1900.
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vjekovi: | 18. vijek – 19. vijek – 20. vijek |
| Decenija: | 1870-e 1880-e 1890-e – 1900-e – 1910-e 1920-e 1930-e |
| Godine: | 1897 1898 1899 – 1900 – 1901 1902 1903 |
| Gregorijanski | 1900.. (MCM) |
| Ab urbe condita | 2653. |
| Islamski | 1317–1318. |
| Iranski | 1278–1279. |
| Hebrejski | 5660–5661. |
| Bizantski | 7408–7409. |
| Koptski | 1616–1617. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1955–1956. |
| • Shaka Samvat | 1822–1823. |
| • Kali Yuga | 5001–5002. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 4536–4537. |
| • 60 godina | Yang Metal Miš (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11900. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Godina 1900 (MCM) bila je redovna godina koja počinje u ponedjeljak po gregorijanskom, ali prijestupna godina koja počinje u subotu po, na početku godine, 12 dana zaostajućem julijanskom kalendaru (linkovi pokazuju godišnje kalendare).
Ove godine je primenjeno pravilo gregorijanskog kalendara da godina deljiva sa četiri neće biti prestupna ako nije deljiva i sa 400. Zbog toga je razlika prema julijanskom kalendaru, koji nema izuzetaka za prestupne godine, od 1. 3. povećana na 13 dana.
Godina 1900. je poslednja godina 19. vijeka, ali i prva godina 1900-ih.
- 1. 1. - Kruna, uvedena 1892, postaje jedinstvena i jedina valuta u Austro-ugarskoj monarhiji.
- 1. 1. - Britanska kruna preuzima od Kraljevske nigerske kompanije protektorate Južne i Severne Nigerije (ujedinjeni 1914, nezavisna Nigerija 1960).
- 1. 1. - U Nemačkoj stupa na snagu Građanski zakonik.
- 2. 1. - Prvi broj bečkih novina Kronen Zeitung.
- 2. 1. - Prvi električni bus, u New Yorku.
- 2. 1. - John Hay najavljuje politiku Otvorenih vrata koja promovira otvorenu američku trgovinu s Kinom.
- 2. 1. - Otvoren Čikaški kanal.
- 4. 1. - Počinje štrajk rudara u Bohemiji i Moravskoj za skraćenje radnog vremena i veće plate - u februaru mu se pridružuju rudari u ostatku carstva ali propada u martu.
- 5. 1. - Henry Augustus Rowland sa Sveučilišta John Hopkins objašnjaVa magnetsko polje Zemlje.
- 6. 1. - Buri napadaju Ladysmith u Burskom ratu, preko 1000 mrtvih.
- 7. 1. - Tesla završava eksperimente u Colorado Springsu - vraća se u New York i traži finansijere za gradnju bežične stanice, što nije lako jer nema svedoke za svoje tvrdnje[1].
- 9. 1. - U Londonu izbija epidemija gripe.
- 11. 1. - Na sastanku predstavnika 40 srpskih opština Bosne i Hercegovine podržane vođe u sporu sa mitropolitima.
- 13. 1. - Njemački Car uvodi njemački kao službeni jezik u njemačkoj vojsci
- 13. 1.? - Arhiv Srbije počeo s radom.
- 14. 1. - Premijera Puccinijeve Tosce u Rimu.
- 18. 1. - Bitka kod Mazocobe, stradale stotine Yaqui Indijanaca u meksičkoj Sonori.
- 19. 1. - Ernest von Koerber je novi predsednik vlade austrijskih zemalja (do 1904).
- 23. 1. - 5000 australskih rudara kreće u štrajk
- 24. 1. - Burski rat – Bitka za Spion Kop: Buri iz Oranja porazili mnogobrojnije Britance koji su pokušavali deblokirati Ladysmith. Mohandas Gandhi je bio u bolničkoj četi. "Kop" će biti naziv za neke vrste tribina na fudbalskim stadionima (Ladysmith će biti deblokiran 28. 2.).
- 25. 1. - Nacionalistički francuski pesnik Paul Déroulède osuđen na deset godina progonstva (vraća se 1905).
- 26. 1. (14. 1. po j.k.) - U Srbiji donesen Zakon o trgovačkoj akademiji, kao i Zakon o udruženjima, povodom namnoženih ukopnih i svadbenih udruženja, nekih vrsta finansijskih piramida.
- 26. 1. - Theodore Roosevelt prvi put napismeno upotrebio izraz "Govori tiho i nosi veliki štap".
