15. 2.

15. februar (veljača) (15.2.) je 46. dan godine po gregorijanskom kalendaru. Do kraja godine ima još 319 dana (320 u prestupnoj godini).

Događaji

• 399. pne. - Atinski filozof Sokrat osuđen na smrt.
• 590. - Hozroje II Parvez krunisan za kralja Sasanidske Persije.
• 1115. - Papa Paskal II priznao red Malteških vitezova, osnovan u Jerusalimu, gde su pored crkve svetog Jovana imali samostan i azil za bolesnike i putnike.
• 1573. - U Zagrebu pogubljen Ambroz Gubec, vođa seljačke bune.
• 1637. - Ferdinand III postao car Svetog Rimskog carstva.
• 1763. - Mirovnim ugovorom u Hubertsburgu okončana neprijateljstva Austrije i Pruske u Sedmogodišnjem ratu. Pruska zadržala Šleziju koju je preuzela od Austrije i postala jedna od vodećih evropskih vojnih sila.
• 1804. - U Orašcu podignut Prvi srpski ustanak.
• 1835. - U Kneževini Srbiji usvojen Sretenjski ustav, prvi Ustav u modernoj srpskoj istoriji.
• 1922. - U Hagu održana prva sednica stalnog Međunarodnog suda pravde koji je 1920. osnovala Liga naroda radi rešavanja sporova među državama.
• 1928. - Iz Beograda prema Zagrebu poleteo prvi avion jugoslovenske civilne avijacije "Potez 29-2", jedina letelica prve jugoslovenske avio-kompanije "Aeroput".
• 1942. - Drugi svjetski rat: u snažnom vojnom udaru Japanci osvojili Singapur, nakon čega je zarobljeno više od 80.000 indijskih, australskih i britanskih vojnika.
• 1944. - Drugi svetski rat: Američke trupe zauzele Solomonska ostrva u Pacifiku.
• 1944. - Britanski avioni izbacili oko 1.000 bombi na Berlin.
• 1971. - Velika Britanija prešla na decimalni novčani sistem, umesto dotadašnjih funti, šilinga i penija.
• 1988. - Predsednik Austrije Kurt Valdhajm, optužen da je, kao pripadnik SS-jedinica u Drugom svetskom ratu, odgovoran za ratne zločine u Bosni i Grčkoj, odbio da podnese ostavku.
• 1989. - Deset godina pošto je Moskva poslala svoje trupe da podrže prokomunističku vladu u Kabulu, poslednji sovjetski vojnici napustili Avganistan.
• 1990. - Velika Britanija i Argentina obnovile diplomatske odnose, prekinute 1982. u vreme rata za Foklandska ostrva.
• 1993. - Parlament Slovačke izabrao ekonomistu Mihala Kovača za prvog predsednika novoformirane države Slovačke, posle raspada Čehoslovačke.
• 1996. - Vlada Bosne i Hercegovine saopštila da je u ratu, od 1992. do 1995. - nestalo oko 30.000 ljudi, od kojih preko 22.000 civila i oko 2.500 pripadnika oružanih snaga.
• 1997. - Opoziciona koalicija "Zajedno" održala poslednji, 88. dan protesta, pošto je 11. februara ispunjen njen osnovni zahtev, priznanje rezultata lokalnih izbora u Srbiji iz novembra 1996..
• 1999. - U Keniji uhapšen lider kurdskih pobunjenika Abdulah Odžalan i izručen Turskoj, gde je osuđen na smrt zbog izdaje i prebačen u ostrvski zatvor Imrali.
• 2002. - Predsednik SAD Džordž Buš objavio da njegova zemlja ima alternativan plan za smanjenje emisije gasova, koje je regulisano Protokolom o globalnom zagrevanju u Kjotou 1997.
• 2003. - U talasu demonstracija, najvećim od vijetnamskog rata, više od šest miliona ljudi u više od 600 gradova u svetu protestovalo protiv napada na Irak.
  • Vatikan otvorio zapečaćenu arhivu o vezama te države s Nemačkom od 1922. do 1939., kada je Euđenio Pačeli, kasnije Papa Pije XII, bio državni sekretar Vatikana.
• 2008 - Boris Tadić položio zakletvu i po drugi put stupio na dužnost predsednika Republike Srbije.

Rođenja

• 1368. - Žigmund Luksemburški, ugarski kralj, rimski car i češki kralj
• 1472. - Piero de Medici, firentinski patron
• 1538. - Matija Gubec, vođa hrvatskih seljaka
• 1564. - Galileo Galilei, talijanski matematičar, fizičar i astronom († 1642.)
• 1710. - Luj XV, francuski kralj. († 1774.)
• 1748. - Jeremy Bentham, engleski pravnik, filozof i socijalni reformator
• 1764. - Jens Immanuel Baggesen, danski književnik († 1826.)
• 1847. - Robert Fuchs, austrijski pravnik
• 1861. - Alfred North Whitehead, britansko-američki filozof, fizičar i matematičar
• 1877. - Louis Renault, francuski inženjer i suosnivač marke automobola "Renault"
• 1882. - Džon Barimor, američki glumac. († 1942.)
• 1898. - Toto, italijanski glumac
• 1899. - George Auric, francuski kompozitor
• 1907. - Cesar Romero, američki glumac
• 1911. - Grigor Vitez, hrvatski pjesnik, dječji pisac, prevoditelj († 1966.)
• 1914. - Ernest Dubac, hrvatski nogometaš († 1985.)
• 1929. - Graham Hill, britanski vozač Formule 1 († 1975.)
• 1937. - Velimir Milošević, pjesnik za djecu
• 1943. - Elke Heidenreich, njemačka novinarka i autorica
• 1947. - Wencke Myhre, norveška pjevačica
• 1952. - Tomislav Nikolić, srbijanski političar
• 1962. - Milo Ðukanović, crnogorski političar i državnik
• 1972. - Jaromir Jagr, češki reprezentativac u hokeju na ledu
• 1980. - Samira Makhmalbaf, iranska režiserka i scenaristica
• 1980. - Elena Sokolova, ruska umetnička klizačica

Smrti

• 1152. - Konrad III., njemački kralj (* 1093.)
• 1573. - Matija Gubec, vođa seljačke bune
• 1637. - Ferdinand II., njemačko-rimski car, ugarsko-hrvatski i češki kralj (* 1578.)

• 1857. - Mihail Ivanovič Glinka, ruski kompozitor.
• 1941. - Guido Adler, austrijski muzikolog (* 1855.)
• 1942. - Stanislav Binički, srpski kompozitor i dirigent (* 1872.)
• 1965. - Nat King Kol, američki džez-pevač i pijanist.
• 1988. - Ričard Fejnmen, američki fizičar. (* 1918).
• 2008. - Marijan Oblak, zadarski nadbiskup (* 1919.)