Virûsse del gripe

Pol discramiaedje des årtikes avou l' mot « gripe », loukîz cial.

Li virûsse del gripe (on dit eto virûsse Inflouwenza u ortomicsovirûsse), c' est on virûsse a ARN, ki cåze des maladeyes do sistinme respiratwere dins toplin d' especes di biesses ås tetes et d' oujheas.

L' adire inte les ortomicsovirûsses, e labo, c' est les sôres di proteyenes k' i fabricnut. Gn a deus mwaissès proteyenes: l' emaglutinene eyet l' neuraminidåze.

Les virûsses sont lomés avou on limero après li H (po l' emaglutinene, Haemaglutinin e l' inglès) eyet li N (pol Neuraminidåze).

Bråmint des djins ont yeu des cnoxhances so les sôres di virusses del gripe di cåze del minêye del pesse des oujheas å virûsse H5N1 k' on nd a bråmint djåzé totavå e 2006.

Les ortomicsovirûsses sont diferins des paramicsovirûsses ki n' acshuvèt nén les djins.

Sacwantès maladeyes cåzêyes pa des virûsses del gripe

• gripe des djins
  • gripe espagnole (1918)
  • gripe aziyatike (1948)
• gripe des tchvås
• pesse des oujheas
  • Minêye del pesse des oujheas å virûsse H5N1 (1997-2006)