Puszczykowo

Puszczykowo
	miasto i gmina
	; Rynek
	Herb
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	poznański
Aglomeracja	poznańska
Prawa miejskie	1962
Burmistrz	Andrzej Balcerek
Powierzchnia	16,39 km²
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności; • gęstość	; 9778; 596,6 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 61
Kod pocztowy	62-040
Tablice rejestracyjne	PZ, POZ
	Położenie na mapie powiatu poznańskiego Puszczykowo
	Położenie na mapie Polski Puszczykowo
	Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Puszczykowo
	52°16′54″N 16°51′15″E/52,281667 16,854167
TERC (TERYT)	3021021
SIMC	0971376
	Urząd miejskiul. Podleśna 4; 62-040 Puszczykowo
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Hasło w Wikisłowniku
	Strona internetowa
	BIP

Puszczykowo – miasto w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim. Położone ok. 12 km na południe od Poznania, otoczone obszarem Wielkopolskiego Parku Narodowego.

W latach 1934–1954 istniała wiejska gmina Puszczykowo.

Według danych z 31 marca 2011 miasto liczyło 9756 mieszkańców^[2].

Położenie

Według danych z roku 2002^[3] Puszczykowo ma obszar 16,65 km², w tym:

użytki rolne: 22%
użytki leśne: 46%

Według danych z 1 stycznia 2011 r. powierzchnia miasta wynosiła 16,39 km²^[4]. Miasto stanowi 0,88% powierzchni powiatu.

Sąsiednie gminy: Komorniki, Mosina.

Wieś duchowna, własność kapituły katedralnej poznańskiej, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie poznańskim województwa poznańskiego^[5]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa poznańskiego.

Historia

Po raz pierwszy nazwa Puszczykowo pojawia się w źródłach pisanych w formie Posczucowo w 1387 roku, choć Niwka wspominana była już wcześniej – w 1302 roku. Puszczykowo Stare i Puszczykówko do II rozbioru należały do Kapituły Poznańskiej. W 1613 roku, po pożarze katedry poznańskiej, to z tutejszych lasów dostarczono drewno na jej odbudowę^[6].

Początek zabudowy willowej, tak charakterystycznej dla miejscowości tworzących dzisiejsze miasto, datuje się na drugą połowę XIX wieku, kiedy to w latach 1870–1880 uregulowano bieg Warty. Tereny te wtedy nabrały charakteru eleganckiej miejscowości letniskowej i willowej. Rozwojowi sprzyjało położenie nad malowniczym odcinkiem rzeki, rozległe bory sosnowe i korzystny mikroklimat^[6]. Aby umożliwić coraz liczniej tu osiadającym się dojazd do Poznania, przy istniejącej tu od 1856 roku linii kolejowej (prowadzącej do Wrocławia) zbudowano budynki stacyjne. W okresie od początku XX wieku do 1939 roku ruch wycieczkowy był tak duży, że pociągi z poznańskiego dworca kursowały co 10 minut i aby nie kolidowało to z ruchem dalekobieżnym musiano zbudować dla nich dodatkowy tor. Wielką popularnością wśród poznaniaków cieszyły się wycieczki parostatkiem do Puszczykowa. Z przystani przy moście Św. Rocha pływał w latach 50. XX wieku parostatek „Janek Krasicki”, a w latach późniejszych motorowa „Dziwożona”. Mimo polityki germanizacyjnej, do 1918 roku część ośrodków wypoczynkowych miało zdecydowanie polski charakter (np. Letnisko Silva przy ul. Poznańskiej)^[6].

Puszczykowo posiadało dawniej status administracyjny gminy jednostkowej w powiecie śremskim. 1 stycznia 1925 włączone do nowo utworzonego powiatu poznańskiego^[7]. 1 sierpnia 1934 weszło ono w skład nowo utworzonej zbiorowej gminy Puszczykowo tamże^[8]. 27 września 1934 weszło w skład nowo utworzonej gromady Puszczykowo w gminie Puszczykowo^[9].

Podczas II wojny światowej miasto zostało zajęte 25 stycznia 1945 roku przez jednostki I Frontu Białoruskiego Armii Czerwonej. Na przełomie stycznia i lutego w mieście urządzono siedziby sztabu związków operacyjnych wojsk radzieckich i szpitale wojskowe^[10].

Po wojnie zachowało początkowo przynależność administracyjną^[11]^[12]. W związku z reformą administracyjną kraju jesienią 1954 weszło w skład nowo utworzonej gromady Puszczykowo^[13]. Gromadę Puszczykowo zniesiono 1 stycznia 1956 w związku z nadaniem jej statusu osiedla^[14]. 18 lipca 1962 Puszczykówko stało się miastem^[15]. Naczelnikiem miasta Puszczykowa, w latach 1968–1984 był Władysław Krzyżański. W tych latach powstało wiele obiektów użyteczności publicznej.

W latach 70. XX wieku na nadwarciańskich polach Niwki, na niezalesionym 15 ha terenie zlokalizowano szpital dla kolejowej służby zdrowia (obecnie szpital należy do Powiatu Poznańskiego i działa pod nazwą Szpital w Puszczykowie im. prof. S.T. Dąbrowskiego S.A.^[16]). Wybudowano dwa 11-kondygnacyjne bloki z 40 m kominem i budynkami gospodarczymi.

Demografia

Dane z 31 grudnia 2009^[17]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
Jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
Populacja	9575	100	5003	52,3	4572	47,7
Gęstość zaludnienia [mieszk./km²]	594		310,7		283,3

Piramida wieku mieszkańców Puszczykowa w 2014 roku^[1].

Transport

Drogi

Przez Puszczykowo w osi północ-południe przebiega droga wojewódzka 430, oraz w osi wschód-zachód droga wojewódzka 431.

Kolej

Zobacz też: Puszczykowo (przystanek kolejowy).

Przez miasto przebiega linia kolejowa 271 z Poznania do Wrocławia, na którym usytuowane są dwa przystanki osobowe: Puszczykowo i Puszczykówko oraz ma swój początek ok. 5 kilometrowa nieczynna, częściowo rozebrana linia kolejowa 361 do Osowej Góry.

Transport Publiczny

Przez Puszczykowo przebiega linia autobusowa 651 organizowana przez ZTM Poznań, a przewoźnikiem jest Translub. Do 31 października 2017 roku EKO-Rondo Puszczykowo organizowało swoje własne linie, jednak firma zbankrutowała^[18].

Inne

W mieście znajduje się sanitarne lądowisko przy. ul. Kraszewskiego, które w 2011 zostało zmodernizowane.

Atrakcje turystyczne

Kościół pw. Matki Boskiej Wniebowziętej, zaprojektowany przez Adama Ballenstedta

Pomnik poświęcony „Wszystkim, którzy oddali życie dla Ojczyzny”

