Perth
 | Este artigo precisa de máis fontes ou referencias que aparezan nunha publicación acreditada que poidan verificar o seu contido, como libros ou outras publicacións especializadas no tema. Por favor, axude mellorando este artigo. (Desde novembro de 2016.) |
| Perth (en) Boorloo (nys)  | |||||
| |||||
| Epónimo | Perth | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Localización | |||||
| |||||
| Estado | Australia | ||||
Estado da Austrália (pt)  | Australia Occidental | ||||
| Capital de | |||||
| Poboación | |||||
| Poboación | 2.141.834 (2021) (333,72 hab./km²) | ||||
| Xeografía | |||||
| Parte de | |||||
| Superficie | 6.418 km² | ||||
| Bañado por | Rio Swan (pt) e Océano Índico | ||||
| Altitude | 2 m | ||||
| Creación | 1829 | ||||
| Identificador descritivo | |||||
| Fuso horario | |||||
| Prefixo telefónico | 0852, 0853, 0854, 08610, 08611, 08612, 08614, 08615, 08616, 08618, 08621, 08622, 08623, 08624, 08625, 08626, 08627, 08628, 08631, 08632, 08633, 08635, 08636, 08637, 08638, 08640, 08642, 08643, 08644, 08645, 08646, 08647, 08648, 08650, 08654, 08655, 08920, 08921, 08922, 08923, 08924, 08925, 08926, 08927, 08928, 08931, 08932, 08933, 08934, 08935, 08936, 08937, 08938, 08941, 08942, 08943, 08944, 08945, 08946, 08947 e 08948 | ||||
| Outro | |||||
| Irmandado con | |||||
| Sitio web | perth.wa.gov.au | ||||
      | |||||
Perth é unha cidade do oeste de Australia, capital do estado de Australia Occidental. Ten 2 021 200 habitantes (censo do 2014), o que a converte na cuarta cidade máis populosa de Australia e a maior do estado, xa que nela residen case tres cuartos da poboación total do mesmo.
Atópase no estuario do río Swan. A súa denominación procede da cidade escocesa de Perth. A área metropolitana atópase entre o océano Índico e unha baixa costeira coñecida como a escarpadura Darling Range e abarca a máis de 30 localidades como Fremantle, Bayswater, Canning, Stirling, Gosnells, Nedlands, Peppermint Grove, Claremont, Vitoria Park e Armadale.
A cidade máis próxima a Perth cunha poboación de máis dun millón de persoas é Adelaida, que está a 2.104 quilómetros de distancia, isto fai de Perth a cidade de máis un millón de habitantes máis illada do mundo.
É un activo porto, destinado especialmente á exportación do ouro, níquel, ferro e aluminio producidos en Australia Occidental.
Historia
[editar | editar a fonte]
A xulgar polos restos arqueolóxicos atopados, a presenza humana na zona na que actualmente se asenta a cidade de Perth remóntase polo menos a hai 40.000 anos. A poboación aborixe australiana da zona declinou tras a chegada dos primeiros colonizadores procedentes do Reino de Gran Bretaña, en razón de enfermidades, da persecución directa ou da difusión entre eles do alcoholismo.
As exploracións na zona efectuadas por británicos, franceses e neerlandeses comezaron a principios do século XVIII, aínda que o primeiro avistamento documentado en Europa da rexión foi feito polo capitán holandés Willem de Vlamingh e a súa tripulación o 10 de xaneiro de 1697.
En 1827, James Stirling chegou á zona e fundou un pequeno asentamento que sería posteriormente tomado por Charles Fremantle. En 1829 creouse a colonia que daría lugar a esta cidade, sendo esta a data que se considera como a da fundación da cidade.
A raíña Vitoria I de Inglaterra concedeu a categoría de cidade a Perth en 1856.
O maior desenvolvemento económico comezou tras o descubrimento de diversos xacementos de ouro en Kalgoorlie e a partir da finalización das obras do ferrocarril transcontinental en 1917.
Xeografía
[editar | editar a fonte]Perth é unha das áreas metropolitanas máis illadas da terra. A cidade con máis dun millón de habitantes é Adelaida, que se atopa a 2.104 km de distancia. Perth está xeograficamente máis preto de Timor Oriental e Iacarta (Indonesia), que de Sidney, Melbourne ou Brisbane. Perth é a antipoda da cidade de Tijuana, México.
Perth atópase xunto ao río Swan, que recibe o seu nome polos cisnes negros (Black Swan en inglés). Este río foi tradicionalmente coñecido pola habitantes locais como Derbal Yerrigan. En 1697 unha expedición holandesa capitaneada por Willem de Vlamingh chegou ao estuario do río buscando auga doce, o segundo ao mando da expedición, Gerritt Collaert, bautizou ao río debido aos cisnes negros que o habitaban. O centro da cidade e a maioría dos suburbios están situados na chaira costeira do Swan (Swan Coastal Plain), entre o Darling Scarp e o océano Índico. Os chans desta zona son bastante infertiles. A área metropolitana esténdese desde Yanchep ao norte, ata Mandurah ao sur, hai unha distancia de 125 km por estrada. Desde a costa ao oeste, ata Mundaring ao leste, a distancia é duns 50 km por estrada, o que implica que a zona teña unha superficie de máis de 6.100 km².
Os barrios costeiros beneficiáronse da localización costeira da cidade e das limpas praias. Ao leste a cidade está rodeada por unha baixa escarpa chamada Darling Scarp (Escarpa Darling). Xeralmente a cidade atópase sobre un terreo chairo ou ondulado, principalmente debido a gran cantidade de terra areosa e o profunco leito de rocha. A abundancia de area fixo que os australianos occidentais reciban o nome de sandgropers (sand é area en inglés) por parte dos habitantes do resto do país. A área metropolitana de Perth ten dúas concas fluviais ou sistema de drenaxe principais; o primeiro deles formado polo río Swan e o Canning. O segundo polo río Serpentine e o Murray, que descargan na enseada de Peel en Mandurah.
Clima
[editar | editar a fonte]| Datos climáticos para Perth, Western Australia | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mes | Xan | Feb | Mar | Abr | Mai | Xuñ | Xul | Ago | Set | Out | Nov | Dec | Anual |
| Temperatura máxima en °C | 45,8 | 46,2 | 42,4 | 37,6 | 34,3 | 28,1 | 26,3 | 27,8 | 34,2 | 37,3 | 40,3 | 44,2 | 46,2 |
| Media máxima en °C | 31,3 | 31,7 | 29,6 | 25,9 | 22,3 | 19,4 | 18,4 | 19,1 | 20,4 | 23,4 | 26,6 | 29,1 | 24,8 |
| Media diaria en °C | 24,8 | 25,1 | 23,1 | 19,9 | 16,4 | 14,0 | 13,1 | 13,7 | 15,0 | 17,5 | 20,5 | 22,8 | 18,8 |
| Media mínima en °C | 18,2 | 18,4 | 16,6 | 13,8 | 10,5 | 8,6 | 7,7 | 8,3 | 9,6 | 11,5 | 14,3 | 16,4 | 12,8 |
| Temperatura mínima en °C | 8,9 | 8,7 | 6,3 | 4,1 | 1,3 | −0,7 | 0,0 | 1,3 | 1,0 | 2,2 | 5,0 | 7,9 | −0,7 |
| Chuvia media mm | 15,4 | 8,8 | 20,5 | 36,5 | 90,2 | 126,7 | 144,7 | 122,4 | 88,0 | 38,6 | 23,7 | 9,9 | 730,5 |
| Media de días con precipitacións | 2,4 | 2,1 | 4,1 | 6,7 | 11,1 | 15,2 | 16,9 | 15,7 | 15,3 | 8,7 | 6,3 | 3,9 | 108,4 |
| Humidade relativa media (%) (ás 1500) | 39 | 38 | 39 | 46 | 50 | 56 | 57 | 54 | 53 | 46 | 44 | 41 | 47 |
| Media de horas de sol mensuais | 360,6 | 314,9 | 295,5 | 246,0 | 211,7 | 180,6 | 188,4 | 219,8 | 232,4 | 299,8 | 320,4 | 359,4 | 3 229,5 |
| Media de horas de sol diarias | 11,5 | 11,0 | 9,6 | 8,3 | 6,9 | 5,9 | 6,1 | 7,2 | 7,7 | 9,6 | 10,6 | 11,5 | 8,8 |
| Fonte: Bureau of Meteorology[1][2][3] Temperatures: 1993–2015; Extremes: 1897–2015; Rain data: 1876–2012 | |||||||||||||
O clima de Perth é un exemplo clásico dun clima mediterráneo moderado, aínda que recibe moita choiva estacional. Os veráns son quentes e secos en xeral, duran desde fins de decembro a fins de marzo, con febreiro sendo en xeral o mes máis quente do ano. En verán prodúcense choivas esporádica con precipitacións en forma de tormentas de curta duración e en moi raras ocasións con posibilidade de ciclóns tropicais que pode achegar choivas importantes. A temperatura máis elevada xamais rexistrada en Perth foi de 46,2 °C, o 23 de febreiro de 1991. Os invernos son relativamente frescos e bastante húmidos, con moitas choivas aínda que estas foron diminuíndo nos últimos anos. A temperatura máis fría rexistrada foi -0,7 °C, o 17 de xuño de 2006. Aínda que a maioría das precipitacións prodúcese no inverno, os días máis húmidos.
Poboación
[editar | editar a fonte]A poboación de Perth é maioritariamente de ascendencia europea. A cidade foi fundada polos británicos e irlandeses, e as Illas Británicas seguiron sendo case a única fonte de inmigrantes ata mediados do século XX. En 1971 os residentes de orixe británica constituían o 31% da poboación total de Perth.
| Area metropolitana de Perth
Poboación por ano | |
| 1850 | 1 400 |
| 1861 | 3 507 |
| 1871 | 5 007 |
| 1881 | 5 044 |
| 1891 | 8 447 |
| 1901 | 27 553 |
| 1911 | 106 792 |
| 1921 | 154 873 |
| 1933 | 207 440 |
| 1947 | 272 528 |
| 1961 | 420 133 |
| 1971 | 641 800 |
| 1981 | 809 036 |
| 1991 | 1 142 646 |
| 2001 | 1 325 392 |
| 2006 | 1 507 900 |
| 2014 | 2 021 200 |
A mediados do século XX asentáronse un número importante de italianos e gregos. Como Fremantle foi a primeira terra en Australia para moitos buques de emigrantes procedentes de Europa nas décadas de 1950 e 1960, Perth comezou a experimentar unha afluencia diversa que incluíu neerlandeses, alemáns, croatas, serbios, polacos, checos, rusos, macedonios e moitos outros.
Máis recentemente, a inmigración a grande escala chegada por vía aérea e procedente do Reino Unido contribuíu a que Perth teña a maior proporción de residentes de orixe británica entre todas as cidades de Australia. Segundo o censo de 2001, 23,5 % dos residentes no distrito de Joondalup da cidade naceron no Reino Unido, seguidos de cerca por Rockingham no sur con 19,8 %. A proporción de orixe británica na área metropolitana de Perth no seu conxunto en 2001 foi 12,4 %, ou 164.488 persoas. Isto é significativamente máis alto que a proporción nacional, que é do 5,5 %.
Moitos dos inmigrantes (32.544 ou 2,5 % en 2001) son procedentes de Nova Zelandia, debido ao feito de que os neozelandeses, a diferenza doutros estranxeiros, están comprendidos dentro dos visados de 'categoría especial', que lles permiten vivir e traballar en Australia con moi poucas restricións.
Perth ten tamén importantes comunidades de inmigrantes doutras partes de Europa; os italianos son o terceiro grupo máis grande de inmigrantes, xa que a súa cifra ascende a 20.611 (ou o 1,6 %) en 2001.
Nas últimas tres décadas, o sueste de Asia converteuse nunha fonte cada vez máis importante de emigrantes, con importantes comunidades de Malaisia, Vietnam, Singapur, Hong Kong, China ou a India. A comunidade india inclúe un importante número de parsis que inmigraron desde Bombai, xa que Perth é a cidade australiana máis próxima á India.
Outra onda recente de chegadas inclúe a minorías europeas da África meridional. Moitos anglo-afrikaners e africanos de Suráfrica e Zimbabwe emigraron a Perth durante os anos 1980 e 1990, ata o punto de que a cidade foi descrita como "a capital de Australia do Sur dos africanos no exilio". Un dos senadores do estado, Andrew Murray, emigrou de Zimbabwe en 1989.
