Skandiom
Un elfenn gimiek eo ar skandiom ; Sc eo e arouez kimiek, 21 e niver atomek ha 44,956 e dolz atomek. Ur metal ardreuzat eo ar skandiom.
| |||
|---|---|---|---|
| Kalkiom – Skandiom – Titaniom | |||
| |||
|
| |||
| Niver atomek | 21 | ||
| Rummad kimiek | Metal ardreuzat | ||
| Strollad | 3 | ||
| Trovezh | 4 | ||
| Aozadur elektronek | [Ar] 3d1 4s2 | ||
| Niver oksidadur | + 3 | ||
| Tredanleiegezh | 1,36 | ||
| Skin atomek | 160,6 | ||
| Tolz atomek | 44,955912 ± 0.000006 | ||
 | |||
 | |||
| |||
E 1879 e voe dizoloet dre zielfenniñ mein deuet eus Skandinavia, alese e anv[1].
Ur metal ardreuzat eo ar skandiom, a gaver war an Douar er gwiskadoù metaloù rouez hag uraniom kemmesket. Nebeut a vengleuzioù skandiom zo er bed : Sina, Kazakhstan, Rusia hag Ukraina eo ar broioù kenderc'her pennañ[2].
Istor
kemmañDmitriy Mendeleyev en devoa rakwelet 1869 e vije un elfenn he zolz atomek etre 40 ha 48, a voe dizoloet e 1879 eta gant ar c'himiour svedat Lars Fredik Nilson hag e skipailh. War a hañval ne ouie ket Lars F. Nilson diwar-benn diougan D. Mendeleyev, a voe kelaouet gant ar c'himiour svedat all Per Teodor Cleve.
Perzhioù
kemmañKimiek
kemmañUr metal blot neuz an arc'hant dezhañ eo ar skandiom. Da arvelen pe arroz e tro e liv pa vez lezet en aer. Gallout a ra kemmañ liv ha dileizhañ en darn vuiañ eus an trenkennoù. Aes eo da leskiñ. Hidrogen a ro pa vez mesket gant dour.
Izotopoù
kemmañ45Sc (44,956 u) hepken a gaver en natur.
Trizek izotop zo bet kavet, eus 38Sc betek 47Sc, ar re stabilañ o vezañ 46Sc (83,8 devezh e hanter-vuhez), 47Sc (3,35 devezh) ha 48Sc (43,7 eurvezh).
Arver
kemmañKendeuzadoù skandiom-aluminiom a vez implijet er sevel kirri-nij hag egorlistri abalamour ma 'z int kalet ha skañv ; titaniom a vez arveret muioc'h evelato dre ma 'z eo marc'hatmatoc'h.
Lod bizhier baseball ha marc'hoù-houarn a zo graet gant kendeuzadoù Al-Sc enno. E lod pistolennoù ez eus ivez.
Kleuzeurioù (lampoù) a ro gouloù par da hini an Heol a reer dre veskañ skandiom gant elfennoù all.
Daveennoù
kemmañ- (en) American Chemical Society
- (br) (fr) AN NOALLEG Yann-Baol, Geriadur ar Gimiezh, Preder, Plomelin, 2008 (ISBN 978-2-901383-69-7) • En-linenn
- (br) (fr) AN NOALLEG Yann-Baol, Geriadur ar Fizik, Preder, Plomelin, 2006 (ISBN 978-2-901383-64-2) • En-linenn
- (fr) Annales de chimie et de physique, Gallica / Bibliothèque nationale de France
- (en) Atomic weights of the elements 2007 (IUPAC Technical Report) Pure an Applied Chemistry
- (en) Atomic Weights and Isotopic Compositions for All Elements National Institute of Standards and Technology
- (fr) Bureau de Recherche Géologique et Minière (BRGM)
- (en) CONSIDINE Glenn D., Van Nostrand's Encyclopedia of Chemistry, Wiley-Interscience, 2005 (ISBN 978-0-471-61525-5)
- (fr) DEPOVERE Paul, La classification périodique des éléments — La merveille fondamentale de l'Univers, De Boeck, Brussels, Belgia, 2002 (ISBN 978-2-8041-4107-3)
- (en) EMSLEY John, Nature's Building Blocks — An A-Z Guide to the Elements, Oxford University Press, 2001 (ISBN 978-0-19-850341-5)
- Geriadur brezhoneg An Here, Plougastell-Daoulaz, 2001 (ISBN 978-2-86843-236-0)
- ÉTIENNE Guy, Geriadur ar Stlenneg, Preder, 1996 (ISBN 978-2-901383-14-7)
- (en) HOLDEN Norman, History of the Origin of the Chemical elements and Their Discoverers, New York, 2001 • Brookhaven National Laboratory
- (en) International Union of Pure and Applied Chemistry (IUPAC)
- (en) Joint Institute for Nuclear Research (ОИЯИ e Dubna)
- (en) LIDE David R., CRC Handbook of Chemistry and Physics - 88th Edition, CRC Press,2007 (ISBN 978-0-8493-0488-0)
- (en)National Nuclear Data Center
- (en) Royal Society of Chemistry
- (en) STWERTKA Albert, A Guide to the Elements, Oxford University Press, 1996 (ISBN 978-0-19-508083-4)
- (en) Webelements
Notennoù
kemmañ- ↑ (en) EMSLEY John, Nature's Building Blocks : An A-Z Guide to the Elements, Oxford University Press, 2003 (ISBN 978-0-19-850340-8)
- ↑ United States Geological Survey (en) Liamm oberiant 13 HER 12
| Kimiezh | Elfennoù kimiek |
|---|
|
Rolloù hervez an arouez ~ hervez an anv •
Taolenn beriodek |