Кодагу
| Кодагу | |
| кургтер | |
 | |
| Бүкіл халықтың саны | |
|---|---|
|
110 000 | |
| Ең көп таралған аймақтар | |
| Тілдері | |
| Діні | |
Кодагу (кургтер) — Үндістандағы халық (Карнатака штатындағы Кург аймағы).[1] Жалпы саны 110 000 адам. Кодагулар – бастапқыда осы аумақта өмір сүрген адамдар, аудан атауының өзі осы халықтың атынан қалыптасқан. Алайда, Кодагу аймағы бұл халықтың жалғыз тұрғылықты жері емес - көптеген кодагу тұрғындары көрші аудандарға, Үндістанның басқа қалалары мен аймақтарына, негізінен Бангалор, Майсор, Мангалор, Ути, Ченнай, Мумбай, Керала штаты, Хайдарабад және Делиге қоныс аударды. жақсы жұмыс перспективаларын іздеуде. Олардың кейбіреулері Үндістаннан тыс шет елдерге қоныс аударды: Солтүстік Америка (АҚШ және Канада), Таяу Шығыс (әсіресе Дубай, БАӘ және Омандағы Маскат) және Ұлыбритания.[2]
Тілі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Олар кодгу тілінде немесе дравидтер отбасының кург (коорг) тілінде сөйлейді. Каннада, малаялам және т.б.тілдері кең таралған.[3]
Діні
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Діни нанымдарға сәйкес, кодагулардың көпшілігі индустар. Алайда, олардың кейбіреулері ғана ведалық ережелерді қатаң ұстанады, дәстүрлі түрде пантеистік нанымдарды (табиғат күштеріне табыну) ұстануды жалғастырады және ата-бабалар культін ұстанады.[4]
Кәсібі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Кодагулар - дәстүрлі егіншілікпен айналысады. Бірақ егіншіліктің климаты қолайлы алқаптарда ғана жиі кездеседі. Олар күріш, каучук, цитрус жемістері, дәмдеуіштер, шай, кофе өсіреді. Шаруашылығының маңызды саласы – мал шаруашылығы. Қодагулар ірілі-ұсақты ірі қара, шошқа, құс өсіреді. Ірі қара мал тамаққа да, ауыл шаруашылығына да пайдаланылады. Сондай-ақ жабайы жануарларды аулайды, орман табиғатының өнімдерін (жемістер, тамырлар, басқа жеуге жарамды немесе тұрмыстық өсімдіктер) жинайды. Соңғы уақытта кодагулар дәстүрлі өмір салтын тастап, қала тұрғындарына айналып, өнеркәсіпте немесе қызмет көрсету саласында жұмыс табуда.[5]
Өмір салты
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Отбасындағы қарым-қатынастың есебі аталық (патрилинейлік) бойынша жүргізіледі. Үйленгеннен кейін әйел күйеуінің отбасына тұрады. Кодагу әлі күнге дейін өз ерекшеліктері мен ортақ ата-бабалары бар жеке тектерге бөлінуде. Сонымен қатар касталарға бөлу іс жүзінде жоқ, өйткені, Кодагулар өздерін жалғыз кастаға — жауынгерлер кастасына жатқызады. Жесір қалған әйелдерге өмірінің соңына дейін қатал аскеттік өмір сүруге жол бермей, қайта тұрмысқа шығуға рұқсат етіледі.[6]
Елді мекендері мен дәстүрлі баспаналары
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Ауылдары ретпен орналасқан. Тұрғын үйлер үлкен үйлер түрінде (бұрын) немесе бір отбасына арналған шағын жеке тұрғын үйлер түрінде салынады. Мұндай үйлердің ішінде екі-үш бөлме болады. Олардың құрылысына арналған материал күйдірілген Ауылдардың ретті орналасуы бар. Тұрғын үйлер үлкен үйлер түрінде (бұл бұрын әдеттегідей болды) немесе бір отбасына арналған шағын жеке тұрғын үйлер түрінде салынады. Мұндай үйлердің ішінде екі-үш бөлме (камера) болады. Олардың құрылысына арналған материал күйдірілген кірпіш немесе шикі кірпіш болып табылады.
Дәстүрлі киімдері
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Ерлердің дәстүрлі киімі – көйлек, шалбар, жүн шекпен. Басына сәлде киеді. Әйелдер денесіне оралған ұзындығы бірнеше метр матадан тұратын қарапайым үнділік киім - сари киеді.
Дәстүрлі тағамдары
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Қайнатылған күріш (кулу) түскі және кешкі асқа арналған негізгі тағамы болып табылады. Кокос, джекфрут, жолжелкен, манго және басқа да жемістер мен көкөністер кеңінен қолданылды. Бұрынғы уақытта кандзи немесе кулу түріндегі күріш карри және басқа да қосымша тағамдармен бірге ұсынылды. Алкогольдік сусындарға әдетте тыйым салынбады. Шошқа еті, тауық еті, өзен балығы, сондай-ақ аң етінің әртүрлі түрлері кеңінен тұтынылды.[7]
Фольклоры
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Кодава фестивальдері олардың ауылшаруашылық және әскери дәстүрлеріне негізделген. Бастапқыда олар өмірінің көп бөлігін егістікте өткізді: егістіктерді өңдеу, жинау және жабайы жануарлардың шабуылынан қорғау, немесе олар соғыс жүргізді немесе аң аулады. Олардың Жаңа жылы бастапқыда Бишу Чанграндиде (Керала мен Тамил Надуда Вишу деп аталады) тойланды.
Алайда, Кодава дәстүрлі түрде Кодагуға ғана тән үш негізгі мерекені атап өтеді (екі мәдени және бір діни), сондай-ақ Наад намме (ауыл фестивалі), әр ауылда әр түрлі, бұл фестиваль кейбір жерлерде бір аптаға созылады, ал кейбір ауылдарда кем дегенде үш күн болады.[8]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Дүние жүзіндегі халықтар мен діндер. Тексерілді, 30 тамыз 2024.
- ↑ Кодава. Тексерілді, 30 тамыз 2024.
- ↑ Кодагу. Тексерілді, 30 тамыз 2024.
- ↑ Кодава. Тексерілді, 30 тамыз 2024.
- ↑ Кодагу халқы. Үндістан. Тексерілді, 30 тамыз 2024.
- ↑ Әлем халықтары/Кодагу. Тексерілді, 30 тамыз 2024.
- ↑ Кодаво халқы. Тексерілді, 30 тамыз 2024.
- ↑ Кодагу. Тексерілді, 30 тамыз 2024.
