1996
1996 (MCMXCVI) waor e sjrikkeljaor wat begós mit maondig op de Gregoriaanse kalender.
Gebäörtenisse
[bewirk | brón bewèrke]- jannewarie
- 1 - 't Eiland Curaçao weurt beperk zelfbesteur binne de Nederlandse Antille gegönd.
- 8 - E Zaïrees vleegmesjien stort neer op 'ne merret in Kinshasa.
- 20 - Yasser Arafat weurt tot president vaan de Palestiense Autoriteit gekoze.
- fibberwarie
- 9 - De IRA beïndeg zie bestaand mèt 'nen aonslaag in Londe.
- 10 - Veur 't iers versleit 'ne sjaakcomputer (Deep Blue) 'ne sjaakgroetmeister (Garri Kasparov).
- miert
- 15 - Vleegmesjienbouwer Fokker geit failliet.
- 19 - De Bosnische stad Sarajevo weurt hereineg. De boetewieke waore in de oorlogjaore door Serviërs ingenómme.
- april
- 27 - De Schiermonnikoogse polieskorpschef René Lancee weurt gearresteerd op, nao later bliek, valse besjöldeging vaan inces.
- mei
- Benjamin Netanyahu versleit Simon Peres in de Israëlische verkezinge.
- 27 - 't Conflik in Tsjetsjenië weurt bevrore mèt 'ne waopestèlstand.
- juni
- 10 - In Noord-Ierland beginne vreisoonderhandelinge, zonder Sinn Féin.
- juli
- 5 - Sjaop Dolly, 't ierste gekloond zoegdier, weurt gebore. Pas op 22 fibberwarie 1997 zal dit feit bekind gemaak weure.
- 8 - De Zwitserse tennisster Martina Hingis weurt mèt vieftien jaor de jungste tennis(st)er oets die Wimbledon wint.
- 17 - 'ne Boeing 747 oontplof bove zie bij New York.
- augustus
- 13 - De Belzje crimineel Marc Dutroux weurt gearresteerd.
- 28 - Prins Charles en Prines Diana sjeie officieel vaanein.
- september
- oktober
- november
- 5 - Zittende president Bill Clinton vaan de Vereinegde Staote versleit de Republiekeinse kandidaot Bob Dole in de presidentsverkezinge.
- december
Nobelprieze
[bewirk | brón bewèrke]- Natuurkunde: David Lee, Douglas Osheroff en Robert Coleman Richardson "um hun oontdèkking vaan superfluïditeit bij helium-3.
- Sjemie: Robert Curl, Harry Kroto en Richard Smalley "um hun oontdèkking vaan fullerene."
- Geneeskunde: Peter C. Doherty en Rolf M. Zinkernagel "um hun oontdèkkinge umtrint de specificiteit vaan immuundefensie door celle."
- Literatuur: Wysława Szymborska "veur poëzie die mèt ironische percizie de historische en biologische contex in fragminte vaan minseleke wèrkelekheid tot leve liet koume."
- Vrei: Carlos Filipe Ximenes Belo en José Ramos-Horta "veur hun werk aon 'n ierleke en vreidzaam oplossing vaan 't conflik in Oos-Timor."
- Economie: James Mirrlees en William Vickrey "um hun fundamenteel bijdrage aon de economische theorie vaan prikkele oonder asymmetrische informatie."
Films
[bewirk | brón bewèrke]- Trainspotting
- Fargo
- Gabbeh
- Trois vies et une seule mort
- Shine
- Scream
- Secrets & Lies
- The English Patient
- Lone Star
- Breaking the Waves
- Independence Day
Gebore
[bewirk | brón bewèrke]- 5 juli - Dolly, gekloond sjaop (gestorve 2003)
- 6 juli - Celia Barquín, Spaonse golfster (gestorve 2018)
- 4 oktober - Sevn Alias, Nederlandse rapper
Gesjtorve
[bewirk | brón bewèrke]- 8 jannewarie - François Mitterand, Franse politicus (79)
- 2 fibberwarie - Gene Kelly, Amerikaansen acteur (83)
- 16 fibberwarie - Jules de Corte, Nederlandse muzikant (71)
- 13 miert - Herman Renz, Nederlandse circusdirecteur (29)
- 31 mei - Timothy Leary, Amerikaanse psycholoog (75)
- 4 juni - Leen Jongewaard, Nederlandsen acteur (69)
- 15 juni - Ella Fitzgerald, Amerikaanse zengeres (79)
- 15 juni - Piet Bambergen, Nederlandsen acteur (65)
- 3 juli - Pim Jacobs, Nederlandse pianis (61)
- 23 augustus - Jurriaan Andriessen, Nederlandse componis (70)
- 29 augustus - Thera de Marez Oyens, Nederlandse componiste (63)
- 13 september - Tupac Shakur, rapper (25)
- 24 september Jannes van der Wal, Nederlandsen dammer (39)
- 1 oktober - Alfred Vogel, Zjwitsersen dokter (93)
- 20 december - Carl Sagan, Amerikaansen astronoom (62)