Alfabet ormiański

Alfabet ormiański

Alfabet ormiański. Pomnik w Nikozji na Cyprze
Charakterystyka
Rodzaj	alfabetyczne
Typ	dwuszeregowe
Kierunek pisma	od lewej do prawej
Historia
Systemy macierzyste	alfabet grecki / pismo pahlawi alfabet ormiański
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Alfabet ormiański – alfabet używany do zapisu języka ormiańskiego. Jego powstanie około 405 roku przypisuje się według podań mnichowi Mesropowi Masztocowi. Wzorował się on głównie na piśmie greckim, a także częściowo na pahlawi. Alfabet składa się oficjalnie z 39 liter. W oryginalnej postaci składał się z 36 liter, ostatnie trzy (օ, ֆ i և) zostały dodane między X a XII wiekiem.

Początkowo wielkie litery były używane również do zapisu liczb, poprzez sumowanie ich wartości.

Litery

Wielka litera	Mała litera	Nazwa litery	Wymowa w języku ormiańskim		Liczba
			Dialekt wschodni	Dialekt zachodni
Ա	ա	այբ	[ɑ]		1
Բ	բ	բեն	[b]	[pʰ]	2
Գ	գ	գիմ	[g]	[kʰ]	3
Դ	դ	դա	[d]	[tʰ]	4
Ե	ե	եչ	[ɛ], na początku słowa [jɛ]		5
Զ	զ	զա	[z]		6
Է	է	է	[ɛ]		7
Ը	ը	ըթ	[ə]		8
Թ	թ	թո	[tʰ]		9
Ժ	ժ	ժե	[ʒ]		10
Ի	ի	ինի	[i]		20
Լ	լ	լյուն	[l]		30
Խ	խ	խե	[x]		40
Ծ	ծ	ծա	[t͡s]	[d͡z]	50
Կ	կ	կեն	[k]	[g]	60
Հ	հ	հո	[h]		70
Ձ	ձ	ձա	[d͡z]	[t͡sʰ]	80
Ղ	ղ	ղատ	[ʁ]		90
Ճ	ճ	ճե	[t͡ʃ]	[d͡ʒ]	100
Մ	մ	մեն	[m]		200
Յ	յ	յի	[j]		300
Ն	ն	նու	[n]		400
Շ	շ	շա	[ʃ]		500
Ո	ո	ո	[o], na początku słowa [vo]		600
Չ	չ	չա	[t͡ʃʰ]		700
Պ	պ	պե	[p]	[b]	800
Ջ	ջ	ջե	[d͡ʒ]	[t͡ʃʰ]	900
Ռ	ռ	ռա	[r]	[ɾ]	1000
Ս	ս	սե	[s]		2000
Վ	վ	վեվ	[v]		3000
Տ	տ	տյուն	[t]	[d]	4000
Ր	ր	րե	[ɾ]		5000
Ց	ց	ցո	[t͡sʰ]		6000
Ւ	ւ	վյուն	[v]		7000
Փ	փ	փյուր	[pʰ]		8000
Ք	ք	քե	[kʰ]		9000
Օ	օ	օ	[o]		–
Ֆ	ֆ	ֆե	[f]		–

Litery է i օ są używane tylko na początku wyrazu.

Ligatury

Wersaliki	Początek zdania	Małe litery	Wymowa w języku ormiańskim
ՈՒ	Ու	ու	[u]
ԵՒ	Եւ	և	[ɛv], na początku słowa lub samodzielnie [jɛv]

W nowoczesnym alfabecie wschodniego dialektu języka ormiańskiego ww. ligatury stanowią niezależne litery, wówczas gdy ւ jest traktowana tylko jako część pierwszej.

Ormiańskie klawiatury komputerowe

Klawiatura zachodnioarmeńska

Klawiatura wschodnioarmeńska