Szpital w Puszczykowie im. prof. S. T. Dąbrowskiego

Muzeum Arkadego Fiedlera – zlokalizowane w jego pracowni literackiej (ul. Słowackiego), z ekspozycją książek i pamiątek po pisarzu oraz wspaniałych trofeów z wypraw do różnych zakątków świata, a także repliką Santa Marii (w skali 1:1) statku Krzysztofa Kolumba i repliką Hawkera Hurricane Mk I – brytyjskiego myśliwca z II wojny światowej (skala 1:1)
eklektyczny kościół pw. Matki Boskiej Wniebowziętej, którego budowę rozpoczęto w 1923 r.^[19]
pomnik poświęcony „Wszystkim, którzy oddali życie dla Ojczyzny” – naprzeciwko stacji kolejowej Puszczykowo
dom murowany z dużą drewnianą werandą – ul. Cienista
pałacyk myśliwski z początku XX w. – ul. Podleśna 4 (obecna siedziba Urzędu Miasta)
willa z początku XX w. z dachem mansardowym i balkonem wspartym na 4 kolumnach – ul. Poznańska 94
dom o konstrukcji szachulcowej z gołębnikiem w kształcie baszty – ul. Klonowa
duża drewniana altana z kopułą z ok. 1900 roku – ul. Wysoka 7
budynki mające charakter dworków z początku XX w. – ul. Sobieskiego 10, 12, 26
domy murowano-szachulcowe – ul. Ratajskiego 7, 11, 21
dworce kolejowe z początku XX wieku w Puszczykowie i Puszczykówku
willa z tarasem – ul. Fiedlera 4
dom o wyglądzie dworku z lat 1932/36 – ul. Kopernika 18
pensjonat „Rusałka” z lat dwudziestych – las nad Wartą
dom z początku XX w. przy ul. Słonecznej
dom na rogu ul. Poznańskiej i ul. Cienistej z 1901 roku.
budynek o konstrukcji szachulcowej zlokalizowany na ulicy Wczasowej z roku 1898
willa Mimoza – ul. Poznańska
budynek „Letniska Silva” ul. Poznańska
trasy spacerowe nad Wartą i po puszczykowskich górach
Zakole Warty
Trasa Kórnicka
Szlak turystyczny Osowa Góra – Sulęcinek
Szlak im. Bernarda Chrzanowskiego
Szlak im. Arkadego Fiedlera^[20]
jaskinia piaskowcowa przy ul. Jarosławskiej – nieistniejąca (pozostałości w Muzeum WPN)
Droga Wierności^[21] – jeden z przyrodniczych szlaków pielgrzymkowych Rogalińskie Drogi, utworzonych z okazji 200-lecia kościoła pw. św. Marcelina w Rogalinie^[22]^[23]^[24]. Dla tego szlaku opublikowano broszurę przyrodniczą pt. „W dolinie Warty – o ptakach i nie tylko”^[25].

Oświata

W Puszczykowie znajdują się 2 szkoły podstawowe i liceum ogólnokształcące:

Szkoła Podstawowa nr 1 im. Adama Mickiewicza
Szkoła Podstawowa nr 2 im. Powstańców Wielkopolskich
Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika

Media

Strony internetowe:

www.puszczykowo.pl

Prasa: Wychodząca:

„Echo Puszczykowa”
„Gazeta Mosińsko-Puszczykowska”
„Głos Puszczykowa”
„Nasza Okolica”

Niewychodząca:

„Gazeta puszczykowska”
„Kurier Puszczykowski”
„Strażak Puszczykowski”

Wspólnoty wyznaniowe

Kościół rzymskokatolicki:
- parafia Matki Boskiej Wniebowziętej
- parafia św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny
Świadkowie Jehowy:
- zbór Puszczykowo (Sala Królestwa: Mosina)^[26]

Sport

W Puszczykowie znajduje się wiele kompleksów sportowych oraz Klub Jeździecki „Niwka” im. Krzysztofa Kulikowskiego. W mieście znajduje się również Centrum Tenisowe Angie, w którym trenuje niemiecka tenisistka polskiego pochodzenia Angelique Kerber. Przy Liceum Ogólnokształcącym im. Mikołaja Kopernika działa MKS „Juvenia” Puszczykowo, w którym szkolą się młodzi lekkoatleci. Działa także dobrze rozwinięty klub siatkarski MKS Puszczykowo oraz klub piłkarski KP „Las” Puszczykowo^[27].

Współpraca międzynarodowa

Miasta i gminy partnerskie: Châteaugiron (w Bretanii, we Francji) – deklaracja współpracy 18 lipca 1997 r. w Puszczykowie, w lipcu 1998 r. w Châteaugiron odnowienie deklaracji^[28]^[29]

Ludzie związani z Puszczykowem

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Puszczykowem.

Przypisy

↑ ^a ^b Puszczykowo w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-12] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ Ludność w gminach. Stan w dniu 31 marca 2011 r. – wyniki spisu ludności i mieszkań 2011 r.. GUS. [dostęp 2012-08-07]. (pol.).
↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2011 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 10 sierpnia 2011, ISSN 1505-5507 [zarchiwizowane z adresu 2013-12-20] .
↑ Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 246.
↑ ^a ^b ^c Sławomir Pniewski, Puszczykowo, w: Spotkania z Zabytkami, nr 4/1989, s. 51–52, ISSN 0137-222X
↑ Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 30 grudnia 1924 r. w sprawie zmiany granic niektórych powiatów województwa poznańskiego. Dz.U. z 1924 r. nr 117, poz. 1044
↑ Dz.U. z 1934 r. nr 68, poz. 617
↑ Poznański Dziennik Wojewódzki. 1934, nr 41, poz. 531
↑ Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa „Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945”, Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, s. 567.
↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu. 1952, nr 12, poz. 56
↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
↑ Uchwała Nr 33/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu poznańskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 26 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 5 października 1954 r. dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z 4 grudnia 1954 r., Nr. 20, Poz. 100)
↑ Dz.U. z 1955 r. nr 45, poz. 299
↑ Dz.U. z 1962 r. nr 41, poz. 188
↑ Kontakt. Szpital w Puszczykowie im. prof. S.T. Dąbrowskiego S.A.. [dostęp 2015-11-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-03)].
↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2009 r.), Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, czerwiec 2010, s. 105, ISSN 1734-6118 [dostęp 2010-07-16] .
↑ Blog DlaB.D. Puszczykowa Blog DlaB.D., Blog dla Puszczykowa: Wszystko ma swój początek i koniec [online], Blog dla Puszczykowa, 31 października 2017 [dostęp 2021-10-31] .
↑ Historię kościoła i parafii. [dostęp 2010-06-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-02)].
↑ Andrzej Mika: Puszczykowski tryptyk (Szlak zielony im. Arkadego Fiedlera). Oficjalny serwis internetowy Urzędu Miejskiego w Puszczykowie. [dostęp 2018-03-28]. (pol.).
↑ AgnieszkaA. Stelmach AgnieszkaA. i inni, Droga Wierności w Duchu Świętym, Parafia pw. św. Marcelina, Rogalin, maj 2023 [dostęp 2024-05-14] .
↑ Rogalińskie Drogi Ducha Świętego – Parafia pw. Świętego Marcelina w Rogalinie [online] [dostęp 2021-11-11] (pol.).
↑ SylwiaS. Ufnalska SylwiaS., O jubileuszu kościoła i przyrodniczych szlakach w Rogalinie [online], Gazeta Mosińsko-Puszczykowska, 1 listopada 2021 [dostęp 2021-11-09] (pol.).
↑ BarbaraB. Miczko-Malcher BarbaraB., Spotkania z kulturą - 7.11.2021 [online], radiopoznan.fm [dostęp 2021-11-09] (pol.).
↑ ViktóriaV. Takács ViktóriaV., W dolinie Warty – o ptakach i nie tylko, Parafia pw. św. Marcelina, Rogalin, sierpień 2021 [dostęp 2024-05-14] .
↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2015-11-11] .
↑ KP Las Puszczykowo.
↑ Kurier Puszczykowski Nr 46 Puszczykowo gościło Francuzów, Lipiec/Sierpień 2005, s. 2.
↑ O nas. Stowarzyszenie Puszczykowo-Châteaugiron. [dostęp 2012-02-05].

Linki zewnętrzne

Puszczykowo (3), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 317 .
Puszczykówko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 317 .
Niwka, wś nad Wartą, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 164 .
Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona
Audycja „Mój Poznań, moja Wielkopolska - Rocznicowe Puszczykowo” w serwisie YouTube, Ratajska Telewizja Kablowa

[populacja2016-1] Puszczykowo w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-12] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[2] Ludność w gminach. Stan w dniu 31 marca 2011 r. – wyniki spisu ludności i mieszkań 2011 r.. GUS. [dostęp 2012-08-07]. (pol.).

[autonazwa1-3] Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[4] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2011 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 10 sierpnia 2011, ISSN 1505-5507 [zarchiwizowane z adresu 2013-12-20] .

[5] Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 246.

[pniew-6] Sławomir Pniewski, Puszczykowo, w: Spotkania z Zabytkami, nr 4/1989, s. 51–52, ISSN 0137-222X

[srempoz-7] Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 30 grudnia 1924 r. w sprawie zmiany granic niektórych powiatów województwa poznańskiego. Dz.U. z 1924 r. nr 117, poz. 1044

[8] Dz.U. z 1934 r. nr 68, poz. 617

[9] Poznański Dziennik Wojewódzki. 1934, nr 41, poz. 531

[10] Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa „Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945”, Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, s. 567.

[11] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu. 1952, nr 12, poz. 56

[12] Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa

[13] Uchwała Nr 33/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu poznańskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 26 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 5 października 1954 r. dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z 4 grudnia 1954 r., Nr. 20, Poz. 100)

[znies-14] Dz.U. z 1955 r. nr 45, poz. 299

[15] Dz.U. z 1962 r. nr 41, poz. 188

[16] Kontakt. Szpital w Puszczykowie im. prof. S.T. Dąbrowskiego S.A.. [dostęp 2015-11-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-03)].

[gus2009-17] Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2009 r.), Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, czerwiec 2010, s. 105, ISSN 1734-6118 [dostęp 2010-07-16] .

[18] Blog DlaB.D. Puszczykowa Blog DlaB.D., Blog dla Puszczykowa: Wszystko ma swój początek i koniec [online], Blog dla Puszczykowa, 31 października 2017 [dostęp 2021-10-31] .

[19] Historię kościoła i parafii. [dostęp 2010-06-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-02)].

[20] Andrzej Mika: Puszczykowski tryptyk (Szlak zielony im. Arkadego Fiedlera). Oficjalny serwis internetowy Urzędu Miejskiego w Puszczykowie. [dostęp 2018-03-28]. (pol.).

[21] AgnieszkaA. Stelmach AgnieszkaA. i inni, Droga Wierności w Duchu Świętym, Parafia pw. św. Marcelina, Rogalin, maj 2023 [dostęp 2024-05-14] .

[22] Rogalińskie Drogi Ducha Świętego – Parafia pw. Świętego Marcelina w Rogalinie [online] [dostęp 2021-11-11] (pol.).

[23] SylwiaS. Ufnalska SylwiaS., O jubileuszu kościoła i przyrodniczych szlakach w Rogalinie [online], Gazeta Mosińsko-Puszczykowska, 1 listopada 2021 [dostęp 2021-11-09] (pol.).

[24] BarbaraB. Miczko-Malcher BarbaraB., Spotkania z kulturą - 7.11.2021 [online], radiopoznan.fm [dostęp 2021-11-09] (pol.).

[25] ViktóriaV. Takács ViktóriaV., W dolinie Warty – o ptakach i nie tylko, Parafia pw. św. Marcelina, Rogalin, sierpień 2021 [dostęp 2024-05-14] .

[26] Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2015-11-11] .

[27] KP Las Puszczykowo.

[28] Kurier Puszczykowski Nr 46 Puszczykowo gościło Francuzów, Lipiec/Sierpień 2005, s. 2.