- 30. 1. - William Goebel, čiji je izbor za guvernera Kentuckyja osporen od republikanaca, smrtno ranjen dan prije polaganja prisege.
- 1. 2. (20. 1. po j.k.) - U Srbiji donesen Zakon o potpomaganju zemljoradničkih zadruga.
- 3. 2. - Štrajkači u Ahenu, Beču i Briselu zahtevaju 8-časovno radno vreme.
- 5. 2. - Ruska carska vlada opozicijskim je studentima odredila prisilnu obvezu služenja u vojsci.
- 6. 2. - U Haagu postavljen Stalni arbitražni sud. (?)
- 6. 2. - Irski nacionalisti se ujedinili unutar Irske parlamentarne partije, čiji lider postaje John Redmond (do 1918).
- 9. 2. - Dwight Davis utemeljuje Davis Cup.
- 14. 2. - Britanci ulaze u Slobodnu Državu Oranje.
- 15. 2. - Britanski general John French deblokirao Kimberley.
- februar - Demonstracije frankovačkih studenata u Zagrebu - "Apcug Vlasi, apcug peticije", posle rasprave o srpskim peticijama u Saboru.
- februar - Kodak prodaje jeftinu kameru Brownie.
- februar - Lenjin (sa Nadeždom Krupskajom) pušten iz sibirskog egzila, na leto odlazi u inostranstvo (Minhen, London, Ženeva, do 1905).
- februar - U Japanu donesen novi Zakon o javnom redu, protiv organizovanja radništva.
- 17. 2. - Podela ostrvlja Samoa: Nemačkoj pripada zapadno od 171. meridijana, SAD istočno.
- 18. 2. - Prvi dan Bitke kod Paardeberga je u Britaniji zapamćen kao Krvava nedelja, imali su 280 mrtvih - Buri će se ipak predati 27. februara.
- 27. 2. - U Engleskoj utemeljena laburistička stranka, prvi partijski sekretar Ramsay MacDonald.
- 28. 2. - Veliko vojvodstvo Baden donijelo je uredbu kojom se, prvi put u Njemačkoj, ženama daje pravo na studij na visokim školama. Dotad su mogle sudjelovati samo kao gosti slušači.
- 1. 3. - Od danas razlika između julijanskog i gregorijanskog kalendara iznosi 13 dana i tako do istog datuma 2100.
- 13. 3. - Britanska vojska ulazi u Bloemfontein, glavni grad Oranja.
- 14. 3. - SAD prelazi na zlatni standard (do 1933).
- 20. 3. - Nikola Tesla dobio patent US 645576 za bežični prenos električne energije.
- 23. 3. - Arthur Evans počinje iskopavanje u Knososu, narednih dana otkriva pločice sa linearnim B pismom i "Minojevu palatu".
- 25. 3. - Rat zlatne stolice: britanski guverner Hodgson je nepristojnim zahtevom izazvao rat sa Carstvom Ašanti u današnjoj Gani (do septembra).
- 27. 3. - Sven Hedin otkrio stari grad Loulan (Kroraina) na zapadu Kine.
- 31. 3. - Tomáš Garrigue Masaryk osnovao Realističku stranku, neposredan povod je Hilsnerova afera, proces za ubistvo jednom Jevrejinu, sa elementima antisemitizma.
- 4. 4. - Atentat na Edwarda, princa od Walesa u Briselu, pokušaj je izveo tinejdžer u znak protesta zbog Burskog rata.
- c. 5. 4. - Otkrivena Antikiterska olupina, antički brod potonuo kod Antikitere, severozapadno od Krita - komad korodirane bronze će dve godine kasnije biti razotkriven kao Antikiterski mehanizam.
- 9. 4. - Paul Ulrich Villard opisuje zračenje kasnije nazvano gama zraci.
- 14. 4. - U Parizu osnovan Union Cycliste Internationale (UCI - Međunarodni biciklistički savez).
- 15. 4. - 12. 11. - Exposition Universelle u Parizu. Izgrađeni Grand Palais, Petit Palais, Pont Alexandre III...
- Srbija se predstavila slikama "Proglašenje Dušanovog zakonika" Paje Jovanovića (zlatna plaketa) i "Dolazak cara Dušana u Dubrovnik" Marka Murata (bronzana).
