WEF close-out FGD

17 August 2016

PARTICIPANTS:

No. Name Enterprise type

1 Merla Baldeviesco Others
2 Maria Fe Rico Agricultural crop
3 Rosenette Patino Food
4 Eralyn Gangtalad Food
5 Imelda Antang Food
6 Ma. Evelyn Necor Handicraft
7 Charma Buar Handicraft
8 Salvacion Surilla Handicraft
9 Bella Miguello Others
10 Virgie Muyco Food
11 Erlinda Zamora Food
12 Neri Into Food
13 Rosie Samsona Food
14 Neoly Mendoza Textile
15 Fe Dequilla Textile

NOTES:

Enterprise profile:
Charma - abaca knotted fiber used to make scrunch, ball, twine, coin purse, bag; also CBDF
- Has 65 workers (knotted fiber including students who work on weekends, also pregnant and
lactating mothers; twine – PWD or older persons); pays per piece (ex. scrunch P2-P15);
conducts training on knotted fiber
- Selling at P10-P50; expenses – 12.50 raw materials like dye, glue, plastic; 15 for labor; transpo
- Expand to other barangays; market: Boracay, schools, AFCCUI pasalubong center, SB Laua-an,
individuals
Salvacion – buy and sell of bariw
- Before, gamay lang ang business; 20 females, 5 males workers
- With CARE assistance, 50 females and 10 males; now, 55 females, 15 males
- Single parent; nakaktulong ang anak sa paglilista at pagbibilang
- Buy by bundle, mark up of P1
- 3 CARE WEFs sa akin din kumukuha
- Rainy season – may nabubulok, reject; reject ay ginagawang placemat, wallet, bag
- Also engaged in buy and sell of firewood, P5 markup per bundle
- Noon nahihirapan sa buyers; ngayon hindi na; alam na ng buong bayan
- Malaki ang tulong ng CARE. Dati maghihintay pa ng market day. Ngayon, anytime.
Evelyn – rag, doormat, shoulder bag
- Before: potholder, doormat, pencil case
- Before, 7 household members; now 25 workers (15 females and 10 males)
- Before, nilalako lang sa bahay bahay, school, munisipyo; now, palengke, school and through
text; nakilala na, hindi na naglalako
Imelda, 46, with 5 children – pudding, banana cake
- Before, nahirapan sa capital at supplier kasi cash
- With CARE, nakapag-cash advance at nakatanim ang suppliers
- Araw araw may nagdadala ng cassava (10 males), niyog (3 males), panggatong (4 males, 1
female)
- Before, 3 females ang tagatinda; now, 5
- Malakas pag may okasyon (birthday, Christmas, New Year); walang tulugan
- Order through text; pag maraming umu-order kumukuha ng katulong; mister ang nagde-
deliver
- Steamer ang ginagamit; mas maganda ang oven para mas matagal ang shelf life
- 11 years of experience in selling cassava cake pero pakonti konti (15-20 layers of cake a day)
- Nakapagtapos ng pag-aaral ang eldest daughter (Education); nagtuturo na
- Now, 30-50 layers
- Income: before 2,500-3000, w/ CARE 7,000; cumulative 90,000
Eralyn – turon na may sauce (ketchup and cornstarch)
- Before banana cake pero matrabaho; nag-isip ng madali kaya turon
- With CARE, dagdag puhunan
- May sariling pwesto sa tabi ng bahay; ngayon nag-expand; dati nilalako
- Kailangan hindi mahiya, kailangang ma-expose ang paninda
- May puhunan na, maraming ideas; expanded products to pansit, spaghetti, fishball, kikiam,
gelatin, halo halo pag summer
- Katulong ang asawa at ate
Rosenette – bukayo
- Negosyo sa bahay lang dati, ngayon sa Pandan Public Market
- Received additional capital from CARE; can produce by volume dati tingi
- Dati household labor, ngayon 2 male and 2 female workers
- Had opportunity to conduct demo on the tv show, Trip na Trip
Ma. Fe – ibos, also pinais, bitso, banana chips, puto (new)
- Mother taught her how to make ibos
- Household labor (mother, husband, three children)
- Four suppliers of banana leaves
- CARE assistance: electric grinder and steamer
- Market: Malumpati hot spring, store, orders through text and Facebook
Merla – ornamental plant
- “Madali ang kwarta sa tanim”, first time magtinda, pakyaw agad
- CARE assistance: shed house, garden tools
- Supplier of organic fertilizer: 5 females and 3 males; rice hull: 3 males; tagalagay ng lupa: 1
male, asawa, anak
- Horsetail, 5 varieties of santan, rose, money plant
- Bought new varieties (“Kailangan sunod sa uso”)
- Problema hindi ako masyadong kilala
- Buys pots and polybags by volume para mas mura
Bella (single parent) – honey bee
- Dati kukuha sa farmers then naglalako, ngayon may tagalako na (12 females)
- Dati ang farmer nagbabahay bahay pag kailangan ng pera, ngayon sure market na sa akin pag
harvest (10 male farmers)
- Maintain price, hindi binabarat
- Dati, sell by lapad, ngayon by gallon
 - Market: public market, ADF, individual business person from Iloilo
Vergie – puto, also puto cheese and kutsinta
- Dati, mano mano, isa lang ang steamer
- With CARE assistance, electric mixer and three steamers
- Market: pier, motor drivers, school, market day
- Income: dati 500, now 3000/market day
- Added products such as kalamay hati, bitso pitso and pichi pichi
- Dati, household labor (asawa at mga anak); now, from 3 to 6 retailers (5 females, 1 male)
Erlinda – carinderia
- Dati nagtitinda ng barbeque sa kalye tuwing hapon
- Nagdagdag ng dalawang ulam sa tanghali sa bahay ng kapatid sa tabing kalsada sa may
paradahan ng jeep, also caters to students
- Nanghiram ng puhunan para sa papag, upuan, lutuan (kaldero, pinggan)
- With CARE, na-repair ang pwesto, nag-expand ng lugar at naging carinderia
- Dati asawa lang ang katulong (chief cook); ngayon kapatid, hipag, taga igib, taga palengke,
taga hugas ng pinggan
- Nagke-catering na rin, asawa nagle-lechon
- Challenge: nalipat ang paradahan; natigil ang pagbenta ng coffee at tea. Itutuloy pag bumalik
sa pwesto. Plano magtayo ng coffee dispenser
Neri – ginger processing
- Dati once a week processing producing 10 kilos at wala pang label
- With CARE, additional capital and purchase of meat grinder, sealer, raw materials; now
producing 60-100 kilos; cash advance sa farmers; ngayon tatlong luto sa isang araw (from
manual to electric)
- Market: public market, LGU, market day, balikbayan
- Turmeric supplier from Bugasong then binibili nila in powder ang ginger with turmeric (P350
ang kuha, P600 ang benta)
- Buyer from Manila: 10 kilos ginger and 5 kilos turmeric per month
- Dati katulong ang asawa at anak; ngayon may isang female helper
Rosie – bandi
- Three years of experience in the enterprise; dalawang anak nakatapos
- Once a week delivery with P7,000 sales
- Dati, utang sa 2 MFI; with CARE, may capital at hindi na nangutang
- Market: 3 pwesto/tindahan, Laua-an hanggang Pandan na stores
- Dati ginagabi sa paglalako ngayon maaga nang nakakauwi; walk in or text
- Household labor: asawa at 3 anak; ngayon hired amg asawa at 2 anak
- Income went to construction of kubo being sold along the highway; in June dalawa ang
nabenta
Neoly – punda at bedsheet
- Dati ukay ukay
- Mahina ngayon, malakas ang pagkain
- Also ventured into barbeque, palitaw, ibos, catering
Fe – organic fertilizer
- 20 gallons for P10,000 per week
