برطانوی ادب
تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: انگریزی ادب
برطانوی ادب (انگریزی: British literature) مملکت متحدہ، آئل آف مین تے رودبار جزیرے دے ادب اُتے مشتمل اے، چنانچہ اس مضمون وچ انہاں خطےآں وچ بولی جانے والی انگریزی زبان دے ادب اُتے روشنی پائی جائے گی۔ اُتے اس وچ انگریزی بولی دے علاوہ قدیم انگریزی جسنوں اینگلو سیکسن وی کہیا جاندا اے، وی شامل اے، ہور لاطینی ادب تے اینگلو نارمن ادب دا وی ضمنا تذکرہ ہوئے گا کیونجے مذکورہ تمام زباناں انگریزی زبان و ادب دے ارتقا وچ معاون رہیاں نيں یا خود اس دا حصہ سن۔ برطانیہ دی ہور زباناں دے ادب اُتے برطانیہ دی ہور زباناں دا ادب دے عنوان توں اک علاحدہ مضمون موجود اے جس وچ انہاں ادبی زباناں دا تذکرہ کيتا گیا اے جو خطہ برطانیہ وچ تخلیق ہوئیاں۔
برطانوی شناخت
[سودھو]برطانوی شناخت دی تعریف ہر دور وچ بدلدی رہی اے۔ انگلستان، اسکٹ لینڈ تے ویلز اُتے مشتمل جزیرہ رومی سلطنت دے پلینیوس (23–79) دے زمانہ توں ہی جزیرہ برطانیہ عظمی کہلاندا رہیا اے۔[۱] اس جزیرہ اُتے 450ء وچ اینگلو نیسکسن حملہ ہويا تے ايسے عہد توں انگریزی زبان ایتھے دی قومی بولی رہی اے۔ [۲] اس توں پہلے اوتھے دے اصل باشندے کیلٹک زباناں بولدے سن ۔ موجودہ دور دی مملکت متحدہ دے اجزا مختلف زمانے وچ اس وچ شامل ہوئے۔ 1536ء تے 1542ء دے ویلز اکیٹ دے تحت ویلز نوں مملکت انگلستان وچ شامل کيتا گیا۔ البتہ 1707ء وچ جدوں مملکت برطانیہ عظمی تے مملکت سکٹ لینڈ دے درمیان معاہدہ ہويا تب ویلز اس دا حصہ نئيں سی۔ فیر 1801ء وچ متحدہ مملکت برطانیہ عظمی و آئر لینڈ دی تشکیل وچ ویلز نوں مملکت آئرلینڈ دے نال شامل کرلیا گیا۔ زمانہ حال تک اوتھے سیلٹک زباناں رائج سن تے ایہ زباناں ویلز دے مختلف علاقےآں وچ ہن وی موجود نيں۔
1921ء وچ آئرش قومیت تحریک دے تحت تقسیم آئرلینڈ عمل وچ آئی تے اس طرح جمہوریہ آئرلینڈ دا ادب برطانوی ادب دا حصہ نئيں رہیا۔ البتہ شمالی آئرلینڈ دا ادب اُتے برطانوی تے آئرش دونے ادب دا اطلاق ہُندا اے۔[۳]
20واں صدی وچ ویلز دا انگریزی ادب بالخصوص اوہ ادبی تخلیقات جنہاں وچ ویلز دا تذکرہ ہويا اے اپنی وکھ شناخت رکھدی نيں۔ جدید ویلز ادب دا ارتقا وی عام انگریزی دے نال نال ہُندا رہیا تے اس طرح اسنوں اپنی مختلف شناخت ملی۔ [۴]
سلطنت برطانیہ دی وجہ توں اس دی کالونیاں وچ انگریزی بولی و ادب نوں خوب پھلنے پھلونے دا موقع ملیا تے 19واں صدی وچ انگلستان وچ تے اس دے بعد دے دناں وچ ویلز، جزیرہ آئرلینڈ تے ہور علاقےآں وچ ترقی پذیر رہیا۔ [۵][۶]
حوالے
[سودھو]- ↑ Pliny the Elder's Naturalis Historia Book IV. Chapter XLI Latin text and English translation، numbered Book 4, Chapter 30, at the Perseus Project۔
- ↑ Jones & Casey 1988:367–98 "The Gallic Chronicle Restored: a Chronology for the Anglo-Saxon Invasions and the End of Roman Britain"۔
- ↑ Deane, Seamus (1986). A Short History of Irish Literature. London: Hutchinson. ISBN 0-09-161361-2.
- ↑ Raymond Garlick An Introduction to Anglo-Welsh Literature (University of Wales Press, 1970)
- ↑ Hill, Douglas (1 اکتوبر 1988). "A report on stories from the outposts of Commonwealth literature". The Globe and Mail: p. 21.
- ↑ McCrum, Robert (13 اکتوبر 2003). "English Is a World Language – and That's to Be Prized". Los Angeles Times: p. B15.
سانچہ:یورپی ادب سانچہ:انگریزی ادب سانچہ:اسکاٹش ادب سانچہ:مملکت متحدہ دے موضوعات