Ренат Мөслимов

Ренат Мөслимов
Ренат Мөслимов
Туган телдә исем	Ренат Хәлиулла улы Мөслимов
Туган	31 октябрь 1934 (90 яшь); ССРБ, РСФСР, ТАССР, Казан
Милләт	татар
Ватандашлыгы	СССР; РФ
Һөнәре	геолог
Бүләк һәм премияләре	; ТР атказанган геологы; Казанның 1000 еллыгы истәлегенә медале
Гыйльми дәрәҗә:	геология-минералогия фәннәре докторы[d]

Википедиядә Мөслимов фамилияле башка кешеләр турында мәкаләләр дә бар.

Ренат Мөслимов, Ренат Хәлиулла улы Мөслимов (1934 елның 31 октябре, ССРБ, РСФСР, ТАССР, Казан) — геология-минералогия фәннәре докторы (1993), РФ ФА мөхбир әгъзасы (1993), ТР ФА академигы (2007), КФУ нефть һәм газ геологиясе кафедрасы профессоры (2001), ТР Президенты каршында җирдән файдалану, нефть һәм газ мәсьәләләре буенча дәүләт киңәшчесе (1998—2007).

Тәрҗемәи хәле

1934 елның 31 октябрендә Казанда туган. Әтисе Хәлиулла (Хәлил) Сибгатулла улы (1910^[1]-1952 елдан соң^[2]) — полк командиры, һөнәри фирка эшлеклесе, әнисе Асия Әхмәтҗан кызы (1913-1999)^[3]^[4] — мәктәп укытучысы. Сеңлесе — Светлана. Казанның 6нчы мәктәбен тәмамлагач (1952), документларын Казан дәүләт университетының тарих-филология факультетына тапшыра. Гаилә дусты булган балалар язучысы, тәрҗемәче Гасыйм Лотфи (Гасыйм Фатыйх улы Лотфуллин) киңәше белән документларын геология факультетына күчерә. 1957 елда «нефть һәм газ ятмалары геологиясе һәм разведкасы» белгечлеге буенча В. И. Ульянов (Ленин) исемендәге Казан дәүләт университетының геология факультетын тәмамлый. КДУда фән докторлары, профессорлар Семен Эллерн, Леонид Миропольский, Василий Игнатьев, Борис Селивановский кебек галимнәрдән белем ала. Диплом алды практикасын 1956 елның җәендә Бөгелмә бораулау конторасының 7нче участогында уза.

Хезмәт юлы

1957 елда Казан дәүләт университетын тәмамлагач, Самар өлкәсе Безенчук бистәсендә урнашкан «Чапаевскнефть» НГДУсына караган Чапаевск бораулау конторасының «Куйбышевнефть» җитештерү берләшмәсенә эшкә билгеләнә. Ике ай бораулаучы ярдәмчесе булып эшли. Аннары Татарстанга кайта. «Бөгелмәнефть» НГДУның Лениногорскида урнашкан конторасында үз һөнәре буенча эшли башлый. «Татнефть» җитештерү берәшмәсендә 40 ел эшли, шуның 31 елы — баш геолог вазыйфасында^[5].

1957—1966 елларда «Лениногорскнефть» НГДУсында — геолог, өлкән геолог, эшкәртү бюросы башлыгы, НГДУ баш геологы.

1966—1997 елларда «Татнефть» берләшмәсе (соңрак ААҖ) баш геологы — генераль директор урынбасары.

1994 елдан Казан дәүләт университетында: 1994—1997 елларда чирек ставкага укыта, 1997 елдан нефть һәм газ геологиясе кафедрасы профессоры^[6].

1998—2007 елларда ТР Президенты каршында җирдән файдалану, нефть һәм газ мәсьәләләре буенча дәүләт киңәшчесе.

2006 елдан ТР ФА нефть ятмалары геологиясе һәм эшкәртү буенча гыйльми шурасының рәисе.

2007 елның июненнән нефть һәм нефтегаз ятмаларын эшкәртү мәсьәләләре буенча ТР Президенты киңәшчесе.

