NRB-Samachar Chait-2077 Final
NRB-Samachar Chait-2077 Final
;dfrf/
jif{ $% cª\s & r}t @)&& dfr{–clk|n @)@!
g]kfn /fi6« a}+ssf] 8]k'6L lglDt z'esfdgf;d]t JoQm ug'{eof] . sfo{sf/L lgb]{zs e'jg s8]nn] :jfut
ueg{/df sfo{sf/L lgb]{zsåo 8f=gLnd l/Qm ePsf] 5f]6f] cjlwd} a}+sn] gofF dGtJo /fVb} 8]k'6L ueg{/åonfO{ ;kmn
9'Ëfgf ltlD;gf / adaxfb'/ ld> lgo'Qm 8]k'6L ueg{/ kfPsf]df pxfFn] v'zL JoQm sfo{sfnsf] lglDt z'esfdgf lbg'eof] . ;f]
x'g'ePsf] 5 . ug'{eof] . pQm cj;/df glthfd'vL / cj;/df g]kfn /fi6« a}+s sd{rf/L ;+3sf
ueg{/ dxfk|;fb clwsf/Lsf] ;+:yfsf] ul/dfk|lt ;dlk{t /x]/ cl3 sfo{afxs cWoIf ?b|k|;fb ltlD;gf, g]kfn
l;kmfl/;df g]kfn ;/sf/ -dGqLkl/ifb\_ n] a9\g pxfFn] 8]k'6L ueg{/åonfO{ ;'emfj ljQLo ;+:yf sd{rf/L ;+3, g]kfn /fi6« a}+s
@)&& kmfu'g @% ut] pxfFx¿nfO{ 8]k'6L lbg'eof] . ;ldltsf jl/i7 pkfWoIf /fhgk|;fb /]UdL
ueg{/df lgo'Qm u/]sf] xf] . gjlgo'Qm 8]k'6L sfo{qmddf 8]k'6L ueg{/åo / g]kfn /fli6«o sd{rf/L ;+u7g, g]kfn
ueg{/åo 8f=ltlD;gf / ld>n] kmfu'g @^ 8f=ltlD;gf / ld>n] cf–cfˆgf] gofF /fi6« a}+s ;ldltsf cWoIf /]zdaxfb'/
ut] g]kfn /fi6« a}+s, afn'jf6f/df cfof]lht lhDd]jf/Lk|lt g]kfn ;/sf/ / ueg{/ aN5f}+8Ln] gjlgo'Qm 8]k'6L ueg{/åonfO{
sfo{qmddf ueg{/ clwsf/L;dIf kb clwsf/Lk|lt wGojfb JoQm ub}{ cfk"mx¿df awfO{ tyf ;kmn sfo{sfnsf] z'esfdgf
tyf uf]kgLotfsf] zky lng'eof] . ;f]xL v'zL / lhDd]jf/Laf]w Ps}k6s dx;'; JoQm ug'{ePsf] lyof] .
lbg pxfFx¿n] cfˆgf] kb axfnL ;d]t ePsf] wf/0ff /fVg'eof] . pxfFx¿n] a}+sn] ;f]xL lbg ueg{/ clwsf/Ln] 8]k'6L
ug'{eof] . 8f=ltlD;gf a}+ssf] klxnf] dlxnf nlIft u/]sf p2]Zo xfl;n ug{ bQlrQ ueg{/åo 8f= gLnd 9'Ëfgf ltlD;gf /
8]k'6L ueg{/;d]t x'g'x'G5 . eP/ nfUg] k|lta4tf hgfpFb} cfufdL adaxfb'/ ld>nfO{ ljefu tyf sfof{nosf]
;f] cj;/df ueg{/ clwsf/Ln] lbgdf ;d]t ;a} kIfaf6 ;xof]u ldNg] lhDd]jf/L;d]t tf]Sg'ePsf] 5 . h;cg';f/
gjlgo'Qm 8]k'6L ueg{/åo 8f=ltlD;gf ljZjf; JoQm ug'{eof] . 8]k'6L ueg{/ ltlD;gfcGtu{t df}lb|s tyf
/ ld>nfO{ awfO{ lbFb} ;kmn sfo{sfnsf] sfo{qmddf e'QmfgL k|0ffnL ljefusf ljb]zL ljlgdo gLlt ;d"xtk{m ljb]zL
gof“ lgo'lQm g]kfn /fi6« a}+s ;dfrf/
ljlgdo Joj:yfkg ljefu, /fi6« C0f dxfzfvf /xg] u/L lhDd]jf/L tf]lsPsf] 5 . cg';Gwfg ljefu, ;xfos ;]jf ;d"xtk{m
Joj:yfkg ljefu, lgodg tyf ;'kl/j]If0f o;} u/L, 8]k'6L ueg{/ ld>nfO{ ;+:yfut of]hgf tyf hf]lvd Joj:yfkg
;d"xtk{m a}+s tyf ljQLo ;+:yf lgodg lgodg tyf ;'kl/j]If0f ;d"xtk{m a}+s ljefu, d'b|f Joj:yfkg ljefu, ;DklQ tyf
ljefu, a}+lsª Joj:yfkg ;d"xtk{m a}+lsª ;'kl/j]If0f ljefu, ljsf; a}+s ;'kl/j]If0f
ljefu / e'QmfgL k|0ffnL ljefu tyf ;xfos ljefu, ljQ sDkgL ;'kl/j]If0f ljefu / ;]jf Joj:yfkg ljefu / a}+lsª Joj:yfkg
;]jf ;d"xtk{m hgzlQm Joj:yfkg ljefu, n3'ljQ ;+:yf ;'kl/j]If0f ljefu, df}lb|s ;d"xtk{m a}+ssf k|b]zl:yt sfof{nox¿sf]
ljQ Joj:yfkg ljefu / ;"rgf k|ljlw tyf ljb]zL ljlgdo gLlt ;d"xtk{m cfly{s lhDd]jf/L tf]lsPsf] 5 .
ljQLo :yfloTj
k[i7e"ld :j:y, :yfoL, ljZjfl;nf] tyf k|lt:kwL{ k[y' zdf{ lagf8L
;du|df ljQLo :yfloTj Ps km/flsnf] ljQLo If]qn] ;|f]t tyf ;fwgsf] k|efjsf/L ;xfos lgb]{zs
ljt/0f tyf afF8kmfF8 u/L cy{tGqnfO{
cjwf/0ff xf] h;n] ljQLo If]qsf] k"jf{wf/,
rnfodfg agfpg ;xof]u ub{5 . g]kfnsf] ;Gbe{df ljQLo :yfloTjsf] cj:yf
;+:yf tyf ahf/ cflb ;a} kIfnfO{
;d]6\5 . ljQLo :yfloTj s'g} Pp6f ;dodf ljQLo If]qdf cl:y/tf b]vf k/]df g]kfn /fi6« a}+s P]g @)%*, sf] bkmf $-!_
sfod x'g'kg]{eGbf klg lg/Gt/ eO/fVg' ljQLo dWo:tstf{sf] e"ldsfdf ljZjf; sf] v08 -v_ df a}+ssf] p2]ZocGtu{t
kg]{ ljifo xf] . To;}n] o; ljifonfO{ 36\b} uO{ ;|f]t / ;fwgsf] kx'Frdf ;d:of ljQLo :yfloTj;DaGwL lgDgadf]lhdsf]
ljZje/ dxTjk"0f{ dflgPsf] 5 / lgofds cfpg] ub{5 . kmn:j¿k a]/f]huf/L, cfly{s gLltut Joj:yf /x]sf] M
lgsfox¿ o; ljifonfO{ lg/Gt/ cg'udg dGbL, d"No cl:y/tf h:tf ;d:ofx¿ æljQLo ;]jfsf] kx'Fr clej[l4 / a}+lsª tyf
ul//x]sf x'G5g\ . cfpg ;S5g\ . t;y{ ljQLo If]qdf ljQLo If]qsf] :yfloTj sfod u/L a}+lsª
cl:y/tf b]lvPsf] v08df cy{tGqnfO{ tyf ljQLo k|0ffnLk|lt ;j{;fwf/0fsf]
;fdfGotof ljQLo :yfloTjn]
lgs} 7"nf] ef/ kg]{ ePsf] x'Fbf lgofds ljZj;gLotf clej[l4 ug]{ .Æ
ljQLo ;+:yfx¿n] ljQLo pks/0fx¿sf]
lgsfox¿n] ljQLo If]qsf] :yfloTj sfod
dfWoodaf6 ;xh ¿kdf ljQLo /fVg x/;Dej k|of; ul//x]sf x'G5g\ . o;}sf] cwLgdf /xL g]kfn /fi6«
dWo:tstf{sf] e"ldsf lgjf{x ug{ a}+sn] ljQLo :yfloTj sfod ug{sf lglDt
;Sb5g\ . ljQLo :yfloTjsf] dfkg ug{sf ;do ;dodf gLlt, lgod tyf kl/kqx¿
nflu ljeLGg ;"rsfÍx¿sf] ;xof]u lng] hf/L ug]{ u/]sf] .
