Балаҕан ыйын 25

Балаҕан ыйын 25 диэн Григориан халандаарыгар сыл 268-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 269-c күнэ). Сыл бүтүө 97 күн баар.

Бэлиэ күннэр

• Мозамбик Мозамбик — Сэбилэниилээх күүстэр күннэрэ
• Науру Науру — Национальнай эдэр ыччат күнэ
• АХШ АХШ — Национальнай комикс күнэ.
• АХШ АХШ — Национальнай билим администратордарын күнэ
• Франция Франция — дойду үрдүнэн бэлиэтэнэр Харки хамсааһын кыттыылаахтарын чиэстиир күн. 1954–62 сс. Алжир сэриитин кэмигэр французтарга көмөлөспүт Алжир олохтоох сэбилэниилээх күүстэрэ. Аныгы Алжирга коллаборааннар диэн абааһы көрүллэр дьон.

Түбэлтэлэр

• 1396 — Никополь кыргыһыытыгар Осмаан императора Баязид I холбоһуктаах христианскай аармыйаны урусхаллаабыт.
• 1513 — Испания айанньыта Васко Нуньес де Бальбоа Панама билиитин туораан Чуумпу далайы арыйбыт.
• 1632 — Сотник Петр Бекетов Өлүөнэ өрүһүн уҥа кытылыгар билиҥҥи Уус-Алдан сиригэр Дьокуускай остуруогун олохтообут. Куорат күнэ бу күҥҥэ буолбакка балаҕан ыйын иккис баскыһыанньатыгар бэлиэтэнэр.
• 1818 — Англия бырааһа Джеймс Бландел (James Blundell) бастакытын киһиттэн киһиэхэ хааны көһөрөн кутуу операциятын оҥорбут.
• 1925 — Дьокуускайга 15 койкалаах сэллик (туберкулез) диспансера Сэргэлээх дачаларыгар арендаламмыт чааһынай дьиэҕэ аһыллыбыт.
• 1926 — Дойдулар ардыларынааҕы кулуттарынан эргинии уонна кулуттааһын утары конвенцияҕа илии баттаммыт.
• 1943 — Төмтөөн оройуонун киинэ Нагорнайтан Чульман бөһүөлэгэр көһөрүллүбүт.
• 1964 — Мозамбик Португалия былааһыттан босхолонор сэриитэ саҕаламмыт. Сэрии 10 сылынан биирдэ Португалия диктатора Салазар өлбүтүн кэннэ түмүктэммитэ.
• 1969 — Ислам конференцията диэн тэрилтэ төрүттэммит. Билиҥҥи аата — Ислам бииргэ үлэлээһинин тэрилтэтэ, сүрүн сыала-соруга — мусульманнар сомоҕолоһуулара. Бу тэрилтэҕэ 57 судаарыстыба киирэр, Арассыыйа кэтээччи быһыытынан киирсэр.
• 1977 — Аатырбыт Чикаго марафона бастакытын ыытыллыбыт. Сүүрүүгэ 4200-тэн тахса киһи кыттыыны ылбыт.
• 2010 — "Беркакит-Томмот-Дьокуускай" тимир суол Күөрдэм ыстаансыйатыгар үөрүүлээх быһыыга-майгыга тимир суол "үрүҥ көмүс" тиһилигэ ууруллубут. Бу иннинэ муус устарга тимир суол тутуута Алдан уонна Хаҥалас улууһун кирбиилэрин ааспыта.

Төрөөбүттэр

• 1881 — Лу Синь (1936 өлб.) — литература сайдыытыгар уонна Кытай XX үйэ общественно-политическай олоҕугар улахан сабыдыалы оҥорбут Кытай суруйааччыта. Кытай аныгы литературатын олохтооччутунан ааҕаллар. Саамай биллэр айымньылара: «А-Кью туһунан дьиҥнээхтик», «Иирээки күннүгэ».
• 1906 — Михаил Догордуров (1961 өлб.) — бэйиэт, сэһэнньит, драматург, ССРС суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ.
• 1907 — Сергей Васильев - Борогонскай (1975 өлб.) — бэйиэт, публицист уонна очеркист, ССРС суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ.
• 1908 — Иван Шаманов (1982 өлб.) — сэрии иннинэ Саха сиригэр аэрофотосъемкаҕа үлэлээбит Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа (1944).
• 1968 — Оксана Абрамова — балет артыыһа, РФ, СӨ үтүөлээх артыыһа.
• 1971 — Юрий Жегусов — диссэртээссийэтигэр ыччакка криминализация дьайыытын чинчийбит учуонай, социология билимин хандьыдаата.