Фәнни эшчәнлеге

Нефть чыганакларын эзләү, чыгару һәм тикшерү мәсьәләләре буенча фәнне баеткан әйдәп баручы галим һәм җитештерү өлкәсендә эшләүче геолог-нефтьче. Фәнни эшчәнлегенең төп юнәлешләре: нефть һәм газ ятмалары геологиясе һәм разведкасы, катламнарның нефть бирүчәнлеген арттыруның заманча ысулларын куллану, нефть табу гидравликасы һәм гидромеханикасы, нефть табуны интенсификацияләү, табигый битум ятмаларын үзләштерү.

1974 елда Уфада кандидатлык, 1993 елда Санкт-Петербургда (Бөтенроссия нефть фәнни-тикшеренү геология-разведка институты, рус. ВНИГРИ) докторлык диссертацияләре яклаган. 670 фәнни хезмәт, 200 яңа ачыш, 30 монография авторы, яңа уйлап чыгарылган әйберләргә 25 патент иясе^[7]

Китабы

Нефтеотдача: прошлое , настоящее, будущее. К.: ТР ФА «Фән» нәшрияты, 2012.

Бүләкләре, мактаулы исемнәре

1971 — Хезмәт Кызыл Байрагы ордены
1977, 1982, 2012 — И. М. Губкин исемендәге премия
1981 — Хезмәт Кызыл Байрагы ордены
1982 — ССРБ Дәүләт премиясе
1983 — ССРБ нефть сәнәгате отличнигы
1989 — РСФСР атказанган геологы
1994 — Фән һәм техника өлкәсендә ТР Дәүләт премиясе
1994 — Дуслык ордены (РФ)
2005 — Казанның 1000 еллыгы медале
ТР атказанган фән эшлеклесе

Гаиләсе

Хатыны Шакирә Нигъмәтулла кызы (1937), Азнакай районы Бүләк авылыннан. Ике кызы, өлкәне — геолог^[8].

Искәрмәләр

↑ http://podvignaroda.ru/?#id=16761270&tab=navDetailDocument
↑ http://www.archiv.org.lv/apraksti/FPA/LV_LVA_FPA-4145_US6.pdf
↑ https://cemetery.kzn.ru/burials/73733
↑ архив күчермәсе (PDF), archived from the original (PDF) on 2019-08-19, retrieved 2021-08-11
↑ Муслимов Ренат Халиуллович. neftegaz.ru(рус.)
↑ История кафедры геологии нефти и газа. 2018 елның 7 ноябрь көнендә архивланган. rudocs.exdat.com(рус.)
↑ Мөслимов Ренат Хәлиулла улы. 2019 елның 3 февраль көнендә архивланган. ТР ФА сайты
↑ Ренат Муслимов: «В то, что мне 80 – сам я не верю!» 2023 елның 6 июнь көнендә архивланган.. «Известия Татарстана», 31.10.2014

Әдәбият

Ягъсуф Шәфыйков. Казан университеты. К.: «Идел-Пресс», 2004, 284-289нчы бит. ISBN 5-85247-065-1

Сылтамалар

Ренат Мөслимов «Чикләрсез татарлар» сайтында 2022 елның 15 август көнендә архивланган.
Муслимов Ренат Халиуллович. 2018 елның 12 октябрь көнендә архивланган. Интернет-портал TatCenter.ru(рус.)
Муслимов Ренат Халиуллович. 2020 елның 31 октябрь көнендә архивланган. Сайт КФУ(рус.)

Моны да карагыз

[1] ttp://podvignaroda.ru/?#id=16761270&tab=navDetailDocument

[2] ttp://www.archiv.org.lv/apraksti/FPA/LV_LVA_FPA-4145_US6.pdf

[3] ttps://cemetery.kzn.ru/burials/73733

[4] архив күчермәсе (PDF), archived from the original (PDF) on 2019-08-19, retrieved 2021-08-11

[5] Муслимов Ренат Халиуллович. neftegaz.ru(рус.)

[6] История кафедры геологии нефти и газа. 2018 елның 7 ноябрь көнендә архивланган. rudocs.exdat.com(рус.)

