Vár (Eskandinaviar mitologia)

Vár (Eskandinaviar mitologia)
Eskandinaviar mitologia
Ezaugarriak
Sexua	emakumezkoa
Familia
Anai-arrebak	Sigyn
Kidetza	Ásynjur (en)

Artikulu hau eskandinaviar jainkosari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Var».

Mitologia nordikoan, zin eta akordioekin lotutako jainkosa da Vár (Antzinako Nordikoa, "promesa" edo "laztan" esan nahi duena). Váren aipamena Edda poetikoan egiten da, XIII. mendean, aurreko iturri tradizionalen bidez bildua; Prose Edda, Snorri Sturlusonek XIII. mendean idatzia; eta kenning-ak, Skaldica poesian eta inskripzio errunikotan aurkitutakoak. Ikertzaileek jainkosaren inplikazioei buruzko teoriak proposatu dituzte .

Aipamenak literaturan

Edda poetikoko Rymskvip poeman, jötunn Þrymr-ek Var-en bedeinkazioa egiten du bere "emaztegaiak"(Thor jainkoa Freyja jainkosa bezala mozorrotuta), haien ezkontzan Thor-en mailu erreguarekin, Mjöllnir, santifikatua izan eta gero.

Benjamin Thorpe itzulpena: Orduan esan zuen Thrym-ek, Thursars jauna: Ekarri mailua, , sagaratuko den emaztegaia; jarri Miöllnir dontzeilaren belaunen gainean; elkar gaitzazu bata bestearekin Vör-en eskutik

Henry Adams Bellows translation: Gero, Thrymek ozenki hitz egin zuen, erraldoien buruzagia: "Ekarri mailua andregaia santifikatzeko; Dontzeilaren belaunen gainean utzi Mjollnir, gure eskua Vorrek bedeinka dezan"

Prose Edda Gylfaginning-en liburuko 35. kapituluan, High-ek Gangleri (mozorrotutako Gylfi errege gisa deskribatua) asynjuren inguruan hitz egiten dio. High-ek Várri bederatzigarrena jartzen dio zerrendan berak kapituluan aurkezten dituen hamasei ásynjurren artean, eta hari buruzko informazioa ematen du.

«	Bederatzigarren Vár: emakumeek eta gizonek beren artean egiten dituzten zin eta akordio pribatuak entzuten ditu. Beraz, kontratu horiei varar esaten zaie. Hausten dituztenak ere zigortzen ditu	»
—

Gainera, Var beste bi aldiz agertzen da Prose Eddan. Prose Edda Skáldskaparmál liburuaren 75. kapituluan, Var 27 asynjur izenen zerrenda batean agertzen da. 87. kapituluan, Váren izena kenning batean erabiltzen da Þjóðólfur úr Hvini eskaldorenHaustlöng poeman, Skaði("arku-soka-Vár") jainkosari erreferentzia eginez. 1300. urtearen inguruan Norvegiako Bergen makil batean inskribatutako inskripzio runar batek merkataritza-transakzio komun baten berri ematen du, eta jarraian, desadoz dagoen eskriba baten bertso bat Varrek aipatzen duena .

«	"Alanbrezko Var jakintsua ["filigranako emakumea", "emakume jakintsua" esan nahi duena] zorigaizto sentitzen da (ni). Berdelen lurreko [ziurrenik urrea] Eir [emakumea] sarritan hartzen du nire ametsa	»
—.

Mindy Macleod-ek eta Bernard Mees-ek esan zuten inskripzioaren lehen lerroak funtsean "emakumeek miserable egiten naute" edo ezkontzeak miserable egiten nau" esan nahi dute, bigarren lerroak berriz, "emakumeek sarritan loaldi asko kentzen dizkidate".

Teoriak

Þrymskviða-en Váren ezkontza-zeremoniaren erreferentziari dagokionez, Andy Orcharden iritziz, "erritu horren antzinatasuna ez dago argi". Britt-Mari Näsström-ek dio, beste jainkosa txiki asko bezala, Var jatorriz Freyjaren izenetako bat izan zela, "geroago jainkosa independente gisatzat jota".

Rudolf Simek-ek dioenez, Sága, Hlín, Sjöfn, Snotra, Vár eta Vör jainkosak, gaizki definitutako figura gisatzat hartu behar dira, eta izatez "emakumeen babes-jainkosatzat ikusi beharko lirateke". Horiek guztiak "eremu pribatuko eremu espezifikoen" arduradunak dira, eta "hala ere, haien hartean desberdintasun nabarmenak ezarri ziren, emaginen antzekoak izan zitezen modu askotan"

Bibliografia

• Linton, M. A. (2013). Norse Mythology Norse Gods. https://www.1066.co.nz/Mosaic%20DVD/library/mythology/norwegian%20mythology.pdf
• Yorkshire, H. O. (2020, April 16). The Unsung Goddesses - The handmaidens of Frigg. Heathens of Yorkshire. https://www.heathensofyorkshire.com/post/the-unsung-goddesses-the-handmaidens-of-frigg
• Fensalir. (n.d.). https://berloga-workshop.com/blog/365-fensalir.html

• Bellows, Henry Adams (Trans.) (1923). The poetic Edda. New York: The American-Scandinavian Foundation.
• Byock, Jesse (Trans.) (2005). The Prose Edda. Penguin Classics. ISBN 0-14-044755-5
• Faulkes, Anthony (Trans.) (1995). Snorri Sturluson: Edda. First published in 1987. London: Everyman. ISBN 0-460-87616-3
• Lindow, John (2001). Norse Mythology: A Guide to the Gods, Heroes, Rituals, and Beliefs. Oxford University Press. ISBN 0-19-515382-0
• Macleod, Mindy. Mees, Bernard (2006). Runic Amulets and Magic Objects. Boydell Press. ISBN 1-84383-205-4
• Näsström, Britt-Mari (2003). Freyja - the great Goddess of the North. Harwich Port: Clock & Rose, 2003. First published: University of Lund, 1995. ISBN 1-59386-019-6.
• Orchard, Andy (1997). Dictionary of Norse Myth and Legend. Cassell. ISBN 0-304-34520-2
• Simek, Rudolf (2007) translated by Angela Hall. Dictionary of Northern Mythology. D.S. Brewer. ISBN 0-85991-513-1
• Thorpe, Benjamin (Trans.) (1866). Edda Sæmundar Hinns Frôða: The Edda of Sæmund the Learned. Part I. London: Trübner & Co.

Kanpo estekak

• Datuak: Q522290