proszę
proszę (język polski)
[edytuj]- znaczenia:
czasownik, forma fleksyjna
zwrot grzecznościowy
- (2.1) zwrot używany zamiast wołacza, wraz z rzeczownikiem w dopełniaczu przy skierowaniu wypowiedzi do kogoś
- (2.2) zwrot używany zamiast trybu rozkazującego
- (2.3) potwierdzenie wykonania prośby
- (2.4) zapytanie, gdy się nie dosłyszało lub jakoby przesłyszało (prośba o powtórzenie)
wykrzyknik
- (3.1) zaproszenie do czegoś lub podkreślenie ofiarowania czegoś
- (3.2) zdziwienie lub westchnienie, że coś się sprawdziło czy stało lub stanie
- przykłady:
- (2.1) Proszę pana/pani, czy mogę otworzyć okno? (zamiast: panie/pani/księże)
- (2.2) Proszę przestać! Co pan robi?! (zamiast: przestań)
- (2.3) (przy stole) – Przepraszam, może pan podać mi sałatkę? – Proszę. – Dziękuję.
- składnia:
- synonimy:
- (1.1) błagam
- (2.1) przepraszam
- (3.2) no proszę, jednak, o!
- antonimy:
- (1.1) nie proszę
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- (2) „Proszę pani” czy „proszę panią”: w zwrocie grzecznościowym stosujemy zawsze pierwszą formę, z dopełniaczem („proszę pani”). Druga forma, z biernikiem, („proszę panią”) jest formą (1.1), jak w zdaniu „proszę panią o całusa”.
- zobacz też: przepraszam • proszę • dziękuję
- tłumaczenia:
- afrykanerski: (2.2) asseblief
- albański: (3.1) urdhëroni; (3.2) urdhëroni
- angielski: (2.1) excuse me; (2.2) please; (2.3) here you are; (3.2) well, well
- arabski: (2.2) من فضلك (min faḍlak); (2) تفضل (tafaddal)
- baskijski: (2.1) barkatu; (2.2) mesedez, arren, faborez, otoi
- białoruski: (1.1) калі ласка, прашу
- chiński standardowy: (2.2) 请 (qǐng); (3.1) 请 (qǐng)
- chorwacki: (2.2) molim
- czeski: (2.2) prosím
- dolnołużycki: (2.3) pšosym
- duński: (2.1) værsgo, værsågod, værs'god, værsgo'; (3.1) værsgo, værsågod, værs'god, værsgo'
- esperanto: (2.2) bonvolu
- estoński: (2.3) palun
- fiński: (2.2) olkaa hyvä
- francuski: (2.2) s'il vous plaît
- galicyjski: (2.2) por favor
- hindi: (2.2) कृपया (kŕpayā)
- hiszpański: (2.2) por favor
- irlandzki: (2.2) le do thoil
- japoński: (2.2) ください (kudasai); (2.3) どうぞ (dōzo); (3.1) どうぞ (dōzo)
- jidysz: (2.2) ביטע
- kataloński: (2.2) si us plau, sisplau
- koreański: (2.1) 부탁해요 (put’akhaeyo)
- łaciński: (1.1) excuso
- łotewski: (2.2) lūdzu
- maltański: (2) jekk jogħġbok
- niderlandzki: (2) alsjeblieft
- niemiecki: (2.1) Entschuldigung, Verzeihung; (2.3) bitte schön, da sind Sie ja, da haben Sie es
- nowogrecki: (2.2) παρακαλώ
- portugalski: (2.2) por favor
- rosyjski: (2.2) пожалуйста; (2.3) пожалуйста
- rumuński: (2.1) scuzați; (2.2) vă rog; (2.3) poftiți
- słowacki: (2.2) prosím
- szwedzki: (2.1) varsågod; (3.1) varsågod
- turecki: (2.2) lütfen
- ukraiński: (2.2) будь ласка
- urdu: (2.2) مہربانی (meharbānī)
- walijski: (2.2) os gwelwch yn dda
- węgierski: (2.2) kérem
- włoski: (2.2) per favore, per piacere, prego; (2.3) prego, si prega
- źródła: