dziecko
dziecko (język polski)
[edytuj]
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj nijaki
- (1.1) potomek niezależnie od wieku: syn lub córka w odniesieniu do swoich rodziców biologicznych lub przybranych; zob. też dziecko w Wikipedii
- (1.2) istota ludzka w okresie wzrostu i dojrzewania, umownie do 18 roku życia
- (1.3) sport. w grze w palanta: ten, kto ma prawo podbić raz piłkę (dziecko młodsze) lub dwa razy (dziecko starsze)
- (1.4) przen. dzieło, do którego twórca czuje się szczególnie przywiązany emocjonalnie
- (1.5) przen. pejor. pot. osoba niedojrzała emocjonalnie
- (1.6) inform. proces lub obiekt potomny
- odmiana:
- (1.1-6)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik dziecko dzieci lub przest. reg. dziecka[1] dopełniacz dziecka dzieci lub przest. reg. dziecek[1] celownik dziecku dzieciom lub przest. reg. dzieckom[1] biernik dziecko dzieci lub przest. reg. dziecka[1] narzędnik dzieckiem dziećmi lub przest. reg. dzieckami[1] miejscownik dziecku dzieciach lub przest. reg. dzieckach[1] wołacz dziecko dzieci lub przest. reg. dziecka[1]
- przykłady:
- (1.1) Jej dzieci wyjechały do pracy.
- (1.2) Dziecko wymaga wiele uwagi i cierpliwości.
- (1.4) Ta książka to dzieło mego życia, moje dziecko.
- (1.5) Dałeś się im nabić w butelkę, dziecko z ciebie.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) spłodzić / urodzić / adoptować / wychowywać dziecko • kochać jak własne dziecko
- (1.2) dwoje / czworo / … dzieci • gromadka dzieci
- (1.6) proces-dziecko
- synonimy:
- (1.1) delfin, infant, latorośl, następca, potomek, progenitura, berbeć; przest. dziecię; pejor. bachor, gówniarz; żart. ablegierek
- (1.2) bobas, dzieciak, dzieciątko, maleństwo, nastolatek, niemowlę, noworodek, osesek, pociecha, przedszkolak, szkrab; lm dziatki; reg. pozn. dzieciszczko; przest. dziecię; pejor. bachor, gówniarz
- (1.3) bachor
- (1.4) dzieło życia
- (1.5) dzieciak, naiwniak
- hiperonimy:
- (1.1) zstępny
- hiponimy:
- (1.1) noworodek, niemowlę, kilkulatek, nastolatek, dorosłe dziecko
- (1.2) noworodek, niemowlę, kilkulatek, nastolatek
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. dziecki m, dzieciństwo n, sł. kres. dzieciuk m, dzieciarnia ż, dziecinada ż, dziecinnienie n, zdziecinnienie n, dziecięcość ż, dziecinność ż
- czas. dziecinnieć ndk., zdziecinnieć dk.
- przym. dzieciaty, dziecięcy, dziecinny, daw. dziecki
- przysł. dziecinnie, dziecięco
- związki frazeologiczne:
- bajka dla grzecznych dzieci • bawić się z kimś jak z dzieckiem • bogatemu diabeł dzieci kołysze • cudowne dziecko • Cygan swymi dziećmi świadczy • dobre dziecko słowem ukarzesz, złemu i kij nie pomoże • dom dziecka • dwunaste dziecko baby-jagi • dzieci i ryby głosu nie mają • dzieci-kwiaty • dziecko specjalnej troski • dziecko stróża • dziecko szczęścia • dziecko ulicy • dziecko z nieprawego łoża • dziecko z probówki • gdy dziecko upada, Bóg ręce podkłada • gdzie cztery nianie, tam dziecko bez nosa • jak z matki duch, to z dzieci puch • księżycowe dziecko • kto dziecko chwali, ten matkę po sercu głaszcze • kto ma pszczoły, ten ma miód, kto ma dzieci, ten ma smród • małe dzieci – mały kłopot, duże dzieci – duży kłopot • niech ci Pan Bóg w dzieciach wynagrodzi • nienarodzone dziecko • nie ucz matki, jak się dzieci robi / nie ucz ojca dzieci robić • obyś cudze dzieci uczył • od dziecka • pijane dziecko we mgle • po dzieciach poznajemy, jak się starzejemy • rodzina bez dzieci jak las bez ptaków • siódme dziecko dozorcy • szczęściu dzieci zawadza, kto im zbytecznie dogadza • wylać dziecko z kąpielą • złapać na dziecko