[7] Мөслимов Ренат Хәлиулла улы. 2019 елның 3 февраль көнендә архивланган. ТР ФА сайты

[8] Ренат Муслимов: «В то, что мне 80 – сам я не верю!» 2023 елның 6 июнь көнендә архивланган.. «Известия Татарстана», 31.10.2014

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

к б ү Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе
Президентлары	Рифкать Миңнеханов (2023-гамәлдә) • Мәгъсүм Сәлахов (2014―2023) • Әхмәт Мазһаров (2006–2014) • Мансур Хәсәнов (1992–2006)
Фәнни-тикшеренү оешмалары	Г.Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты • А.Х.Халиков исемендәге Археология институты • Татар энциклопедиясе һәм төбәкне өйрәнү институты • Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты • Экология һәм җир асты байлыкларыннан файдалану проблемалары институты • Гамәли эзләнүләр институты • Гамәли семиотика институты • Исламны өйрәнү үзәге • Гаилә һәм демография үзәге
Фәнни-методик җитәкчелек астында эшләүче оешмалар	Бөтенроссия куллану күләмен үлчәү^[d] фәнни-тикшеренү институты • «Татарстан авыл хуҗалыгы фәнни-тикшеренү институты» (РФА КФҮ) • «Татар агрохимия һәм туфрак белеме фәнни-тикшеренү институты» (РФА КФҮ) • «Татарстан фәнни-техник мәгълүмат үзәге» • «НИИтурбокомпрессор» • «Педагогика, психология һәм социаль проблемалар институты» (РМА^[d]) • «Бөтенроссия нефть геологиясе фәнни-тикшеренү институты^[d]»ның Казан бүлекчәсе • Перспектив икътисади тикшеренүләр үзәге • Гамәли оптика дәүләт институты • «КНИАТ» Инновацион-технологик үзәге» сәнәгый технологияләр технопаркы • Идел буе углеводород чималы фәнни-тикшеренү институты • Татар агробизнес хезмәткәрләрен әзерләү институты • Үзәк руда булмаган файдалы казылмалар геологиясе фәнни-тикшеренү институты • Нефть ятмаларны эшкәртү ысулларын камилләштерү үзәге • Федераль токсикологик, радиацион һәм биологик иминлек үзәге • «Союзхимпроект» (КНИТУ) • Традицион мәдәниятне үстерү үзәге • «Идел-Чулман дәүләт табигый бисфера тыюлыгы» (РФ Табигый ресурслар һәм экология министрлыгы) • «ТатНИПИнефть» (Татнефть) • Химик продукциясе дәүләт фәнни-тикшеренү институты • ТР Уйлап табучылар һәм рационализаторлар җәмгыяте • «ТИСБИ» идарә институты
Басмалары	«Научный Татарстан» журналы • Татар энциклопедиясе (Tatarica) • Татар энциклопедиясе сүзлеге • «Фән» нәшрияте • «Фәнни Татарстан» журналы
Тану ысуллары	Алтын медале • Көмеш медале • Шиһабетдин Мәрҗани премиясе (гуманитар фәннәр) • Хәмид Мөштәри премиясе (математика, механика һәм техник фәннәр) • Гыйлем Камай премиясе (химия) • Владимир Энгелһардт премиясе (биология) • Әбүбәкер Терегулов премиясе (медицина һәм сәламәтлек саклау) • Карл Боль премиясе (ветеринария) • Василий Мосолов премиясе (авыл хуҗалыгы) • Андрей Адо премиясе (аллергология, иммунология һәм гомуми патология) • Виктор Попов премиясе (табигатьне рациональ куллану һәм тирә-як мохитне саклау) • Галимҗан Ибраһимов премиясе (татар телен һәм әдәбиятын өйрәнү)
