Gaan na inhoud

Y-chromosoom

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Die Y-chromosoom is een van twee geslagschromosome in soogdiere, insluitend die mens, en baie ander diere. Die ander een is die X-chromosoom. Y is ’n kort chromosoom met min oorerflike inligting, maar dit is die geslagsbepalende chromosoom in baie spesies, aangesien die teenwoordigheid of afwesigheid van Y bepaal of die dier se geslag manlik of vroulik is. Die Y-chromosoom in soogdiere bevat die geen SRY, wat testis-ontwikkeling en ander manlike eienskappe tot gevolg het.

Elke gesonde mens het 23 paar chromosome: 22 paar outosome en een paar geslagschromosome. Wanneer iemand een Y en een X het (46,XY), is hy manlik; vroue het twee X-chromosome (46,XX). Die 46 dui die getal chromosome aan (23 paar).

Oorerwing en afwykings

[wysig | wysig bron]

Die vader bepaal die geslag van ’n kind. Sy spermselle bevat óf ’n Y- óf ’n X-chromosoom. Omdat die moeder twee X-chromosome het, bevat al haar eierselle ’n X-chromosoom. Ná bevrugting bevat die bevrugte eiersel dus óf twee X-chromosome óf een Y- en een X-chromosoom. In die eerste geval (XX) is dit ’n dogtertjie en in die tweede geval (XY) ’n seuntjie.

Daar is baie X-verwante oorerflike aandoenings. Dikwels kom dié aandoenings net in mans voor omdat vroue twee X-chromosome het en dus nie die siekte ontwikkel nie, of net ’n ligter vorm daarvan kry. ’n Voorbeeld is hemofilie A.

Ook Y-verwante aandoenings kom voor. Een daarvan is die Sindroom van Swyer,[1] waarby die SRY-geen ontbreek (46,XY,SRY-). Dan sal die embrio, ondanks die aanwesigheid van ’n Y-chromosoom, uiterlik tot ’n dogtertjie ontwikkel. Dieselfde gebeur as daar een X is en geen Y nie (45,X0) (Sindroom van Turner).

Verwysings

[wysig | wysig bron]

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy