Piosek
49°34′N 18°48′E/49,563889 18,803889| gmina | |||||
 Szkoła podstawowa i przedszkole | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Kraj | |||||
| Powiat | |||||
| Kraina | |||||
| Starosta |
Věra Szkanderová (2014) | ||||
| Powierzchnia |
15,45 km² | ||||
| Populacja (2025) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
115,1 os./km² | ||||
| Kod pocztowy |
739 84 | ||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| Liczba obrębów ewidencyjnych |
2 | ||||
| Liczba części gminy |
1 | ||||
| Liczba gmin katastralnych |
1 | ||||
Położenie na mapie kraju morawsko-śląskiego  | |||||
Położenie na mapie Czech  | |||||
| 49°34′N 18°48′E/49,563889 18,803889
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Piosek[2] (cz. ⓘPísek) – wieś gminna i gmina na Śląsku Cieszyńskim w Czechach, w kraju morawsko-śląskim (powiat Frydek-Mistek).
Piosek leży w dolinie Olzy, tuż powyżej Jabłonkowa. Od północy wznosi się nad nim masyw Stożka, natomiast od południa - rozłożysta Girowa. Biegnie przezeń droga z Istebnej do Jabłonkowa.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Początki Piosku sięgają XV w. Wieś powstała przy wójtostwie, którego posiadaczem był Maciej Grazycz - być może potomek wójta z sąsiedniego Bukowca. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1466[3] i dotyczy sprzedaży owego wójtostwa niejakiemu Janczowi, co potwierdził pięć lat później książę cieszyński Wacław I. Pierwszy urbarz z 1577 r. wymieniał 11 osadników. Wójtostwo pioseckie przestało istnieć w 1635 r., kiedy jeden z kolejnych wójtów, Adam Piasecki, sprzedał grunt wójtowski księżnej Elżbiecie Lukrecji. Po dołączeniu sąsiednich gruntów po obu stronach Olzy księżna urządziła na nich folwark. Już jednak w 1672 r. zarządcy habsburscy „kiepskie, owsiane” pola rozparcelowali i wydzierżawili, a sto lat później sprzedali dotychczasowym dzierżawcom.
Wieś, położona peryferyjnie, rozwijała się powoli: w poł. XVII w. liczyła dalej 11 posiadaczy gruntu i 15 zagrodników. Szałasów pioseczanie nie mieli: żyli z rolnictwa i rzemiosła, bydło paśli na łąkach przylegających do wsi. W ręku Komory Cieszyńskiej pozostawał młyn na Olzie wraz z „piłą” (tartakiem) wystawioną w 1650 r. i „wałkownią” (foluszem), założonym w 1659 r. „do wałkowania sukna wałaskiego”. Folusz ten działał aż do końca XIX w. Pewne ożywienie nastąpiło dopiero z końcem XVIII w. po wybudowaniu tzw. „cysorki” - drogi z doliny Soły przez Koniaków, Jaworzynkę i Piosek do Jabłonkowa. Po wybudowaniu w dolinie Olzy linii kolejowej (tzw. Kolej Koszycko-Bogumińska) przez Piosek zwożono do tartaku w Nawsiu drewno z całej górnej części doliny Olzy. W 1874 r. w Piosku powstała murowana polska szkoła ludowa a druga w przysiółku Baginiec. Według austriackiego spisu ludności z roku 1910 żyło w Piosku 1036 osób w tym 1010 (99,1%) Polaków i 9 (0,9%) Niemców[4]
W XX w. wieś rozwijała się powoli w cieniu sąsiedniego Jabłonkowa. W latach 1980–1990 była nawet włączona do tego miasta (jako Jablunkov 4). W latach 90. wybudowano kaplicę katolicką, obecnie kościół pw. Miłosierdzia Bożego, stanowiący filię parafii w Jabłonkowie.
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]Piosek jest punktem wyjściowym wycieczek na Girową i w masyw Wlk. Stożka. Posiada komunikację autobusową z Jabłonkowem i Trzyńcem.
Postacie
[edytuj | edytuj kod]W Piosku urodził się w 1889 Jerzy Suszko – polski chemik-organik, profesor, w latach 1952-1956 rektor Uniwersytetu Poznańskiego.
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Biuro urzędu gminy -
Straż pożarna -
Drewniana chałupa (drzewiónka) -
Widok wioski i jej okolic
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Písek - miasto w kraju południowoczeskim
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Český statistický úřad: Informativní počet občanů v ČR ve všech obcích, v obcích 3. typu a v městských částech. [w:] Počty obyvatel v obcích [on-line]. Ministerstvo vnitra České republiky, 2015-01-01. [dostęp 2015-04-08]. (cz.).
- ↑ Nazewnictwo geograficzne świata. Zeszyt 11. Europa, Część I, 2009 Publikacja w formacie PDF
- ↑ Śląsk Cieszyński w średniowieczu (do 1528). Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2010, s. 313. ISBN 978-83-926929-3-5.
- ↑ Stanisław Zahradnik, Struktura narodowościowa Zaolzia na podstawie spisów ludności 1880-1991, Trzyniec: s. n., 1991, OCLC 749519031 [dostęp 2020-06-08].