- Namumulot ng gulay, isda sa palengke
- Nage-enjoy kasi maraming natuturuan at natutulungan
- Also producing turmeric
- Exploring linkage with Merla (ornamental plant): barter
Advice to fellow entrepreneurs:
11 – makaka-less ng gastos kung magtatanim mismo; volume bumibili
14 – diversify sa ibang negosyo; wag lustayin (ang pera); time is gold; ilagay lang ang produckto, pera
na sa hapon; hindi na mangutang
15 – kailangang pag-aralan ang negosyo; hindi mangungutang; sa negosyo gamitin ang pera; partner
and Panginoon
7 – wag lang mag-focus sa isang business
1 – sideline; hands on
12 – maintain quality; pag nasira, hindi na babalik (ang customer)
5 – alagaan ang customer; pasensya; alagaan ang capital
Adjustments/changes made:
9 – iniba ang packaging
3 – dati plastic packaging; ngayon may label assisted by ADF/CARE; recordkeeping, bookkeeping
2 – de kuryente na
3 – dati plastic packaging sinusunog, ngayon may sealer na
5 –dati pangkudkod ng niyog, ngayon pwede sa cassava
1 – di ko kayang bumili ng malalaking paso dati
4 – Tupperware dati, stainless na ngayon
3 – dati kawali ngayon kawa
14 – catering sa LGU through former ADF staff
Plans
14, 2, 11 – sariling pwesto
5 – oven
7 – accident insurance and SSS benefits for members
Self worth and self confidence
4 – dati may konting hiya; kailangan lakas loob para makabenta; bakit mahihiya? Kelangang exposed
sa customer
3 –dati mahiyain; nag-demo sa Trip na Trip; nakikipag-usap sa foreign customers
10 – proud ako sa araw araw na pagtitinda; proud na may natutulungan
11 – nagulat ang classmate (“Nagluluto ka nap ala ngayon”); kaya kop ala
9 – nag-iisip ng strategy para maubos ang paninda; kung hindi, lugi; sales talk; gawan ng paraan
14 – masaya at nakakatulong sa tauhan
13 – kilala ang bandi mula Laua-an hanggang Pandan; ang anak ko marunong na
5 – ang anak ay proud magbenta; hindi nahihiya
Relationship with partner/family members
1 – supportive; may dala nang pananim
4 – dati pag nagluluto tinitingnan lang ni Miaster; ngayon tumutulong na
5 – dati ang Mister ay tricycle driver; ngayon ay focused na sa enterprise; nagigigling, tumutuloong sa
pagbalot at pag-deliver
14 – Mister tagatinda pag wala ako; tumutulong sa gawaing bahay
Decision making
5 – Dati asawa ang nagdedesisyon. Nagkataon puro palpak pati sa negosyo. Sabi sa akin tigilan na ang
pagluluto at napapagod lang. Hindi ako tumitigil. Gusto ko may sarili akong kita. Kung asawa ko ang
sinunod, puro palpak. Akon a ang sundin mo. Asawa ko ang taong bahay ngayon. Pag may training
ako, hindi nagrereklamo.
Time for leisure
11 – Magmeryenda sa Island Choice; nakakakuha rin ng ideas; Zumba
5 – pahinga at Church pag Sabado
15 – date with husband
13 – family visit
6 - simba
Community affairs
1 – 5 – members of Kalahi
14 – BSW president in Antique
9, 12, 6 – barangay officials
Aspirations
All: Makatapos ang mga anak sa pag-aaral
5 – Makatapos ng pag aaral
1 – Makita ang pinaghirapan
9 – Maitaguyod ang mga anak
6 – Makatapos ang limang anak; “Edukasyon ang solusyon sa kahirapan”
10 – good health
Feedback/comments
14 – salamat; Malaki ang naitulong. Kung hindi dahil sa ADF hindi makakapasok ang CARE; mino-
motivate, monitoring; alaga; hindi lang bigay; libre pero palaguin; remembrance; hindi na uutang sa
Bombay
5 – nilagay ang application form sa isang tabi lang; totoo pala ang assistance
1 – ako ang siksik. Gusto ko talaga kasi grant.
13 – Nauna pa ang CARE kesa sa ESA