- uwagi:
- zob. też dziecko (ujednoznacznienie) w Wikipedii
- zob. też dziecko w Wikicytatach
- tłumaczenia:
- abchaski: (1.1) аԥшқа (āpškā), асаби (āsābi)
- aceh: (1.1) aneuk
- adygejski: (1.1) сабый (sābəj)
- afrykanerski: (1.1) kind
- ajmara: (1.1) yuqalla
- albański: (1.1) fëmijë m; (1.2) fëmijë m
- amharski: (1.1) ልጅ (ləǧ), ብላቴና (bəlatena)
- angielski: (1.1) child; (1.2) child; (1.5) baby; (1.6) child
- arabski: (1.1) طفل m (ṭifl), ولد m (walad), egip. arab. عيل m (ʿayyel), marok. arab. دري m (derri), mezopotamski جاهل m (ǧaahel), północnolewantyński ولد m (walad), północnomezopotamski عجي m (ʕeɡ̌i), zatokowy بزر m (bazer)
- aramejski: (1.1) ܒܪ m (bar)
- asamski: (1.1) ল’ৰা-ছোৱালী (lóra-süali), ছলি (soli), শিশু (xixu)
- asturyjski: (1.1) neñu / ñeñu m, fíu m
- awarski: (1.1) лъимер (łimer)
- azerski: (1.1) uşaq, bala, çağa
- baskijski: (1.1) haur, ume; (1.2) haur
- baszkirski: (1.1) бала (bala)
- beludżi: (1.1) چک (cukk)
- bengalski: (1.1) শিশু (śiśu)
- bhodźpuri: (1.1) बच्चा (baccā)
- białoruski: (1.1) дзіця n (dzicjá)
- birmański: (1.1) ကလေး (ka.le:)
- bislama: (1.1) pikinini
- boloński: (1.1) cìnno m
- bretoński: (1.1) bugel m
- bułgarski: (1.1) дете n (dete)
- caló: (1.1) chabó
- cerkiewnosłowiański: (1.1) чадо n
- chiński standardowy: (1.1) 子 (zǐ), 小孩 (xiǎohái), 小孩子 (xiǎoháizi), 孩子 (háizi); (1.2) 孩子 (háizi), 小孩 (xiǎohái), 小朋友 (xiǎopéngyou)
- chorwacki: (1.1) dijete n; (1.2) dijete n
- czarnogórski: (1.1) dijete n
- czeczeński: (1.1) бер
- czeski: (1.1) dítě n; (1.2) dítě n
- cziczewa: (1.1) mwana
- dolnołużycki: (1.1) źiśe n, góle n; (1.2) góle n
- dungański: (1.1) хэзы (hezɨ)
- duński: (1.1) barn n; (1.2) barn n
- esperanto: (1) infano
- estoński: (1.1) laps; (1.2) laps
- farerski: (1.1) barn n
- fiński: (1.1) lapsi
- francuski: (1.1) enfant m; (1.2) enfant m
- fryzyjski: (1.1) bern n
- galicyjski: (1.1) neno m
- górnołużycki: (1.1) dźěćo n
- grenlandzki: (1.1) meeraq
- gudźarati: (1.1) છોકરું n (chōkaruṁ)
- hakka: (1.1) trad. 細人仔 / uproszcz. 细人仔 (se-ngìn-è)
- hawajski: (1.1) keiki, pua, hānau; (1.2) keiki
- hindi: (1.1) बच्चा n
- hiszpański: (1.1) hijo m; (1.2) niño m
- ido: (1.1) filio; (1.2) filio
- inguski: (1.1) бер
- interlingua: (1.1) infante
- irlandzki: (1.1) leanbh m, páiste m
- islandzki: (1.1) barn n; (1.2) barn n
- istriocki: (1.1) banbeîn
- jaćwieski: (1.1) dzieci barnaj
- japoński: (1.1) 子供 (こども, kodomo), 子 (こ, ko); (1.2) 子供 (こども, kodomo), 子 (こ, ko)
- jidysz: (1.1) קינד n (kind); (1.2) קינד n (kind)
- joruba: (1.1) ọmọdé, o̩mo̩, èwe
- kantoński: (1.1) 仔女 (zai2 neoi5), 細路 (sai3 lou6)
- karpatorusiński: (1.1) дїтя ż (djitja)
- kaszubski: (1.1) dzeckò n; (1.2) dzeckò n; (1.5) gzub m
- kataloński: (1.1) nen m, fill m, filla ż, walencki chiquet m; (1.2) infant m, nen m, nena ż, criatura ż, canalla ż
- keczua: (1.1) wamra
- khmerski: (1.1) កូន (koon)
- kikuju: (1.1) mwana
- klingoński: (1.1) puq
- koreański: (1.1) 아이 (ai); (1.2) 아이 (ai)
- kri: (1.1) ᐊᐗᓯᐢ
