Przejdź do zawartości

dwa

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

dwa (język polski)

[edytuj]
dwie (1.1) sowy
dwaj (1.1) mężczyźni
dwa (1.1) jabłka
dwa (2.1)
wymowa:
IPA: [dva], AS: [dva], ​?/i
​?/i
znaczenia:

liczebnik główny (porządkowy: drugi • zbiorowy: dwoje)

(1.1) liczba 2

rzeczownik, rodzaj nijaki

(2.1) cyfra 2
(2.2) pot. eduk. ocena mierna
(2.3) daw. pot. eduk. ocena niedostateczna (w skali czterostopniowej)
odmiana:
(1.1) por. uwagi;
 
przypadekmosmzw/mrz/nż
mianownikdwaj
dwu / dwóch (+ D.)		dwadwie
dopełniaczdwu / dwóch
celownikdwu / dwom / dwóm
biernikdwu / dwóch (+ D.)dwadwie
narzędnikdwoma / dwudwiema / dwoma / dwu
miejscownikdwu / dwóch
wołaczdwaj
dwu / dwóch (+ D.)		dwadwie
 w złożeniach: dwu-
(2.1-3) nieodm.,
 
przypadekliczba pojedynczaliczba mnoga
mianownikdwadwa
dopełniaczdwadwa
celownikdwadwa
biernikdwadwa
narzędnikdwadwa
miejscownikdwadwa
wołaczdwadwa
przykłady:
(1.1) Przy stole stoją dwa krzesła. Na tych krzesłach siedzi dwóch panów (= siedzą dwaj panowie).
(1.1) Po jeziorze pływają dwie kaczki. Nakarmimy te dwie kaczki?
(2.1) Dwadzieścia jest zapisywane jako dwa-zero.
(2.2) Celina znowu otrzymała dwa z biologii.
(2.3) Mirek ma dwa z chemii i geografii na świadectwie.
składnia:
kolokacje:
(2.2) dwa z polskiego / z matmy • dostać / otrzymać / zarobić dwa • dwa minus / plus • dwa z plusem • dwa na szynach
synonimy:
(1.1) zapis arabski: 2; zapis rzymski: II
(2.2) mierny; pot. dwója, dwójka,
(2.3) niedostateczny; pot. dwója, dwójka, lufa, kosa, gała, gol, lacz, kapa, pała
antonimy:
hiperonimy:
(2.1) cyfra
(2.2) ocena
(2.3) ocena
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
licz. dwanaście, dwadzieścia, dwieście
zbiorowy: dwoje
rzecz. druga ż, dwojaczki lm nmos, dwojenie n, dwójka ż, podwajanie n, zdwajanie n
czas. dwoić ndk., dwoić się ndk., podwoić dk.
przym. podwójny
przedr. dwu-
przysł. podwójnie
związki frazeologiczne:
bez dwóch zdań • druga strona medalu • dwa kroki • dwa kroki stąd • o dwa kroki stąd • dwa ognie • na dwoje babka wróżyła • trzymać dwie sroki za ogon • upiec dwie pieczenie przy jednym ogniu • walczyć na dwa fronty
przysłowia: co dwie głowy, to nie jedna • chytry dwa razy traci • skąpy dwa razy traci • mądrej głowie dość dwie słowie
etymologia:
prasł. *dъva
uwagi:
  • W rodzaju męskoosobowym używa się formy mianownika „dwaj” (np. dwaj chłopcy) lub dopełniacza z czasownikiem lp „dwóch” (np. dwóch chłopców), a w bierniku „dwóch”.
  • W rodzaju żeńskim używa się w mianowniku, bierniku i wołaczu „dwie”.
  • W rodzaju niemęskoosobowym w mianowniku i w bierniku używa się „dwa”
  • W celowniku dla wszystkich rodzajów formy „dwóm” i „dwom” są równorzędne.
  • Forma „dwu” w dopełniaczu, celowniku i miejscowniku obecnie zanika; podobnie jak „dwóch” w mianowniku, bierniku i wołaczu łączy się z biernikiem.
  • Forma „dwu” jest dawną formą dopełniacza, natomiast forma „dwóch” powstała pod wpływem wyrazów trzech, czterech, a także dopełniacza zaimków i przymiotników typu tych, dobrych[1]
  • Pierwotnie wyraz dwa był przymiotnikiem[2].
  • Forma „dwóch” była niegdyś pisana jako dwuch (dwu + -ch). Obecna pisownia pochodzi od skojarzenia z wyrazami dwoje, dwoisty, dwojaki, dwoma, w których występuje litera o[1].
  • por. duet • dwója • dwójka • dwójeczka • dwoisty • podwójny • dwojaki • para • parka • parować • dubel • dubler • dubeltowy
tłumaczenia:
źródła:
  1. ↑ 1,0 1,1 Zapytania i odpowiedzi, „Poradnik Językowy” nr 1/1905, s. 7, 8.
  2. ↑ Jan Miodek, Jest 500 milionów, 3 miliony korzystały, „Polski w Niemczech. Pismo Federalnego Związku Nauczycieli Języka Polskiego” nr 6/2018, s. 106.

dwa (język dolnołużycki)

[edytuj]
wymowa:
IPA: /dwa/, IPA: [dwɑ̈]
znaczenia:

liczebnik główny

(1.1) dwa[1], 2
odmiana:
(1.1) m/ż,n: dwa/dwě, dweju, dwěma, dwa/dwě, dwěma, dwěma
przykłady:
(1.1) Tam stojtej dwa stoła. → Tam stoją dwa krzesła.
(1.1) Na pólu źěłatej dwě źowći. → Na polu pracuje dwoje dziewcząt.
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
licz. porz. drugi
licz. dwóje
przym. drugi
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
(1.1) dla rzeczowników plurale tantum stosuje się liczebnik dwóje; zobacz też: Indeks:Dolnołużycki - Liczebniki
źródła:
  1. ↑ https://iecor.clld.org/languages/sorbianlower

dwa (język kaszubski)

[edytuj]
wymowa:
IPA: /dvɑ̈/
znaczenia:

liczebnik główny

(1.1) dwa, 2[1]
odmiana:
przykłady:
(1.1) Dwa stółczi. → Dwa stołki.
składnia:
kolokacje:
(1.1) dwanôsce • dwadzesce • dwasta
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
licz. dwòje
związki frazeologiczne:
etymologia:
praindoeur. *du̯o-, praindoeur. *du̯i-
uwagi:
(1.1) używa się przy rzeczownikach męskich nieosobowych i nijakich
(1.1) zobacz też: jeden • dwa • trzë • szterë • piãc • szesc • sétmë • òsmë • dzewiãc • dzesãc
źródła:
  1. ↑ Roman Drzeżdżon, Grzegorz J. Schramke, Słowniczek polsko-kaszubski, Region, Gdynia 2003-2012, ISBN 978-83-7591-191-6.
Źródło: „https://pl.wiktionary.org/w/index.php?title=dwa&oldid=8439377”
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy