François Jacob
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
profesor | |
Specjalność: genetyka | |
Alma Mater | |
Instytut | |
Odznaczenia | |
Nagrody | |
François Jacob (ur. 17 czerwca 1920 w Nancy, zm. 19 kwietnia 2013 w Paryżu) – francuski genetyk, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny, którą otrzymał wraz z Monod i Lwoff, w roku 1965 za odkrycie mRNA i wyjaśnienie mechanizmu regulacji ekspresji genów[1][2].
W 1961 roku odkrył mechanizm działania operonów wraz z Jakiem Monod[3].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Ukończył naukę w Lycée Carnot w Paryżu, a następnie rozpoczął studia na Uniwersytecie Paryskim[4]. 21 czerwca 1940, w Saint-Jean-de-Luz wszedł na pokład statku MS Batory, na którym popłynął do Wielkiej Brytanii, gdzie wstąpił do wojska Wolnej Francji[4]. Pierwotnie próbował wstąpić do artylerii, w sierpniu 1940 roku został mianowany pomocnikiem lekarza i brał udział w operacji Menace oraz w kampanii o Gabon[4]. Od 1941 stacjonował w Czadzie, we wrześniu 1942 został awansowany na stopień podporucznika[4]. Następnie brał udział w walkach w Tunezji i Trypolitanii, gdzie podczas walk został ranny[4].
Od 1943 służył w 2 Dywizji Pancernej, brał udział w operacji Overlord i 8 sierpnia 1944 roku został ciężko ranny podczas walk w Mortain[4]. Został ewakuowany do Cherbourga, a po wyzwoleniu stolicy do szpitala w Paryżu. 10 listopada 1944 roku został wyjątkowo awansowany na stopień porucznika[4]. 30 stycznia 1945 roku został zwolniony ze szpitala, jednak od lutego był ponownie hospitalizowany[4]. 16 września 1945 roku został zdemobilizowany[4].
W 1947 ukończył w Paryżu studia medyczne i obronił doktorat z medycyny[4]. Od 1950 pracował w Instytucie Pasteura, od 1956 był kierownikiem laboratorium, a od 1960 dyrektorem zakładu genetyki[4]. W 1964 został profesorem Collège de France[4].
Był członkiem Królewskiej Duńskiej Akademii Nauk i Literatury, Narodowej Akademii Nauk, Amerykańskiej Akademii Sztuk i Nauk, Amerykańskiego Towarzystwa Filozoficznego, Towarzystwa Królewskiego, Francuskiej Akademii Nauk i Królewskiej Akademii Medycznej Belgii[4]. W 1965 został laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny wraz z Jacquesem Monodem i André Michelem Lwoffem[4].
Od 2007 do 2011 był kanclerzem kapituły Orderu Wyzwolenia[4].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Wielki Legii Honorowej[4]
- Order Wyzwolenia[4]
- Wielki Oficer Orderu Narodowego Zasługi[4]
- Krzyż Wojenny 1939–1945[4]
- Medal Kolonialny[4]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1965 [online], nobelprize.org [dostęp 2009-10-31] (ang.).
- ↑ François Jacob – Biography [online], nobelprize.org [dostęp 2009-10-31] [zarchiwizowane z adresu 2004-12-09] (ang.).
- ↑ Biologia : słownik encyklopedyczny. Warszawa: Wydawnictwo Europa, 2001, s. 229. ISBN 83-87977-73-X.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t François JACOB [online], Musée de l'Ordre de la Libération [dostęp 2021-10-13] (fr.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Beata Tarnowska (red.): Nagrody Nobla, Leksykon PWN. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-01-13393-7.
- Damien Mascret , François Jacob, prix Nobel de médecine et résistant, est mort [online], lefigaro.fr, 21 kwietnia 2013 [dostęp 2013-04-22] (fr.).
- Anthony Tucker , François Jacob obituary [online], guardian.co.uk, 25 kwietnia 2013 [dostęp 2013-04-26] (ang.).
- Martin Childs , François Jacob: Geneticist who helped discover 'the core of life' [online], independent.co.uk, 1 maja 2013 [dostęp 2013-05-20] (ang.).
- William Yardley , François Jacob, Geneticist Who Pointed to How Traits Are Inherited, Dies at 92 [online], nytimes.com, 25 kwietnia 2013 [dostęp 2013-05-20] (ang.).
- Thomas H. Maugh II, Dr. Francois Jacob dies at 92; Nobel-winning biologist [online], articles.latimes.com, 24 kwietnia 2013 [dostęp 2013-05-28] (ang.).
- David Brown , Matt Schudel , Francois Jacob, French biologist and Nobel winner, dies at 92 [online], articles.washingtonpost.com, 23 kwietnia 2013 [dostęp 2013-05-28] [zarchiwizowane z adresu 2013-06-18] (ang.).
- François Jacob [online], telegraph.co.uk, 23 maja 2013 [dostęp 2013-05-23] (ang.).
- ISNI: 0000000121302487
- VIAF: 44300426
- LCCN: n50027960
- GND: 118908677
- NDL: 00444413
- BnF: 119083776
- SUDOC: 02693258X
- SBN: CFIV002871
- NLA: 35239892
- NKC: jn19990003932
- BNE: XX887495
- NTA: 070094675
- BIBSYS: 90143563
- CiNii: DA00790093
- PLWABN: 9810620761005606
- NUKAT: n97031645
- J9U: 987007263253105171
- PTBNP: 42301
- NSK: 000368157
- BNC: 000034556
- ΕΒΕ: 259479
- BLBNB: 000579510
- KRNLK: KAC2018O2373
- Badacze bakteriofagów
- Francuscy genetycy
- Francuscy wojskowi
- Nobliści – fizjologia i medycyna
- Członkowie Akademii Francuskiej
- Członkowie Francuskiej Akademii Nauk
- Członkowie Amerykańskiej Akademii Sztuk i Nauk
- Członkowie Royal Society
- Absolwenci Uniwersytetu Paryskiego
- Odznaczeni Orderem Wyzwolenia
- Odznaczeni Krzyżem Wielkim Legii Honorowej
- Odznaczeni Orderem Narodowym Zasługi (Francja)
- Odznaczeni Krzyżem Wojennym (Francja)
- Odznaczeni Medalem Kolonialnym
- Uczestnicy walk na froncie zachodnim w II wojnie światowej
- Ludzie urodzeni w Nancy
- Urodzeni w 1920
- Zmarli w 2013