- krymskotatarski: (1.1) bala
- liguryjski: (1.1) genueński figgeu m
- lingala: (1.1) mwana
- litewski: (1.1) vaikas m; (1.2) vaikas m
- lombardzki: (1.1) bergamasco s-cèt m, bresciano scèt m
- luksemburski: (1.1) Kand n
- łaciński: (1.1) filius m, filia ż; (1.2) infans
- macedoński: (1.1) дете n (dete)
- malajski: (1) anak
- manx: (1.1) paitçhey m, ponnair m, lhiannoo m
- marathi: (1.1) बालक n, बाळ n
- mindong: (1.1) 伲囝 (niè-giāng)
- minnan: (1.1) 囡仔 (gín-á)
- mon: (1.1) ကွေန် (kon)
- niderlandzki: (1.1) kind n
- niemiecki: (1.1) Kind n; (1.2) Kind n
- norweski (bokmål): (1.1) barn n; (1.2) barn n
- nowogrecki: (1.1) παιδί n, τέκνο n, τέκνον n; (1.2) παιδί n
- nowopruski: (1.1) malnīks m
- ormiański: (1.1) երեխա (erexa), զավակ (zavak), մանուկ (manuk)
- pali: (1.1) दारको / dārako m
- paszto: (1.1) ماشوم m (māšúm)
- pendżabski: (1.1) ਬੱਚਾ (bacā)
- perski: (1.1) کودک (kudak), بچه (bače)
- piemoncki: (1.1) biellese matolin m
- pite: (1.1) mánná
- polski język migowy: (w zapisie SignWriting)(1.1-2)
, dzieci: 
, 
, małe dziecko, niemowlę: 
- portugalski: (1.1) criança ż, filho m; (1.2) criança ż
- północnolapoński: (1.1) mánná
- romansz: (1.1) uffant m
- rosyjski: (1.1) ребёнок m; (1.2) ребёнок m; (1.4) де́тище n
- rumuński: (1.1) copil m, fiu m
- skolt: (1.1) päärnaž
- słowacki: (1.1) dieťa n
- słoweński: (1.1) otrok m
- somalijski: (1.1) cunug
- sotho: (1.1) ngoana
- sotho północny: (1.1) ngwana
- staroangielski: (1.1) cild n
- staro-cerkiewno-słowiański: (1.1) ⱍⱔⰴⱁ / чѧдо n (čędo), дѣтѧ n (dětę)
- staroirlandzki: (1.1) lenab m
- staronordyjski: (1.1) barn n
- staroormiański: (1.1) մանուկ (manuk), երախայ (eraxay)
- starosaksoński: (1.1) barn n
- suahili: (1.1) mtoto klasa 1/2, mwana klasa 1/2
- sundajski: (1.1) ᮙᮥᮛᮀᮊᮜᮤᮂ / murangkalih
- susu: (1.1) di; (1.2) di
- szkocki: (1.1) bairn, wean
- szkocki gaelicki: (1.1) pàisde m, leanabh m
- szwedzki: (1.1) barn n, unge w; (1.2) barn n
- tadżycki: (1.1) кӯдак (kūdak)
- tagalski: (1.1) anak
- tahitański: (1.1) tamariʻi
- tajski: (1.1) ลูก (lûuk), เด็ก (dèk), ศิศุ (sì-sù)
- tamazight: (1.1) ⴰⵃⴰⵎⵓⵛ / aḥamuc ż
- tamilski: (1.1) குழந்தை (kuḻantai)
- taos: (1.1) ȕʼúna
- tatarski: (1.1) bala / бала
- telugu: (1.1) పాప (pāpa)
- tigrinia: (1.1) ቈልዓ (qwaləʾa), ሕጻን (ḥəṣan), ቆልዓ (ḳolʿa)
- tiwi: (1.1) kirijini
- tok pisin: (1.1) pikinini; (1.2) pikinini
- tsonga: (1.1) n'wana
- tumbuka: (1.1) mwana
- turecki: (1.1) çocuk; (1.2) çocuk
- turkmeński: (1.1) çaga
- tuvalu: (1.1) tama, tamaliki
- tuwiński: (1.1) уруг (urug)
- tybetański: (1.1) ཕྲུ་གུ (phru gu), ཨ་ལུ (a lu)
- ujgurski: (1.1) بالا (bala)
- ukraiński: (1.1) дитина ż; (1.2) дитина ż
- urdu: (1.1) بچہ m (baccā)
- uzbecki: (1.1) bola
- volapük: (1.1) cil
- walijski: (1.1) plentyn m
- waloński: (1.1) èfant m
- wangkajunga: (1.1) jiji
- wanyjirra: (1.1) gurrinyji
- wenecki: (1.1) putèo m, triestino picio m
- wepski: (1.1) laps'
- wietnamski: (1.1) đứa bé, đứa trẻ, con
- wilamowski: (1.1) kynt n, kynd n; (1.2) kynt n, kynd n
- włoski: (1.1) bambino m, figlio m; (1.2) bambino m
- wolof: (1.1) doom; (1.2) xale, gone
- wotycki: (1.1) lahsi
- wu: (1.1) 小囡 (xiau noe)
- xhosa: (1.1) umntwana klasa 1/2
- zazaki: (1.1) tut
- zelandzki: (1.1) kind n
- zhuang: (1.1) lwg
- zulu: (1.1) umntwana klasa 1/2, umbana klasa 1/2
- źródła:
