Əliyar bəy Haşımbəyov

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Əliyar bəy Haşımbəyov
16 mart 1919 – Avqust 1919
ƏvvəlkiBəhram xan Naxçıvanski
SonrakıSəməd bəy Cəmillinski
26 iyun 1918 – 16 mart 1919
Əvvəlkivəzifə təsis olundu
SonrakıMəhəmməd bəy Şahmalıyev
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 8 mart 1856(1856-03-08)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 29 may 1920(1920-05-29) (64 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi siyasi repressiya
Fəaliyyəti zabit
Hərbi xidmət
Mənsubiyyəti Rusiya imperiyası
Qoşun növü artilleriya[d]
Rütbəsi general-mayor
Təltifləri 3-cü dərəcəli "Müqəddəs Vladimir" ordeni 4-cü dərəcəli "Müqəddəs Vladimir" ordeni 2-ci dərəcəli "Müqəddəs Anna" ordeni 2-ci dərəcəli "Müqəddəs Stanislav" ordeni 3-cü dərəcəli "Müqəddəs Stanislav" ordeni

Əliyar bəy Haşımbəyov (8 mart 1856, Bakı – 29 may 1920, Nargin adası, Abşeron rayonu) — Rusiya imperator ordusunda general-mayor (6.12.1908),[1] Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti mövcud olduğu illərdə daxili işlər nazirinin müavini, Zaqatalanın 1-ci qubernatoru (1918–1919). Qars vilayəti qubernatorunun köməkçisi.[2]

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ailəsi XIX əsrin əvvəllərində Dərbənddən Bakıya köçmüşdür. 1856-cı il, 8 mart tarixində Bakı şəhərində anadan olmuşdur. İlk təhsilini ədadiyə (realnı) məktəbində alan Əliyar bəy 1871-ci ildə Tiflisdəki hərbi-piyada məktəbinə daxil olmuşdur.

Rus orudusunda xidməti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1918-ci ildən artilleriya qoşunlarının piyada hissələrində xidmətə başlamışdır. Hərbi xidmətinin otuzuncu ilində — 1908-ci il dekabrın 6-da general-mayor kimi yüksək rütbəyə layiq görülmüşdür. Həmin il Qars vilayətinin hərbi rəisi təyin olunmuşdur.

Birinci dünya müharibəsində

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əliyar bəy Birinci dünya müharibəsində üçüncü Qafqaz araba-kravan briqadasının komandiri olmuşdur. 1917-ci ildə istefaya çıxmışdır.

AXC dövründə xidməti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1918-ci ildə Əliyar bəy Azərbaycan Milli ordusunda könüllü xidmətə başlamış, bir müddət Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Daxili İşlər Nazirinin müavini vəzifəsində işləmişdir. O, 1919-cu ildə Azərbaycan Xalq Cumhiriyyətinin Hərbi İndendant İdarəsinin rəisi vəzifəsində xidmət göstərmiş, 1919-cu ildə Zaqatala quberniyasının general-qubernatoru olmuşdur.

16 mart 1919-cu il tarixində Azərbaycan hökuməti tərəfindən alınan qərarla Zaqatalanın qubernatoru general Əliyar bəy Haşımbəyov general-qubernator, Kərim xan İrəvanski hərbi, Bəhram xan Naxçıvanski isə mülki işlər üzrə general-qubernatorun müavin təyin edildilər. Hacı Mehdi Bağırov isə vəzifəsindən azad edilmiş sayıldı.[3]

Azərbaycanın 1920-ci il 28 aprel tarixində işğalından sonra təqib olunmuş, sovet hakimiyyətinin əsas cəza orqanlarından biri-XI ordunun Xüsusi şöbəsinin rəisi, cəllad Semyon Andreyeviç Pankratovun rəhbərlik etdiyi Fövqəladə Komissiya (FK-ÇK) tərəfindən həbs olunmuş, istintaq işgəncələrinə məruz qalaraq Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətinin bir qrup xadimi sırasında respublika Ali İnqilabi Tribunalının (sədri Teymur Əliyev idi) hökmü ilə 1920-ci il mayın 29-da gecə saat 2-də Nargin adasında güllələnmişdi.[4][5]

Ailəsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Onun babası general Hacı Yusif xan Tahir bəy oğlu Yusifxanov Kürə nahiyəsinin hakimi, atası Mehdiqulu bəy Qərbi Tabasaran naibi olmuşdur.

Mükafatları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ordudakı qüsursuz xidmətinə görə aşağıda qeyd olunan orden və medallarla təltif edilmişdir:

Mənbə

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Азербайджанская Демократическая Республика: 1918–1920: законодательные акты. Azərbaycan Nəşriyyatı. 1998. 560.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Гашим-Беков Алиар Мехтиевич" Arxivləşdirilib 2011-12-10 at the Wayback Machine — regiment.ru . Retrieved 29 July 2013.
  2. ↑ "Кавказоведческие разыскания. Ш. М. Хапизов. Закатальский округ 1917–1921 гг.: между Дагестаном, Грузией и Азербайджаном. C. 223. Тбилиси. 2011/" (PDF). 2016-04-19 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2016-04-09.
  3. ↑ Qanunverici aktlar, 1998. səh. 472
  4. ↑ Şəmistan Nəzirli — Arxivlərin sirri açılır. Bakı: "Elm" nəşriyyatı, 1999. Arxivləşdirilib 2022-05-25 at the Wayback Machine
  5. ↑ ""Azadlıq" radiosunda "Güllələnmiş generallar" dastanı — Əlyar bəy Haşımbəyov". 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-05-09.
  6. ↑ "Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. İki cildə. I cild. Bakı: Lider nəşriyyatı, 2004, s. 418" (PDF). 2020-10-13 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2018-03-03.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Əliyar_bəy_Haşımbəyov&oldid=7272207"