Fonologii

D Fonologii (vo altgriechisch φωνή phōnḗ, dytsch Lut, ‚Doon‘, ‚Stimm‘, ‚Sprooch‘ und λόγος, lógos, dytsch Leer) isch e Däilgebiet vo dr Sproochwüsseschaft. Mä sött si vo dr Fonetik underschäide: Wääred d Fonetik die eender konkrete Äigeschafte vo de Sproochlut undersuecht – wie si akustisch gmacht si, iiri Artikulazioon und Woornäämig –, beschäfdigt sich d Fonologii mit dr Funkzioon vo de Lut für s Sproochsüsteem vo de äinzelne Sprooche. Si isch also e Däilberiich vo dr Grammatik, und luegt d Sproochlut uf ere abstraktere Ebeni aa.

Zu de zentrale Ufgoobegebiet vo dr Fonologii ghöört s Ermiddle vo sogenannte distinktive Merkmol und vom Foneeminventaar von ere Sprooch, also d Analüüse vo de Lutsegmänt und d Strukduur vo de gröössere lutlige Äihäite vo dr Silbe bis aane zur rhüthmische Gliiderig und Intonazioon vo Setz. D Methoode vo dr lutsproochlige Fonologii wärde analoog au uf d Analüüse vo Gebärdesprooche überdräit.

As Gründer vo dr Fonologii in Öiropa gälte d Russe Nikolai Sergejewitsch Trubetzkoy, en Ethnoloog und Linguist, und dr Strukturalist Roman Ossipowitsch Jakobson.

Liddratuur

• Hans Grassegger: Phonetik, Phonologie. Schulz-Kirchner, Idstein 2001, ISBN 3-8248-0483-2. 
• Tracy Alan Hall: Phonologie. Eine Einführung. De Gruyter, Berlin 2000, ISBN 3-11-015641-5. 
• Jörg Meibauer: Einführung in die germanistische Linguistik. 2. Auflage. Metzler, Stuttgart 2007, ISBN 978-3-476-02141-0, S. 70–120. 
• Christina Noack: Phonologie. Winter, Heidelberg 2010, ISBN 978-3-8253-5796-2. 
• Karl-Heinz Ramers: Einführung in die Phonologie. 2. Auflage. Fink, München 2001, ISBN 3-7705-3265-1. 
• Sven Staffeldt: Einführung in die Phonetik, Phonologie und Graphematik des Deutschen. Ein Leitfaden für den akademischen Unterricht. Stauffenburg, Tübingen 2010, ISBN 978-3-86057-295-5. 
• Nikolai Sergejewitsch Trubetzkoy: Grundzüge der Phonologie (= Travaux du Cercle Linguistique de Prague. Band 7). Prag 1939 (postum). 
• Richard Wiese: Silbische und lexikalische Phonologie. Studien zum Chinesischen und Deutschen. Niemeyer, Tübingen 1988, ISBN 3-484-30211-9.
• Richard Wiese: The Phonology of German. Oxford Univ. Press, Oxford 2000, ISBN 0-19-824040-6.
• Richard Wiese: Phonetik und Phonologie. Fink, Paderborn 2011, ISBN 978-3-8252-3354-9.