Гуманитар фәннәр бүлеге	Җитәкче: Радик Салихов • Хакыйкый әгъзалар: Искәндәр Гыйләҗев • Мирфатыйх Зәкиев • Дания Заһидуллина • Рүзәл Йосыпов • Рәфыйк Мөхәммәтшин • Наил Вәлиев • Айрат Ситдыйков • Индус Таһиров • Рафаил Хәким • Мөхбир-әгъзалар: Мөхәммәтгали Арсланов • Тәлгать Галиуллин • Ким Миңнуллин • Айнур Тимерханов • Фаяз Хуҗин • Шәрәфле әгъзалар: Хәнисә Алишина • Әлфис Гаязов • Михаил Пиотровский^[d] • Фрид Рәшитев • Равил Фәйзуллин • Чит илләрдән әгъзалар: Әкмәлетдин Ихсаноглу^[d] • Юлай Шамилоглы
Социаль-икътисади һәм хокук фәннәре бүлеге	Җитәкче: Роза Әхмәдиева • Хакыйкый әгъзалар: Илшат Гафуров • Михаил Щелкунов • Анатолий Краснов • Фәрит Мөхәммәтшин • Марат Сафиуллин • Җәүдәт Сөләйманов • Мидхәт Фарукшин • Александр Яковенко^[d] • Мөхбир-әгъзалар: Роза Әхмәдиева • Флүр Баһаутдинов • Валерьян Габделхаков • Елизавета Демидова-Петрова • Рәдиф Җамалетдинов • Сергей Киселев • Газиз Мингалиев • Вадим Хоменко • Сәлимҗан Шәрипов^[d] • Шәрәфле әгъзалар: Руслан Гринберг^[d] • Талия Хәбриева • Касыйм Йосыпов
Медицина һәм биология фәннәре бүлеге	Җитәкче: Альберт Ризванов • Хакыйкый әгъзалар: Рәсим Абдрахманов • Динә Гайнетдинова • Альберт Галәвич • Рамил Гәрәев • Ольга Ильинская • Игорь Игнатьев • Андрей Киясов • Марс Михайлов • Алексей Созинов • Альберт Суфианов • Игорь Тарчевский • Рөстәм Хәйруллин • Мөхбир-әгъзалар: Сергей Бойчук • Гөлнар Ваһапова • Илгиз Гатауллин • Хәйдәр Гафаров • Венера Латыйпова • Станислав Мальцев • Эльмира Минһаҗева • Илдус Низамов • Марина Патяшина • Альберт Ризванов • Сергей Рыжкин • Динара Садыйкова • Рифгать Шәһидуллин • Шәрәфле әгъзалар: Ринат Акчурин • Ренад Жданов • Фёдор Севрюков^[d] • Чит илләрдән әгъзалар: Абдулла Аббас^[d] • Клаус Теодор Прайсснер^[d] • Элизабет Танзи^[d] • Ганс Хогерзайл^[d]
Авыл хуҗалыгы фәннәре бүлеге	Җитәкче: Айрат Вәлиев • Хакыйкый әгъзалар: Анатолий Краснов • Марсель Таһиров • Җәүдәт Фәйзрахманов • Мөхбир-әгъзалар: Айрат Вәлиев • Роберт Ильязов • Фәнүзә Кадыйрова • Харис Мусин^[d] • Рөстәм Равилов • Радик Сафин • Рөстәм Сәхәпов • Шәрәфле әгъзалар: Нәҗип Мәҗитов^[d] • Феофан Самуилов • Чит илләрдән әгъзалар: Камиль Окйай Сындыр^[d]
Математика, механика һәм машина белеме^[d] фәннәре бүлеге	Җитәкче: Рәшит Низамов • Хакыйкый әгъзалар: Марат Арсланов^[d] • Геннадий Дегтярёв • Юрий Гортышов • Илдус Закиров • Рифкать Миңнеханов • • Виталий Паймушин^[d] • Ирек Фәхретдинов • Мөхбир-әгъзалар: Фәрит Әбләев • Фаил Әхмәдиев • Семён Насыйров^[d] • Игорь Попов • Альфред Сөләйманов • Ибраһим Хисамиев • Шәрәфле әгъзалар: Станислав Васильев • Юрий Ершов^[d] • Роберт Нигъмәтуллин • Рафаил Йосыпов • Чит илләрдән әгъзалар:
