Wikipedia:Na današnji dan/septembar

januar - februar - mart - april - maj - juni - juli - august - septembar - oktobar - novembar - decembar

Danas je petak, 3. januar 2025

1. septembar

1557 – Umro Jacques Cartier, francuski istraživač (na slici).
1651 – Rođena Natalija Kirilovna Nariškina, ruska carica.
1939 – Njemačka izvršila invaziju na Poljsku, čime je počeo Drugi svjetski rat.
1969 – Mladi pukovnik Gaddafi preuzeo vlast u Libiji.
2004 – Čečenski pobunjenici uzeli između 1.000 i 1.500 talaca, većinom djece, u školi u Beslanu u Sjevernoj Osetiji tražeći puštanje pobunjenika iz zatvora u susjednoj Ingušetiji i nezavisnost Čečenije od Rusije.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

2. septembar

1752 – Na osnovu odluke Britanskog parlamenta, u Velikoj Britaniji i njenim kolonijama julijanski kalendar zamijenjen gregorijanskim. 2. septembar bio je posljednji dan po julijanskom.
1910 – Rođen Skender Kulenović, bh. književnik.
1937 – Umro Pierre de Coubertin (na slici), francuski pedagog, historičar i pokretač modernih Olimpijskih igara.
1945 – Na američkom ratnom brodu Missouri potpisana kapitulacija Japana. Time je službeno završen Drugi svjetski rat.
1996 – Održani prvi poslijeratni izbori u Bosni i Hercegovini.
2007 – Umro Safet Isović, jedan od najboljih interpretatora sevdalinke.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

3. septembar

301 – Osnovan San Marino (grb na slici), najstarija republika na svijetu, koja postoji i danas.
1189 – U Vestminsterskoj opatiji okrunjen engleski kralj Rikard I, poznat kao "Lavlje srce".
1875 – Rođen Ferdinand Porsche, osnivač kompanije Porsche.
1883 – Umro Ivan Turgenjev, ruski književnik.
1943 – Prvi put u toku Drugog svjetskog rata Saveznici se iskrcali na italijansku obalu.
1967 – "Dan H" u Švedskoj: preko noći promijenjeno pravilo o vožnji lijevom stranom ulice.
2004 – Upadom ruskih snaga sigurnosti u školu završena je talačka kriza u Beslanu; više od 300 talaca izgubilo je život.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

4. septembar

1824 – Rođen Anton Bruckner, austrijski kompozitor.
1870 – Francuska postala republika. Okončana vladavina Napoleona III (na slici).
1878 – Austro-Ugarska vojska zauzela Tešanj.
1972 – Američki plivač Mark Spitz osvojio 7. zlatnu medalju na Olimpijskim igrama u Münchenu.
2006 – Od posljedica uboda raže umro Steve Irwin, australijski zoolog i TV-zvijezda.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

5. septembar

1187 – Rođen Luj VIII, francuski kralj.
1735 – Rođen Johann Christian Bach, njemački kompozitor (na slici).
1857 – Umro Auguste Comte, francuski matematičar i filozof, osnivač sociologije.
1869 – Položen kamen temeljac za dvorac Neuschwanstein.
1939 – Drugi svjetski rat: SAD objavljuju svoju neutralnost u ratu.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

6. septembar

1566 – Umro Sulejman I Veličanstveni (na slici), sultan Osmanlijskog Carstva.
1776 – Uragan pogodio Guadeloupe, usmrtivši više od 6.000 ljudi.
1957 – U Londonu bez rezultata završio rad UN-ove komisije za razoružanje.
1958 – Tunis i Maroko pristupili Arapskoj ligi.
1963 – Rođen Husnija Kamberović, bosanskohercegovački pisac i historičar.
2007 – Umro Luciano Pavarotti, italijanski tenor.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

7. septembar

1191 – Treći krstaški rat: Bitka kod Arsufa - Rikard Lavlje Srce porazio Salahudina.
1533 – Rođena Elizabeta I (na slici), engleska kraljica.
1566 – Umro Sulejman Zakonodavac, osmanlijski sultan.
1907 – Umro Sully Prudhomme, francuski književnik.
2005 – Održani prvi predsjednički izbori u Egiptu.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

8. septembar

Međunarodni dan pismenosti

1380 – U bici na Kulikovom polju u blizini Dona ruske snage pod zapovjedništvom Dimitrija Donskog ostvaruju prvu veliku pobjedu protiv Mongola iz Zlatne horde.
1779 – Rođen Mustafa IV, sultan Osmanlijskog carstva.
1941 – Drugi svjetski rat: počela opsada Lenjingrada.
1943 – Objavljena bezuvjetna kapitulacija Italije u Drugom svjetskom ratu.
1949 – Umro Richard Strauss (na slici), njemački kompozitor.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

9. septembar

1737 – Rođen Luigi Galvani, italijanski ljekar i fizičar.
1776 – Kontinentalni kongres uveo službeni naziv "Sjedinjene Američke Države" umjesto "Ujedinjene kolonije".
1892 – Edward Emerson Barnard otkrio Jupiterov satelit Amalteju.
1976 – Umro Mao Zedong (na slici), kineski političar, revolucionarni vođa i državnik.
1991 – Tadžikistan proglasio nezavisnost od SSSR-a.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

10. septembar

1885 – Rođena Dora Pejačević, hrvatska kompozitorka.
1943 – Drugi svjetski rat: Njemačke snage otpočele okupaciju Rima.
1968 – Rođen Guy Ritchie, britanski režiser, scenarist i filmski producent.
1974 – Gvineja-Bisau stekla nezavisnost od Portugala.
1983 – Umro Felix Bloch (na slici), švicarsko-američki fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1952.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

11. septembar

1683 – Počela bitka kod Beča.
1943 – Drugi svjetski rat: Njemačke snage okupiraju Korziku i Kosovo.
1960 – Rođen Predrag Nikolić, bosanskohercegovački šahovski velemajstor.
2001 – Umro Atif Purivatra, teoretičar evolucije bošnjačkog nacionalnog identiteta.
2001 – Napad na Svjetski trgovački centar (na slici) u New Yorku i Pentagon.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

12. septembar

490. p. n. e – Atina porazila Perziju u Bici kod Maratona.
1848 – Švicarska postala federalna država.
1897 – Rođena Irène Joliot-Curie, francuska hemičarka i dobitnica Nobelove nagrade za hemiju 1935.
1962 – Rođen Dino Merlin, bh. kantautor.
2003 – Umro Johnny Cash (na slici), američki pjevač i gitarist.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

13. septembar

1598 – Umro Filip II, kralj Španije.
1788 – New York City proglašen prvom federalnom prijestonicom SAD-a. Grad su 1626. osnovali holandski doseljenici i nazvali ga Novi Amsterdam.
1819 – Rođena Clara Schumann (na slici), njemačka pijanistica.
1955 – SSSR i Zapadna Njemačka uspostavili diplomatske odnose.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

14. septembar

1760 – Rođen Luigi Cherubini, italijanski kompozitor.
1812 – Francuske trupe pod Napoléonom ušle u Moskvu.
1901 – Umro William McKinley (na slici), američki političar, 25. predsjednik SAD-a.
1992 – Vijeće sigurnosti UN-a usvojilo rezoluciju o povećanju broja i proširenju mandata međunarodnih mirovnih snaga u Bosni i Hercegovini.
1996 – U Bosni i Hercegovini održani prvi opći izbori poslije potpisivanja mirovnog sporazuma u Daytonu u decembru 1995.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

15. septembar

1254 – Rođen Marco Polo (na slici), venecijanski trgovac i putopisac.
1584 – Okončana izgradnja palače El Escorial sjeverno od Madrida.
1916 – U Prvom svjetskom ratu prvi put u historiji upotrijebljeni tenkovi.
1928 – Škotski biolog Alexander Fleming slučajno otkrio penicilin.
1995 – Armija RBiH zauzela Bosanski Petrovac i Ključ.
2006 – Umrla Oriana Fallaci, italijanska novinarka i spisateljica.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

16. septembar

681 – U bizantijskoj prijestonici Konstantinopolju, pod pokroviteljstvom cara Konstantina IV, zaključen Šesti vaseljenski sabor.
1908 – Beč i Moskva sporazumjeli se da se Austro-Ugarska ne protivi otvaranju Bosfora za ruske brodove, a Rusija austro-ugarskoj aneksiji Bosne i Hercegovine, čime je okončana aneksiona kriza.
1936 – Umro hafiz Ibrahim-ef. Maglajlić, bosanskohercegovački reisul-ulema.
1952 – Rođen Fatos Nano (na slici), albanski političar.
2001 – Nakon 15 godina pregovaranja Kina primljena u Svjetsku trgovačku organizaciju.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

17. septembar

879 – Rođen Karlo III (na slici), kralj Francuske.
1179 – Umrla Hildegard von Bingen, njemačka benediktinska opatica i kompozitorica.
1630 – Osnovan Boston.
1809 – Mirom u Fredrikshamnu završen Finski rat, u kojem je Rusija osvojila Finsku.
1995 – Masakr u Oborcima kod Donjeg Vakufa.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

18. septembar

53 – Rođen Trajan (na slici), rimski car.
1739 – Potpisan Beogradski mir, kojim je Beograd pripao Osmanlijskom Carstvu.
1783 – Umro Leonhard Euler, švicarski matematičar i fizičar.
1888 – Rođen Hamdija Kreševljaković, bosanskohercegovački historičar i pisac.
1919 – Holandija dala ženama pravo glasa.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

19. septembar

1881 – Umro James Garfield (na fotografiji), američki političar, 20. predsjednik SAD-a.
1933 – Rođen Husein Džanić, bosanskohercegovački hemičar.
1941 – Rođena Cass Elliot, američka pjevačica (The Mamas and The Papas).
2006 – U Tajlandu izvršen državni udar.
2006 – U neredima u Budimpešti zapaljena državna televizija.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

20. septembar

1187 – Salahudin (na slici) otpočeo opsadu Jerusalema.
1633 – Održano suđenje Galileu Galileiju zbog učenja da Zemlja kruži oko Sunca.
1863 – Umro Jacob Grimm, njemački filolog i književnik.
1934 – Rođena Sophia Loren, italijanska glumica.
1957 – Umro Jean Sibelius, finski kompozitor.

Obližnji datumi:

vidi - diskusija - uredi - historija

21. septembar

Međunarodni dan mira

1840 – Rođen Murat V, sultan Osmanlijskog carstva.
1860 – Umro Arthur Schopenhauer (na slici), njemački filozof.
1964 – Malta postala nezavisna poslije 164 godine britanske vladavine.
1993 – Predsjednik Rusije Boris Jeljcin raspustio parlament pod optužbom da poslanici blokiraju ustavne reforme i izbore. Pobunjeni poslanici zabarikadirali su se u zgradi parlamenta, odakle su istjerani 4. oktobra uz pomoć vojske.
1999 – Na Tajvanu u zemljotresu poginulo više od 2.100 ljudi, a povrijeđeno oko 8.700.