0% found this document useful (0 votes)
161 views32 pages

Document From Raveen Shavindra Perera

The document provides information on four main topics: 1. Ldfndyhsâf3⁄4g - Types of chemical bonds including covalent, ionic, and metallic bonds. 2. Fm%daàka - The periodic table and information about elements. 3. ,smsv - Chemical equations and word equations. 4. Kshqlaf,hsla wï, - Chemical formulas and their use in representing elements and compounds.

Uploaded by

shavindrap2000
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
161 views32 pages

Document From Raveen Shavindra Perera

The document provides information on four main topics: 1. Ldfndyhsâf3⁄4g - Types of chemical bonds including covalent, ionic, and metallic bonds. 2. Fm%daàka - The periodic table and information about elements. 3. ,smsv - Chemical equations and word equations. 4. Kshqlaf,hsla wï, - Chemical formulas and their use in representing elements and compounds.

Uploaded by

shavindrap2000
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 32

are

ooo
Page |
iÔj mod¾:fha we;s ffcj wKq

ffcj wKq hkq :

 iÔj mod¾:fha wvx.= jk ldnksl ixfhda.h fïjd m%Odk fldgia j¾. y;rls.

01) ldfndayhsfâ%g
02) fm%daàk
03) ,smsv
04) kshqlaf,hsla wï,

01) ldfndayhsfâ%g

 mDÓúh u;=msg we;s jvd;a u iq,n ldnksl ixfhda.h ldfndyhsâf¾ghs.


 m%Ndixiaf,aIKfhaoSo ldfndayhsfâ%Ü ksmofõ.
 WodyrK : mdka, n;,, OdkH j¾.
 ldfndyhsâf¾gj, m%Odk uQ,øjH ixhq;sh jkafka ldnka (C)" yhsv%cka (H) yd Tlaiscka ^O& h.
 ldfndyhsâf¾gj,, yhsv%cka yd Tlaiscka hk uQ,øjH ixfhdackh jkafka 2 ( 1 wkqmd;fhks'

ldfndyhsâf¾g m%Odk j¾. 03 ls.

 fudfkdielrhsv
 vhsielrhsv
 fmd,sielrhsv

fudfkdielrhsv

 fudfkdielrhsv hkq ldfndyhsâf¾gj, ;ekqï tallhhs'

fudfkdielrhsv j, ,laIK :

 iaMál iajrEmhla .kS'


 c, ødjH fõ.
 idudkHfhka fïjd meKs ri h'

 ksoiqka : 1) .aÆfldaia
2) mDlafgdaia
3) .e,elafgdaia

 mssgq wxl 03 ys j.=j 1.1 msgm;a lrkak.

2|Page

code
vhsielrhsv

 fudfkdielrhsv wKq 02 la tl;= ù vhsielrhsv iEfoa' tys § c, wKqjla msgfõ'

vhsielrhsv j, ,laIK :

 iaMál iajrEmhla .kS'


 c, ødjH fõ.
 idudkHfhka fïjd meKs ri h'

 ksoiqka : 1) fuda,afgdaia
2) iqlafrdaia
3) ,elafgdaia

 mssgq wxl 04 ys j.=j 1.2 msgm;a lrkak.

fmd,sielrhsv

 fudfkdielrhsv wKq rdYshla nyqwjhùlrKh ùfuka fmd,sielrhsv iEfoa'


 fïjdfha ;ekqï tallh .aÆfldaih.

fmd,sielrhsv j, ,laIK :

 we,a c,fha wødjHhs'


 ia:álrEmS fkdfõ'

 ksoiqka : 1) msIaGh
2) fi,shqf,daia
3) .a,hsfldacka

 fi,shqf,daia msIagh yd .a,hsfldcka hk fmd,sielrhsvj, ;ekqï tAllh .aÆfldaia jk kuq;a


mj;sk .aÆfldaia wKq ixLHdj iy wKq iïnkaO jk wdldrh úúO ùu ksid tAjdfha iajNdjh
tlsfklg fjkia fõ'

 mssgq wxl 05 ys j.=j 1.3 msgm;a lrkak.

3|Page
bae
ldfndyhsâf¾gj, jeo.;alu

 Yla;s m%Njhla f,i.


 ixÑ; wdydrhla f,i.
 Ôùkaf.a ffi, ì;a;sh ks¾udKh lsÍug.
 kshqlaf,hsla wï,j, ix>glhla f,i.

ldfndyhsâf¾g y÷kd .ekSfï mÍlaId

(1) msIagh y`ÿkd .ekSu i|yd mÍlaIdj.

 msIaguh wdydr iaj,amhla u;g whäka ødjKhlska (,d ÿUqre/msÿre ly) ìxÿ lsym
s hla
oukak.
 ksÍlaIKh : oïmdgg yqre ks,a mdgla ,efí'

(2) .aÆfldaia (fudfkdielrhsv) y`ÿkd .ekSu i`oyd mÍlaIdj.

 mßlaId k,hlg .aÆfldaia ødjKhla f.k thg fnkäla ødjKh iaj,amhla tla lr c,
;dmhl nyd r;a lrkak'
 ksÍlaIKh : my; mßos j¾K úm¾hdi ,efí'

(3) iqlafrdaia y`ÿkd .ekSu i`oyd mÍlaIdj'

 mÍlaId k<hlg iSks ødjKhla f.k fnkälaÜ ødjKfha iaj,amhla ne.ska tla lr c,
;dmlhl nyd l%ufhka r;a lsÍu'
 ksÍlaIKh : j¾K úm¾hdihla isÿ fkdfõ'

 s hla tla lrkak'


kej; ilid .;a iSks ødjKhlg ;kql i,a*shqßla wï, ìxÿ lsym
 túg vhsielrhsvh c, úÉfþokh ù fudfkdielrhsvh ,efí'
 oeka tu ødjKhg fnkäla ødjK iaj,amhla tla lrkak'
 ksÍlaIKh : my; mßos j¾K úm¾hdi ,efí'

4|Page
apt
(02) fm%daàka

 fm%daàka ish¨ u iÔù ffi,j, w;HjYH ix>glhla fõ'


 fm%daàkaj, iEuúg u ldnka (C)" yhsv%cka (H)" Tlaiscka (O) yd khsg%cka (N) wvx.= fõ'
 óg wu;r j we;eï úg i,a*¾ (S) o wvx.= fõ'
 mßK; ñksia isrerl 17% la muK fm%daàk we;.
 fm%daàk j, ;ekqï tallh weuhsfkda wï, fõ.

 fm%daàk wvx.= wdydr


- uia - uqx
- ud¨ - uE
- lsß - fndaxÑ
- ì;a;r - lv,

fm%daàka j, jeo.;alu :

 Yla;s m%Njhla f,i.


 jHqyd;aul ix>gl iE§u i|yd.
 tkaihsu f,i l%shd lsÍu.
 fyda¾fudak f,i l%shd lsÍu.
 m%;sfoay f,i l%shd lsÍu.

fm%daàka y`ÿkd .ekSu i`oyd mÍlaIdj'

 nhshqf¾Ü mÍlaIdj

 fm%daàkfha c,Sh ødjKhlg (mßmamq l=vqlr oshlr.;a ødjKhla fyda ì;a;r iqÿ uo ødjKhla)
,nd.kak.
 thg fidaähï yhsfv%dlaihsâ (NaOH) jeä mßudjla ñY% fldg miqj fldm¾ i,af*aÜ (CuSO4)
ìkaÿ lsym
s hla ±óu'
 ksÍlaIKh : ødjKh oï meye fõ.

tkaihsu

 Ôùka ;=< isÿ jk ffcj ridhksl m%;sl%shdj, YS>%;dj jeä lsÍu i|yd wjYH jk Ôùka úiska
u ksmojkq ,nk úfYaIs; fm%daàka ^ldnksl W;afm%arl&" tkaihsu f,i yeÈkafõ'
 tkaihsu u.ska wvq WIaK;ajhloS m%;sl%shdj isÿlrkq ,nk w;r m%;sl%shd iS>%;dj jeä lrhs.
tkï ffcj ridhksl m%;sl%shd W;afm%arKh lrhs.

5 |000
Page
msIagh u; weuhsf,aia tkaihsufha l%shdldß;ajh fmkaùu.

wjYH øjH :

l%uh :

 mdka msá c,fha Èh lr idod.;a ñY%Khlska ñ,s ,Sg¾ 2 la mÍlaId k<hlg tla lsÍu.
 thg weuhsf,aia tkaihsuh ^m%frdayKh jk uqx îc c,h iaj,amhla iu. wUrdf.k fmrd.;a
ødjKh& iu m%udKhla ^2ml& tl;= lsÍu.
 ñks;a;= follg muK miq ñY%Kfhka ìkaÿj ne.ska iqÿ msÕka .fvd,la u; ;eîu.
 thg whäka ødjKh ìkaÿjla ne.ska tla lsÍu.
 kej;;a ñks;a;= follg miqj" fmr mßÈ ñY%Kfhka ìkaÿjla msÕka .fvd, u; ;nd whäka
ìkaÿjla tla lsÍu.
 fufia ñks;a;= 20 l muK ld,hla ;=< ñks;a;= foflka folg ,nd.;a ñY%K ìkaÿj,g whäka
ìkaÿ tl;= lsÍu.

 ksÍlaIKh : jßka jr ,nd.;a ñY%Kfha j¾Kh ks,a meyefha isg l%ufhka ÿUqre meyehg
yereKq w;r wjidkfha whäkaj, j¾Kh ^ly$ÿUqre meyeh& ,nd foa'

 ksÍlaIKhg fya;=j : msIagh" whäka iu. l¿ ks,a j¾Khla ,nd fohs'


ñks;a;= 20 lg miq ñY%Kh whäka ødjKh iu. j¾K fjkila
fkdfokafka tys msIagh fkdue;s neúks' tfia jkafka msIagh u;
weuhsf,aia l%shdlr fuda,afgdaia idok ksid h'

weuhsf,aia
msIaGh fuda,afgdaia

03) ,smsv

f;,a yd fïo fuu ldKavhg wh;a fõ'

 f;,a - ,smsv" ldur WIaK;ajfha § øj f,i mj;sk úg f;,a f,i y÷kajhs


 fïoh - ,smsv" ldur WIaK;ajfha § >k f,i mj;sk úg fïoh f,i y÷kajhs

,smsv j, ,laIK :

 ldfndyhsâf¾gj, fuka u fïofhys o wka;¾.; j we;af;a ldnka " yhsv%cka yd Tlaiscka h'
kuq;a ldfndyhsâf¾gj,g idfmalaIj ,smsvj, we;s Tlaiscka m%udKh wvq h'

 ,smsv" c,h we;=¿ O%eùh ødjlj, Èh fkdfõ' kuq;a ldnksl ødjlj, Èh fõ'

,smsv wvx.= wdydr

 rglcq" fmd,a" ;," ng¾ iy ud.ßka

6|Page
at
fïo wï, yd .a,sifrda,a tl;= ùfuka ,smsv iE§ we;'

,smsvj, jeo.;alu

 Yla;s m%Njhla f,i.


 úúO jHqyd;aul ix>gl iE§u i|yd.
 c, ixrCIKh i|yd.
 foay WIaK;ajh mj;ajd f.k hdu i|yd.
 wNHka;r bkaøshshj, wdrlaIdj i`oyd.
 we;eï fyda¾fudak ixYaf,aIKh i`oyd.

,smsv y÷kd.ekSfï mÍlaIdj

iqvdka III mÍlaIdj

 ;,f;,a fyda fmd,af;,a iaj,amhla mÍlaId k<hlg ±óu'


 thg iqvdka III m%;sldrlh tl;= lr fyd¢ka fi,ùu'

 ksÍlaIKh : f;,a ia;rh r;= meye;s fõ'

04) kshqlaf,hsla wï,

kshqlaf,hsla wï, hkq kshqla,sfhdghsv keue;s ;ekqï tall rdYshla f¾Çh j iïnkaO ùfuka iEfok
ffcj wKq ldKavhls'

kshqlaf,hsla wï, j, ,laIK :

 kshlq af,hsla wï,j, ldnka (C)" yhsvc


% ka (H)" Tlaiscka (O), khsg%cka (N) yd fmdia*ria
(P) wvx.= fõ'
 m%fõKslj b;d jeo.;ah

iEu kshqla,sfhdghsvhla u ;ekS we;af;a ix>gl j¾. ;=klsk's tajd kï"

1) khsg%ckSh Niauhla
2) fmkafgdaia iSks ldKavhla
3) fmdiaf*aÜ ldKavhla

7|Page
get
kshqlaf,hsla wï, m%Odk wdldr folls'

 DNA - äTlais rhsfnd kshqlaf,hsla wï,


 RNA - rhsfnd kshl
q af,hsla wï,

DNA wkqfjys ;ekqï tallh äTlais rhsfnda kshqla,sfhdaghsv fõ.


DNA j, ld¾hh m%fõKsl f;dr;=re .nvd lsÍu yd iïfm%aIKhhs.

RNA wkqfjys ;ekqï tallh rhsfnda kshqla,sfhdaghsv fõ.


RNA j, ld¾hh fm%daàk ixYaf,aIKhhs.

kshqlaf,hsla wï, j, jeo.;alu

 Ôùkaf.a m%fõKsl f;dr;=re .nvd lsÍu i|yd jeo.;a fõ'


 Ôùkaf.a m%fõKsl f;dr;=re mrïmrdfjka mrïmrdjg iïfm%I a Kh lsÍu i|yd jeo.;a
fõ'
 fm%daàka ixYaf,aIKh lsÍug wod< l%shdj,sh i|yd jeo.;a fõ'
 ffi,fha isÿ jk ish¨ u Ôj lsh% dj,s md,kh lsÍu i|yd jeo.;a fõ' tu Ôj l%shd
md,kh lrkq ,nk f;dr;=re we;=<;a jkafka DNA ;=< h'
 we;eï ffjrij, m%fõKsl f;dr;=re .nvd lr ;nd.ekSug RNA jeo.;a fõ'
 DNA wKqj úlD;sj,g Ndckh ùug yelshdjla we;' tu fjkiaùï ksid m%fNaok
we;sfõ' fuu m%fNaok Ôùkaf.a mßKduh i|yd jeo.;a fõ'

by; i|yka lrk ,o ffcj wKq ;=< m%Odk jYfhka ldnka, yhsv%cka, Tlaiscka yd khsg%cka hk
uQ,øjH wka;¾.; fõ' tu uQ,øjH tajd ;=< wvx.= nj ;yjqre lrk mÍlaIK my; oelafõ.

l%shdldrlu : ffcj wKq ;=, ldnka we;s nj y÷kd .ekSu.

wjYH øjH

 fldaj lsysmhla" ksú;s Ydl l`o fldgia" ud¿ lene,a,la" lv,

l%uh

 by; i|yka wdydr iaj,amh ne.ska fldajj,g oud r;alrkak.


 wjidkfhaoS ,efnk M,h iqÿ lvodishla u; w;=,a,kak.

ksÍlaIKh

 iqÿ lvodish u; wÕ=rej,ska we÷Kq f¾Ld ,efí'

ks.ukh

 Ôù øjH fldgiaj, ldnka (C) wvx.= nj.

8|Page
Ight
l%shdldrlu : ffcj wKq ;=< khsg%cka (N) we;s nj y÷kd .ekSu.

wjYH øjH

 ì;a;r iqÿ uoh" ud¿ lene,a,la mÍlaId k< folla" fidaähï yhsfv%dlaihsâ ødjKh"
fldm¾ i,af*aÜ ødjKh" c,h iaj,amhla

l%uh

 ud¿ lene,a, c,h iaj,amhla iu. fyd¢ka fmdä lr fmrd .kak'


 mÍlaId k< folg ì;a;r iqÿ uoh yd ud¿ lene,a, Ndú; lr iE¥ hqIh 2 ml ne.ska
fjk fjk u oukak'
 fidaähï yhsfv%dlaihsâ jeä m%udKhla tl;= lrkak'
 th u;g fldm¾ i,af*aÜ ìkaÿ lsysmhla tl;= lrkak'

ksÍlaIKh

 by; ødjKj, oï meyehla we;s fõ'

ks.ukh

 oï meyehla we;s jkafka tu wdydrj, fm%daàka wvx.= ù we;s ksid h' fm%daàkaj, khsg%cka
we;' tneúka fuu Ôù fldgia ;=< khsg%cka ;sfnk nj ;yjqre fõ'

l%shdldrlu : wdydrfha ix>glhla f,i c,h wvx.= nj y`ÿkd .ekSu.

wjYH øjH

 uia" ì;a;r lgq" Ydl m;%" úh<s fldaj

l%uh

 uia" ì;a;r lgq" iy Ydl m;% úh<s ;;a;ajfhka f.k fjk fjk u fyd¢ka l=v tajd fjk
fjk u fldafõ oud c,h bj;ajk ;=re r;a lrkak'
 r;a lrk w;r;=r § Bg by<ska ùÿre ;yvqjla w,a,kak'
 ùÿre ;yvqj u; iEfok øj ìkaÿ c,h o hkak y÷kd .ekSug ks¾c,Sh fldfnda,aÜ
laf,darhsâ$ ks¾c,Sh fldm¾ i,af*aÜ Ndú; lrkak'

ksÍlaIKh

 ks¾c,Sh fldfnda,aÜ laf,darhsâ Ndú; lf<a kï tys j¾Kh ks,a meyefha isg frdai
meyehg yef¾'
 ks¾c,Sh fldam¾ i,af*aÜ Ndú; lf<a kï tys j¾Kh iqÿ meyefha isg ks,a meyehg yef¾'

ks.ukh

 Ndú; l< øjH fldgiaj, ix>glhla f,i c,h we;s nj ;yjqre fõ'

9|Page
FOETAL
c,h (H2O)

 Ôùkaf.a foay nfrka 2/3 la muK we;af;a c,hhs.


 c,h iÔj mod¾:fha meje;au i|yd w;HdjYH udOHhls.
 Ôùka ;=, jQ nyq,u wldnksl ixfhda.h jk fuys ixhq;sh b;d ir,h.
 c,h i;= iqúfYaIS .=K ksid Ôjh mj;ajd .ekSug úYd, odhl;ajhla imhhs.

 mssgq wxl 15 ys j.=j 1.4 msgm;a lrkak.

LKsc ,jK

 Ôùkaf.a Ôj l%shd mj;ajd .ekSug w;HdjYH fmdaIK ix>ghls.


 LKsc ,jK m%Odk j¾. folls.

(1) wêud;% uQ,øjH

 jeä m%udKfhka wjYH jk uQ,øjH wêud;% uQ,øjH

(2) wxY=ud;% uQ,øjH

 iq¿ m%udKj,ska wjYH uQ,øjH wxY=ud;% uQ,øjH

 ñksia isref¾ nßka 7% la muK LKsc ,jK we;s w;r thska ¾ la muK le,aih s ï
(Ca) yd fmdiamriah (P).
 Bg wu;rj fmdgEishï (K)" hlv (Fe)" ue.akSishï (Mg)" ;U (Cu)" whäka (I) wdÈh o
wjYh fõ'
 fïjd wjYH m%udK j,ska fkd,enqkq úg W!k;d ,laIK we;s fõ.

udkj foayh ;=< Lksc ,jKj, ld¾hNdrh iy tAjd ysÕùfuka we;sjk W!k;d ,laIK.

 mssgq wxl 16 ys j.=j 1.5 msgm;a lrkak.

Ydl ;=< Lksc ,jKj, ld¾hNdrh iy tAjd ysÕùfuka we;sjk W!k;d ,laIK.

 mssgq wxl 18 ys j.=j 1.6 msgm;a lrkak.

DREAM
10 | P a g e
úgñka

 úgñka ldnksl ixfhda.hls.


 fïjd foayh ;=, isÿjk ffcj ridhksl m%;sl%h
s d j,g iyNd.s ù ksfrda.S nj mj;ajd
.ekSug WmldÍ fõ.

c,fha ødjH úgñka - B, C

c,fha wødjH úgñka - K,A,D,E

fuu úgñka W!k ùfuka úúO frda.dndO we;s fõ.

 mssgq wxl 20 ys j.=j 1.7 msgm;a lrkak.

110| P a g e
0
00dg
 o¾YSh Ydl ffi,h

 o¾YSh i;a;aj ffi,h

2|Page
DIETER
 i;a;aj yd Ydl ffi,j, jHqyh ie,l+ úg tajd w;r iudklï fuka u úúO fjkialï o we;' i;a;aj
yd Ydl ffi, w;r m%Odk fjkialï my; oelafõ.

Ydl ffi,h i;a;aj ffi,h

(1) ffi, ì;a;shla ke;' (1) ffi, ì;a;shla we;'


(2) ffi, ;=< jeä wjldYhla .kafka ffi, (2) ffi, ma,diauh ffi,fha m¾hka;hg ;,a¨ ù
ma,diauhhs' mj;S'
(3) úYd, ßla;l ke;' ^iuyr úfgl ;djld,sl b;d (3) úYd, uOH ßla;lhla fyda ßla;l lsym
s hla ;sìh
u l=vd ßla;l lsym
s hla ;sìh yels h'& yels h'
(4) yß;,j ke;' (4) fndfyda úg yß;,j we;'

ffi, bkaøshsld yd jHqy


(1) ffi, ì;a;sh (Cell wall)

 Ydl ffi,j, ndysr wdjrKh ffi, ì;a;shhs'


 ffi, ì;a;sh wÔù h'
 ffi, ì;a;sh iE§ we;s m%Odk ix>glh fi,shqf,daia h'
lD;H

 ffi,fha yevh mj;ajd .ekSu" ikaOdrKh yd wdrlaIdjhs'


(2) ma,diau mg,h /ffi, mg,h (Plasma membrane)

 Ydl ffi,j, ffi, ì;a;shg we;=<;ska ma,diau mg,h msysghs' i;a;aj ffi,j, wdjrKh idokafka
ma,diau mg,h u.sks'
 ma,diau mg,h iE§ we;af;a m%Odk jYfhka fmdiafmd,smsv yd fm%dà
a kaj,sks'
 ma,diau mg,h, w¾O mdr.uH mg,hls'
lD;H
 ffi,fha we;=¨ fldgia j,g wdrlaIdj iemhSu yd wdjrKh lsÍu.
 øjH we;=¨ ùu yd msgùu md,kh.
(3) ffi, ma,diauh (Cytoplasm)

 ffi, bkaøshsld yereKq úg ffi,h ;=< wvx.= c,a,u


s h ;r,uh fldgi ffi, ma,diauh f,i y÷kajhs'
tys wldnksl fuka u ldnksl øjH wvx.= fõ'
lD;H

 ffi,hg yevhla ,nd §u.


 ffi, bkaøshsld ±Íu.
 úúO mßjD;a;sh l%shd isÿlsÍu.

iga
3|Page
(4) kHIaáh (Nucleus)

 kHIaáh" ffi,hl mj;sk m%Odk bkaøshsldjhs'


 th kHIaá mg,fhka wdjrKh fõ' oaúmg,uh fõ
 kHIaáh ;=< kHIaáldj yd fl%dueáka øjH wvx.= fõ'
ffi, úNdckfha § fuu fl%dueáka øjH j¾Kfoay f,i Èiafõ'
 Ôù úfYaIhl mj;sk j¾Kfoay ixLHdj tu úfYaIhg wdfõKsl fõ'
ksoiqka ( ñksidf.a foay ffi, ;=< j¾Kfoay 46 la we;'
f.ïndf.a foay ffi, ;=< j¾Kfoay 26 la we;'
ù Ydlfha foay ffi, ;=< j¾Kfoay 24 la we;'
lD;H

 kHIaáfha m%Odk lD;H jkafka ffi,fha Ôj l%shd md,kh lsÍuhs'


 m%fõKsl øjH .nvd lsÍu;a" mrïmrdfjka mrïmrdjg wdfõKsl ,laIK Wreulr §u.

(5) uhsfgdfldkaä%hu (Mitochondrion)

 uhsfgdfldkaä%hu wKavdldr fyda oKavdldr yeve;s mg,uh


ffi, bkaøshsldjls'
 uhsfgdfldkaä%hd ;=< iajdhq Yajik m%;sl%h
s d isÿ ù Yla;sh ksoyia
lrk neúka ffi, ;=< mj;sk cjfmd<j,a ^power plants& kñka ye¢kafõ'
lD;H
 iajdhq Yajik m%;sl%shd isÿ ù Yla;sh ksoyia lsÍu.

(6) f.d,a.s ixlS¾Kh (Golgi Complex)

 tl u; tl msyá s mg,hlska udhsï jQ me;,s ;eá rdYshla f,i


ms<sfh, jQ f.d,a.s foay iy wjg msysá i%dùh wdYhsld iuqyhlska
f.d,a.S ixlS¾Kh iukaú; fõ'
lD;H
 i%dùh øjH ksmoùu yd wiqrd ;eîu;a i%dùh lD;Hh;a isÿlrhs.

(7) rhsfndfidau (Ribosome)

 rhsfndfidau hkq mg, fkdork b;d l=vd ffi, bkaøshsldjls'


 fuh Wm tall follska iE§ we;' tlla úYd, Wm tallhla jk
w;r wfkl l=vd Wm tallh fõ'
 rhsfndfidau ffi, ma,diaufha ksoyia f,i yd r¿ wka;#ma,diaóh
cd,sldjg iïnkaO ù mj;S'
lD;H

 fm%daàka ixYaf,aIKh lsÍu i|yd ia:dk iemhSu'

4|Page
not
(8) wka;#ma,diañh cd,sld (Endoplasmic Reticulum)

 wka;#ma,diaóh cd,sld ffi, ma,diauh ;=< wvx.= me;,s fyda kd<dldr fyda uäj,ska hqla; wka;¾ mg, moaO;s
cd,hls'
 wka;#ma,diaóh cd,sld wdldr folls' tkï r¿ wka;#ma,diaóh cd,sld yd isks÷ wka;#ma,diaóh cd,sld f,i h'

(a) r¿ wka;#ma,diaóh cd,sld

 r¿ wka;#ma,diaóh cd,sld mDIaGhg iïnkaO rhsfndfidau


ksid r¿ neúka hqla; fõ'
lD;H

 fm%daàka mßjykh lsÍu.

(b) isks÷ wka;#ma,diaóh cd,sld

 fïjd rhsfndfidau rys; kd,dldr uä cd,hls'


lD;H
,smsv yd iafgfrdhsv ksmojd mßjykh lsÍu.

(9) ßla;lh (Vacuole)

 ßla;lh hkq Ydl ffi,j, mj;sk mg,hlska jg jQ ;r,hlska msreKq úYd, bkaøshsldjla fõ'
 ßla;lfha mg,h ßla;l mg,h fyj;a ;dkma,diagh f,i y÷kajhs'
 ßla;lfha jQ ;r,h ffi, hqIh f,i y÷kajhs' tys c,h" iSks"
fkdfhl=;a j¾.j, whk yd j¾Kl øjH .nvd lrhs'
 i;a;aj ffi,j, idudkHfhka ßla;l olakg fkd,efnk w;r
iuyr úg l=vd ßla;l ;sìh yels h' tal ffi,sl Ôùkaf.a ixfldapl
ßla;l olakg ,efí'
lD;H
 ffi,j, c, ;=,H;dj mj;ajd .ekSu.
 ikaOdrKh mj;ajd .ekSu.
 j¾Kl u.ska ffi,j,g j¾Kh ,nd§u.

5|Page
get
It
ñksidf.a l,, úlikh isÿjk whqre o< igyklska :

ñksia isrer ;=< we;s úúO ffi, j¾. :

(1) iakdhq ffi, (2) wiaÓ ffi,

(3) fmaIs ffi, (4) ckaudKq ffi,

(5) reêr ffi, (6) ifuys ffi,

Ydl foay ;=, we;s úúO ffi, j¾. :

(1) mrd. ffi, (2) wmsp¾óh ffi,

(3) bksuDÿia:r ffi, (4) md,l ffi,

(5) ffY,u mgl ffi, (6) maf,dahu mgl ffi,

(7) uQ,flaY ffi,

 mgl - ksYaÑ; ld¾hhla i|yd úfYaIKh jQ ffi, iuQyhla mglhla f,i ye|skf
a õ'

 Ôúfhl= ;=< y÷kd.; yels ixúOdk uÜgï my; oelafõ.

2|Page
D
(2) fmdaIKh

 Ôjh mj;ajd .ekSu i|yd Yla;sh yd øjH ,nd.ekSfï l%h


s dj,sh fmdaIKh f,i y`ÿkajhs'

fuys wdldr folls.

(i) iajhxfmdaIS fmdaIKh


(ii) úIufmdaYS fmdaIKh

(i) iajhxfmdaIS fmdaIKh

 fmdaIH øjH ke;fyd;a wdydr ;uka úiska u ksmojd .ekSu iajhxfmdaIS fmdaIKh f,i ye`Èkafõ'

Ndú;d jk Yla;sh wkqj iajhxfmdaIS fmdaIKh wdldr folls.

(a) m%Nd iajhxfmdaIS fmdaIKh - iQ¾h Yla;sh Ndú;d fõ.

Wod : yß;m%o wdOdrfhka isÿjk


m%NdixYaf,aIKh l%h
s dj,sh

m%NdixYaf,aIKh :

 CO2 iy H2O wuqøjH f,i fhdodf.k iQ¾h Yla;sh Wmfhda.S lrf.k yß;,j ;=< we;s iqúfYaIS
ldnksl øjHhla jk yß;m%o wdOdrfhka wdydr ksmoùfï l%h
s dj,sh m%NdixYaf,aIKh f,i ye`Èkafõ'

 s dj,shls.
fuh f.dvkexùfï l%h

 m%NdixYaf,aIKfha jpk iólrKh :

 m%NdixYaf,aIKfha ;=,s; ridhksl iólrKh :

(b) ridhksl iajhxfmdaIS fmdaIKh - ridhksl m%;sl%shdjlska wjYH Yla;sh ksmojd .kS.

Wod : fndfyda nelaàßhd ridhksl iajhxfmdaIS fõ.

3|Page
00006
(ii) úIufmdaYS fmdaIKh

 Ydl úiska ksmojk ,o wdydr fyda fjk;a Ôù iïNjhla we;s ldnksl wdydr m%fhdackhg .kakd
ksid i;=ka úIufmdaIS fldgig wh;a fõ'

Wod : i;=ka

(3) Yajikh

 Ôj ffi, ;=< § ixÑ; wdydr u.ska Yla;sh ksmojk l%h


s dj,sh ffi,Sh Yajikh f,i ye¢kafõ'

 s d oduhls.
fuh ffcj ridhksl m%;sl%h

 fuu ffi,Sh Yajikhg wjYH Tlaic s ka (O2) wdYajdifhka ,nd .kakd w;r YajikfhaoS ksmofjk
ldnkavfhdlaihsâ (CO2) m%dYajdih u.ska msg lrhs.

 s djls.
fuh ì|fy,Sfï m%;sl%h

4|Page
Did
Yajikfha§ ldnkavfhdlaihsâ (CO2) msgjk nj mÍlaIKd;aulj fmkaùu

wjYH øjH ( wen iys; iu m%udKfha fnda;,a myla" U yeve;s iu m%udKfha ùÿre k< myla" pQIlhla"
ueäfhla

 l%uh : rEmfha ±lafjk wdldrhg wegjqu ilia lr E fnda;,fha we;s c,h fiñka bj;a
lrkak'

 úfYaI lreKq yd ksÍlaIK :

(1) E fnda;,fha we;s c,h fiñka bj;a lrk úg A isg E olajd jdhq Odrdjla .,d hhs' P
fl<jfrka we;=¿ jk jd;fha wvx.= ldnkavfhdlaihsâ (CO2), A Ndckfha we;s KOH j,
Èhfjk ksid B fj; CO2 fkdmeñfKa" tneúka B ys wvx.= yqkq Èhrj, j¾Kh fjkia fkdfõ'

(2) ál fõ,djlska D n`ÿfka wvx.= yqkq Èhr lsß meyehg yef¾' thg fya;=j jkafka C n`ÿfka isá
ueähd Yajikh lr ldnkavfhdlaihsâ msg lsÍuhs'

 ks.ukh : i;=ka Yajikfha § M,hla f,i ldnkavfhdlaihsâ ksmojk nj ;yjqre fõ'

50ft
|Page
Yajikfha § Tlaiscka (O2) wjfYdaIKh lrk nj mÍlaIKd;aulj fmkaùu

wjYH øjH ( m%frdayKh jk îc" l=vd mÍlaIKd k<" rn¾ k<" j¾K l< c,h"
fmdgEishï yhsâfrdlaihsâ (KOH)

 l%uh ( rEmfha ±lafjk wdldrhg rn¾ k<h yd U yeve;s ùÿre k<h iïnkaO l< fmdfrdmamfhka
ma,dial=j jikak' ál fõ,djlg miq rn¾ k<fha la,sm ;o lr U k<fha fl<jr j¾K l< c,fha
.s,ajkak' c, n÷fka .s,ajd we;s k<fha c, uÜgu ksÍlaIKh lrkak'

 úfYaI lreKq yd ksÍlaIK :

(1) A wegjqfï we;s îc YajikfhaoS msglrk CO2 mÍlaIK k,h ;=< jQ KOH j, oshfõ. îc
YajikfhaoS ma,dial=j ;=, jQ O2 wjfYdaIKh lrk ksid we;sjk ysia wjldYh msrùug ùÿre
k<h osf.a j¾Kj;a c,h by<g weoS ths.

(2) kuq;a B wegjqfï we;s îc YajikfhaoS msglrk CO2 wjfYdaIKh i|yd tys KOH ke;. Yajikhg
wjfYdaIKh lr.kakd O2 m%udKh Yajikfhka msglrk CO2 m%udKhg fndfydaÿrg iudkh.
Tneúka B wegjqfï we;s ùÿre k,h osf.a by<g j¾Kj;a c,h weoS fkdhhs.

fuu mÍlaIKfha § Wml,amk folla isÿ lrhs'

(i) mÍlaIKh wdrïNfha § ma,dial= ;=< wvx.= CO2 mßudj fkdie,lsh yels ;rï l=vd nj.
(ii) Yajikfha § msgjk CO2 mßudj yd wjfYdaIKh lrk O2 mßud iudk nj.

6|Page
Off
(4) Woa§mH;dj yd iudfhdackh

 ndysr fyda wNHka;r mßirfha isÿjk fjkialï fyj;a ixfõok W;af;ac f,i yeoskf
a õ.

Wod : wdf,dalh Yíoh


.kaOh rih
fõokdj mSvkh
hdka;%sl lïmk ridhksl lïmk

 W;af;ac ,nd.kakd bkaøsh ixfõoS bkaøh


s kï fõ

Wod : wei osj


lk kdih
iu

 m%;spdr h - mßirfha isÿjk fjkiaùï j,g wkqj isÿjk l%shd m%;spdr f,i y÷kajkq ,nhs.

 Woa§mH;djh - Woa§mH;djh hkq ndysr yd wNHka;r mßir j,ska meñfKk W;af;ac j,g
m%;spdr oelaùfï yelshdjhs.

 iudfhdackh - iudfhdackh hkq W;af;ac j,g m%;spdr oelaùfïoS úúO bkaøhs h w;r we;sjk
iïnkaëlrKhhs. fï i|yd iakdhq, fmaIs yd .%kaÓ jeo.;a fõ.

Wod : lDóka w÷rg mshEìu.


ksosl=ïnd m;% iam¾Y l, úg yels,Su.
f;dar l;=reuqrex.d m;% w÷rg yels,Su.
ri wdydr ÿgq úg fl< bkSu.
weilrd hula tafïoS wei mshùu.

05. nysiai%djh

 ffi, ;=, isÿjk f.dvkeÕSfï yd ì|fy,Sfï m%;sl%shd ish,a,u mßjD;a;sh m%;sl%shdh.


 s d j,oS ksmofjk wmøjH neyer lsÍu nysiaid% jhhs.
fuu mßjD;a;sh l%h

 i;=kaf.a m%Odk;u nysiaid% ù wjhj ;=kls.

i. jDlal - uq;%d (c,h, hQßhd, ,jK)


ii. fmky¨ - m%Yajdi jd;h (c,jdIam,CO2)
iii. iu - oyosh (c,h yd ,jK)

 Ydl, jd isÿre yd m;%j, mQáld yryd YajikfhaoS CO2 o, m%Ndixiaf,aIKfhaoS O2 o msglrhs. fuho
s dj,shls.
nysiai%dùh l%h

oof
7|Page
06. p,kh

 wdydr, wdrlaIdj, m%ckkh jeks wjYH;d i|ydo, W;af;achkag m%;spdr f,i Ôùyq m%;spdr oelaùu
i|ydo, Ôùyq p,kh Wmfhda.s lr.ks;s. fuys § Ôùhdf.a iïmQ¾K foayh u fyda foay fldgila fyda
p,kh fõ'
 a , nyqffi,slhska fmaIs u.sko
talffi,slhska mlaIu, lYsld fyda jHdcmdo j,sko a p,kh fõ.
 Ydlo p,k olajhs.
 Wod : Ydl l| wdf,dalh foig keóu. - Ok m%Ndj¾;S
uq, .=re;ajh foig jeãu. - Ok .=re;ajdj¾;S

07. m%ckkh

 talffi,sl fyda nyqffi,sl Ôùyq ;u j¾.hdf.a bosß meje;au i|yd kj mrïmrdjla ìyslsÍfï
l%h
s dj,sh m%ckkhhs
 fuh m%Odk wdldr folls.

(a) ,sx.sl m%ckkh

 tlu úfYaIhlg wh;a Ôùka fofofkl=f.a mqx yd cdhd ckaudKq ffi, folla tl;=fjka hqla;dKqjla
iEfoa.

mqx ckaudKqj + cdhd ckaudKqj = hqla;dKqj Ôúhd

(b) w,sx.sl m%ckkh

 ;ks Ôúfhla ;j;a tjeksu Ôúfhl= ìyslsÍuhs.

Wod : Ydl j¾Ol fldgilska kj Ôùka we;sùu.

8. j¾Okh yd úlikh

 nyqffi,slhskaf.a j¾Okh isÿjkqfha ffi, úNdckh u.ska ffi, ixLHdj jeä lr.ekSfuks.
 kuq;a talffi,slhskaf.a j¾Okh hkq ffi,fha m%udKh iy mßudKh jeäùuhs.
 ffi, j¾Okh hkq Ôù ffi,hl m%;Hdj¾; fkdjk úh<s nfrys jeäùuhs.

 úlikh hkq ffi, ixls¾K ndjfhka by< hduhs.

0ha
8|Page
 j¾Okfha iy úlikfha m%Odk mshjr ;=kls.

(i) m%;Hdj¾; fkdjk mßÈ ffi, m%udKfhka úYd, ùu.


(ii) ffi, úNdckh u.ska ffi, ixLHdj jeä ùu.
(iii) ffi, úfYaIKh ùu.

Ydl j¾Okh fmkaùug jDoaêudkh kï WmlrKh Ndú; fõ.

l%uh ( wegjqfï wdldrhg fmdaÉÑhl isg jQ me<hla f.k tys w.%i:


a hg ;ka;=jla iïnkaO lr th

lmamh
s la yryd hjd tys fl<jr nrla t,a,kq ,efí'

9|Page
if
ffjri

 ffjri m%udKfhka b;du;a l=vd jk w;r ksÍlaIKh l< yelafla bf,lafg%dak wKaùlaIfhka mu‚'
tys úYd,;ajh nelaàßhdjlska 1000 ka mx.=jla muK fõ'
 ffjri kHIaál wï, iy tA jgd ieliqkq fm%daàka fldmqjlska iE§ we;'
fuu kHIaál wï, fldgi DNA fyda RNA fyda úh yels h'
 fïjd mj;sk wjia:dj wkqj Ôù fukau wÔù ,laIK o fmkajhs'
 ffjri, ffi, f,i fkdie,fla'
wod< bkaøh
s sld lsij
s la fkdue;s neúka ffjri ;=< lsisÿ mßjD;a;Sh l%shdjla isÿ fkdfõ'
tneúka ffjrihlg ls%hd;aul úh yelafla iÔù Odrl ffi,hla ;=< muKs'
 úúO yevfhka iy úYd,;ajfhka hq;= ffjri y÷kdf.k we;'

 iq,Nj olakg ,efnk Ydl ffjria frda. : ....................................................................................


........................................................................................................................................................................
 i;a;aj ffjria frda. : ....................................................................................
........................................................................................................................................................................

10 | P a g e
0

You might also like

pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy