Zamek Świętego Piotra
37°01′54″N 27°25′46″E/37,031667 27,429444
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ budynku | |
| Rozpoczęcie budowy |
1402 |
| Ukończenie budowy |
1522 |
Położenie na mapie Turcji  | |
| 37°01′54″N 27°25′46″E/37,031667 27,429444
| |
| Strona internetowa | |
Zamek Świętego Piotra[1] (tur. Sen Piyer Kalesi), Zamek Bodrum (tur. Bodrum Kalesi) – średniowieczny zamek krzyżowców w Bodrum, położony na cyplu nad brzegiem Morza Egejskiego, pomiędzy dzisiejszymi zatokami Salmakis i Kumbahçe.
Twierdza zbudowana została w latach 1402–1522 na przylądku w portowej zatoce przez joannitów (rycerzy Zakonu Szpitalników Świętego Jana z Jerozolimy) z materiałów pozyskanych ze znajdującego się w pobliżu starożytnego mauzoleum. Przewidziana była jako lądowy komponent ich niedalekiej twierdzy na wyspie Kos. Zdobycie i opanowanie głównej siedziby joannitów na Rodos przez sułtana Sulejmana (grudzień 1522) wymusiło na joannitach opuszczenie i tej warowni, będące jednym z warunków kapitulacji zakonu[2].
Twierdzę wzniesiono na planie kwadratu o wymiarach 180 m x 185 metrów[3]. Prowadzi do niej 7 bram dekorowanych herbami i inskrypcjami, a wyposażone w blanki mury umacniają w narożnikach 4 główne wieże noszące nazwy od statutowych języków (lingua) zakonu: Angielska (Lwa), Francuska, Niemiecka i Włoska (Hiszpańska)[2].
Obecnie wykorzystywane są one na pomieszczenia muzealne. Trzykondygnacyjna Wieża Angielska mieści zbiory militariów, w Wieży Niemieckiej umieszczono znaleziska z przypadkowo odkrytego w 1989 r., bogato wyposażonego grobowca ze szczątkami „księżniczki karyjskiej” z połowy IV w. p.n.e.[2] Atrakcją pomniejszej, tzw. wieży Gatineau są lochy więzienne używane przez joannitów z eksponowanymi narzędziami tortur. Z kolei w Wieży Węża umieszczono wystawę handlowych amfor wydobytych w pobliskich wodach egejskich (inna ich ekspozycja znajduje się na głównym dziedzińcu zamkowym)[4].
Od 1962 r. część zabudowań twierdzy wykorzystywanych jest też jako siedziba Muzeum Archeologii Podwodnej (tur. Sualtı Arkeoloji Müzesi), corocznie odwiedzanego przez ponad 300 tysięcy gości, a w 1995 wyróżnionego tytułem Europejskiego Muzeum Roku[3]. Do unikalnych i najcenniejszych eksponatów „muzeum wraków” należą:
- części fenickiego wraku z epoki mykeńskiej, z okolic przylądka Gelidonya, wraz z ładunkiem pochodzące z pierwszych wykopalisk podwodnych prowadzonych w Turcji w końcu lat 50. XX wieku;
- szczątki wraku statku handlowego z XIV w. p.n.e. z jego ładunkiem, odnalezione w 1982 koło przylądka Uluburun;
- wrak bizantyjskiego statku handlowego z ładunkiem amfor (VII wiek), odkrytego przy pobliskiej wysepce Yassi Ada w latach 1961-1964, rekonstruowany w naturalnej wielkości;
- odrestaurowany wrak arabsko-bizantyjskiego „szklanego statku” z początków XI wieku, odkrytego (1973) w porcie Serçe koło Marmaris, a wydobytego w latach 1977-1979[4][2].
Ponadto część ogrodowo-parkowa w obrębie murów prezentuje w postaci wybranych roślin i drzew liczne przykłady flory śródziemnomorskiej[3].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Polski egzonim uchwalony na 109. posiedzeniu KSNG, zmieniony na 111. posiedzeniu.
- ↑ a b c d Turcja. Przewodnik ilustrowany (Berlitz). Londyn: Apa Publications, 2014.
- ↑ a b c Strona oficjalna Muzeum Archeologii Podwodnej w Bodrum [online], bodrum-museum.com [dostęp 2017-11-20] (ang.).
- ↑ a b P. Yale, V. Campbell, R. Plunkett: Turcja. Przewodnik Pascala. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2004.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Turcja. Przewodnik ilustrowany (Berlitz) (opr. zbiorowe). Londyn: Apa Publications, 2014, s. 207-209, ISBN 978-178-005-750-7
- Pat Yale, Verity Campbell, Richard Plunkett: Turcja. Przewodnik Pascala. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2004, s. 210-211, ISBN 83-7304-143-5