Yakj,g ms<s;=re iemhSug isiqka fhduq
lrkak&

mshjr 4 ( • .S;h .dhkh lsÍug ie,eiaùu'

mshjr 5 ( • bÈßm;a lrk ,o f;dr;=re weiqßka .S;fha miqìu ms<sn|


iudf,dapkhla lrkak'

we.hSu yd ;lafiarelrKh
i`oyd Wmfoia ( • §lsß §lsß $r;ak§m ckauN+ñ hk .S;j, mo rplhka kï lrkak'
• mo rpkfha § NdIdj yiqrejdf.k we;s whqre úia;r lrkak'
• .S;fha w¾:h fláfhka úia;r lrkak'
• .S;hl fldgila .dhkh lrkak'

ie'hq' iqÿiq ks¾Kdhl wkqj we.hSu lrkak'

41
k¾;kh 8 fY%aKsh
ksmqK;dj 7'0 ( úúO w;aoelSï weiqre lr .ksñka l,dx. ks¾udKh lrhs'

ksmqK;d uÜgu 7'2 ( .S;hlg wkqj k¾;k ks¾udKh lrhs'

l%shdldrlu 7'2 ( .S;hg wkqj k¾;kh ks¾udKh lruq'

ld,Éfþo ixLHdj ( 04

bf.kqï m, ( • .S;hg WÑ; p,k fhdod .ksñka k¾;k ks¾udKh lrhs'


• tal, yd iduQysl jYfhka k¾;k ks¾udKh lrhs'
• wjYH;d ksis f,i fhdod .ksñka ksudjla iys; k¾;k
bÈßm;a lrhs'
• bÈßm;a lrk ,o k¾;k wx. ms<sn| j w.hñka woyia m%ldY
lrhs'

.=Kd;aul fhojqï ( leiÜ mg$ ixhqla; ;eá"

l%shdldrlu ie,iqï lsÍu


i`oyd Wmfoia ( (

mshjr 1 ( • §lsß §lsß $r;ak§m ckauN+ñ .S; .dhkh lr tys úfYaI;d


idlÉPd lsÍu'

mshjr 2 ( • k¾;k ks¾udKfha § wkq.ukh l< hq;= lreKq idlÉPd lsÍu


^;d,dkql+," rsouhdkql+," m%ldYKd;aul" p,k yd wjldY
Ndú;h ms<sn| j&

mshjr 3 ( • lKavdhï jYfhka .S;hg wkqj k¾;k ks¾udKhg fhduq


lsÍu

mshjr 4 • isiqka ks¾udKh lrk ,o k¾;k bÈßm;a lsÍug wjldYh


ie,eiaùu'

mshjr 5 ( • bÈßm;a lrk ,o k¾;k ks¾udK ms<sn| wka whf.a woyia


úuiñka idlÉPdjla fufyhùu'

we.hSu yd ;lafiarelrKh
i`oyd Wmfoia ( my; i|yka m%Yakj,g ms<s;=re iemhSug isiqka iQodkï lrjkak'
• .S;fha fldgila .dhkh lrkak'
• lKavdhï jYfhka .S;hg wkqj k¾;kh bosßm;a lrkak'
• k¾;k ks¾udKfha § ie,lsh hq;= lreKq y;rla
,shd olajkak'
• bÈßm;a lrk ,o k¾;kdx. ms<sn| j we.hSula lrkak'

ie'hq' iqÿiq ks¾Kdhl wkqj we.hSu lrkak'

42
k¾;kh 8 fY%aKsh

ksmqK;dj 7'0 ( úúO w;aoelSï weiqre lr .ksñka l,dx. ks¾udKh lrhs'

ksmqK;d uÜgu 7'3 ( ir, ieris,s wx.hla ks¾udKh lrhs'

l%shdldrlu 7'3 ( f.dma f.ähla ks¾udKh lruq'

ld,Éfþo ixLHdj ( 06

bf.kqï m, ( • f.dma f.ähla Ndú;hg .kakd wjia:d kï lrhs'


• ieris,a, i|yd wjYH WmlrK yd wuqøjH kï lrhs'
• ieris,s wx.h ks¾udKh i|yd ksjerÈ Ys,am l%u Ndú;hg
.kshs'
• f.dma f.ählg WÑ; f.dla fld< leghï ks¾udKh lrhs'
• ksudjla iys; f.dma f.ähla ks¾udKh lrhs'
• ks¾udKh lrk ,o f.dma f.äh ms<sn| j woyia olajhs'

.=Kd;aul fhojqï ( mska;+r wuqøjH

l%shdldrlu ie,iqï lsÍu


i`oyd Wmfoia ( (

mshjr 1 ( • ks¾udKh lrk f.dma f.ähl wdlD;shla fyda mska;+rhla


m%o¾Ykh lr ta ms<sn| j idlÉPd lsÍu'

mshjr 2 ( • f.dma f.ähla ks¾udKh lrk úêl%u fmkajd §u'

mshjr 3 ( • úêl%u Ndú; lrñka ir, leghula ks¾udKh lr fmkaùu


fyda yelshd we;s isiqka we;a kï Tjqka ,jd ks¾udKh lr
fmkaùu'

mshjr 4 ( • iuQy jYfhka f.dma f.ä ks¾udKh lsÍug fhduq lsÍu'


mshjr 5 ( • ks¾udKh lrk ,o f.dma f.ä mka;sfha m%o¾Ykh lsÍug
wjia:dj ,nd§u'
mshjr 6 ( • m%o ¾Ykh lrk ,o ks ¾udK ms< s n| wka woyia úuiñka
iudf,dapkh lsÍu'

we.hSu yd ;lafiarelrKh
i`oyd Wmfoia ( my; i|yka m%Yk
a dj,shg ms<;
s r
= e iemhSu i|yd isik
q a iQodkï lrkak'

• f.dma f.äh ks¾udKh lsÍu i|yd mßirfhka ,nd .;


yels wuqøjH ;=kla ,shkak'
• ir, f.dma fld< leghula ks¾udKh lrkak'
• f.dma f.äh Ndú; lrk wjia:d ms<sn| j woyia okajkak'
• ksudjla iys; f.dma f.ähla ks¾udKh lrkak'

ie'hq' iqÿiq ks¾Kdhl wkqj we.hSu lrkak'

43

You might also like

pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy