Valpaços

Valpaços
Localización
	41°36′N 7°19′O / 41.6, -7.32
Estado	Portugal
Distritos	Distrito de Vila Real
Contén a división administrativa	Algeriz (pt) ; Bouçoães (pt) ; Canaveses (pt) ../... 25+
Poboación
Poboación	16.882 (2011) (30,75 hab./km²)
Xeografía
Superficie	549 km²
Comparte fronteira con	Vila Pouca de Aguiar ; Vinhais ; Mirandela ; Murça (pt) ; Chaves
Datos históricos
Día festivo	festa patronal (6 de novembro)
Santo padrón	Santa María
Identificador descritivo
Código postal	5430
Fuso horario	Hora de Europa Occidental
Prefixo telefónico	278
Outro
Irmandado con	La Garenne-Colombes
Sitio web	valpacos.pt

Valpaços é unha cidade portuguesa do distrito de Vila Real, rexión Norte, subrexión do Alto Tras os Montes, comunidade intermunicipal do Alto Tâmega, e da antiga provincia de Tras os Montes e Alto Douro, que contaba con 4 539 habitantes segundo o censo de 2011.^[1]

Xeografía

É sede dun municipio que abarca 548,74 km² de superficie,^[2] e cunha poboación de 16 882 habitantes en 2012.^[1] subdividido en 25 freguesías.^[3]

O municipio limita ao noroeste con Chaves, ao leste por Vinhais e Mirandela, ao sur por Murça e ao oeste con Vila Pouca de Aguiar.

Foi creado en 1836 por desmembramento do municipio de Chaves.

Poboación do municipio

Evolución da poboación (1864-2011) ^[4]
1864	1878	1890	1900	1911	1920	1930	1940	1950	1960	1970	1981	1991	2001	2011
23 591	25 571	24 486	25 179	25 297	23 912	26 050	29 395	33 599	33 984	27 350	26 066	22 586	19 512	16 882

Número de habitantes por idades (1900-2011) ^[5]
	1900	1911	1920	1930	1940	1950	1960	1970	1981	1991	2001	2011
0-14 anos	8 767	9 167	8 357	9 373	11 148	11 912	12 201	9 190	7 297	4 523	2 654	1 716
15-24 anos	4 783	4 216	4 233	4 530	4 918	6 437	5 759	4 635	4 559	3 633	2 504	1 576
25-64 anos	10 375	10 309	9 687	10 391	11 412	13 204	13 842	11 015	11 005	10 550	9 507	8 214
> 65 anos	1 078	1 436	1 374	1 606	1 782	1 913	2 182	2 510	3 205	3 880	4 847	5 376

Freguesías

Desde a reorganización administrativa de 2012/2013,^[3] o concello de Valpaços está dividido nas seguintes 25 freguesías:

Historia

Orixe

A actual cidade de Valpaços remóntase ao primeiro período da nacionalidade (séculos XII-XIII).

Topónimo

Os primeiros documentos escritos que citan a Valpaços datan do século XII. O topónimo ten orixe anterior. A freguesía comezaría por ser un pequeno reduto habitado por nobres e familias señoriais, atraídas por un conxunto de privilexios tendentes a poboar aquela rexión, tan próxima ao Reino de León e Castela.

Antigamente, "Vale de Paço" (e despois "Vale de Paços" até o século XIX) teñen raíces talvez mesmo na prenacionalidade, o que non é de estrañar nun territorio como o deste concello en que a arqueoloxía é notábel desde a época do Imperio romano, e a toponimia, especialmente a antroponímica de filiación xermánica, tan exuberante, constitúe o mellor documento do poboamento prenacional do territorio.

Guerra da Patuleia

Artigo principal: Guerra da Patuleia.

Tropas aplican vergalladas a un popular ("setembrista") durante a *Patuleia*.

O acontecemento máis importante da historia de Valpaços deuse seguramente a mediados do século XIX.

O 16 de novembro de 1846, durante a Guerra da Patuleia, enfrontáronse en Valpaços as tropas rivais ("cartistas" e "setembristas"). O movemento, que comezara de forma espontánea e que nun principio tiña características eminentemente populares, pasou nese momento a tomar implicacións políticas. Cerca de dúas decenas de mortos marcaron o paso por Valpaços dunha batalla, que despois proseguiu por terras de Murça.

Feitos da Guerra da Patuleia

6 de novembro - Costa Cabral, no exilio en España, é nomeado embaixador nese país.
7 de novembro - Saldanha sae de Lisboa comandando forzas fieis do exército, despois de pasar revista ás tropas pola raíña e polo seu marido.
16 de novembro - Acción de Valpaços. As forzas gobernamentais do conde de Casal venceron ás de Sá da Bandeira, comandante das forzas da Xunta.
20 de novembro - O que restaba das forzas de Sá da Bandeira, de regreso ao Porto foron atacadas polas forzas miguelistas de MacDonell.
25 de novembro - As forzas miguelistas entran en Guimarães.
3 de decembro - Toma de Valença do Miño polas forsas gobernamentais.

Notas

↑ ^1,0 ^1,1 "Censos 2011 (Dados Definitivos)", "Quadros de apuramento por freguesia" (tabelas anexas ao documento).
↑ Instituto Geográfico Português, Carta Administrativa Oficial de Portugal (CAOP), versão 2013 Arquivado 09-12-2013 en Wayback Machine.,
↑ ^3,0 ^3,1 Diário da República, Reorganização administrativa do território das freguesias, Lei nº 11-A/2013, de 28 de janeiro, Anexo I.
↑ Instituto Nacional de Estatística (Recenseamentos Gerais da População) - INE, Portugal.
↑ INE Portugal, censos quadros.

Véxase tamén

Outros artigos

[INE_(2012)-1] 1,0 ^1,1 "Censos 2011 (Dados Definitivos)", "Quadros de apuramento por freguesia" (tabelas anexas ao documento).

[2] Instituto Geográfico Português, Carta Administrativa Oficial de Portugal (CAOP), versão 2013 Arquivado 09-12-2013 en Wayback Machine.,

[menosfreg-3] 3,0 ^3,1 Diário da República, Reorganização administrativa do território das freguesias, Lei nº 11-A/2013, de 28 de janeiro, Anexo I.

[4] Instituto Nacional de Estatística (Recenseamentos Gerais da População) - INE, Portugal.

[5] INE Portugal, censos quadros.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]