Wiersz polityczny

Wiersz polityczny znany również jako wiersz dekapentasylabiczny (z greckiego: δεκαπεντασύλλαβος, dekapentasyllabos, '15-sylabiczny') – forma metryczna stosowana w poezji bizantyńskiej i greckiej począwszy od X wieku do przełomu XIX i XX wieku, a obecnie używana w poezji ludowej.

Charakterystyka

Charakterystyczne cechy wiersza politycznego

• jest pisany białym wierszem, nie używa rymów
• każdy werset ma piętnaście sylab, z wyraźną cezurą po ósmej sylabie
• używa stopy jambicznej, złożonej z długiej i krótkiej sylaby o postaci $\smile$ —.

Przykład wiersz politycznego:

Τὰ μάτια σου 'ναι πέλαγος // καὶ θάλασσα μεγάλη
κι' ἀπέραντος ὠκεανός // κ' ἐγώ 'μαι τ' ἀκρογιάλι.

(Graficzne przedstawienie: $\smile$ — $\smile$ — $\smile$ — $\smile$ — // $\smile$ — $\smile$ — $\smile$ — $\smile$ )

Zastosowanie

Nazwa "polityczny" ma żadnego związku z terminem "polityka" i nie odnosi się do treści utworu. Pochodzi od pierwotnego znaczenia greckiego słowa πολιτικός, cywilny i wskazuje, że wierszem tym pisano utwory przeznaczone dla osób świeckich, niemające charakteru religijnego.

Wierszem politycznym pisali:

• w XI wieku Michał Psellos, Filip Montrop,
• w XII wieku: Konstantyn Manasses, Teodor Prodrom, Łukasz Chrysoberges, Michał Glykas, Jan Tzetzes,
• w XIII wieku: Nicefor Blemmydes, Manuel Holobol, Konstantyn Anagnosta,
• w XIV wieku: Jerzy Lapetis, Konstantyn Hermoniak
• w XV wieku: Zotyk Paraspondyl, Stefan Sachlikis, Bergades, Emanuel Georgilas Limenites.

Wierszem politycznym zostały też napisane utwory anonimowe z XIII, XIV i XV wieku: Achilleida, Florios i Platzia Flore, Imberios i Margarona, Kallimach i Chrysorroe, Libistros i Rodamne, Niezwykła opowieść o Beltandrze i Chrysantzy, Opowieść o ciężko doświadczonym Apoloniuszu z Tyru, Stary rycerz, Legenda o poczciwym Ośle, Opowiadanie dla dzieci o czworonogich zwierzętach, Ornitolog.

Bibliografia

• O. Jurewicz: Historia literatury bizantyńskiej. Wrocław: Ossolineum, 1984. ISBN 83-04-01422-X. Brak numerów stron w książce