-
Panoramski pogled na Parisku izložbu -
Paviljon BiH -
Paviljon Srbije
- 19. 4. - Filipinsko-američki rat: opsada Catubiga je Pirova pobeda Filipinaca, uspeli su zauzeti mesto po cenu mnogo većih sopstvenih žrtava.
- 22. 4. - U Zagrebu je osnovano Društvo hrvatskih književnika. U Matici hrvatskoj sastala se osnivačka skupština Društva hrvatskih književnika, na kojoj se okupilo sto književnika iz Zagreba i trojica izvan Zagreba. Predsjedao je predsjednik inicijativnoga odbora književnik Đuro Deželić. Za prvoga predsjednika izabran je najstariji hrvatski književnik, pripadnik generacije koja je vodila hrvatski narodni preporod - tada vrlo cijenjeni i popularni Ivan Trnski.
- 22. 4. - Bitka kod Koussérija: Francuzi osigurali područje današnjeg Čada nakon što je Rabih az-Zubayr poražen i poginuo.
- 25. 4. - Italijan Umberto Cagni, deo ekspedicije vojvode od Abruzza, stigao do tada najsevernije tačke, 86° 34′ N.
- 30. 4. - Havaji i službeno postaju teritorij SAD (od 1959. država).
- proleće - "Bokseri" šire aktivnosti do okoline Pekinga, ubijaju kineske hrišćane.
- proleće - Trojica različitih istraživača ponovo otkrila Mendelov rad o genetici iz 1865-66.
- 1. 5. - Preko 200 rudara poginulo od eksplozije i gušenja u rudniku uglja kod Scofield, Utah.
- 1. 5. - Abdul Hamid II izdao carski edikt o građenju Hedžaske železnice Damask-Medina - završena 1908, uz nemačku podršku.
- 5. 5. - Vanredno stanje u Barseloni, nakon nemira u tom ali i u drugim španskim gradovima zbog novog poreskog zakona.
- 9. 5. - Hidroelektrična centrala na reci Gradac u Valjevu - prvobitno daje jednosmernu struju, od sledeće godine naizmeničnu.
- 14. 5. - U sklopu Izložbe, u Parizu otvorene Druge olimpijske igre, traju do oktobra. Milan Neralić osvojio bronzu u sablji za Austrougarsku.
- 17. 5. - Burski rat: Britanci deblokirali Mafeking, poraz Bura, veliko slavlje u Engleskoj.
- 17. 5. - Bokserski ustanak: ubijeno 60 kineskih hrišćana u tri sela kod Pekinga.
- 17. 5. - U Čikagu objavljena knjiga The Wonderful Wizard of Oz.
- 18. 5. - Odobrena društvena Pravila NEVEN
- 18. 5. - Tonga postaje britanski protektorat.
- 21. 5. - Ruska invazija Mandžurije.
- 11 - 26. 5. - Kolumbijski Rat hiljadu dana: Bitka kod Palonegra je pobeda konzervativaca i prekretnica rata.
- 28. 5. - Britanci anektirali bursku Slobodnu Državu Oranje (Kolonija Orange River 1902-1910).
- 28. 5. - U Parizu otvoren kolodvor Gare d'Orsay, prvi elektrificirani željeznički terminal na svijetu (od 1986. Musée d'Orsay).
- 29. 5. - Francuzi osnovali Fort-Lamy, današnja N'Djamena, glavni grad Čada.
- 29. 5. - Charles Seeberger dobio patent za pokretne stepenice (escalator), jedne su instalirane na Pariskoj izložbi.
- 30. 5. - Deputacija 58 izaslanika, predstavnika 73 srpske opštine BiH u Pešti izradila "treći carski memorandum" (predat tek nakon godinu dana, usled Kalajevih smetnji).
- 31. 5. - Bokserski ustanak: 435 vojnika iz osam zapadnih zemalja stiže u Peking gde se raspoređuju oko svojih izaslanstava.
- 1. 6. (19. 5. po j.k.) - Sukob između vojske i seljaka kod sela Durankulak u bugarskoj Dobrudži odnosi desetine života - u zemlji vlada veliko nezadovoljstvo nakon što je vlada vratila desetak u naturi.
- 1. 6. - Popis stanovništva u SAD: 76.212.168 stanovnika, 21% više nego pre deset godina; tri grada sa više od milion stanovnika - New York, Chicago i Philadelphia
- 4. 6. - Otvorena Rodinova izložba u Parizu.
- 5. 6. - Britanska vojska zauzima Pretoriju, glavni grad burske Južnoafričke Republike.
