Pentamidyna
| ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | ||||||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny |
C19H24N4O2 | |||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa |
340,42 g/mol | |||||||||||||||||||||||||||
| Wygląd |
biały krystaliczny proszek[1] | |||||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | ||||||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS | ||||||||||||||||||||||||||||
| PubChem | ||||||||||||||||||||||||||||
| DrugBank | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | ||||||||||||||||||||||||||||
| Klasyfikacja medyczna | ||||||||||||||||||||||||||||
| ATC | ||||||||||||||||||||||||||||
| Stosowanie w ciąży |
kategoria C[5] | |||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
Pentamidyna (łac. pentamidinum) – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, działający przeciwko pierwotniakom z gatunków Trypanosoma gambiense i Trypanosoma rhodesiense i z rodzaju Leishmania oraz grzyby z gatunku Pneumocystis jiroveci (dawniej uznawane za pierwotniaki z gatunku Pneumocystis carinii).
Mechanizm działania
[edytuj | edytuj kod]Mechanizm działania pentamidyny nie jest dokładnie poznany, prawdopodobnie wpływa na przemiany kwasu deoksyrybonukleinowego i kwasu foliowego oraz syntezę kwasu rybonukleinowego i białek[6][7]. Okres półtrwania leku w osoczu krwi po podaniu domięśniowym wynosi 9,4 h, po dożylnym 6,2 h, natomiast po podaniu wziewnym wynosi 10–30 dni w płynie oskrzelowo-pęcherzykowym[6].
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]- pneumocystoza[7],
- leiszmanioza skórna[7],
- śpiączka afrykańska spowodowana przez świdrowica gambijskiego[7],
- zapobieganie pneumocystozy u pacjentów zakażonych ludzkim wirusem niedoboru odporności (HIV), którzy przebyli pneumocystodozę[7] lub mają w krwi obwodowej liczbę limfocytów CD4+ < 200/mm³[1]
Pentamidyna znajduje się na wzorcowej liście podstawowych leków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO Model Lists of Essential Medicines) (2015)[8].
Pentamidyna nie jest dopuszczona do obrotu w Polsce (2018)[9].
Działania niepożądane
[edytuj | edytuj kod]Pentamidyna może powodować następujące działania niepożądane u ponad 10% pacjentów: ostra niewydolność nerek, krwiomocz oraz odczyny w miejscu podania o różnym nasileniu, natomiast u ponad 1% pacjentów występują leukopenia, małopłytkowość, niedokrwistość, azotemia, zaburzenia poziomu glukozy oraz elektrolitów w osoczu krwi, omdlenie, zawroty głowy, niedociśnienie, zaczerwienienie twarzy, nudności, wymioty, zaburzenia smaku, wysypka oraz zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych[7].
Pentamidyna do inhalacji może powodować u ponad 10% pacjentów: kaszel i skurcz oskrzeli, natomiast częstość występowania pozostałych działań ubocznych w przewlekłym jej podawaniu nie jest znana[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c APP Pharmaceuticals LLC: NebuPent (pentamidine isethionate) Summary of Product Characteristics. Agencja Żywności i Leków, 2010. [dostęp 2018-06-06].
- ↑ a b Pentamidine, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB00738 (ang.).
- ↑ Pentamidine, [w:] PubChem [online], United States National Library of Medicine, CID: 4735 (ang.).
- ↑ Pentamidyna (nr 1504900) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2018-07-08]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ Pentamidine (Injection Route). Mayo Foundation for Medical Education and Research, 2017-03-01. [dostęp 2018-06-06]. (ang.).
- ↑ a b c d Jan K. Podlewski, Alicja Chwalibogowska-Podlewska: Leki współczesnej terapii. T. 2. Warszawa: Medical Tribune, 2010, s. 670–671. ISBN 978-83-60135-95-2.
- ↑ a b c d e f Aventis Pharma Limited: Pentacarinat 300mg Powder for Solution for Injection/Infusion Summary of Product Characteristics. Medicines & Healthcare products Regulatory Agency, 2014. [dostęp 2018-06-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-08)]. (ang.).
- ↑ WHO Model List of Essential Medicines 19th List. Światowa Organizacja Zdrowia, 2015. s. 17. [dostęp 2018-06-06]. (ang.).
- ↑ Obwieszczenie Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych z dnia 16 kwietnia 2018 r. w sprawie ogłoszenia Urzędowego Wykazu Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia, 2018-04-16. [dostęp 2018-06-06].