Goberno
[editar | editar a fonte]
Perth, en tanto que capital do Estado, alberga a sede do Parlamento de Australia Occidental, así como do Goberno de Australia Occidental. En virtude da nova dun voto, dun valor das leis de escanos en zonas da cidade e o país será aproximadamente de igual tamaño da poboación, o que significa que 34 da Asemblea Lexislativa de 57 escanos basearase en Perth na próxima elección estatal. Perth está representada por 11 escanos na Cámara de Representantes Federal. A área metropolitana divídese en máis de 30 órganos de goberno locais.
A Corte Suprema de Australia ou Tribunal Superior de Australia celebra regularmente sesións en Perth, con operacións permanentes do Tribunal Federal. O máis alto tribunal de Australia Occidental en virtude da lei, o Tribunal Supremo, ten a súa sede en Perth, xunto co de Distrito, o de Familia e os tribunais de maxistrados.
O Plan da Rexión Metropolitana (MRS) é o plan de terras que abarca a rexión metropolitana de Perth. Trátase dun gran plan de urbanismo para o uso da terra na área metropolitana. O MRS estivo en funcionamento desde 1963 e proporciona a base xurídica para a planificación na rexión metropolitana de Perth.
Educación
[editar | editar a fonte]Perth é fogar de catro universidades públicas e unha universidade privada. Respectivamente, son a Universidade de Australia Occidental, a Universidade de Murdoch, a Universidade de tecnoloxía de Curtin, a Universidade Edith Cowan e a Universidade de Notre Dáme.
A Universidade de Australia Occidental, a cal foi fundada de 1911[4], é recoñecida como unha das institucións líderes en investigación no continente. A monumental arquitectura neoclásica da universidade, a maioría da cal está realizada en pedra calcaria, é un notable destino turístico na cidade.
A Universidade de tecnoloxía de Curtin é a universidade máis grande por poboación estudantil de oeste de Australia. Foi coñecida desde a súa fundación en 1966 ata 1986, como o Instituto de Tecnoloxía de Australia Occidental ata que se amalgamó* coa Escola de Minas Australiana Occidental e o Instituto Muresk.
A Universidade de Murdoch foi establecida na década de 1970 e é o campus xeograficamente máis grande de Australia, con 2,27 km², o necesario para acomodar a única escola de veterinaria de Australia Occidental.
A Universidade Edith Cowan foi establecida a principios da década de 1990 a partir da existente Western Australian College of Advanced Education, a cal á súa vez foi formada na década de 1970 a partir dos existentes colexios de proferores en Claremont, Churchlands, e Mount Lawley. Actualmente incorpora a Western Australian Academy of Performing Arts.
A Universidade de Notre Dáme de Australia foi establecida no ano 1990. Foi establecida como unha universidade católica cun campus principal en Fremantle e un gran campus en Sydney. É a única universidade do oeste de Australia cun campus noutra cidade australiana maior. O seu campus en Fremantle está no lado oeste de Fremantle entre edificios históricos construídos na década de 1980, dándolle a Notre Dáme unha atmosfera de universidade europea. Notre Dáme está afiliada coa Universidade de Notre Dáme en Indiana Estados Unidos). É tamén parte da universidade máis grande en Australia.
Os institutos de educación técnica provén adestramento vocacional, incluíndo cursos a nivel de diploma. Estes institutos foron formados na década de 1970 para prover cursos técnicos previamente ofrecidos por outras universidades.
Deportes
[editar | editar a fonte]O Perth Glory FC, é un equipo de fútbol da cidade de Perth, fundado en 1996 e xoga na A-League.
Cidades irmandadas
[editar | editar a fonte]
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ Western Australian Climate Services Centre (Bureau of Meteorology) (Xaneiro de 2013). "Perth Metro Climate Averages" (PDF). Consultado o 20 de outubro de 2013.[Ligazón morta]
- ↑ Western Australian Climate Services Centre (Bureau of Meteorology) (Xaneiro de 2013). "Perth Metro Climatic Extremes" (PDF). Consultado o 20 de outubro de 2013.[Ligazón morta]
- ↑ "Climate statistics for Perth Metro". Bureau of Meteorology. Consultado o 2 de setembro de 2015.
- ↑ "Visitors - History of the University". Arquivado dende o orixinal o 08 de febreiro de 2007. Consultado o 08 de marzo de 2008.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte] |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Perth  |