- 5. 6. - Bokseri prekinuli prugu Peking-Tjencin.
- 7. 6. - Osnovan Pasterov zavod u Nišu, prvi u Srbiji i na Balkanu.
- 7. 6. - Carrie Nation započinje u Kiowa, Kansas misiju demoliranja saluna.
- 9. 6. - Indijski borac za nezavisnost Birsa Munda umro u zatvoru.
- 11. 6. - Stradao prvi stranac u Pekingu: pripadnici Kansu armije ubili sekretara japanskog poslanstva.
- 12. 6. - Drugi flotni zakon u Nemačkoj, za dostizanje britanske flote.
- 14. 6. - Republika Havaji i formalno postaje američka Teritorija Havaji.
- 16. 6. - Prva konferencija makedonskih socijalista u Kruševu.
- 17. 6. - Saveznici zauzeli Tvrđave Taku kod Tjencina.
- 18. 6. (5. 6. po j.k.) - Milan Obrenović otputovao u Beč radi pregovora o Aleksandrovoj ženidbi nemačkom princezom (neće se vratiti, umire sledećeg februara). Na Aleksandrovo navaljivanje, i predsednik vlade Vladan Đorđević je otišao na letovanje.
- 18. 6. - Bitka kod Lanfanga: Bokseri i vladine snage porazili Seymourovu ekspediciju koja se kretala prema Pekingu.
- 19. 6. - Theodore Roosevelt republikanski kandidat za potpredsjednika SAD.
- 20. 6. - U Pekingu ubijen njemački ambasador Clemens von Ketteler (osveta za ubistvo kineskog dečaka); Bokseri tokom dana napadaju zapadna poslanstva, diplomati su odbacili jučerašnji ultimatum carice Cixi da napuste grad - počinje opsada Četvrti poslanstava. Pod opsadom je i katolička katedrala.
- 21. 6. - Carica Cixi objavljuje rat svim stranim silama.
- 25. 6. - Taoistički monah pronašao pećinu sa Dunhuanškim rukopisima iz 5. do 11. st.; s druge strane u Pekingu je juče izgorela biblioteka Akademije Hanlin.
- 27. 6. - Otvaranje Središnje linije londonske podzemne željeznice (treća linija, električna).
- 27. 6. - Pariski ugovor: Špancima ostaje svega 26.000 kv. km Rio Munija, od 300.000 koliko su potraživali (danas kontinentalni deo Ekvatorijalne Gvineje).
- 28. 6. - Franjo Ferdinand izjavljuje pred dvorom da njegova buduća supruga ni njihova djeca neće imati dinastička prava.
- 30. 6. - Požar na dokovima u Hobokenu, Nju Džersi, širi se na tri putnička broda, poginulo najmanje 326 osoba.
- 1. 7. - Franc Ferdinand i Sofija Chotek sklopili morganatski brak.
- 2. 7. - Prvi let cepelinom, Zeppelin LZ 1.
- 4. 7. - Tramvaj se srušio u provaliju u Tacoma, Washington, 43 mrtvih.
- 9. 7. - Kraljica Viktorija prihvatila Ustavni akt Komonvelta Australija - stupa na snagu sledećeg 1. januara.
- 12. 7. - Putnički brod SS Deutschland postavlja rekord u brzini na Atlantiku.
- 15. 7. - Britanske trupe ugušile su ustanak Ašantija na Zlatnoj Obali.
- 16. 7. - Pošto je Blagovješčensk na Amuru izložen granatiranju sa kineske strane, donesena je odluka o proterivanju Kineza - hiljade ljudi stradaju u reci ili su ubijeni na obali.
- 19. 7. - Otvorena prva linija Pariškog metroa.
- 21. 7. (8. 7. po j.k.) - Kralj Aleksandar Obrenović oglasio svoju veridbu sa Dragom Mašin rođ. Lunjevica; vlada daje ostavku.
- 21/22. 7. - Milan Obrenović dao ostavku na položaj komandanta aktivne vojske.
- 22. 7. - Aromunski novinar Ştefan Mihăileanu ubijen od strane VMRO u Bukureštu, Rumunija i Bugarska dolaze na ivicu rata.
- 23 - 25. 7. - Prva Panafrička konferencija u Londonu.
- 23 - 27. 7. - Neredi Roberta Charlesa u New Orleansu - desetine mrtvih u rasnim sukobima, pojačana rasna segregacija i nasilje.
- 24. 7. - Pomilovani svi radikali osuđeni u vezi sa prošlogodišnjim Ivanjdanskim atentatom.
- 25. 7. (12. 7. po j.k.) - Nova srpska vlada, Alekse Jovanovića ("svadbeno ministarstvo").
- 27. 7. - Nemački car Wilhelm II drži govor korpusu koji odlazi u Kinu: kao što su Huni ušli u legendu, tako bi i ime Nemačke trebalo biti strašno u Kini - britanska propaganda će zato Nemce nazivati "Hunima".
- 28. 7. - Albert Einstein diplomirao na ETH u Cirihu.
- 29. 7. - Anarhist ubio talijanskog kralja Umberta I., nasleđuje ga sin Vittorio Emanuele III (vl. do 1946, kraljica mu je Jelena Savojska).
- 31. 7. - Oboleli predsednik Kolumbije Manuel Antonio Sanclemente oboren u vojno-civilnom udaru, sledi José Manuel Marroquín (do 1904).
- 2. 8. - Druga hidrocentrala u Srbiji, Hidroelektrana „Pod gradom“ u Užicu na reci Đetinji, tek druga na svetu po Teslinim principima.
- 3. 8. - U Akron, Ohio osnovana Firestone Tire & Rubber Company.
- 4. 8. - Kreće Gaseleejeva ekspedicija savezničkih snaga iz Tjencina prema Pekingu - gine se od vrućine koliko od neprijatelja, obe strane vrše zverstva.
- 5. 8. (23. 7. po j.k.) - Venčanje kralja Aleksandra Obrenovića i Drage Mašin; kumuje ruski car Nikola II (preko otpravnika poslova Mansurova).
- 6. 8. - Prva telefonska veza između Berlina i Pariza.
- 8. 8. - Kongres matematičara u Parizu, David Hilbert predstavlja spisak problema.
- 14. 8. - Savezničke trupe oslobađaju zaposjednute ambasade u Pekingu, kineski carski dvor sutradan ujutro beži u Xi'an. Okupirana područja Kine su izložena masovnoj pljački i zlostavljanjima, ali s druge strane prestaju evropske ambicije za kolonizaciju Kine.
- 18 - 25. 8. - Prvi međunarodni kongres elektriciteta u Parizu, Konstantin Perski prvi put upotrebio reč "televizija".
- 21 - 27. 8. - Bitka kod Bergendala je odlučujuća pobeda koja navodi vladu JA Republike u bekstvo - okončano je konvencionalno ratovanje u Burskom ratu, ali sledi još dve godine gerile.
- 31. 8. - Kraj željezničkog štrajka Taff Vale u Južnom Walesu
- 31. 8. - Britanska vojska okupirala Johannesburg
- 1. 9. - Britanija pripaja Južnoafričku Republiku, menja joj ime u Transvaal.
- 1. 9. - Razmjenom depeša između njemačkog cara Wilhelma II. i američkog predsjednika Williama McKinleya proradila je prva njemačka transatlantska kabelska linija duga 13.000 kilometara koja je ukinula monopol Velike Britanije nad gotovo svim međunarodnim kabelskim vezama.
- 3 - 5. 9. - Prvi hrvatski katolički sastanak u Zagrebu.
- 5. 9. - Francuzi formirali Vojnu Teritoriju Čad (nezavisan 1960).
- 7. 9. (26. 8. j.k.) - Objavljeno da je kraljica Draga u "blagoslovenom stanju". Povodom otvorene poštanske karte u kojoj je kraljica Natalija izvređala Dragu, objavljuje se da se sve "intrige" smatraju kao izdajnička preduzeća "ma s koje strane dolazila"[2].
- 7. 9. - Car Franjo Josip raspustio Carevinsko vijeće (izbori u prosincu).
- 8. 9. - Galvestonski uragan odnosi najmanje 6.000 života.
- septembar - Austro-ugarsko–rumunska vojna konvencija: tajni sporazum u slučaju rata sa Rusijom, Rumuniji se priznaju prava u Besarabiji ali i na severoistoku Bugarske, dok Austro-ugarska ističe pravo na Makedoniju. (→ bg).
- 23 - 27. 9. - Peti kongres Druge Internacionale u Parizu, osnovan Internacionalni socijalistički biro, prihvaćena kompromisna rezolucija u vezi ulaska socijalista u "buržoaske" vlade.
- 26. 9. - Doktor Jesse William Lazear dokazao da žutu groznicu prenose komarci - tako što je umro nakon što je dopustio da ga ubode zaraženi.