d"ne"t ¿kdf ljQLo :yfloTj ul/G5 . o; ;DaGwdf cGt/f{li6«o d'b|f
sfod x'Fbf lgDg tLgj6f cj:yf /xG5g\ M sf]ifn] ljQLo ;'b[9tf kl/;"rsx¿ g]kfnsf] ;Gbe{df ljQLo :yfloTjsf]
!= k|efjsf/L tyf ;xh ¿kdf (Financial Soundness Indicators) lgwf{/0f ;"rsfÍx¿ x]g{ Financial Stability
u/]sf] 5 . o:tf ;"rsx¿sf] dfWodaf6 Oversight Committee tyf Financial
artstf{x¿af6 nufgLstf{;Dd
ljQLo If]qdf cfpg ;Sg] ;Í6nfO{ k|If]k0f Stability Sub-committee u7g ul/Psf]
;|f]t k'Ug] .
u/L Iflt Go"gLs/0fsf k|of; ug{ ;lsG5 . 5 eg] ljQLo :yfloTj OsfO{n] ljQLo
@= eljiodf b]vf kg{ ;Sg] ljQLo ;"rsx¿sf] lg/Gt/ cg'udg ub}{ cfPsf]
hf]lvdx¿sf] dfkg ug]{ ;+oGqsf] ljQLo :yfloTjsf ;"rsfª\sx¿ 5 . g]kfndf ;d]t cGt/fli6«o d'b|f sf]ifn]
ljsf; eO;s]sf] tyf o:tf cGt/f{li6«o d'b|f sf]ifn] ljQLo If]q ;'emfPsf] ljQLo ;'b[9tf kl/;"rsx¿s}
hf]lvdsf] c;/ Go"gLs/0f ug{ :yfloTj dfkg ug{sf nflu hf/L u/]sf] ;]/f]km]/f]df /xL ljQLo :yfloTj dfkg ug]{
ljQLo If]q tof/ /x]sf] . ljQLo ;'b[9tf kl/;"rsx¿sf nflu ul/Psf] 5 .
#= eljiodf b]vf kg{ ;Sg] cfly{s Financial Soundness Indicators
tYofª\sdf ljQLo :yfloTj
tyf cGo hf]lvdx¿sf] c;/ ljQLo Compilation Guide hf/L u/]sf]
5 . ;f] dfu{bz{gsf cg';f/ art tyf @)&& k'; d;fGt;Ddsf] cj:yf x]g]{ xf] eg]
If]qdf cfPdf ljQLo If]qn] ;xh} ;f]
lgIf]k ;Íng ug]{ ljQLo ;+:yfx¿sf ljQLo :yfloTjsf ;"rsfÍx¿ ;Gtf]ifhgs
hf]lvdx¿ ;f]rg ug{ ;Sg] cj:yf .
nflu k'FhL kof{Kttf, t/ntf, cfo cj:yfdf /x]sf 5g\ .
ljQLo :yfloTjsf] cfjZostf
tyf cfDbfgL, ;DklQsf] cj:yf t/ntfsf] ptf/ r9fjx¿ a}+lsª
ljZjsf cy{tGqx¿sf] cj:yf x]g]{ xf] eg] -Assets Quality) tyf ahf/ hf]lvdsf] If]qdf eO/fVg] ljifo xf] . a}+lsª If]qsf]
ljQLo If]qsf] ljsf;n] ;du| cy{tGqs} ;+j]bgzLntf -Sensitivity to the t/ntfn] ;du| cy{tGqnfO{ rnfodfg
ljsf;df 6]jf k'¥ofPsf] b]lvG5 . l:y/ ljQLo Market Risk) dfkg ug'{kg]{ / ;f]sf] agfpg d2t ug]{ x'Fbf g]kfn /fi6«
If]qn] ;du| cy{tGqsf] lbuf] ljsf;sf nflu ljleGg ;"rsx¿ ;d]t hf/L u/]sf] a}+sn] t/ntfsf] ;Gbe{df ljutb]lv g}
nflu ;|f]t / ;fwgx¿sf] Joj:yfkg, kx'Fr 5 . o;} u/L, ;f]xL dfu{bz{gn] u}/a}+lsª tbf?stfsf ;fy gLlt lgodx¿ agfpg]
tyf nufgLsf] jftfj/0fsf] l;h{gf u/L ljQLo ;+:yfx¿sf nflu ;d]t ljleGg u/]sf] 5 . t/ntfsf ;"rsfÍx¿ x]g]{ xf]
hf]lvdnfO{ k|;f]rg;d]t ub{5 . To;sf/0f ju{df ;"rsx¿af/] ;'emfj lbPsf] 5 . eg] xfnsf] cj:yfdf t/ntf kof{Kt /x]sf]
12
;fdlosL g]kfn /fi6« a+}s ;dfrf/
b]lvG5 . ;d]t Wofg k'¥ofpg' kg]{ b]lvG5 M ;antfsf] ljsf; eO{ ljQLo If]qsf
k'FhL kof{Kttfn] hf]lvd axg tyf ;f]rg • a}+lsª If]qsf] ljsf;;Fu} a}+s tyf ;|f]tx¿ pTkfbgd"ns If]qdf k|jfx x'g]
sfo{ ug]{ ePsf] x'Fbf g]kfn /fi6« a}+sn] ljQLo ;+:yfx¿sf] ;+VofTds j[l¢ x'Fbf / o;af6 cy{tGq rnfodfg x'g uO{
k'FhL kof{Kttfsf] ;DaGwdf sfod ug'{kg]{ s]xL ljs[ltx¿ b]vf k/]sf] / c:j:y ljQLo :yfloTjdf d2t k'Ug] x'Fbf ljQLo
Go"gtd ;Ldf tf]s]sf] 5 . k'; d;fGtsf] k|lt;kwf{ a9]sf] x'Fbf a}+s tyf ljQLo kx'FrnfO{ km/flsnf] kfg{ cfjZos
tYofÍdf Core Capital to Risk Weighted ;+:yf ufEg] tyf ufleg] Joj:yfnfO{ /x]sf] .
Assets !!=%^ k|ltzt /x]sf] 5 eg] Total k|f]T;fxg ul/g] gLlt a}+såf/f
• cfpFbf lbgdf ;du| ljQLo If]q tyf
Capital to Risk Weighted Assets !#=*^
ckgfOPsf] ;Gbe{df ;f] gLltn]
d"ne"t ¿kdf ljQLo ;'b[9Ls/0f u/L ;f]sf pks/0fx¿df gjLgtf Nofpg
k|ltzt /x]sf] 5 h'g cg'kft Go"gtd ^ cfjZos b]lvPsf] 5 . gjLgtd
a}+ssf] hf]lvd axg ug{ ;Sg] Ifdtf
k|ltzt tyf !! k|ltztsf] kl/lwcGtu{t ljlw tyf pkfox¿n] ubf{ ljQLo
ljsf;dfkm{t ljQLo :yfloTjdf d2t
/x]sf] . k'Ug] x'Fbf ufEg] tyf ufleg] k|j[ltnfO{ pks/0fx¿sf] ljsf; eO{ ;an tyf
;DklQsf] cj:yf -Assets Quality) yk k|efjsf/L agfpg cfjZos ;'/lIft ta/jf6 sf/f]jf/ ug{ tyf
n] a}+lsª If]qn] nufgL u/]sf] cj:yfnfO{ /x]sf] . ljQLo If]qdf ljZjf; a9\g] x'Fbf ;du|
emNsfpFb5 . k'; d;fGtsf] tYofÍdf Non • ljQLo kx'Frsf] cj:yf cem km/flsnf] ljQLo If]qnfO{ :yfloTj k|bfg ug{
Performing Loans to Total Loans !=*$ ePdf ;j{;fwf/0fdf ljQLo :jtGqtf d2t k'Ub5 .
k|ltzt /x]sf] 5 eg] Total Loan Loss Liquidity Ratios
provision to Total Laon @=#! k|ltzt
/x]sf] 5 . o;n] ;du| a}+lsª If]qsf] Cash & Bank Balance/Total Deposit 10.47
;DklQsf] cj:yf Joj:yfkg ug{ ;lsg] Total Liquid Assets/Total Deposit 26.78
cj:yfdf /x]sf] emNsfpF5 eg] s]xL
Capital Adequacy Ratios
hf]lvd cfOk/]sf] v08df shf{ gf]S;fgL
Joj:yfn] lgis[o shf{nfO{ wfGg ;lsg] Core Capital/Risk Weighted Assets 11.56
cj:yf /x]sf] b]lvG5 .
Total Capital/ Risk Weighted Assets 26.78
To;} u/L cGo ;"rsfÍdf Total
Assets Quality
deposit to Gross Domestic Product tyf
Total credit to Gross Domestic Product Non Performing Loan/ Total Loan 1.84
qmdzM !!#=&# tyf (&=@! / Credit to
Total Loan Loss Provision /Total Loan 2.31
Core Capital and Domestic Deposit
Ratio-CCD Ratio &$=($ /x]sf] 5 . Financial Access
ljQLo kx'Frsf] cj:yf x]g]{ xf] eg] a}+s tyf Number of institutions 144
ljQLo ;+:yfsf] ;+Vof !$$, s'n zfvf
;ª\Vof !),!*& / k|ltzfvf hg;ª\Vof Number of Branches+ 10,187
@,($% /x]sf] cj:yf 5 . Population Per branch+ 2,945
oL ;Dk"0f{ ;"rsfÍx¿ x]bf{ Others
g]kfndf xfn;Dd ljQLo If]qdf :yfloTj
sfod eO/x]sf] eGg ;lsg] cj:yf 5 . Total Deposit/GDP 113.73
-x]g'{;\ tflnsf _ Total Credit/GDP 97.21
casf] af6f] Credit to Core Capital and Domestic
74.94
g]kfn /fi6« a}+ssf] d'Vo p2]ZodWo] Ps Deposit Ratio-CCD Ratio
ljQLo :yfloTj sfod ug]{ /x]sf] ;Gbe{df +Including microfinance Institutions
ljBdfg ;d;fdlos lgDg ljifox¿df Source: Nepal Rastra Bank Monthly Statistics, for the month of Poush
13
ljQLo r]tgf g]kfn /fi6« a}+s ;dfrf/
;?jf÷kb:yfkg
hgzlQm Joj:yfkg ljefun] tyf ;]jf Joj:yfkg ljefu, hubLz s'df/ d'b|f Joj:yfkg ljefu -6S;f/ dxfzfvf_
@)&& kmfu'g !% sf] lg0f{ofg';f/ ljleGg ljQ Joj:yfkg ljefu / clDasf g]kfn / a}+lsª ljefusf ;ljg yfkfnfO{ cfly{s
ljefu÷sfof{nosf @% hgf clws[t låtLo a}+lsª ljefudf kb:yfkg x'g'ePsf] 5 . cg';Gwfg ljefudf ;?jf ul/Psf] 5 .
-pk–lgb]{zs_ x¿sf] ;?jf tyf kb:yfkg hgzlQm Joj:yfkg ljefun] o;} u/L, cfGtl/s n]vfk/LIf0f
u/]sf] 5 . kmfu'g @^ sf] lg0f{ofg';f/ ljleGg ljefusf ;[hgf ah|frfo{ ljsf; a}+s
h;cg';f/ a}+lsª ljefusf ljefu÷sfof{nosf %@ hgf ;xfos ;'kl/j]If0f ljefu, a}+lsª ljefusf ch'{g
Clif/fd a/fn ;+:yfut of]hgf tyf lgb]{zsx¿sf] ;?jf u/]sf] 5 . h;cg';f/ ;'j]bL ljQLo hfgsf/L OsfO{, a}+s;{
hf]lvd Joj:yfkg ljefu, a}+s tyf ljQLo a}+s ;'kl/j]If0f ljefusf O{daxfb'/ If]qL k|lzIf0f s]Gb|sf g/]zs'df/ clwsf/L
;+:yf lgodg ljefusf ;'wf >]i7 /fi6« / ljQLo hfgsf/L OsfO{sf /jLGb| e§/fO{ n3'ljQ ;+:yf ;'kl/j]If0f ljefu, d'b|f
C0f Joj:yfkg ljefu, ;DklQ tyf ;]jf ;+:yfut of]hgf tyf hf]lvd Joj:yfkg Joj:yfkg ljefusf z/b k|wfg a}+s
Joj:yfkg ljefusf ab|Lk|;fb vs'/]n ljefu, ljsf; a}+s ;'kl/j]If0f ljefusf tyf ljQLo ;+:yf lgodg ljefu, ljb]zL
a}+s tyf ljQLo ;+:yf lgodg ljefu, /ljk|sfz dhu}of a}+lsª ljefu, a}+s ljlgdo Joj:yfkg ljefusf O{Zj/L n'OF6]n
a}+lsª ljefusf n'dfsfGt e§/fO{ ljsf; ;'kl/j]If0f ljefusf s'j]/ yfkf ;DklQ a}+lsª ljefu, ljQ Joj:yfkg ljefusf
a}+s ;'kl/j]If0f ljefu, ljQ Joj:yfkg tyf ;]jf Joj:yfkg ljefu, n3'ljQ df]xgWjh v8\sf n3'ljQ ;+:yf ;'kl/j]If0f
ljefusf c?0fs'df/ zfx ljQ sDkgL ;+:yf ;'kl/j]If0f ljefusf /fddl0f zdf{ ljefu, wgu9L sfof{nosf uf]kfnk|;fb
;'kl/j]If0f ljefu, ;+:yfut of]hgf tyf hgzlQm Joj:yfkg ljefu, ;DklQ tyf >]i7 hgzlQm Joj:yfkg ljefu, ;+:yfut
hf]lvd Joj:yfkg ljefusf /jLGb| dxh{g ;]jf Joj:yfkg ljefusf pdfsfGt of]hgf tyf hf]lvd Joj:yfkg ljefusf
a}+s tyf ljQLo ;+:yf lgodg ljefu, yklnof n3'ljQ ;+:yf ;'kl/j]If0f ljefu, b]j/fh l3ld/] cfGtl/s n]vfk/LIf0f
cfGtl/s n]vfk/LIf0f ljefusf /fds'df/ a}+lsª ljefusf 3gZofd k'mnf/f ljQ ljefu, a}+lsª ljefusf s[i0faxfb'/ >]i7
s];L / cl:dtf uf]vf{nL qmdzM e'QmfgL sDkgL ;'kl/j]If0f ljefu, ljb]zL ljlgdo n3'ljQ ;+:yf ;'kl/j]If0f ljefu / a}+s
k|0ffnL ljefu / ljQLo hfgsf/L OsfO{, Joj:yfkg ljefusf sNkgfb]jL kf}8]n ;'kl/j]If0f ljefusf ;dL/ >]i7 ;+:yfut
a}+lsª ljefusf /rgf zdf{ k/fh'nL e§/fO{ n3'ljQ ;+:yf ;'kl/j]If0f ljefu / of]hgf tyf hf]lvd Joj:yfkg ljefudf
ljb]zL ljlgdo Joj:yfkg ljefu / d'b|f ljQ Joj:yfkg ljefusf kbd/fh hf]zL ;?jf x'g'ePsf] 5 .
Joj:yfkg ljefusf l;h{gf >]i7 cfly{s e'QmfgL k|0ffnL ljefudf ;?jf x'g'ePsf] a}+s ;'kl/j]If0f ljefusf
cg';Gwfg ljefudf ;?jf x'g'ePsf] 5 . 5. ;'zLns'df/ bf; ;DklQ tyf
o;} u/L, xfn} a9'jf ePsf o;} u/L, cfly{s cg';Gwfg ljefusf ;]jf Joj:yfkg ljefu, ljb]zL ljlgdo
!% hgf pk–lgb]{zsx¿sf] ljleGg dLgk|;fb kf]v|]n / n3'ljQ ;+:yf ;'kl/j]If0f Joj:yfkg ljefusf zf/bf sfsL{ d'b|f
ljefu÷sfof{nodf kb:yfkg ul/Psf] ljefusf o1k|;fb kf08]o d'b|f Joj:yfkg Joj:yfkg ljefu, ;'v]{t sfof{nosf
5 . h;cg';f/ 8f= /d]zk|;fb rf}nfufO{+ ljefu, ljQ sDkgL ;'kl/j]If0f ljefusf ;dL/s'df/ l;+x ljQLo hfgsf/L OsfO{,
ueg{/sf] sfof{no, lvnaxfb'/ >]i7 lvngfy bfxfn ljQLo hfgsf/L OsfO{, ljQLo hfgsf/L OsfO{sf k|zfGtjNne
;+:yfut of]hgf tyf hf]lvd Joj:yfkg ;+:yfut of]hgf tyf hf]lvd Joj:yfkg kGt a}+s ;'kl/j]If0f ljefu, d'b|f
ljefu, /fhs'df/ vqL n3'ljQ ;+:yf ljefusf cgf8fo/ ;'j]bL ljb]zL ljlgdo Joj:yfkg ljefusf zfGtf kf}8]n x'dfufO{
;'kl/j]If0f ljefu, aaL s];L d'b|f Joj:yfkg ljefu, ;+:yfut of]hgf tyf n3'ljQ ;+:yf ;'kl/j]If0f ljefu, e'QmfgL
Joj:yfkg ljefu, lbnaxfb'/ ;'Aaf hf]lvd Joj:yfkg ljefusf /]jtL/fh k|0ffnL ljefusf ;'hg kf]v|]n / hgzlQm
cfª\bDa] / /fd]Zj/ kf]v/]n cfGtl/s kf}8]n n3'ljQ ;+:yf ;'kl/j]If0f ljefu, Joj:yfkg ljefusf 1fg]Gb| ;'jfn a}+s
n]vfk/LIf0f ljefu, lji0f'k|;fb pkfWofo / a}+s tyf ljQLo ;+:yf lgodg ljefusf ;'kl/j]If0f ljefu, hgzlQm Joj:yfkg
w|'j kf]v/]n a}+lsª ljefu, k|Xnfb v8\sf h'unlszf]/ s'zjfxf sfg'g dxfzfvf, a}+s ljefusf pdf kx/fO{ a}+s tyf ljQLo ;+:yf
d'b|f Joj:yfkg ljefu, ljZjgfy Gof}kfg] tyf ljQLo ;+:yf lgodg ljefusf ;'hg lgodg ljefu, d'b|f Joj:yfkg ljefusf
;DklQ tyf ;]jf Joj:yfkg ljefu, vgfn ljQ Joj:yfkg ljefu, n3'ljQ s[i0f l;Ub]n / :j]tf ltldlN;gfnfO{ qmdzM
alatf 9'Ëfgf cfGtl/s n]vfk/LIf0f ;+:yf ;'kl/j]If0f ljefusf ;'/]z s];L ljsf; a}+s ;'kl/j]If0f ljefu / cfly{s
ljefu, e'jfgLk|;fb uf}td n3'ljQ ;+:yf ;+:yfut of]hgf tyf hf]lvd Joj:yfkg cg';Gwfg ljefudf ;?jf ul/Psf] 5 .
;'kl/j]If0f ljefu, lji0f'axfb'/ >]i7 ;DklQ ljefu, ljsf; a}+s ;'kl/j]If0f ljefusf o;} u/L, ljQ Joj:yfkg ljefusf
16
hgzlQm Joj:yfkg g]kfn /fi6« a+}s ;dfrf/
d]l/gf >]i7 cfly{s cg';Gwfg ljefu, a}+lsª xfn} ;xfos lgb]{zsdf a9'jf s]Gb|, /]lgzf clwsf/L a}+lsª ljefu,
ljefusf cZn]iff v/]n a}+s ;'kl/j]If0f ePsf ;ft hgf sd{rf/L ljleGg cfsfzf ah|frfo{ hgzlQm Joj:yfkg
ljefu, a}+lsª ljefusf cfzf dfgGw/ ljefu÷sfof{nodf kb:yfkg ul/Psf] ljefu, /f]zg ;]9fO{ ;'v]{t sfof{no, ;'hn
n3'ljQ ;+:yf ;'kl/j]If0f ljefu, ;DklQ 5 . h;cg';f/ o'j/fh bxfn n3'ljQ 9'Ëfgf l;4fy{gu/ sfof{no, /fhg k|hfklt
tyf ;]jf Joj:yfkg ljefusf ljlgt ;+:yf ;'kl/j]If0f ljefu, pbo/fh kf}8]n ljQLo hfgsf/L OsfO{, dDtf /fjt d'b|f
h}g j}ufgL a}+s tyf ljQLo ;+:yf lgodg cfly{s cg';Gwfg ljefu, ljhof uf}td Joj:yfkg ljefu, lgh{n l3ld/] lj/f6gu/
ljefu, hgsk'/ sfof{nosf clgns'df/ kf]v/f sfof{no, l8NnLs'df/ yfkf d'b|f sfof{no, :d[tL e§ e'QmfgL k|0ffnL ljefu,
emf a}+s ;'kl/j]If0f ljefu, ;DklQ tyf Joj:yfkg ljefu, ;'/h rf}w/L ;DklQ ljj]s a'9fyf]sL l;4fy{gu/ sfof{no,
;]jf Joj:yfkg ljefusf bLk]z ag]kfnL tyf ;]jf Joj:yfkg ljefu, d~h's'df/L /jLgf e§ /fi6« C0f Joj:yfkg ljefu,
n3'ljQ ;+:yf ;'kl/j]If0f ljefu, jL/u~h Gof}kfg] /fi6« C0f Joj:yfkg ljefu / cfo'if dfgGw/ a}+s ;'kl/j]If0f ljefu /
sfof{nosf cldif zdf{ ljQLo hfgsf/L t'n;f cf]emf wgu9L sfof{nodf kb:yfkg hlugf >]i7 a}+lsª ljefudf kb:yfkg
OsfO{, hgsk'/ sfof{nosf clgn lzjfsf]6L x'g'ePsf] 5 . x'g'ePsf] 5 .
lj/f6gu/ sfof{no, d'b|f Joj:yfkg o;} u/L, ut kmfu'g @* b]lv o;} u/L, ;'lgtf kf}8]n hgzlQm
ljefusf ;l/tf b'jfn ljb]zL ljlgdo ;xfos lgb]{zs kbdf gofF lgo'lQm lbOPsf Joj:yfkg ljefu, d'ldxfª /fO{ hgsk'/
Joj:yfkg ljefu, cfGtl/s n]vfk/LIf0f #% hgfnfO{ ljleGg÷ljefu sfof{nodf sfof{no, ;Gtf]if u'Ktf ;'v]{t sfof{no, /]vf
ljefusf /fhg ;'j]bL / ljQ Joj:yfkg kb:yfkg ul/Psf] 5 . h;cg';f/ k|ltdf l3ld/] / Plnzf dfgGw/ cfly{s cg';Gwfg
ljefusf clgtf clwsf/L n3'ljQ ;+:yf clwsf/L cfly{s cg';Gwfg ljefu, ;[hgf ljefu, k"0f{axfb'/ df}/ftL g]kfnL ;'v]{t
;'kl/j]If0f ljefu / ;DklQ tyf ;]jf If]qL ueg{/sf] sfof{no, wd]{Gb| ltldlN;gf sfof{no, ljj]ss'df/ ;fx / /fhgs'df/
Joj:yfkg ljefusf ljj]scfgGb /f}lgof/ cfly{s cg';Gwfg ljefu, cflbTo kf]v|]n u'Ktf jL/u~h sfof{no, Zofd;'Gb/ k|;fb
ljsf; a}+s ;'kl/j]If0f ljefudf ;?jf a}+lsª ljefu, ;'lzn vgfn l;4fy{gu/ s]z/L / /fw]Zofd ;fx hgsk'/ sfof{no,
x'g'ePsf] 5 . sfof{no, cleif]s vgfn a}+s;{ k|lzIf0f ;[li6 ltjf/L d'b|f Joj:yfkg ljefu,
PlGhnf l3ld/] cfGtl/s n]vfk/LIf0f
a9'jf ljefu, /Ldf vgfn / /f]zgL sfsL{ ljQ
Joj:yfkg ljefu, Ozf >]i7 a}+lsª ljefu,
hgzlQm Joj:yfkg ljefun] nfu" x'g]u/L k|fljlws ;]jf -;xfos :t/_ / ;'hn ;'jfn ;DklQ tyf ;]jf Joj:yfkg
ljleGg ljefu÷sfof{nosf ;ft hgf sfof{no ;xof]uLtk{msf sd{rf/Lsf] a9'jf ljefu / k|bLkgf/fo0f l;+xnfO{ cfGtl/s
;xfosnfO{ k|wfg ;xfos -;xfos k|yd_ u/]sf] 5 . h;cg';f/ ;DklQ tyf ;]jf
n]vfk/LIf0f ljefudf kb:yfkg ul/Psf]
kbdf a9'jf u/]sf] 5 . ljefuåf/f @)&^ Joj:yfkg ljefusf ;~rf/ rfns cs'/
5.
kmfu'g !# ut] hf/L ;"rgf cg';f/, g]kfn >]i7 jl/i7 ;~rf/ rfns, gfoa ;~rf/
/fi6« a}+s, sd{rf/L ;]jf ljlgodfjnL, @)^*
sf] ljlgod %@ adf]lhd pxfFx¿sf] a9'jf
rfnsåo d'sGb g]kfn / gf/fo0f l;6f}nf
;~rf/ rfns kbdf a9'jf x'g'ePsf] 5 . cjsfz
ePsf] xf] . o;/L a9'jf x'g]df l;4fy{gu/ ;fy}, ljQ Joj:yfkg ljefusf ;DklQ tyf ;]jf Joj:yfkg
sfof{nosf bLks uf}td, lj/f6gu/ sfof{no ;xof]uL låtLo ;/:jtL ljefusf pk–k|wfg rfns jf;'b]j
sfof{nosf ;'hg /;fOnL, /u]Gb| ;fDaf, 8Ëf]n sfof{no ;xof]uL k|yd / lj/f6gu/
;fksf]6fn] @)&& kmfu'g % / n3'ljQ ;+:yf
;'zLnf sfsL{, emn]Gb| kf]v/]n, /d]z lg/f}nf sfof{nosf sfof{no ;xof]uL t[tLo
/ a}+s tyf ljQLo ;+:yf lgodg ljefusf nLnfb]jL 8f]ldgL sfof{no ;xof]uL ;'kl/j]If0f ljefusf sfof{no ;xof]uL
:d[tL a/fn x'g'x'G5 . låtLodf a9'jf x'g'ePsf] hfgsf/L hgzlQm k|yd dflxnf lu/Ln] kmfug' * b]lv a}+s
o;} u/L, lj/f6gu/ sfof{nosf Joj:yfkg ljefun] lbPsf] 5 . ;]jfaf6 cjsfz kfpg'ePsf] 5 . pxfFx¿
pk–;xfos df]gaxfb'/ du/ ;xfos kbdf a9'jf x'g'ePsf ;a} sd{rf/Ldf b'j}n] #) jif]{ ;]jf cjlwsf sf/0f cjsfz
a9'jf x'g'ePsf] 5 . g]kfn /fi6« a}+s ;dfrf/ xflb{s awfO{ kfpg'ePsf] hfgsf/L hgzlQm Joj:yfkg
;fy}, ljefun] kmfu'g !( b]lv 1fkg ub{5 . ljefun] lbPsf] 5 .
k|sfzs ;Dkfbg ;xof]uL
g]kfn /fi6« a}+s ueg{/sf] sfof{no, hg;Dks{ dxfzfvf ;Dkfbs lji0f'k|;fb k'mofn
afn'jf6f/, sf7df08f}+, kmf]g M $$!(*)$, Ext .: !#(÷!$) 8f= efujt cfrfo{ nfns'df/ ;'j]bL
O{d]n M samachar@nrb.org.np, j]j;fO{6 M www.nrb.org.np gjLgf tfd|fsf/
17