Ibrahim Haszim
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| 9. Premier Emiratu Transjordanii | |
| Okres |
od 18 października 1933 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| 12. Premier Emiratu Transjordanii | |
| Okres |
od 19 maja 1945 |
| Poprzednik | |
| Następca |
Samir ar-Rifa’i |
| 22. Premier Jordanii | |
| Okres |
od 21 grudnia 1955 |
| Poprzednik | |
| Następca |
Samir ar-Rifa’i |
| 25. Premier Jordanii | |
| Okres |
od 1 lipca 1956 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| 29. Premier Jordanii | |
| Okres |
od 24 kwietnia 1957 |
| Poprzednik | |
| Następca |
Samir ar-Rifa’i |
Ibrahim Haszim, arab. إبراهيم هاشم (ur. 1878, zm. 14 czerwca 1958) – jordański polityk, prawnik i dyplomata, kilkakrotny premier Jordanii, zamordowany w Bagdadzie podczas zamachu stanu, który obalił iracką monarchię.
Dzieciństwo i młodość
[edytuj | edytuj kod]Haszim urodził się w mieście Nablus, położonym w Palestynie (wówczas w Imperium osmańskim). W 1910 ukończył studia prawnicze w Stambule[1].
Początek kariery zawodowej
[edytuj | edytuj kod]Po zakończeniu studiów został doradcą prokuratora w Bejrucie, a następnie sędzią okręgowym w Jaffie.
Podczas I wojny światowej w 1915 wstąpił do tureckiej armii. Po zakończeniu wojny zamieszkał w Damaszku i rozpoczął pracę w pierwszym arabskim rządzie Syrii. W latach 1919–1921 wykładał prawo na Uniwersytecie Damasceńskim. Syryjski król Fajsal I mianował go członkiem Sądu Apelacyjnego.
W 1921 wyjechał z francuskiego Mandatu Syrii i Libanu do brytyjskiego Mandatu Palestyny. W 1921 powstał tam Emirat Transjordanii. W maju 1922 Haszim został członkiem Rady Doradców Ministerstwa Sprawiedliwości, a 1 lutego 1923 objął stanowisko Prokuratora Generalnego. W 1922 emir Abd Allah powierzył mu urząd ministra sprawiedliwości Transjordanii[1].
Kariera polityczna
[edytuj | edytuj kod]W latach 1933–1938 Ibrahim Haszim został premierem Transjordanii, pełniąc jednocześnie obowiązki ministra sprawiedliwości i szefa Sądu Najwyższego Emiratu Transjordanii[2]. Z urzędu odszedł wskutek konfliktu z konsulem Wielkiej Brytanii[1]. Haszim nie sprzeciwiał się jednak dominacji brytyjskiej nad Transjordanią, a jako premier omawiał z brytyjskimi doradcami szereg problemów bieżącej polityki państwowej, przede wszystkim te związane z finansami (większe wydatki emiratu musiały być akceptowane przez Brytyjczyków)[3]. W 1945 ponownie został ministrem sprawiedliwości Transjordanii, a w 1946, gdy emirat uzyskał pełną suwerenność, po raz drugi stanął na czele rządu. Dymisję ze stanowiska złożył po roku, nie zgadzając się z założeniami traktatu o przyjaźni między Jordanią a Turcją. Po raz trzeci został premierem 21 grudnia 1955, pozostał na urzędzie jednak tylko do 1 stycznia 1956[1]. Był to gabinet przejściowy, powołany po dymisji Hazzy al-Madżalego i gwałtownych zamieszkach, których uczestnicy, zwołani przez jordański oddział partii Baas, Partię Narodowych Socjalistów i inne organizacje lewicowe, protestowali przeciwko planom wstąpienia Jordanii do Paktu Bagdadzkiego. Haszim oficjalnie ogłosił odstąpienie Jordanii od tych planów[4].
Po raz ostatni został premierem Jordanii 25 kwietnia 1957, po wprowadzeniu przez króla Husajna stanu wyjątkowego, którego celem była pacyfikacja jordańskiej lewicy, polityków pronaserowskich oraz niechętnych monarchii organizacji palestyńskich, a w konsekwencji umocnienie osłabionej, niepopularnej monarchii haszymickiej. Rząd Haszima, w pełnym porozumieniu z królem, przybrał zdecydowanie prozachodnią orientację. Jordania opowiedziała się za bliską współpracą ze Stanami Zjednoczonymi, przeciwko krajom Bliskiego Wschodu rządzonym przez lewicę, poprawiła także swoje stosunki z Arabią Saudyjską i Irakiem. Stany Zjednoczone od 1957 przekazywały Jordanii znaczne sumy, które stopniowo zastąpiły dotacje brytyjskie[5].
14 lutego 1958 proklamowana została federacja Jordanii i Iraku, dwóch państw rządzonych przez Haszymitów[6]. Haszim został wicepremierem wspólnego rządu obu krajów[1]. W celu przeprowadzenia rozmów dotyczących szczegółów funkcjonowania unii, Haszim udał się do Bagdadu razem z ministrem obrony Sulajmanem Tukanem i wiceministrem spraw zagranicznych Chlusim al-Hairim. Ich delegacja została zaatakowana przez rewolucjonistów, występujących przeciwko monarchii irackiej, w pobliżu portu lotniczego w Bagdadzie. W zamachu zginęli Haszim i Tukan[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e red. Lentz H.: Heads of States and Governments Since 1945. London: Routledge, 2014, s. 468. ISBN 978-1-134-26490-2.
- ↑ N.H. Aruri: Jordan: A Study in Political Development (1923-1965). Springer, 1972. ISBN 978-90-247-1217-5.
- ↑ Wróblewski B.: Jordania. Warszawa: TRIO, 2011, s. 66–67. ISBN 978-83-7436-276-4.
- ↑ Wróblewski B.: Jordania. Warszawa: TRIO, 2011, s. 131–132. ISBN 978-83-7436-276-4.
- ↑ Wróblewski B.: Jordania. Warszawa: TRIO, 2011, s. 142–143. ISBN 978-83-7436-276-4.
- ↑ Wróblewski B.: Jordania. Warszawa: TRIO, 2011, s. 144. ISBN 978-83-7436-276-4.
- ↑ Harris M. Lentz: Heads of States and Governments: A Worldwide Encyclopedia of Over 2,300 Leaders, 1945 Through 1992. McFarland, 1994. ISBN 978-0-89950-926-6.