- 26. 9. - 24. 10. - Izbori u Ujedinjenom Kraljevstvu: velika većina za torijevce, prvi put izabran Winston Churchill; novoosnovani laburisti dobili dva mandata.
- 28. 9. (15. 9. po j.k.) - Persijski šah Mozafaradin-šah Kadžar proputovao kroz Srbiju.
- 8. 10. - Pristalice Sun Yat-sena digle pobunu u južnoj provinciji Guangdong, propala pre kraja meseca.
- 9. 10. - Kukova Ostrva postaju britanski posed, na zahtev vodećih ostrvljana.
- 9 - 11. 10. - Henry de La Vaulx pobedio u trci balonima, od Vincennesa kod Pariza do Korostiševa kod Kijeva za manje od 36 sati.
- listopad - Norveški izumitelj Johann Vaaler traži patent za svoj izum spajalice za papir bez koje bi nam današnji život bio nezamisliv :)
- oktobar - Braća Wright počinju eksperimente sa prvom od tri jedrilice.
- 16. 10. - Potpisan britansko-nemački sporazum koji se protivi podeli Kine u sfere uticaja - podrška američkoj Politici otvorenih vrata.
- 17. 10. - Bernhard von Bülow je novi nemački kancelar (do 1909).
- 19. 10. - Max Planck predstavio u Berlinu svoj zakon zračenja crnog tela - pionirski rezultat moderne fizike i kvantne teorije.
- 3. 11. - Izvedena opera "Bajka o caru Saltanu" Rimski-Korsakova, poznata po interlidu "Bumbarov let".
- 5. 11. - Otvorena ustavotvorna skupština na Kubi.
- 6. 11. - Republikanac William McKinley reizabran na predsjedničkim izborima u SAD-u (protukandidat William Jennings Bryan) - novi potpredsednik je Theodore Roosevelt.
- 14. 11. - Hilsnerova afera: Jevrejin osuđen na smrt za ubistvo dve devojke, u procesu obeleženom antisemitizmom i krvnom klevetom (izmenjeno u doživotni zatvor, amnestiran 1918).
- novembar - Ruski car Nikolaj II je teško oboleo od tifusa ali se uspeva oporaviti.
- 17. 11. - Herbert Kitchener, novi britanski komandant u Južnoj Africi najavljuje da će bursko stanovništvo biti preseljeno u koncentracione logore - u lošim uslovima će stradati preko 26.000 žena i dece.
- 20. 11. - Ugarsko ministarstvo ukinulo Kolo mladeži, udrugu bačkih Bunjevaca.
- 22. 11. - Počeo trogodišnji štrajk u velškom kamenolomu Penrhyn.
- 1. 12. - Švicarsko Savezno vijeće donijelo je u Bernu odluku o pitanju Gvajane oko koje su se sporile Francuska i Brazil - granica u korist Brazila, što francuski posed čini četiri puta manjim.
- 7. 12. - Maks Plank predstavio Plankov zakon zračenja crnog tela.
- 12. 12. - Počinju Izbori za Carevinsko vijeće, do 18. siječnja.
- 14. 12. - Max Planck predstavlja rad "O teoriji zakona distribucije energije u normalnom spektru", Planckov postulat tvrdi da je energija oscilatora u crnom telu kvantizovana, E = nhν.
- decembar - U Lajpcigu izlazi prvi broj Lenjinovih novina "Iskra", glasila Ruske socijal-demokratske radničke partije.
- 16. 12. - Nemačka korveta za obuku Gneisenau potonula u oluji pored Malage, stradalo 136 kadeta.
- 19. 12. - Nacrt statuta za uređenje vjerskih i vakufsko-mearifskih poslova i memorandum muslimanskog pokreta uručen Kalaju u Sarajevu.
- 22. 12. - Mercedes 35 hp je prvi automobil pod tom markom, isporučen je Emilu Jellineku.
- 23. 12. - Prvi prenos ljudskog govora preko radija: Reginald Fessenden upotrebio amplitudsku modulaciju na razdaljini od jedne milje na Cobb Island, Maryland.
- 31. 12. - U Kini je pogubljen kineski vojnik koji je 20. 6. ubio njemačkog veleposlanika barona von Kettelera.
- Svetsko stanovništvo: 1,65 milijardi.
- Popis stanovništva u Austrougarskoj: 25.959.361 u Cislajtaniji, 593.969 u Dalmaciji, 756.349 u Primorju.
