Republika Kongo

Republika Kongo République du Congo
Zastava	Grb
	Himna: "La Congolaise";
	Položaj Republike Kongo na karti Položaj Republike Kongo
Glavni grad	Brazzaville;
Službeni jezik	francuski
Državno uređenje
• Predsjednik	Denis Sassou-Nguesso
• Predsjednik vlade	Anatole Collinet Makosso
Zakonodavstvo
Nezavisnost	Od Francuske 15. august 1960.
Površina
• Ukupno	342.000 km2 (62.)
• Vode (%)	3,3
Stanovništvo
• Ukupno	4.492.446 (23.)
• Gustoća	12,8/km2
Valuta	CFA franak (100 centima)
Vremenska zona	UTC +1
Pozivni broj	242
Internetska domena	.cg

Republika Kongo (francuski: République du Congo) također poznata i kao Congo-Brazzaville je država smještena u Centralnoj Africi.^[1] Graniči sa Gabonom, Centralnoafričkom Republikom, Demokratskom Republikom Kongo i Angolom. Na zapadu izlazi na Atlantski okean.

Na teritoriji današnjeg Konga postojalo je nekoliko većih država naroda Bantu, a posebno su se isticale Loango i Kongo. Krajem 19. vijeka Kongo pada pod vlast Francuza, te tako postaje dio kolonijalne regije Francuska Ekvatorijalna Afrika. Nakon nezavisnosti 1960. godine, bivša kolonija Francuski Kongo postaje Republika Kongo.

Etimologija

Republika Kongo dobila je ime po rijeci Kongo,^[2] čije ime potječe od Konga, kraljevine Bantua koja je zauzimala svoja ušća u vrijeme kada su je Portugalci otkrili 1483.^[3] ili 1484.^[4] Ime kraljevstva izvedeno od njegovog naroda, Bakongo, endonim za koji se kaže da znači "lovci" (na Kongo jeziku: mukongo, nkongo).^[5]

U periodu kada ga je kolonizirala Francuska, bio je poznat kao Francuski Kongo ili Srednji Kongo. Da bi se razlikovao od susjedne Demokratske Republike Kongo, ponekad se naziva Kongo (Brazzaville) ili Kongo-Brazzaville. Brazzaville potječe od osnivača kolonije, Pierrea Savorgnana de Brazza, italijanskog plemića čija se titula odnosila na grad Brazzacco, u općini Moruzzo, čije je ime izvedeno od latinskog Brattius ili Braccius, a oba znače "ruka".^[6]

Historija

Najstariji tragovi ljudskog prebivanja na području Konga datiraju iz paleolita. Kongo su prvobitno naseljavali Pigmejci. Nakon njih se doseljavaju pripadnici Bantu naroda. U 17. vijeku Kongo otkrivaju Portugalci, te uspostavljaju svoju vladavinu.^[7] Međutim, u drugoj polovini 18. vijeka u borbu za vlast nad Kongom se uključuju Belgija i Francuska.

Kolonizacija

1880. godine francuski istraživač Pierre Sagorgnan de Brazza sklopio je sporazum sa plemenom Bateke o priznanju francuskog protektorata na području donjeg toka rijeke Kongo. Vlast Francuza nad ovim područjem se postepeno širila prema unutrašnjosti, te su njeni posjedi, zajedno s Gabonom, sjedinjeni u koloniju Francuski Kongo. 1903. godine mijenja ime u Srednji Kongo. 1908. godine Francuzi formiraju Francusku Ekvatorijalnu Afriku (AEF) koja je uključivala Srednji Kongo, Gabon, Čad i Ubangi-Shari (današnja Centralnoafrička Republika). Francuzi određuju Brazzaville za glavni grad.^[8] Ekonomski razvoj tokom prvih 50 godina kolonijalne vladavine u bio je usmjeren na eksploataciju prirodnih resursa.

Za vrijeme nacističke okupacije Francuske tokom Drugog svjetskog rata, Brazzaville je funkcionisao kao simbolički glavni grad Slobodne Francuske između 1940-1943. Brazzavillska konferencija iz 1944. godine najavila je velike reforme u francuskoj kolonijalnoj politici. Kongo dobija lokalno zakonodavstvo nakon usvajanja ustava iz 1946. godine kojim je uspostavljena Francuska Četvrta Republika.

Nakon revizije francuskog ustava iz 1958. godine kojim je uspostavljena Francuska Peta Republika, AEF raspušta svoje sastavne dijelove, od kojih svaka postaje samostalna kolonija u okviru Francuske zajednice. Tokom ovih reformi Srednji Kongo postaje poznat kao Republika Kongo. 1959. godine objavljuje svoj prvi ustav.^[9] Antagonizam između pristalica Jacquesa Opangaulta i Fulberta Youloua rezultirao je niz nemira koji su izbili u glavnom gradu u februaru 1959. godine.^[10]

Nezavisnost i moderno doba

Kongo je dobio nezavisnost 15. augusta 1960. godine. Fulbert Youlou je vladao kao prvi predsjednik zemlje sve dok suparničke političke stranke nisu digle trodnevni ustanak nakon kojeg je svrgnut. Nakon toga vojska Konga nakratko preuzima vlast nad zemljom te uspostavlja privremenu vladu na čelu sa Alphonse Massamba-Débatom.

Prema ustavu iz 1963. godine Massamba-Débat je izabran za predsjednika na petogodišnji mandat.^[8] Tokom njegove vladavine usvojen je "naučni socijalizam" kao ustavna ideologija zemlje. 1965. godine Kongo uspostavlja međunarodne odnose sa Sovjetskim Savezom, Narodnom Republikom Kinom, Sjevernom Korejom i Vijetnamom. Massamba-Débat nije uspio ujediniti različite institucionalne i ideološke frakcije, te njegom režim naglo završava vojnim udarom u augustu 1968. godine.

Marien Ngouabi, koji je učestvovao u vojnom udaru preuzima vlast nad državom 31. decembar 1968. godine. Godinu dana kasnije predsjednik Ngouabi je Kongo proglasio prvom Afričkom "narodnom republikom". 16. marta 1977. godine Ngouabi je ubijen. 11 članova Vojnog odbora je imenovano u vladu na čelu sa Yhombi-Opangom kao predsjednikom republike. Dvije godine kasnije Yhombi-Opango je prisiljen da odstupi s vlasti, a novi predsjenik postaje Denis Sassou Nguesso.

Sassou Nguesso je približio zemlju državama Istočnog bloka, te potpisuje dvadesetogodišnji pakt prijateljstva sa Sovjetskim Savezom. Tokom godina Sassou se više oslanjao na političku represiju, a manje nad patronatom da održi svoju dikraturu.

Pascal Lissouba, koji je postao prvi izabrani predsjednik (1992-1997) u periodu višestranačke demokratije pokušao je da sprovede ekonomske reforme uz podršku MMF-a. U junu 1996. godine MMF je odobrio trogodišnji plan za razvoj zemlje vrijedan 100 miliona američkih dolara. Međutim, naredne godine izbija građanski rat.

Geografija

Privreda

Stanovništvo

Kultura

Poznati ljudi porijeklom iz Konga uključuju pisce Sony Labou Tansi i Alaina Mabanckou i muzičara Abd Al Malik.

Reference

^ * https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/cf.html Arhivirano 7. 5. 2016. na Wayback Machine
^ "congo | Origin and meaning of the name congo by Online Etymology Dictionary". www.etymonline.com (jezik: engleski). Pristupljeno 2021-06-27.
^ Gates, Louis & Appiah, Anthony. Africana: The Encyclopedia of the African and African American Experience, p. 1105. 1999.
^ Historical dictionary of European imperialism. James Stuart Olson, Robert Shadle. New York: Greenwood Press. 1991. ISBN 0-313-26257-8. OCLC 21950673.CS1 održavanje: others (link)
^ Bentley, Wm. Holman. Pioneering on the Congo. Fleming H. Revell Co., 1900.
^ Frau, Giovanni Dizionario Toponomastico Friuli-Venezia Giulia. Istituto per l'Enciclopedia del Friuli-Venezia Giulia, 1978.
^ * http://books.google.com.hk/books?id=uyqepNdgUWkC&pg=PA225#v=onepage&q&f=false
^ ^a ^b * http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/2825.htm Arhivirano 11. 6. 2012. na Wayback Machine
^ * http://books.google.com.hk/books?id=M3A-xgf1yM4C
^ * http://www.itnsource.com/shotlist//RTV/1959/02/27/BGY503110492/?s=evacuations

Vanjski linkovi

Logo Commonsa

République du Congo na Wikimedia Commonsu.

Commons logo

Commons ima datoteke na temu: Republika Kongo

WikiAtlas ima mape na temu: Republika Kongo

Službeni sajt predsjednika Republike Kongo Arhivirano 22. 12. 2010. na Wayback Machine
Republika Kongo na BBC News
Republika Kongo na CIA World Factbook
Republika Kongo na "International Futures"

[1] * https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/cf.html Arhivirano 7. 5. 2016. na Wayback Machine

[2] "congo | Origin and meaning of the name congo by Online Etymology Dictionary". www.etymonline.com (jezik: engleski). Pristupljeno 2021-06-27.

[3] Gates, Louis & Appiah, Anthony. Africana: The Encyclopedia of the African and African American Experience, p. 1105. 1999.

[4] Historical dictionary of European imperialism. James Stuart Olson, Robert Shadle. New York: Greenwood Press. 1991. ISBN 0-313-26257-8. OCLC 21950673.CS1 održavanje: others (link)

[5] Bentley, Wm. Holman. Pioneering on the Congo. Fleming H. Revell Co., 1900.

[6] Frau, Giovanni Dizionario Toponomastico Friuli-Venezia Giulia. Istituto per l'Enciclopedia del Friuli-Venezia Giulia, 1978.

[7] * http://books.google.com.hk/books?id=uyqepNdgUWkC&pg=PA225#v=onepage&q&f=false

[state.gov-8] * http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/2825.htm Arhivirano 11. 6. 2012. na Wayback Machine

[9] * http://books.google.com.hk/books?id=M3A-xgf1yM4C

[10] * http://www.itnsource.com/shotlist//RTV/1959/02/27/BGY503110492/?s=evacuations

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

p r u Države u Africi
Države	Alžir Angola Benin Bocvana Burkina Faso Burundi Čad Džibuti Egipat ¹ Ekvatorska Gvineja Eritreja Esvatini Etiopija Gabon Gambija Gana Gvineja Gvineja Bisau Južni Sudan Južnoafrička Republika Kamerun Kenija Komori Demokratska Republika Kongo Republika Kongo Lesoto Liberija Libija Madagaskar Malavi Mali Mauricijus Mauritanija Maroko Mozambik Namibija Niger Nigerija Obala Slonovače Ruanda Sejšeli Senegal Sijera Leone Somalija Srednjoafrička Republika Sudan Sveti Toma i Princip Tanzanija Togo Tunis Uganda Zambija Zelenortska Ostrva Zimbabve
Teritorije i nepriznate države	Ceuta Španija Kanarska ostrva Španija Madeira Portugal Mayotte Francuska Melilla Španija Réunion Francuska Somaliland Ascension Sveta Helena Tristan da Cunha Velika Britanija Demokratska Arapska Republika Sahara Zanzibar Tanzanija
¹ Smatran i dijelom Azije.

p r u Afrička unija
Punopravne članice	Alžir Angola Benin Bocvana Burkina Faso Burundi Čad Demokratska Arapska Republika Sahara Demokratska Republika Kongo Džibuti Ekvatorska Gvineja Eritreja Esvatini Etiopija Gabon Gambija Gana Gvineja Južni Sudan Južnoafrička Republika Kamerun Kenija Komori Lesoto Liban Liberija Madagaskar Malavi Mali Mauricijus Mauritanija Mozambik Namibija Niger Nigerija Obala Slonovače Republika Kongo Ruanda Sejšeli Senegal Sijera Leone Somalija Sudan Sveti Toma i Princip Tanzanija Togo Tunis Uganda Zambija Zelenortska Ostrva Zimbabve
Suspendovane članice	Egipat Gvineja Bisau Srednjoafrička Republika
Posmatrači	Gvineja Bisau Kazahstan
Bivše članice	Maroko