Ferenc Krausz
| Ferenc Krausz | |
|---|---|
 | |
| Tavalludi |
17-may 1962 Vengriya |
| Fuqaroligi | Avstriya va Mojariston |
Ferenc Krausz (1962-yil 17-mayda Vengriyaning Mor shahrida tugʻilgan) – venger-avstriyalik fizik, Nobel mukofoti laureati. U Maks Plank nomidagi Kvant optikasi instituti direktori va Germaniyaning Lyudvig Maksimilian nomidagi Myunxen universitetida eksperimental fizika professori. Uning tadqiqot guruhi birinchi attosekundlik yorugʻlik impulsini yaratadi va uni atomlar ichidagi elektronlarning harakatini ushlab turish uchun ishlatadi[1]. 2023 yilda Per Agostini va Enn L’Huilye bilan birgalikda u fizika boʻyicha Nobel mukofotiga sazovor boʻldi.
Akademik faoliyati
[tahrir | manbasini tahrirlash]Krausz Eötvös Loran universitetida nazariy fizika va Vengriyadagi Budapesht texnika universitetida elektrotexnika boʻyicha tahsil olgan. Avstriyadagi Vena texnika universitetida tahsil olgandan soʻng, u oʻsha institutning professori boʻladi. 2003-yilda Garchingdagi Maks Plank nomidagi kvant optikasi institutiga direktor etib tayinlandi va 2004-yilda Myunxendagi Lyudvig Maksimilian universitetida eksperimental fizika kafedrasi mudiri boʻladi. 2006-yilda u Myunxen Advanced Photonics markazi (MAP) hammuassisi va direktorlaridan biriga aylandi[2].
Mukofotlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- 2006-yil – Qirollik fotosuratlar jamiyati taraqqiyot medali va faxriy stipendiya
- 2013-yil – Otto Xan mukofoti
- 2016-yil – Germaniya Fanlar akademiyasining aʼzosi Leopoldina[3]
- 2019-yil – Vladilen Letoxov medali[4]
- 2022-yil – Fizika boʻyicha Boʻri mukofoti[5]
- 2022-yil Asosiy fanlar boʻyicha BBVA Jamgʻarmasining „Bilim chegaralari“ mukofoti[6]
- 2023-yil – Fizika boʻyicha Nobel mukofoti
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Krausz, Ferenc; Ivanov, Misha (2 February 2009). "Attosecond physics". Reviews of Modern Physics (American Physical Society (APS)) 81 (1): 163–234. doi:10.1103/revmodphys.81.163. ISSN 0034-6861. Archived from the original on 14 March 2020. https://web.archive.org/web/20200314105045/https://nrc-publications.canada.ca/eng/view/fulltext/?id=1245a958-9c93-4116-bfdb-f447e8a53c48. Qaraldi: 16 December 2021.Ferenc Krausz]]
- ↑ „Prof. Dr. Ferenc Krausz“. 2022-yil 8-martda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „Ferenc 2023 -Nobel Prize in Physics Krausz“. German Academy of Sciences Leopoldina. 2022-yil 8-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 26-may.
- ↑ „The first 2019 Vladilen Letokhov Medal goes to Ferenc Krausz“. European Physical Society. 2022-yil 17-aprelda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „Wolf Prize in Physics 2022“ (2022-yil 8-fevral). 2022-yil 8-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 9-fevral.
- ↑ BBVA Foundation Frontiers of Knowledge Award 2022
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Deutsche Forschungsgesellschaftdagi portret (Wayback Machine saytida 2013-12-03 sanasida arxivlangan)
- Ferens Krausning bosh sahifasi (Wayback Machine saytida 2016-04-14 sanasida arxivlangan)
- Ferents Krausz guruhining bosh sahifasi
- Myunxen – Ilgʻor fotonika markazi
Nobel mukofoti 2023 | ||
|---|---|---|
 | Fiziologiya va Tibbiyot | |
| Fizika | ||
| Kimyo | ||
| Adabiyot | ||
| Tinchlik mukofoti | ||
| Iqtisod |
| |