- U Zagrebu izgrađena Palača Prve hrvatske štedionice.
- Slučaj Fate Omanović: vlasti smenile mostarskog muftiju Ali Fehmi Džabića, smenjen njegov sekretar i opštinski pisar Šerif Arnautović.
- Od početka godine do oktobra 1901. srpski poslanik odsutan sa Cetinja.
- Stojan Nanić iz Zaječara u svom "Prvom srpskom kinematografu" prikazuje filmove u Beogradu i Srbiji.
- "Godine 1900. i 1901. protekle su u pravom pogromu Srba" na Kosovu[3][4].
- Jovan Cvijić počinje istraživanja Stare Srbije.
- Umro mitropolit raško-prizrenski Dionisije, naslediće ga arhimandrit Nićifor Perić (1901-1911).
- Freudovo "Tumačenje snova" (zapravo novembar 1899).
- Rosa Luxemburg: "Socijalna reforma ili revolucija".
- Slavoljub Penkala se doselio u Zagreb.
- Karl Landsteiner otkriva da se krv dve osobe aglutinira - krvne grupe.
- Georges Melies snimio film L'Homme orchestre.
- 6. 1. - Marija Karađorđević, rumunska princeza, jugoslovenska kraljica († 1961)
- 29. 1. - Marko Tajčević, kompozitor († 1984)
- 4. 2. - Jacques Prévert, francuski pjesnik († 1977.)
- 5. 2. - Adlai Stevenson II, ambasador SAD pri UN († 1965)
- 12. 2. - Vasilij Čujkov, maršal SSSR († 1982)
- 13. 2. - Ivo Šeremet, slikar († 1991)
- 22. 2. - Luis Bunuel, španjolski filmski redatelj († 1983)
- 2. 3. - Kurt Weill, kompozitor († 1950)
- 5. 3. - Josip Gostić, hrvatski pjevač († 1963.)
- 8. 3. - Howard H. Aiken, kompjuterski pionir († 1973)
- 13. 3. - Jorgos Seferis, pesnik-nobelovac († 1971)
- 19. 3. - Frédéric Joliot-Curie, fizičar-nobelovac († 1958)
- 23. 3. - Erich Fromm, američki psihoanalitičar njemačkog porijekla († 1980.)
- 23. 3. - Josip Kraš, narodni heroj († 1941)
- 1. 4. - Tone Seliškar, književnik († 1969)
- 2. 4. - Milivoje Živanović, glumac († 1976)
- 5. 4. - Spencer Tracy, američki filmski glumac († 1967.)
- 25. 4. - Wolfgang Pauli, fizičar-nobelovac († 1958)
- 25. 4. - Vjekoslav Štefanić, hrvatski filolog († 1975.)
- 26. 4. - Charles Francis Richter, seizmolog († 1985)
- 28. 4. - Jan Ort, astronom († 1992)
- 4. 5. - Antun Augustinčić, hrvatski kipar († 1979.)
- 23. 5. - Hans Frank, nacistički guverner Poljske († 1946)
- 7. 6. - Rodoljub Čolaković, borac i političar († 1983)
- 15. 6. - Vladislav S. Ribnikar, političar, novinar, direktor Politike († 1955)
- 15. 6. - Stanislav-Staša Beložanski, slikar i scenograf († 1992)
- 17. 6. - Martin Bormann, Hitlerov tajnik († 1945)
- 25. 6. - Louis Mountbatten, 1st Earl Mountbatten of Burma, vicekralj Indije († 1979)
- 29. 6. - Antoine de Saint-Exupéry, francuski književnik i avijatičar († 1944.)
- 19. 7. - Dušan Vasiljev, pesnik († 1924)
- 4. 8. - Elizabeth Bowes-Lyon, kraljica majka Elizabete II († 2002)
- 25. 8. - Hans Adolf Krebs, biohemičar-nobelovac († 1981)
- 3. 9. - Urho Kekkonen, predsednik Finske († 1986)
- 11. 9. - Semjon Lavočkin, konstruktor aviona († 1960)
- 3. 10. - Thomas Wolfe, američki književnik († 1938.)
- 7. 10. - Heinrich Himmler, Reichsführer-SS († 1945)
- 22. 10. - Edward Stettinius Jr., državni sekretar SAD († 1949)
- 3. 11. - Adolf Dassler, osnivač Adidasa († 1978)
- 8. 11. - Margaret Mitchell, književnica († 1949)
- 8. 11. - Mihailo Vukdragović, kompozitor i dirigent, akademik († 1986)
- 14. 11. - Aaron Copland, američki skladatelj i dirigent († 1990.)