[29] O nas. Stowarzyszenie Puszczykowo-Châteaugiron. [dostęp 2012-02-05].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

Miasta na prawach powiatu	Kalisz Konin Leszno Poznań
Miasta powiatowe	Chodzież Czarnków Gniezno Gostyń Grodzisk Wielkopolski Jarocin Kępno Koło Kościan Krotoszyn Międzychód Nowy Tomyśl Oborniki Ostrów Wielkopolski Ostrzeszów Piła Pleszew Rawicz Słupca Szamotuły Śrem Środa Wielkopolska Turek Wągrowiec Wolsztyn Września Złotów
Miasta gminne	Bojanowo Borek Wielkopolski Budzyń Buk Chocz Czempiń Czerniejewo Dąbie Dobra Dobrzyca Dolsk Golina Gołańcz Grabów nad Prosną Jaraczewo Jastrowie Jutrosin Kaczory Kleczew Kłecko Kłodawa Kobylin Kostrzyn Koźmin Wielkopolski Koźminek Kórnik Krajenka Krobia Krzywiń Krzyż Wielkopolski Książ Wielkopolski Luboń Lwówek Łobżenica Margonin Miasteczko Krajeńskie Miejska Górka Mieścisko Miłosław Mikstat Mosina Murowana Goślina Nekla Nowe Skalmierzyce Obrzycko Odolanów Okonek Opalenica Opatówek Osieczna Ostroróg Pniewy Pobiedziska Pogorzela Poniec Przedecz Puszczykowo Pyzdry Rakoniewice Raszków Rogoźno Rychtal Rychwał Rydzyna Sieraków Skoki Sompolno Stawiszyn Stęszew Sulmierzyce Swarzędz Szamocin Ślesin Śmigiel Trzcianka Trzemeszno Tuliszków Ujście Wieleń Wielichowo Witkowo Wronki Wyrzysk Wysoka Zagórów Zbąszyń Zduny Żerków

Miasta	Buk Kostrzyn Kórnik Luboń Mosina Murowana Goślina Pobiedziska Puszczykowo Stęszew Swarzędz
Gminy miejskie	Luboń Puszczykowo
Gminy miejsko-wiejskie	Buk Kostrzyn Kórnik Mosina Murowana Goślina Pobiedziska Stęszew Swarzędz
Gminy wiejskie	Czerwonak Dopiewo Kleszczewo Komorniki Rokietnica Suchy Las Tarnowo Podgórne

Przynależność wojewódzka	woj. poznańskie (II RP) (1925–39) woj. poznańskie (1945–75)
Miasta (1925–75)	Luboń (od 1954) Mosina (← od 1958) Pobiedziska (←) Puszczykowo (od 1962) Stęszew (←) Swarzędz (←)
Osiedla (1954–72)	Puszczykowo (1956–62)
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–54 i 1973–75)	Czerwonak Dopiewo Komorniki (od 1973) Krzesiny (de facto do 1942, de jure do 1950) Mosina (od 1973) Piątkowo (do 1954) Pobiedziska (od 1973) Polskawieś (do 1954) Puszczykowo (do 1954) Rokietnica Stęszew Suchy Las (od 1973) Swarzędz Tarnowo Podgórne Żabikowo (do 1954)
Gromady (1954–72)	Babki (1960–72) Będlewo (1954–59) Biskupice (1954–72) Chludowo (1954–71) Czapury (1954–59) Czerwonak (1954–72) Dopiewo (1954–72) Jeziorki (1954–68) Kiekrz (1954–61) Kobylnica (1954–71) Komorniki (1954–72) Konarzewo (1954–61) Luboń (1954) Lusówko (1954–61) Modrze (1954–61) Mosina (← 1958–72) Mrowino (1954–59) Owińska (1954–68) Palędzie (1954–68) Plewiska (1954–71) Pobiedziska (1954–72) Przeźmierowo (1954–71) Puszczykowo (1954–55) Rogalin (← 1958–68) Rokietnica (1954–72) Rosnówko (1954–59) Sarbinowo (1954–59) Stęszew (1954–72) Strykowo (1954–72) Suchylas (1954–72) Swarzędz (1960–72) Tarnowo Podgórne (1954–72) Umultowo (1954–59) Węglewo (1954–59) Wierzonka (1954–59) Wiry (1954–68) Wronczyn p. Pobiedziskami (1954–59) Zalasewo (1954–59)