Физика, энергетика^[d] һәм Җир турында фәннәр бүлеге	Җитәкче: Наил Кашапов^[d] • Хакыйкый әгъзалар: Айрат Абдуллин • Илфан Бикмаев • Альберт Гыйльметдинов • Равил Ибәтуллин • Әхәт Ильясов • Ренат Мөслимов • Валерий Песошин • Кев Салихов • Роальд Сәгъдиев • Мәкъзүм Сәләхов • Наил Сәхибуллин • Рәис Хисамов • Ленар Таһиров • Мөхбир-әгъзалар: Линар Әминов • Анастас Бохараев • Владимир Иванов • Адель Надеев • Морат Таһиров • Борис Тимеркәев • Шәрәфле әгъзалар: Илдар Габитов • Марат Гыйльфанов • Михаил Залиханов^[d] • Игорь Колодезников • Ирина Ларочкина • Илдус Мәстүкев • Рәшит Сөнәев • Шәфәгать Тәхәветдинов • Чит илләрдән әгъзалар: Любитц Вольфганг^[d] • Клаус Мёбиус^[de] • Юрген Хенниг^[d] • Уве Айххофф^[de]
Химия һәм химик технологияләр^[d] бүлеге	Җитәкче: Рифгать Шәһидуллин • Хакыйкый әгъзалар: Сергей Дьяконов • Әхмәт Мазһаров • Рафинат Яруллин • Мөхбир-әгъзалар: Вильям Барабанов • Эльвира Батыева • Фаат Гарифуллин • Герман Дьяконов • Марат Җиһаншин • Александр Копылов • Лилия Никитина • Геннадий Романов • Исмәгыйль Хөснетдинов • Сергей Юшко • Шәрәфле әгъзалар: Александр Берлин • Ренад Сәгъдиев • Илшат Теләшев • Чит илләрдән әгъзалар: Владимир Агабеков^[d]
Хәтер	Яхъя Абдуллин • Сәйяр Айдаров • Вячеслав Алемасов • Николай Алёшин • Жорес Алфёров • Борис Арбузов • Азат Әхмәдуллин • Наил Әхмәтов • Габделхан Әхтәмҗан • Илдар Бәдриев • Шәүкәт Биктимеров • Әгъдәс Борһанов • Эдвард Дж. Бюргер^[en] • Солтан Вәлиев • Камил Вәлиев • Гадел Вахитов • Леонид Волгин^[d] • Билсур Габделхәев • Илшат Гайсин • Владимир Галкин • Фуат Ганиев • Мәхмүт Гәрәев • Рауис Гәрәев • Миркасыйм Госманов • Үзбәк Госманов • Марат Гыймадиев • Гали Даутов • Надир Дәүләт • Анатолий Дрегалин • Владимир Ефимов^[d] • Габдулла Җиһаншин • Мәкъсүт Зарипов • Лидия Зарипова • Диләвер Зөбәеров • Азат Зыятдинов • Борис Иванов • Виктор Иванов • Владимир Иванов • Газыйм Идрисов • Зинфәр Исмәгыйлев • Әбрар Кәримуллин • Петр Кирпичников • Василий Киршин • Сергей Кляшторный^[d] • Юрий Кожевников • Александр Коновалов • Юрий Коноплёв • Аркадий Кузнецов • Инна Лещинская • Василий Лихачев • Валерий Лузгин • Валерий Лунин^[d] • Фёдор Мадякин • Валерий Максимов • Фоат Мансуров • Герман Марченко • Мирза Мәхмүтов • Туфан Миңнуллин • Сергей Михайлов • Әзһәр Мөхәммәдиев • Данияр Мөштәри • Рәфыйк Нәфыйков • Энгель Неттевич^[d] • Рәшид Нугаев • Илдус Нуретдинов • Аркадий Пудовик • Габделхәмит Равилов • Александр Рябов • Илдар Салихов • Ренат Сәйфуллин^[d] • Марсель Сәлимҗанов • Ибраһим Сафин • Фатыйх Сибәгатуллин • Тәлгат Сираҗетдинов • Эдуард Ситдыйков • Всеволод Талантов • Илтөзәр Терегулов • Валентин Тронов • Диләрә Тумашева • Алексей Тунаков • Владимир Федотов • Иштван Фодор^[d] • Сәламбәк Хаҗиев • Альфред Халиков • Илдус Хәйбуллин • Филзә Хәмидуллин • Мансур Хәсәнов • Теодор Хелльбрюгге^[d] • Шамил Чабдаров • Ягъсуф Шәфыйков • Томас Штрайль • Нил Юзиев • Алмаз Юлдашев • Фәйзерахман Юнысов • Разил Вәлиев