- 20. 11. - Chester Gould, crtač stripova († 1985)
- 25. 11. - Rudolf Höss, komandant Auschwitza († 1947)
- 26. 11. - Nikola Hećimović, sekretar Crvene pomoći († 1929)
- 6. 12. - Mihalj Servo, narodni heroj († 1941)
- 6. 12. - Agnes Moorehead, glumica († 1974)
- 11. 1. - Ipolit Monden, prvi srpski ministar vojni (* 1811)
- 17. 1. - Josip Dobroslav Božić, franjevac, pisac (* 1860)
- 20. 1. - John Ruskin, engleski pisac i kritičar (* 1819)
- 31. 1. - John Douglas, 9th Marquess of Queensberry, pokrovitelj boksa (* 1844)
- 18. 2. - Eugenio Beltrami, matematičar (* 1835)
- 5. 3. - Nićifor Dučić, istoričar, kaluđer (* 1832)
- 6. 3. - Gottlieb Daimler, pionir automobila (* 1834)
- 6. 3. - Carl Bechstein, proizvođač klavira (* 1826)
- 28. 3. - Vincent Benedetti, francuski diplomat (* 1817)
- 5. 4. - Osman Nuri-paša, branitelj Plevne 1877. (* 1832)
- 18. 4. - Konstantin Nenadović, istoriograf (* 1822)
- 21. 4. - Jovan Đorđević, srpski književnik, profesor, prvi upravnik SNP u Novom Sadu (* 1826)
- 24. 4. - Mihovilj Naković, hrvatski književnik (* 1840)
- 30. 4. - Casey Jones, mašinovođa (* 1863)
- 1. 5. - Mihály Munkácsy, slikar (* 1844)
- 4. 5. - Augustus Pitt Rivers, inovator u arheologiji (* 1827)
- 2. 6. - Samori Ture, bivši afrički vladar (* ca. 1830)
- 9. 6. - Gajo Bulat, bivši gradonačelnik Splita (* 1836)
- 19. 7. - Jovan Sundečić, pesnik, sveštenik (* 1825)
- 26. 7. - Josip Torbar, hrvatski prirodoslovac (* 1824.)
- 29. 7. - Umberto I, kralj Italije (* 1844)
- 30. 7. - Alfred, vojvoda od Zaksen-Koburg i Gote (* 1844)
- 4. 8. - Étienne Lenoir, pionir motora sa unut. sagorevanjem (* 1822)
- 7. 8. - Wilhelm Liebknecht, njemački političar (* 1826.)
- 8. 8. - Emil Škoda, češki industrijalac (* 1839).
- 9. 8. - Ahmed Dževad-paša, osmanski general (* 1851)
- 12. 8. - Wilhelm Steinitz, šahista (* 1836)
- 13. 8. - Vladimir Solovjov, filozof, teolog, pesnik (* 1853)
- 21. 8. - Ilija Ognjanović Abukazem, srpski književnik (* 1845)
- 25. 8. - Friedrich Nietzsche, njemački filozof, pjesnik i klasični filolog (* 1844.)
- 20. 10. - Naim Frashëri, pesnik (* 1846)
- 22. 11. - Arthur Sullivan, skladatelj opereta (* 1842.)
- 30. 11. - Oscar Wilde, irski književnik (* 1854.)
- pros. - Ivan Stojanović, dubrovački svećenik (* 1829)
- 21. 12. - Leonhard von Blumenthal, njemački feldmaršal (* 1810)
- 27. 12. - William George Armstrong, engleski pronalazač i tvorničar (* 1810.)
- Jole Piletić, nekadašnji serdar (* 1814)
- Drama Anton Pavlovič Čehov - Ujak Vanja
- Roman Joseph Conrad - Lord Jim
- Studija Sigmunda Freuda Tumačenje snova
- Puccinijeva opera Tosca
- Početna tačka radnje The Time Machine je 5. januar 1900.
- ↑ Tesla’s folly – why Wardenclyffe didn’t work. moreisdifferent.com
- ↑ Srpske novine, 26.8.1900, str. 1. digitalna.nb.rs (pristup. 19.5.2017)
- ↑ Bogdanović, Dimitrije. Knjiga o Kosovu. rastko.rs
- ↑ The Kosovo chronicles, Part Two. rastko.rs