Galápagos-eilande

Galápagos-eilande
Islas Galápagos (Spaans)

(Vlag van die Galápagos-eilande) (Wapen van die Galápagos-eilande)
Nasionale leuse: La Paz y el Bienestar, la Gloria y el Triunfo (Spaans vir: "Die Vrede, Welsyn, die Glorie en die Oorwinning")
Ligging van die Galápagos-eilande in Ecuador
Kaart van die Galápagos-eilande
Amptelike tale	Spaans
Hoofstad	Puerto Baquerizo Moreno
Grootste stad	Puerto Ayora
Oppervlakte  - Totaal	7 880 vk km
Bevolking  - Totaal  - Bevolkingsdigtheid	19 185 (2009) 2,43/vk km
Geldeenheid	VS-Dollar ($) (USD)
Tydsone	UTC: UTC -6
Volkslied	Salve, Oh Patria

Satellietbeeld van die Galápagos-eilande.

'n Geanimeerde toer na die Galápagos-eilande.

Die Galápagos-eilande (Spaans: Islas Galápagos [ˈislas gaˈlapaɣos], van galápago, "saal"—na die doppe van die Galápagos-skilpaaie, amptelik Archipiélago de Colón) is 'n argipel bestaande uit vulkaniese eilande wat om die ewenaar versprei is, 906 kilometer (563 myl) wes van kontinentale Ecuador in die Stille Oseaan (0° O, 91° W). Die groep bestaan uit 13 hoofeilande, ses kleiner eilande, 107 rotse en baie klein eilande.

Die Galápagos-eilande is geleë op 'n geologiese brandpunt: 'n plek waar die aarde se kors van benede deur 'n opwelling van abnormaal warme rots binne-in die aarde se mantel gesmelt word en vulkane gevorm word. Daar word gereken dat die oudste eiland tussen 5 en 10 miljoen jaar gelede gevorm is. Die jongste eilande, Isabella-eiland en Fernandina-eiland, is steeds besig om gevorm te word, met die mees onlangse vulkaniese uitbarsting in 2005.

Die Galápagos-argipel vorm 'n provinsie van Ecuador, 'n land in Noordwes-Suid-Amerika en die eilande is almal deel van Ecuador se nasionale parkstelsel.

Die eilande is beroemd vir hulle tallose endemiese spesies en die studies deur Charles Darwin wat tydens die reistog van die Beagle daar uitgevoer is. Dié studies het bygedra tot die vorming van Darwin se teorie van evolusie deur natuurlike seleksie. Die Galápagos-eilande is in 1978 deur UNESCO as wêrelderfenisgebied gelys.

Eilande

Groter eilande

Ligging van die Galápagos-eilande in die Stille Oseaan

Kaart van die Galápagos-eilande se drie kantonne

Eilande met 'n oppervlakte van meer as een vierkante kilometer:

Eilande	Ou naam	Argipel	Kanton	Berg	Hogte m	Oppervlakte km²
Isabela	Albemarle	Wes	Isabela	Wolf	1 707	4 640
Santa Cruz	Indefatigable	Sentraal	Santa Cruz	Cerro Crocker	864	986
Fernandina	Narborough	Wes	Isabela	La Cumbre	1 476	643
San Salvador (Santiago)	James	Sentraal	Santa Cruz	Cerro Pelado	907	585
San Cristóbal	Chatham	Oos	San Cristóbal	Cerro Pajas	640	558
Floreana (Santa María)	Charles	Oos	San Cristóbal	Cerro San Joaquín	730	173
Marchena	Bindloe	Noord	Santa Cruz		343	130
Española	Hood	Oos	San Cristóbal		206	61
Pinta	Abington	Noord	Santa Cruz		777	59
Baltra	South Seymour	Sentraal	Santa Cruz		...	27
Santa Fe	Barrington	Sentraal	San Cristóbal		...	24
Pinzón	Duncan	Sentraal	Santa Cruz		458	18
Genovesa	Tower	Noord	San Cristóbal		64	14
Rábida	Jervis	Sentraal	Santa Cruz		...	5
Seymour Norte	North Seymour	Sentraal	Santa Cruz		...	2
Tortuga	Brattle	Wes	Isabela		...	1,3
Wolf	Wenman		Isabela		253	1,3
Bartolomé	Bartholomew	Sentraal	Santa Cruz		114	1,2
Darwin	Culpepper		Isabela		165	1,1
Galapagos	Colón			Wolf	1 707	8 010

Kleiner eilande

Eiland	Bevolking	Hoofstad	Munisipaliteit
Isabela	950	Puerto Villamil	Tomás de Berlanga
Santa Cruz	15 000	Puerto Ayora	Bellavista
San Cristóbal	56 00	Puerto Baquerizo Moreno	Progreso
Floreana (Santa María)	100	Puerto Velasco Ibarra	-
Baltra	...	Seymour Airport	-
Galapagos	21 700	Puerto Baquerizo Moreno

Administrasie

Die Galápagos-provinsie bestaan uit drie kantonne:

Kanton	Bevolking (2006)	Oppervlakte (km²)	Hoofstad	Eilande
Isabela	1 780	5 368	Puerto Villamil	Darwin, Fernandina, Isabela, Wolf
San Cristóbal	6 142	849	Puerto Baquerizo Moreno	Española, Floreana, Genovesa, San Cristóbal, Santa Fe
Santa Cruz	11 264	1 794	Puerto Isidro Ayora	Baltra, Bartolomé, Marchena, Seymour Nord, Pinta, Pinzón, Rábida, Santa Cruz, Santiago
Totaal	19 184	8 011	Puerto Baquerizo Moreno

Eksterne skakels

• (en) (fr) Amptelike UNESCO-bladsy
• Parque Nacional Galápagos Geargiveer 13 Junie 2002 op Wayback Machine
• Galapagos Islands
• Galápagos-eilande
• Galápagos
• Charles Darwin Foundation
• Galapagos Islands Information